ਅਤੇ ਧੰਨ-ਧੰਨ ਉਚਾਰਦੇ ਹਨ।
ਇਧਰੋਂ ਤੀਰ ਛੁੱਟਦੇ ਹਨ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੂਰਮਿਆਂ ਦੇ)
ਮਾਸ ਦੇ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਕਣ ਟੁੱਟ ਕੇ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ ॥੭੫੩॥
ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਸੂਰਮੇ ਗੱਜਦੇ ਹਨ,
ਧੌਂਸੇ ਵੱਜਦੇ ਹਨ,
ਚੰਗੇ ਬਾਣ ਚੱਲਦੇ ਹਨ,
(ਯੋਧੇ) ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਮੋੜਦੇ ॥੭੫੪॥
ਲੱਛਮਣ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ-
ਅਣਕਾ ਛੰਦ
ਸੁਣੋ, ਸੁਣੋ, ਲੜਕਿਓ!
ਲੜਾਈ ('ਕਰਖਾ') ਨਾ ਕਰੋ,
ਘੋੜਾ ਦੇ ਕੇ ਮਿਲ ਪਵੋ,
ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਬਲ ਥੋੜਾ ਹੈ ॥੭੫੫॥
ਹਠ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆ ਜਾਓ,
ਟਾਕਰਾ ਨਾ ਕਰੋ,
ਮੈਨੂੰ ਆ ਮਿਲੋ,
ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਡਰ ਨਹੀਂ ॥੭੫੬॥
(ਲੱਛਮਣ ਦੀ ਗੱਲ) ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ,
ਉਹ ਵੱਡੇ ਅਭਿਮਾਨੀ ਹਨ,
ਧਨੁਸ਼ ਫੜ ਕੇ ਉਹ ਗੱਜਦੇ ਹਨ
ਅਤੇ ਯੁੱਧ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਕਦਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਟਦੇ ਹਨ ॥੭੫੭॥
ਅਜਬਾ ਛੰਦ
ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਰਣ ਵਿੱਚ ਰੁੱਧੇ ਹੋਏ ਹਨ,
ਤੀਰਾਂ ਦੀ ਝੜੀ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ,
ਤੀਰਾਂ ਦੀ ਬਰਖਾ ਕਰਦੇ ਹਨ
ਅਤੇ ਸੂਰਮਿਆਂ ਦੀ ਪਰਖ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ॥੭੫੮॥
ਰਣ ਵਿੱਚ (ਕਈ) ਡਿੱਗੇ ਪਏ ਹਨ,
(ਕਈ) ਅੱਧੋ-ਅੱਧ ਕੱਟੇ ਪਏ ਹਨ,
(ਕਈਆਂ ਦੇ) ਅੰਗ ਕੱਟੇ ਗਏ ਹਨ,
(ਕਈ) ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ ॥੭੫੯॥
(ਸੂਰਮਿਆਂ ਨੇ ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ) ਤੀਰਾਂ ਦੀ ਝੜੀ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ,
ਸਾਰੇ ਕ੍ਰੋਧ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ,
(ਲਵ ਨੇ) ਬਹੁਤ ਵੈਰੀ ਮਾਰੇ ਹਨ,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੱਦ-ਕਾਠ ਡਰਾਉਣੇ ਹਨ ॥੭੬੦॥
ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ (ਕਈ) ਡਿੱਗੇ ਪਏ ਹਨ,
ਸੂਰਬੀਰ (ਫੱਟੜ ਹੋ ਕੇ) ਘੁਮੇਰੀਆਂ ਖਾ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਈ ਯੁੱਧ ਕਰਦੇ ਰੱਜ ਗਏ ਹਨ
ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਚਾਉ ਨਾਲ ਮੱਚੇ ਹੋਏ ਹਨ ॥੭੬੧॥
ਅਪੂਰਬ ਛੰਦ
ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਗਿਣੀਏ
ਜਿਹੜੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ।
ਅਨੇਕਾਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ
ਅਤੇ ਕਿਤਨੇ ਹੀ ਹਾਰ ਕੇ (ਭੱਜ ਗਏ ਹਨ) ॥੭੬੨॥
ਸਾਰੇ ਭੱਜ ਗਏ ਹਨ,
ਚਿੱਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਹਨ,
ਡਰ-ਡਰ ਕੇ ਭੱਜੇ ਹਨ
ਅਤੇ ਜਾਨ ਬਚਾ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ ॥੭੬੩॥
(ਲੜਣ ਨੂੰ ਜਿੰਨੇ ਵੀ) ਮੁੜ ਕੇ ਆਏ