ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ
ਅੰਗ - 250
ਥਲ ਗਯੋ ਨਕੁੰਭਲਾ ਹੋਮ ਕਰਣ ॥੪੭੯॥
ਨਿਕੁੰਭਲਾ (ਦੇਵੀ ਦੇ) ਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਮ ਕਰਨ ਲਈ ਚਲਾ ਗਿਆ ॥੪੭੯॥
ਲਘ ਬੀਰ ਤੀਰ ਲੰਕੇਸ ਆਨ ॥
ਲੱਛਮਣ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਵਿਭੀਸ਼ਣ ਨੇ
ਇਮ ਕਹੈ ਬੈਣ ਤਜ ਭ੍ਰਾਤ ਕਾਨ ॥
(ਆਪਣੇ) ਭਰਾ (ਰਾਵਣ ਦੀ) ਪ੍ਰਵਾਹ ਛੱਡ ਕੇ (ਲੱਛਮਣ ਨੂੰ ਸਮਾਝਾਇਆ ਕਿ ਇਸ ਦਾਓ) ਨਾਲ
ਆਇ ਹੈ ਸਤ੍ਰੁ ਇਹ ਘਾਤ ਹਾਥ ॥
ਵੈਰੀ (ਮੇਘਨਾਦ) ਹੱਥ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ,
ਇੰਦ੍ਰਾਰ ਬੀਰ ਅਰਬਰ ਪ੍ਰਮਾਥ ॥੪੮੦॥
ਜੋ ਆਪਣੇ ਬਲ ਨਾਲ ਵੈਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਧਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਇੰਦਰ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ॥੪੮੦॥
ਨਿਜ ਮਾਸ ਕਾਟ ਕਰ ਕਰਤ ਹੋਮ ॥
(ਉਹ ਇਸ ਵੇਲੇ) ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਮਾਸ ਕੱਟ ਕੇ ਹੋਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ,
ਥਰਹਰਤ ਭੂੰਮਿ ਅਰ ਚਕਤ ਬਯੋਮ ॥
(ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ) ਧਰਤੀ ਕੰਬ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਵਤੇ ('ਬ੍ਰਯੋਮ') ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਤਹ ਗਯੋ ਰਾਮ ਭ੍ਰਾਤਾ ਨਿਸੰਗਿ ॥
ਇਹ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਲੱਛਮਣ ਨਿਸੰਗ ਹੀ ਚਲਾ ਗਿਆ।
ਕਰ ਧਰੇ ਧਨੁਖ ਕਟ ਕਸਿ ਨਿਖੰਗ ॥੪੮੧॥
ਜਿਸ ਨੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਧਨੁਸ਼ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਲੱਕ ਨਾਲ ਭੱਥਾ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ॥੪੮੧॥
ਚਿੰਤੀ ਸੁ ਚਿਤ ਦੇਵੀ ਪ੍ਰਚੰਡ ॥
(ਮੇਘਨਾਦ ਦੇ) ਚਿੱਤ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚੰਡ ਕਰਨ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਹੈ।
ਅਰ ਹਣਯੋ ਬਾਣ ਕੀਨੋ ਦੁਖੰਡ ॥
ਲੱਛਮਣ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੀਰ ਮਾਰਕੇ ਵੈਰੀ ਨੂੰ ਦੋ ਟੋਟੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਰਿਪ ਫਿਰੇ ਮਾਰ ਦੁੰਦਭ ਬਜਾਇ ॥
ਵੈਰੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ (ਜਿੱਤ ਦੇ) ਧੌਂਸੇ ਵਜਾਉਂਦਾ (ਲੱਛਮਣ) ਪਰਤ ਆਇਆ।
ਉਤ ਭਜੇ ਦਈਤ ਦਲਪਤਿ ਜੁਝਾਇ ॥੪੮੨॥
ਉਧਰ ਆਪਣੇ ਸੈਨਾਪਤੀ (ਮੇਘਨਾਦ ਨੂੰ) ਮਰਵਾ ਕੇ ਦੈਂਤ ਦਲ (ਲੰਕਾ ਵਲ) ਭੱਜ ਗਿਆ ॥੪੮੨॥
ਇਤਿ ਇੰਦ੍ਰਜੀਤ ਬਧਹਿ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ॥
ਇਥੇ ਇੰਦ੍ਰਜੀਤ ਬਧਹਿ ਅਧਿਆਇ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ।
ਅਥ ਅਤਕਾਇ ਦਈਤ ਜੁਧ ਕਥਨੰ ॥
ਹੁਣ ਅਤਕਾਇ ਦੈਂਤ ਦੇ ਯੁੱਧ ਦਾ ਕਥਨ
ਸੰਗੀਤ ਪਧਿਸਟਕਾ ਛੰਦ ॥
ਸੰਗੀਤ ਪਧਿਸਟਕਾ ਛੰਦ
ਕਾਗੜਦੰਗ ਕੋਪ ਕੈ ਦਈਤ ਰਾਜ ॥
ਰਾਵਣ ਨੇ ਕ੍ਰੋਧ ਕਰਕੇ
ਜਾਗੜਦੰਗ ਜੁਧ ਕੋ ਸਜਯੋ ਸਾਜ ॥
ਯੁੱਧ ਦਾ ਸਾਜ ਸਾਜਿਆ।
ਬਾਗੜਦੰਗ ਬੀਰ ਬੁਲੇ ਅਨੰਤ ॥
ਅਨੰਤ ਯੁੱਧ ਵੀਰ ਬੁਲਾ ਲਏ
ਰਾਗੜਦੰਗ ਰੋਸ ਰੋਹੇ ਦੁਰੰਤ ॥੪੮੩॥
(ਜੋ) ਪ੍ਰਚੰਡ ਕ੍ਰੋਧ ਦੇ ਭਰੇ ਹੋਏ ਗੁਸੈਲ ਸਨ ॥੪੮੩॥
ਪਾਗੜਦੰਗ ਪਰਮ ਬਾਜੀ ਬੁਲੰਤ ॥
ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਘੋੜਿਆਂ (ਵਾਲੇ ਸੂਰਮੇ) ਬੁਲਾ ਲਏ।
ਚਾਗੜਦੰਗ ਚਤ੍ਰ ਨਟ ਜਯੋਂ ਕੁਦੰਤ ॥
(ਉਹ ਘੋੜੇ) ਚਤੁਰ ਨਟ ਵਾਂਗ ਕੁੱਦਦੇ ਸਨ।
ਕਾਗੜਦੰਗ ਕ੍ਰੂਰ ਕਢੇ ਹਥਿਆਰ ॥
ਭਿਆਨਕ ਹਥਿਆਰ ਕੱਢੇ ਹੋਏ ਸਨ
ਆਗੜਦੰਗ ਆਨ ਬਜੇ ਜੁਝਾਰ ॥੪੮੪॥
ਅਤੇ (ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ) ਆ ਕੇ ਸੂਰਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਦੇ ਸਨ ॥੪੮੪॥