ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ
ਅੰਗ - 219
ਨਰੇਸ ਸੰਗਿ ਕੈ ਦਏ ॥
ਰਾਜੇ (ਘੋੜੇ ਦੇ) ਨਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੇ।
ਪ੍ਰਬੀਨ ਬੀਨ ਕੈ ਲਏ ॥
(ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ) ਚੁਣ ਚੁਣ ਕੇ ਸੂਰਮੇ ਨਾਲ ਲੈ ਲਏ,
ਸਨਧਬਧ ਹੁਇ ਚਲੇ ॥
ਜੋ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਨਾਲ ਸੁਸਜਿੱਤ ਸਨ
ਸੁ ਬੀਰ ਬੀਰ ਹਾ ਭਲੇ ॥੧੮੭॥
ਅਤੇ ਸੂਰਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ ॥੧੮੭॥
ਬਿਦੇਸ ਦੇਸ ਗਾਹ ਕੈ ॥
ਦੇਸ਼ਾਂ ਪਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਗਾਹ ਕੇ ਨ ਸਾੜੀਆਂ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੀਆਂ
ਅਦਾਹ ਠਉਰ ਦਾਹ ਕੈ ॥
ਜਗ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਕੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਘੋੜੇ ਨੂੰ
ਫਿਰਾਇ ਬਾਜ ਰਾਜ ਕਉ ॥
(ਸਾਰੀ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ) ਫਿਰਾ ਕੇ
ਸੁਧਾਰ ਰਾਜ ਕਾਜ ਕਉ ॥੧੮੮॥
ਰਾਜੇ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਕੇ (ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ) ॥੧੮੮॥
ਨਰੇਸ ਪਾਇ ਲਾਗੀਯੰ ॥
ਰਾਜਾ (ਦਸ਼ਰਥ) ਦੇ ਸਾਰੇ ਚਰਨੀਂ ਆ ਲੱਗੇ।
ਦੁਰੰਤ ਦੋਖ ਭਾਗੀਯੰ ॥
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਦੋਖ ਵੀ ਮਿਟ ਗਏ,
ਸੁ ਪੂਰ ਜਗ ਕੋ ਕਰਯੋ ॥
ਯੱਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ
ਨਰੇਸ ਤ੍ਰਾਸ ਕਉ ਹਰਿਯੋ ॥੧੮੯॥
ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਥ ਦੇ ਡਰ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦਿੱਤਾ ॥੧੮੯॥
ਅਨੰਤ ਦਾਨ ਪਾਇ ਕੈ ॥
ਅਨੇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ
ਚਲੇ ਦਿਜੰ ਅਘਾਇ ਕੈ ॥
ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਤ੍ਰਿਪਤ ਹੋ ਕੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਚਲੇ ਗਏ।
ਦੁਰੰਤ ਆਸਿਖੈਂ ਰੜੈਂ ॥
(ਉਹ) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸੀਸਾਂ ਦਿੰਦੇ ਸਨ
ਰਿਚਾ ਸੁ ਬੇਦ ਕੀ ਪੜੈਂ ॥੧੯੦॥
ਅਤੇ ਵੇਦ ਦੀਆਂ ਰਿਚਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ॥੧੯੦॥
ਨਰੇਸ ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ॥
ਦੇਸ਼ਾਂ-ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਜੇ
ਸੁਭੰਤ ਬੇਸ ਬੇਸ ਕੇ ॥
ਸੁੰਦਰ ਬਸਤ੍ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੋਭਦੇ ਸਨ।
ਬਿਸੇਖ ਸੂਰ ਸੋਭਹੀਂ ॥
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼ੋਭਾ ਵਾਲੇ ਸੂਰਮਿਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ
ਸੁਸੀਲ ਨਾਰਿ ਲੋਭਹੀਂ ॥੧੯੧॥
ਸੁਸ਼ੀਲ ਇਸਤਰੀਆਂ ਲੋਭਾਇਮਾਨ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ॥੧੯੧॥
ਬਜੰਤ੍ਰ ਕੋਟ ਬਾਜਹੀਂ ॥
ਕਰੋੜਾਂ ਵਾਜੇ ਵੱਜਦੇ ਸਨ।
ਸਨਾਇ ਭੇਰ ਸਾਜਹੀਂ ॥
ਸ਼ਹਿਨਾਈਆਂ ਤੇ ਭੇਰੀਆਂ ਸੱਜ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।
ਬਨਾਇ ਦੇਵਤਾ ਧਰੈਂ ॥
ਦੇਵਤੇ ਬਣਾ ਕੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ।
ਸਮਾਨ ਜਾਇ ਪਾ ਪਰੈਂ ॥੧੯੨॥
(ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ) ਜਾ ਕੇ ਆਦਰ ਪੂਰਵਕ ਪੈਰੀਂ ਲੱਗਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ॥੧੯੨॥
ਕਰੈ ਡੰਡਉਤ ਪਾ ਪਰੈਂ ॥
ਡੰਡੋਤ ਕਰਕੇ ਪੈਰੀਂ ਪੈਂਦੇ ਸਨ,
ਬਿਸੇਖ ਭਾਵਨਾ ਧਰੈਂ ॥
ਖ਼ਾਸ ਸ਼ਰਧਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ।
ਸੁ ਮੰਤ੍ਰ ਜੰਤ੍ਰ ਜਾਪੀਐ ॥
ਮੰਤ੍ਰ ਯੰਤ੍ਰ ਜਪਦੇ ਸਨ
ਦੁਰੰਤ ਥਾਪ ਥਾਪੀਐ ॥੧੯੩॥
ਅਤੇ ਵੱਡੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਸਥਾਪਨਾਵਾਂ ਕਾਇਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ॥੧੯੩॥
ਨਚਾਤ ਚਾਰੁ ਮੰਗਨਾ ॥
ਸੁੰਦਰ ਇਸਤਰੀਆਂ ਨਾਚ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ
ਸੁ ਜਾਨ ਦੇਵ ਅੰਗਨਾ ॥
ਮਾਨੋ ਅਪਸਰਾਵਾਂ ਹੋਣ।
ਕਮੀ ਨ ਕਉਨ ਕਾਜ ਕੀ ॥
ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦੀ ਘਾਟ ਨਹੀਂ ਸੀ,
ਪ੍ਰਭਾਵ ਰਾਮਰਾਜ ਕੀ ॥੧੯੪॥
ਸਭ ਰਾਮ ਰਾਜ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ ॥੧੯੪॥
ਸਾਰਸੁਤੀ ਛੰਦ ॥
ਸਾਰਸੁਤੀ ਛੰਦ
ਦੇਸ ਦੇਸਨ ਕੀ ਕ੍ਰਿਆ ਸਿਖਵੰਤ ਹੈਂ ਦਿਜ ਏਕ ॥
ਇਕ ਪਾਸੇ ਪੰਡਿਤ ਦੇਸ਼ਾਂ-ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਕ੍ਰਿਆ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ
ਬਾਨ ਅਉਰ ਕਮਾਨ ਕੀ ਬਿਧ ਦੇਤ ਆਨਿ ਅਨੇਕ ॥
ਅਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਨੂੰ ਆ ਕੇ ਤੀਰ ਤੇ ਕਮਾਨ ਦੀ ਜੁਗਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ।
ਭਾਤ ਭਾਤਨ ਸੋਂ ਪੜਾਵਤ ਬਾਰ ਨਾਰਿ ਸਿੰਗਾਰ ॥
ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬਾਲਕਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਸਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਧੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੋਕ ਕਾਬਯ ਪੜੈ ਕਹੂੰ ਬਯਾਕਰਨ ਬੇਦ ਬਿਚਾਰ ॥੧੯੫॥
ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਕੋਕ ਤੇ ਕਾਵਿ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਵਿਆਕਰਨ ਤੇ ਵੇਦਾਂ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ॥੧੯੫॥
ਰਾਮ ਪਰਮ ਪਵਿਤ੍ਰ ਹੈ ਰਘੁਬੰਸ ਕੇ ਅਵਤਾਰ ॥
ਰਾਮ ਰਘੂਬੰਸ ਦੇ ਪਰਮ ਪਵਿੱਤਰ ਅਵਤਾਰ ਹਨ।
ਦੁਸਟ ਦੈਤਨ ਕੇ ਸੰਘਾਰਕ ਸੰਤ ਪ੍ਰਾਨ ਅਧਾਰ ॥
ਦੁਸ਼ਟ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹਨ।
ਦੇਸਿ ਦੇਸਿ ਨਰੇਸ ਜੀਤ ਅਸੇਸ ਕੀਨ ਗੁਲਾਮ ॥
ਦੇਸ਼ਾਂ-ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਜਿਆਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਕੇ ਸਭ ਨੂੰ ਗੁਲਾਮ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।
ਜਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਧੁਜਾ ਬਧੀ ਜੈ ਪਤ੍ਰ ਕੀ ਸਭ ਧਾਮ ॥੧੯੬॥
ਜਿੱਥੇ ਕਿਥੇ ਸਾਰੇ ਘਰਾਂ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਵਜੋਂ ਝੰਡੀਆਂ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ॥੧੯੬॥
ਬਾਟਿ ਤੀਨ ਦਿਸਾ ਤਿਹੂੰ ਸੁਤ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਾਮ ॥
(ਰਾਜੇ ਦਸ਼ਰਥ ਨੇ) ਤਿੰਨਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨੇ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵੰਡ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਾਮ ਨੂੰ ਦੇਣ ਲਈ
ਬੋਲ ਰਾਜ ਬਿਸਿਸਟ ਕੀਨ ਬਿਚਾਰ ਕੇਤਕ ਜਾਮ ॥
ਰਾਜੇ ਨੇ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਮੁਨੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕਿੰਨੇ ਚਿਰ ਤੱਕ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ।
ਸਾਜ ਰਾਘਵ ਰਾਜ ਕੇ ਘਟ ਪੂਰਿ ਰਾਖਸਿ ਏਕ ॥
ਰਾਮ ਦੇ ਰਾਜ-ਤਿਲਕ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਨੂੰ ਇਕ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਭਰ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।
ਆਂਬ੍ਰ ਮਉਲਨ ਦੀਸੁ ਉਦਕੰ ਅਉਰ ਪੁਹਪ ਅਨੇਕ ॥੧੯੭॥
ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਬ ਦਾ ਬੂਰ (ਮਉਲ) ਤੇ ਨਦੀਆਂ ਦਾ ਜਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਨੇਕਾਂ ਫੁੱਲ ਆਦਿਕ ਸਨ ॥੧੯੭॥
ਥਾਰ ਚਾਰ ਅਪਾਰ ਕੁੰਕਮ ਚੰਦਨਾਦਿ ਅਨੰਤ ॥
ਚਾਰ ਥਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਚੰਦਨ ਅਤੇ ਕੇਸਰ ਭਰ ਕੇ
ਰਾਜ ਸਾਜ ਧਰੇ ਸਭੈ ਤਹ ਆਨ ਆਨ ਦੁਰੰਤ ॥
ਰਾਜ ਤਿਲਕ ਦੀ ਸਾਮਗ੍ਰੀ ਨਾਲ ਲੁਕਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।
ਮੰਥਰਾ ਇਕ ਗਾਧ੍ਰਬੀ ਬ੍ਰਹਮਾ ਪਠੀ ਤਿਹ ਕਾਲ ॥
ਉਸ ਵੇਲੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੇ ਮੰਥਰਾ ਨਾਮ ਦੀ ਇਕ ਗੰਧਰਬਨੀ ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ।