ਦਸਾਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਰਵੀਰਾਂ ਨੇ ਘੇਰਾ ਘੱਤਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਇਕੱਲੇ ਰਾਮ ਨਾਲ ਆ ਕੇ ਸਾਰੇ ਸੂਰਮੇ ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਲੜ ਰਹੇ ਸਨ ॥੬੮॥
ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ
ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਸਥਾਨ ਦੇ ਝੰਡੇ ਵਾਂਗ
ਰਾਮ (ਅਡੋਲ) ਦਿਸ ਰਹੇ ਸਨ।
ਚੌਹਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ (ਰਾਖਸ਼ ਨੇੜੇ) ਢੁੱਕੇ ਹੋਏ ਸਨ
ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਮਾਰੋ ਮਾਰੋ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ ॥੬੯॥
ਘੋਰ ਵਾਜੇ ਵੱਜਦੇ ਸਨ।
(ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ) ਆਵਾਜ਼ ਅੱਗੇ ਬੱਦਲ (ਦੀ ਧੁਨੀ) ਲੱਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।
ਪੱਕੇ ਝੰਡੇ ਗਡ ਕੇ
ਵੈਰ ਵਧਾ ਕੇ ਲੜ ਰਹੇ ਸਨ ॥੭੦॥
ਕਮਾਨਾਂ ਕੜਕਦੀਆਂ ਸਨ,
ਤਲਵਾਰਾਂ ਝਟਕਦੀਆਂ ਸਨ।
ਢਾਲਾਂ ਤੋਂ ਢੁੱਕ-ਢੁੱਕ ਕੇ ਸ਼ਬਦ ਹੁੰਦੇ ਸਨ
ਅਤੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਸਨ ॥੭੧॥
(ਯੋਧੇ) ਰਣ-ਰੰਗ ਵਿੱਚ (ਇਉਂ) ਰਤੇ ਹੋਏ ਸਨ,
ਮਾਨੋ ਮਸਤ ਮਲ ਫਿਰਦੇ ਹੋਣ।
ਤੀਰਾਂ ਦਾ ਮੀਂਹ ਵਸਦਾ ਸੀ।
ਵੱਡਿਆਂ ਧਨੁਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ॥੭੨॥
ਤੀਰਾਂ ਦੀ ਬਰਖਾ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਜਿੱਤ ਦੇ ਗੀਤ ਸੁਣਦੇ ਸਨ।
ਸੁਬਾਹੂ ਅਤੇ ਮਰੀਚ ਦੈਂਤ ਮੌਤ ਦੀ ਇੱਛਾ ਕਰਕੇ
(ਰਾਮ ਦੇ) ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਏ ॥੭੩॥
ਦੋਵੇਂ ਦੈਂਤ ਇਕੋ ਵਾਰ (ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ) ਟੁੱਟ ਕੇ ਆ ਪਏ,
ਮਾਨੋ ਬਾਜ ਛੁੱਟ ਕੇ ਆਏ ਹੋਣ।
(ਇਉਂ) ਰਾਮ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ
ਜਿਵੇਂ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਨੂੰ ਕਾਮਦੇਵ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਸੀ ॥੭੪॥
ਇਉਂ ਦੈਂਤ ਦੀ ਸੈਨਾ ਨੇ (ਰਾਮ ਨੂੰ) ਘੇਰ ਲਿਆ
ਜਿਵੇਂ ਰੁਦ੍ਰ ਨੂੰ ਕਾਮ ਨੇ ਘੇਰਿਆ ਸੀ।
ਰਾਮ ਜੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਇਉਂ ਡੱਟੇ ਹੋਏ ਸਨ
ਮਾਨੋ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਗੰਗਾ ਮਿਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ॥੭੫॥
ਰਣ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਲਲਕਾਰਦੇ ਸਨ,
(ਜਿਸ ਅੱਗੇ) ਬੱਦਲਾਂ ਦੀ ਧੁਨ ਸਰਮਸਾਰ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।
ਵੱਢੇ ਟੁੱਕੇ (ਸੂਰਮੇ) ਰੁਲ ਰਹੇ ਸਨ।
ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਸੂਰਮੇ ਡਿੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ ॥੭੬॥
(ਰਾਖਸ਼) ਮੁੱਛਾਂ ਨੂੰ ਵੱਟ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਚਲੇ ਆਉਂਦੇ ਸਨ,
ਪੁੱਛਦੇ ਸਨ-ਰਾਮ ਕਿੱਥੇ ਹੈ?
ਜੇ ਹੁਣ (ਸਾਡੇ) ਹੱਥ ਲੱਗ ਜਾਏ
ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਿੱਥੇ ਭੱਜ ਕੇ ਜਾਏਗਾ ॥੭੭॥
ਰਾਮ ਨੇ ਵੈਰੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਲਿਆ
ਅਤੇ ਧਰਮ-ਧਾਮ ਸਰੂਪ (ਰਾਮ) ਡੱਟ ਗਏ।
(ਉਸ ਨੇ ਰੋਹ ਨਾਲ) ਨੈਣ ਲਾਲ ਕਰ ਲਏ,
ਉਹ ਧਨੁਰ ਵੇਦ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ॥੭੮॥
ਰਾਮ ਨੇ ਕਠੋਰ ਧਨੁਸ਼ ਨੂੰ ਖਿੱਚਿਆ
ਅਤੇ ਤੀਰਾਂ ਦੀ ਬਰਖਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਵੈਰੀ ਸੈਨਾ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ।
(ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ) ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੇਵਤੇ ਹੱਸਣ ਲੱਗੇ ॥੭੯॥
ਸਾਰੀ ਸੈਨਾ ਭੱਜ ਗਈ।