ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ
ਅੰਗ - 703
ਕਿ ਸਸਤ੍ਰਾਸਤ੍ਰ ਬਾਹੇ ॥
ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਅਤੇ ਅਸਤ੍ਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ
ਭਲੇ ਸੈਣ ਗਾਹੇ ॥੨੭੫॥
ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਗਾਹ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੭੫॥
ਕਿ ਭੈਰਉ ਭਭਕੈ ॥
ਭੈਰੋਂ ਭਭਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕਿ ਕਾਲੀ ਕੁਹਕੈ ॥
ਕਾਲੀ ਕਿਲਕਾਰੀਆਂ ਮਾਰਦੀ ਹੈ।
ਕਿ ਜੋਗਨ ਜੁਟੀ ॥
ਜੋਗਣਾਂ ਜੁਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ
ਕਿ ਲੈ ਪਤ੍ਰ ਟੁਟੀ ॥੨੭੬॥
ਅਤੇ (ਖੋਪਰੀਆਂ ਦੇ) ਬਰਤਨ ਨਾਲ ਟੁਟ ਕੇ ਪੈ ਗਈਆਂ ਹਨ ॥੨੭੬॥
ਕਿ ਦੇਵੀ ਦਮਕੇ ॥
ਦੇਵੀ ਲਿਸ਼ਕਦੀ ਹੈ,
ਕਿ ਕਾਲੀ ਕੁਹਕੇ ॥
ਕਾਲੀ ਕਿਲਕਾਰੀਆਂ ਮਾਰਦੀ ਹੈ।
ਕਿ ਭੈਰੋ ਭਕਾਰੈ ॥
ਭੈਰੋਂ ਲਲਕਾਰ ਰਹੀ ਹੈ,
ਕਿ ਡਉਰੂ ਡਕਾਰੈ ॥੨੭੭॥
ਡੌਰੂ ਡੁਕ ਡੁਕ ਕਰ ਕੇ ਵਜ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੭੭॥
ਕਿ ਬਹੁ ਸਸਤ੍ਰ ਬਰਖੇ ॥
ਬਹੁਤ ਸ਼ਸਤ੍ਰਾਂ ਦੀ ਬਰਖਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ,
ਕਿ ਪਰਮਾਸਤ੍ਰ ਕਰਖੇ ॥
ਪਰਮ ਅਸਤ੍ਰ (ਧਨੁਸ਼ ਬਾਣ) ਖਿਚੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕਿ ਦਈਤਾਸਤ੍ਰ ਛੁਟੇ ॥
ਦੈਂਤ ਅਸਤ੍ਰ ਚਲ ਰਹੇ ਹਨ,
ਦੇਵਾਸਤ੍ਰ ਮੁਕੇ ॥੨੭੮॥
ਦੇਵ ਅਸਤ੍ਰ ਮੁਕ ਗਏ ਹਨ ॥੨੭੮॥
ਕਿ ਸੈਲਾਸਤ੍ਰ ਸਾਜੇ ॥
(ਸੂਰਮਿਆਂ ਨੇ) ਸੈਲ (ਪੱਥਰ) ਅਸਤ੍ਰ ਸਜਾ ਲਏ ਹਨ,
ਕਿ ਪਉਨਾਸਤ੍ਰ ਬਾਜੇ ॥
ਹਵਾ ਦੇ ਅਸਤ੍ਰ ਚਲ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਮੇਘਾਸਤ੍ਰ ਬਰਖੇ ॥
ਮੇਘ ਅਸਤ੍ਰ ਵਰ੍ਹ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਅਗਨਾਸਤ੍ਰ ਕਰਖੇ ॥੨੭੯॥
ਅਗਨ ਅਸਤ੍ਰਾਂ ਨੂੰ ਖਿਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ॥੨੭੯॥
ਕਿ ਹੰਸਾਸਤ੍ਰ ਛੁਟੇ ॥
ਹੰਸ ਅਸਤ੍ਰ ਛੁਟ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਕਾਕਸਤ੍ਰ ਤੁਟੇ ॥
ਕਾਕ ਅਸਤ੍ਰ ਟੁਟ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਮੇਘਾਸਤ੍ਰ ਬਰਖੇ ॥
ਮੇਘ ਅਸਤ੍ਰ ਵਰ੍ਹ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਸੂਕ੍ਰਾਸਤ੍ਰੁ ਕਰਖੇ ॥੨੮੦॥
ਸੂਕ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਖਿਚੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੮੦॥
ਕਿ ਸਾਵੰਤ੍ਰ ਸਜੇ ॥
ਸਾਵੰਤ ਸਜੇ ਹੋਏ ਹਨ,
ਕਿ ਬ੍ਰਯੋਮਾਸਤ੍ਰ ਗਜੇ ॥
ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਅਸਤ੍ਰ ਗਜ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਜਛਾਸਤ੍ਰ ਛੁਟੇ ॥
ਯਕਸ਼ ਅਸਤ੍ਰ ਚਲ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਕਿੰਨ੍ਰਾਸਤ੍ਰ ਮੁਕੇ ॥੨੮੧॥
ਕਿੰਨਰ ਅਸਤ੍ਰ ਮੁਕ ਗਏ ਹਨ ॥੨੮੧॥
ਕਿ ਗੰਧ੍ਰਾਬਸਾਤ੍ਰ ਬਾਹੈ ॥
ਗੰਧਰਬ ਅਸਤ੍ਰ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਨਰ ਅਸਤ੍ਰ ਗਾਹੈ ॥
ਨਰ ਅਸਤ੍ਰਾਂ ਨੂੰ ਗਾਹਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ,
ਕਿ ਚੰਚਾਲ ਨੈਣੰ ॥
(ਯੋਧਿਆਂ ਦੀਆਂ) ਅੱਖਾਂ ਚੰਚਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,
ਕਿ ਮੈਮਤ ਬੈਣੰ ॥੨੮੨॥
ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਬੋਲ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੮੨॥
ਕਿ ਆਹਾੜਿ ਡਿਗੈ ॥
ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿਚ (ਸੂਰਮੇ) ਡਿਗ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਆਰਕਤ ਭਿਗੈ ॥
(ਲਹੂ ਦੀ) ਲਾਲੀ ਨਾਲ ਗੜੁਚ ਹਨ,
ਕਿ ਸਸਤ੍ਰਾਸਤ੍ਰ ਬਜੇ ॥
ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਅਤੇ ਅਸਤ੍ਰ (ਆਪਸ ਵਿਚ) ਵਜ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਸਾਵੰਤ ਗਜੇ ॥੨੮੩॥
ਸੂਰਮੇ ਗਜ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੮੩॥
ਕਿ ਆਵਰਤ ਹੂਰੰ ॥
ਹੂਰਾਂ (ਯੋਧਿਆਂ ਨੂੰ) ਘੇਰਾ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,
ਕਿ ਸਾਵਰਤ ਪੂਰੰ ॥
ਕਤਲਗਾਹ ('ਸਾਵਰਤ') ਭਰ ਗਈ ਹੈ, (ਅਰਥਾਂਤਰ: ਸੂਰਮਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੂਰਾਂ ਨੇ ਘੇਰ ਲਿਆ ਹੈ)
ਫਿਰੀ ਐਣ ਗੈਣੰ ॥
(ਹੂਰਾਂ) ਸਾਰੇ ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਘੁੰਮ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਕਿ ਆਰਕਤ ਨੈਣੰ ॥੨੮੪॥
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ (ਪ੍ਰੇਮ ਰੰਗ ਵਿਚ) ਲਾਲ ਹਨ ॥੨੮੪॥
ਕਿ ਪਾਵੰਗ ਪੁਲੇ ॥
ਪੌਣ ਦੀ ਗਤੀ ਵਾਲੇ ਘੋੜੇ ('ਪਾਵੰਗ') ਕੁਦ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਸਰਬਾਸਤ੍ਰ ਖੁਲੇ ॥
ਸਾਰੇ ਅਸਤ੍ਰ ਖੁਲ੍ਹ ਗਏ ਹਨ।
ਕਿ ਹੰਕਾਰਿ ਬਾਹੈ ॥
ਹੰਕਾਰ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ (ਸੂਰਮੇ) ਚਲਾਂਦੇ ਹਨ,
ਅਧੰ ਅਧਿ ਲਾਹੈ ॥੨੮੫॥
(ਦੁਸ਼ਮਨ ਨੂੰ) ਅਧੋ ਅਧ ਵਢ ਸੁਟਦੇ ਹਨ ॥੨੮੫॥
ਛੁਟੀ ਈਸ ਤਾਰੀ ॥
ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਸਮਾਧੀ ਖੁਲ੍ਹ ਗਈ ਹੈ
ਕਿ ਸੰਨ੍ਯਾਸ ਧਾਰੀ ॥
ਜਿਸ ਨੇ ਸੰਨਿਆਸ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਕਿ ਗੰਧਰਬ ਗਜੇ ॥
ਗੰਧਰਬ ਗਜ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਬਾਦ੍ਰਿਤ ਬਜੇ ॥੨੮੬॥
ਵਾਜੇ ਵਜ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੮੬॥
ਕਿ ਪਾਪਾਸਤ੍ਰ ਬਰਖੇ ॥
ਪਾਪ ਅਸਤ੍ਰਾਂ ਦੀ ਬਰਖਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ,
ਕਿ ਧਰਮਾਸਤ੍ਰ ਕਰਖੇ ॥
ਧਰਮ ਅਸਤ੍ਰ ਕਸੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ,
ਅਰੋਗਾਸਤ੍ਰ ਛੁਟੇ ॥
ਅਰੋਗ ਅਸਤ੍ਰ ਛੁਟ ਰਹੇ ਹਨ,
ਸੁ ਭੋਗਾਸਤ੍ਰ ਸੁਟੇ ॥੨੮੭॥
ਭੋਗ ਅਸਤ੍ਰਾਂ ਨੂੰ (ਵੈਰੀ ਸੈਨਾ ਉਤੇ) ਸੁਟਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ॥੨੮੭॥
ਬਿਬਾਦਾਸਤ੍ਰ ਸਜੇ ॥
ਬਿਬਾਦ ਅਸਤ੍ਰ ਸਜ ਗਏ ਹਨ,
ਬਿਰੋਧਾਸਤ੍ਰ ਬਜੇ ॥
ਬਿਰੋਧ ਅਸਤ੍ਰ ਵਜ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕੁਮੰਤ੍ਰਾਸਤ੍ਰ ਛੁਟੇ ॥
ਕੁਮੰਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਛੁਟ ਰਹੇ ਹਨ,
ਸਮੁੰਤ੍ਰਾਸਤ੍ਰ ਟੁਟੇ ॥੨੮੮॥
ਸੁਮੰਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਟੁਟ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੮੮॥
ਕਿ ਕਾਮਾਸਤ੍ਰ ਛੁਟੇ ॥
ਕਾਮ ਅਸਤ੍ਰ ਛੁਟ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਰੋਧਾਸਤ੍ਰ ਤੁਟੇ ॥
ਕ੍ਰੋਧ ਅਸਤ੍ਰ ਟੁਟ ਰਹੇ ਹਨ,
ਬਿਰੋਧਾਸਤ੍ਰ ਬਰਖੇ ॥
ਬਿਰੋਧ ਅਸਤ੍ਰ ਵਰ੍ਹ ਰਹੇ ਹਨ,
ਬਿਮੋਹਾਸਤ੍ਰ ਕਰਖੇ ॥੨੮੯॥
ਬਿਮੋਹ ਅਸਤ੍ਰ ਕਸੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੮੯॥
ਚਰਿਤ੍ਰਾਸਤ੍ਰ ਛੁਟੇ ॥
ਚਰਿਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਛੁਟ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿ ਮੋਹਾਸਤ੍ਰ ਜੁਟੇ ॥
ਮੋਹ ਅਸਤ੍ਰ ਜੁਟੇ ਹੋਏ ਹਨ,
ਕਿ ਤ੍ਰਾਸਾਸਤ੍ਰ ਬਰਖੇ ॥
ਤ੍ਰਾਸ ਅਸਤ੍ਰਾਂ ਦੀ ਬਰਖਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ,
ਕਿ ਕ੍ਰੋਧਾਸਤ੍ਰ ਕਰਖੇ ॥੨੯੦॥
ਕ੍ਰੋਧ ਅਸਤ੍ਰ ਖਿਚੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੯੦॥
ਚੌਪਈ ਛੰਦ ॥
ਚੌਪਈ ਛੰਦ:
ਇਹ ਬਿਧਿ ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਬਹੁ ਛੋਰੇ ॥
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਅਸਤ੍ਰ ਅਤੇ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਛਡੇ ਗਏ ਹਨ।
ਨ੍ਰਿਪ ਬਿਬੇਕ ਕੇ ਭਟ ਝਕਝੋਰੇ ॥
ਬਿਬੇਕ ਰਾਜੇ ਦੇ ਯੋਧੇ ਝੰਝੋੜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਆਪਨ ਚਲਾ ਨਿਸਰਿ ਤਬ ਰਾਜਾ ॥
ਤਦ ਰਾਜਾ ਆਪ (ਯੁੱਧ ਲਈ) ਨਿਕਲ ਕੇ ਚਲ ਪਿਆ ਹੈ।
ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਬਾਜਨ ਬਾਜਾ ॥੨੯੧॥
(ਉਦੋਂ) ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਜੇ ਵਜਣ ਲਗ ਗਏ ਹਨ ॥੨੯੧॥
ਦੁਹੁ ਦਿਸਿ ਪੜਾ ਨਿਸਾਨੈ ਘਾਤਾ ॥
ਦੋਹਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚ ਧੌਂਸਿਆਂ ਉਤੇ ਡਗੇ ਵਜੇ ਹਨ।
ਮਹਾ ਸਬਦ ਧੁਨਿ ਉਠੀ ਅਘਾਤਾ ॥
(ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ) ਚੋਟ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਭਾਰੀ ਧੁਨ ਉਠੀ ਹੈ।
ਬਰਖਾ ਬਾਣ ਗਗਨ ਗਯੋ ਛਾਈ ॥
ਬਾਣਾਂ ਦੀ ਬਰਖਾ ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਛਾ ਗਈ ਹੈ।
ਭੂਤਿ ਪਿਸਾਚ ਰਹੇ ਉਰਝਾਈ ॥੨੯੨॥
ਭੂਤ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਚ ਉਲਝ ਗਏ ਹਨ ॥੨੯੨॥
ਝਿਮਿ ਝਿਮਿ ਸਾਰੁ ਗਗਨ ਤੇ ਬਰਖਾ ॥
ਆਕਾਸ਼ ਤੋਂ ਝਿੰਮ ਝਿੰਮ ਕਰਦਾ ਲੋਹਾ (ਲੋਹੇ ਦੇ ਬਾਣ) ਵਰ੍ਹਿਆ ਹੈ।