ਉਸ ਨੇ ਰਾਖਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ੇਰ ਮੰਗਵਾ ਲਿਆ
(ਘੋੜ) ਸਵਾਰ ਸੂਰਮੇ ਡਿੱਗੇ ਪਏ ਹਨ ॥੪੨੮॥
ਕਈ ਸਵਾਰ ਚਲ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕਈ ਇਕੋ ਵਾਰ ਆ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
ਵੱਡਾ ਯੁੱਧ ਮਚਾਉਂਦੇ ਹਨ
ਅਤੇ ਹਥਿਆਰ ਕੱਢ ਕੇ (ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ) ॥੪੨੯॥
ਇਕੋ ਵਾਰ ਹੀ ਵਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਤਲਵਾਰਾਂ ਦੀ ਧਾਰ ਚਮਕਦੀ ਹੈ।
(ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਚਿਣਗਾਂ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹਨ।
ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰਨ ਵਾਲੇ (ਦੇਵਤੇ) ਵੇਖਦੇ ਹਨ ॥੪੩੦॥
(ਸੂਰਵੀਰ) ਲਲਕਾਰੇ ਮਾਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਮਰਿਆਦਾ (ਪਾਲਦੇ ਹਨ)।
ਅਸਤ੍ਰਾਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਰਹੇ ਹਨ
ਅਤੇ ਮਾਰੋ-ਮਾਰੋ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕਈ ਬਹੁਤ ਕੰਬ ਰਹੇ ਹਨ ॥੪੩੧॥
ਬਲੀ ਯੋਧੇ (ਆਪਸ ਵਿੱਚ) ਜੁਟੇ ਹੋਏ ਹਨ,
ਤੀਰ ਨਾਲ ਕਵਚ ਟੁੱਟ ਰਹੇ ਹਨ,
ਜੋ ਤੜ-ਤੜ ਕਰਕੇ ਫੁੱਟਦੇ ਹਨ
ਅਤੇ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਝੜ-ਝੜ ਸ਼ਬਦ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ॥੪੩੨॥
ਤੀਰਾਂ ਦਾ ਮੀਂਹ ਵਰ੍ਹਦਾ ਹੈ।
ਦੋ-ਦੋ ਯੋਧੇ (ਆਪਸ ਵਿੱਚ) ਜੁੱਟੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਕ੍ਰੋਧ ਨਾਲ ਰਣ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ
ਅਤੇ ਇਕ-ਇਕ ਨੂੰ ਕੋਹ ਰਿਹਾ ਹੈ ॥੪੩੩॥
ਢਾਲਾਂ ਤੋਂ ਢਲ-ਢਲ ਸ਼ਬਦ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ,
ਵੈਰੀ ਦੀ ਸੈਨਾ ਫੁਟ ਗਈ ਹੈ।
(ਕਈ) ਨੇਜ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਨੇਜ਼ੇ ਵੱਜਦੇ ਹਨ
ਅਤੇ ਚਿੰਗਾਰੇ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ ॥੪੩੪॥
ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਲੁੜ੍ਹਕੇ ਪਏ ਹਨ।
ਕਈ ਇਕ ਡਿੱਗਦੇ (ਹੋਏ ਫਿਰ) ਉਠ ਖੜੋਤੇ ਹਨ।
ਮੁੜ ਕੇ ਰਣ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟ ਗਏ ਹਨ।
ਚਲ-ਚਲ ਕੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਟੁੱਟ ਗਈਆਂ ਹਨ ॥੪੩੫॥
ਸੂਰਮੇ ਵੀਰਤਾ ਦੀ ਮੌਜ ਵਿੱਚ ਹਨ।
ਸੂਰਮਿਆਂ ਨੇ ਬਸਤ੍ਰ ਧਾਰਨ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਸ਼ਸਤ੍ਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਹਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ
ਘਾਤ ਲਾ ਕੇ ਅਸਤ੍ਰ ਚਲਾਂਦੇ ਹਨ ॥੪੩੬॥
ਇਧਰੋਂ ਬੰਦਰਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ (ਸੁਗ੍ਰੀਵ)
ਅਤੇ ਉਧਰੋਂ ਕੁੰਭਕਰਨ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ।
(ਅੰਤ ਨੂੰ ਸੁਗ੍ਰੀਵ ਨੇ) ਸਾਲ ਦਾ ਬ੍ਰਿਛ ਪੁੱਟ ਕੇ ਮਾਰਿਆ,
(ਜਿਸ ਨਾਲ) ਰਾਵਣ ਦਾ ਭਰਾ (ਕੁੰਭਕਰਨ) ਡਿੱਗ ਪਿਆ ॥੪੩੭॥
(ਉਸ ਦੀਆਂ) ਦੋਵੇਂ ਟੰਗਾਂ ਟੁੱਟ ਗਈਆਂ,
(ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ) ਲਹੂ ਦੀ ਧਾਰ ਚਲ ਪਈ।
ਰਾਮ ਨੇ ਡਿਗਦਾ ਹੋਇਆ ਵੇਖਿਆ
ਕਿ ਵੱਡਾ ਦੁਸ਼ਟ ਲੇਖੇ ਲੱਗ ਗਿਆ ਹੈ ॥੪੩੮॥
ਉਸ ਵੇਲੇ (ਰਾਮ ਨੇ) ਤੀਰਾਂ ਦੀ ਬਰਖਾ ਕੀਤੀ,
ਬੰਦਰ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਆਨੰਦ ਛਾ ਗਿਆ।
(ਰਾਮ ਦੇ) ਹੱਥ ਦੇ ਮਾਰੇ ਹੋਏ ਬਾਣ ਨਾਲ
ਕੁੰਭਕਰਨ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ॥੪੩੯॥
ਦੇਵਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਏ
(ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਮ ਉਤੇ) ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਬਰਖਾ ਕੀਤੀ।
ਰਾਵਣ ਨੇ (ਕੁੰਭਕਰਨ ਦਾ ਮਰਨਾ) ਸੁਣਿਆ,