ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ

ਅੰਗ - 108


ਰਸੰ ਰੁਦ੍ਰ ਰਾਚੇ ॥

ਦੋਹਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਰੌਦਰ ਰਸ ਵਿਚ ਰਚੇ ਹੋਏ

ਉਭੈ ਜੁਧ ਮਾਚੇ ॥

ਯੁੱਧ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਕਰੈ ਬਾਣ ਅਰਚਾ ॥

(ਉਹ) ਬਾਣਾਂ ਦੀ ਭੇਟਾ ਚੜ੍ਹਾ ਰਹੇ ਹਨ

ਧਨੁਰ ਬੇਦ ਚਰਚਾ ॥੨੦॥੯੭॥

ਅਤੇ ਧਨੁਰ-ਵੇਦ ਦੀ ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ॥੨੦॥੯੭॥

ਮਚੇ ਬੀਰ ਬੀਰੰ ॥

ਸੂਰਮੇ ਵੀਰਤਾ (ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਿਚ) ਮਸਤ ਹਨ

ਉਠੀ ਝਾਰ ਤੀਰੰ ॥

ਅਤੇ ਬਾਣਾਂ ਦੀ ਝੜੀ ਲਗੀ ਹੋਈ ਹੈ।

ਗਲੋ ਗਡ ਫੋਰੈ ॥

ਚਕ੍ਰ-ਵਿਯੂਹ ਨੂੰ ਤੋੜਦੇ ਹਨ

ਨਹੀ ਨੈਨ ਮੋਰੈ ॥੨੧॥੯੮॥

(ਅਤੇ ਉਸ ਵੱਲੋਂ) ਅੱਖ ਮੋੜਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ ॥੨੧॥੯੮॥

ਸਮੁਹ ਸਸਤ੍ਰ ਬਰਖੇ ॥

ਸਾਹਮਣੇ ਹੋ ਕੇ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ

ਮਹਿਖੁਆਸੁ ਕਰਖੇ ॥

ਅਤੇ ਧਨੁਸ਼ਾਂ ('ਮਹਿਖੁਆਸ') ਉਤੇ ਚਿੱਲਾ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਕਰੈ ਤੀਰ ਮਾਰੰ ॥

ਤੀਰਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ

ਬਹੈ ਲੋਹ ਧਾਰੰ ॥੨੨॥੯੯॥

ਅਤੇ ਲਹੂ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵਗਦੀ ਹੈ ॥੨੨॥੯੯॥

ਨਦੀ ਸ੍ਰੋਣ ਪੂਰੰ ॥

ਲਹੂ ਨਾਲ ਨਦੀ ਭਰ ਗਈ ਹੈ,

ਫਿਰੀ ਗੈਣ ਹੂਰੰ ॥

ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਹੂਰਾਂ ਫਿਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,

ਗਜੈ ਗੈਣਿ ਕਾਲੀ ॥

ਕਾਲੀ ਆਸਮਾਨ ਵਿਚ ਗੱਜ ਰਹੀ ਹੈ

ਹਸੀ ਖਪਰਾਲੀ ॥੨੩॥੧੦੦॥

ਅਤੇ ਖੱਪਰ ਵਾਲੀਆਂ (ਜੋਗਣਾਂ) ਹਸ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ॥੨੩॥੧੦੦॥

ਕਹੂੰ ਬਾਜ ਮਾਰੇ ॥

ਕਿਤੇ ਘੋੜੇ ਮੋਏ ਪਏ ਹਨ,

ਕਹੂੰ ਸੂਰ ਭਾਰੇ ॥

ਕਿਤੇ ਵਡੇ ਸੂਰਮੇ (ਡਿਗੇ ਪਏ ਹਨ)

ਕਹੂੰ ਚਰਮ ਟੂਟੈ ॥

ਕਿਤੇ ਢਾਲਾਂ ਟੁਟੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹਨ

ਫਿਰੇ ਗਜ ਫੂਟੈ ॥੨੪॥੧੦੧॥

ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਘਾਇਲ ਹਾਥੀ ਫਿਰ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੪॥੧੦੧॥

ਕਹੂੰ ਬਰਮ ਬੇਧੇ ॥

ਕਿਤੇ ਕਵਚ ਵਿੰਨ੍ਹੇ (ਪਏ ਹਨ)

ਕਹੂੰ ਚਰਮ ਛੇਦੇ ॥

ਕਿਤੇ ਢਾਲਾਂ ਟੁੱਟੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹਨ,

ਕਹੂੰ ਪੀਲ ਪਰਮੰ ॥

ਕਿਤੇ ਵਡੇ ਹਾਥੀ (ਕਟੇ ਪਏ ਹਨ)

ਕਟੇ ਬਾਜ ਬਰਮੰ ॥੨੫॥੧੦੨॥

ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਕਵਚ (ਬਰਮੰ) ਕੁਟੇ ਪਏ ਹਨ ॥੨੫॥੧੦੨॥

ਬਲੀ ਬੈਰ ਰੁਝੇ ॥

ਸੂਰਮੇ ਵੈਰ-ਭਾਵ ਨਾਲ ਰੁਝੇ ਹੋਏ ਹਨ,

ਸਮੁਹਿ ਸਾਰ ਜੁਝੇ ॥

ਸਾਰੇ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਨਾਲ ਝੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।

ਲਖੇ ਬੀਰ ਖੇਤੰ ॥

ਯੋਧਿਆਂ ਨੂੰ ਯੁੱਧ-ਭੂਮੀ ਵਿਚ ਵੇਖ ਕੇ

ਨਚੇ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤੰ ॥੨੬॥੧੦੩॥

ਭੂਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਤ ਨਚ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੬॥੧੦੩॥

ਨਚੇ ਮਾਸਹਾਰੀ ॥

ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਨਚ ਰਹੇ ਹਨ,

ਹਸੇ ਬ੍ਰਯੋਮਚਾਰੀ ॥

ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਵਿਚਰਨ ਵਾਲੇ ਹਸ ਰਹੇ ਹਨ,

ਕਿਲਕ ਕਾਰ ਕੰਕੰ ॥

ਕਾਂ ('ਕੰਕੰ') ਕਿਲਕਾਰੀਆਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ

ਮਚੇ ਬੀਰ ਬੰਕੰ ॥੨੭॥੧੦੪॥

ਅਤੇ ਬਲਵਾਨ ਯੋਧੇ ਪੂਰੀ ਮਸਤੀ ਨਾਲ (ਯੁੱਧ-ਕਾਰਜ ਵਿਚ) ਮਗਨ ਹਨ ॥੨੭॥੧੦੪॥

ਛੁਭੇ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥

ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ (ਸੈਨਾ-ਨਾਇਕ) ਕ੍ਰੋਧ (ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ)

ਮਹਿਖੁਆਸ ਚਾਰੀ ॥

ਧਨੁਸ਼ਾਂ ('ਮਹਿਖੁਆਸ') ਵਿਚੋਂ ਤੀਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਉਠੇ ਛਿਛ ਇਛੰ ॥

(ਸ਼ਰੀਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਲਹੂ ਦੀਆਂ) ਛਿੱਟਾਂ ਉਠਦੀਆਂ ਹਨ

ਚਲੇ ਤੀਰ ਤਿਛੰ ॥੨੮॥੧੦੫॥

ਤਿਖੇ ਤੀਰਾਂ ਦੇ ਲਗਣ ਨਾਲ ॥੨੮॥੧੦੫॥

ਗਣੰ ਗਾਧ੍ਰਬੇਯੰ ॥

ਗਣ, ਗੰਧਰਬ, ਦੂਤ

ਚਰੰ ਚਾਰਣੇਸੰ ॥

(ਚਰ) ਚਾਰਨ

ਹਸੇ ਸਿਧ ਸਿਧੰ ॥

ਅਤੇ ਸਿੱਧੀਆਂ ਵਾਲੇ ਸਿੱਧ ਹਸ ਰਹੇ ਹਨ

ਮਚੇ ਬੀਰ ਕ੍ਰੁਧੰ ॥੨੯॥੧੦੬॥

ਅਤੇ ਕ੍ਰੋਧਿਤ ਵੀਰ-ਯੋਧੇ (ਯੁੱਧ ਕਰਮ ਵਿਚ) ਮਗਨ ਹਨ ॥੨੯॥੧੦੬॥

ਡਕਾ ਡਕ ਡਾਕੈ ॥

ਡਾਕਣੀਆਂ ਡਕਾਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,

ਹਕਾ ਹਕ ਹਾਕੈ ॥

(ਯੋਧੇ) ਲਲਕਾਰੇ ਤੇ ਲਲਕਾਰਾ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹਨ,

ਭਕਾ ਭੁੰਕ ਭੇਰੀ ॥

ਭੇਰੀਆਂ ਭਕ-ਭਕ ਦੀ ਧੁਨੀ ਨਾਲ ਵਜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ

ਡਮਕ ਡਾਕ ਡੇਰੀ ॥੩੦॥੧੦੭॥

ਅਤੇ ਡੁਗਡੁਗੀਆਂ ਡਮ-ਡਮ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ (ਕਢ ਰਹੀਆਂ ਹਨ) ॥੩੦॥੧੦੭॥

ਮਹਾ ਬੀਰ ਗਾਜੇ ॥

ਸੂਰਵੀਰ ਗਜਦੇ ਹਨ,

ਨਵੰ ਨਾਦ ਬਾਜੇ ॥

ਨਵੇਂ ਨਵੇਂ ਨਗਾਰੇ ਵਜਦੇ ਹਨ,

ਧਰਾ ਗੋਮ ਗਜੇ ॥

ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿਚ ਡਫਾਂ ਗੂੰਜ ਉਠ ਰਹੀ ਹੈ

ਦ੍ਰੁਗਾ ਦੈਤ ਬਜੇ ॥੩੧॥੧੦੮॥

ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਨਾਲ ਦੈਂਤ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ ॥੩੧॥੧੦੮॥