ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ
ਅੰਗ - 108
ਰਸੰ ਰੁਦ੍ਰ ਰਾਚੇ ॥
ਦੋਹਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਰੌਦਰ ਰਸ ਵਿਚ ਰਚੇ ਹੋਏ
ਉਭੈ ਜੁਧ ਮਾਚੇ ॥
ਯੁੱਧ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕਰੈ ਬਾਣ ਅਰਚਾ ॥
(ਉਹ) ਬਾਣਾਂ ਦੀ ਭੇਟਾ ਚੜ੍ਹਾ ਰਹੇ ਹਨ
ਧਨੁਰ ਬੇਦ ਚਰਚਾ ॥੨੦॥੯੭॥
ਅਤੇ ਧਨੁਰ-ਵੇਦ ਦੀ ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ॥੨੦॥੯੭॥
ਮਚੇ ਬੀਰ ਬੀਰੰ ॥
ਸੂਰਮੇ ਵੀਰਤਾ (ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਿਚ) ਮਸਤ ਹਨ
ਉਠੀ ਝਾਰ ਤੀਰੰ ॥
ਅਤੇ ਬਾਣਾਂ ਦੀ ਝੜੀ ਲਗੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਗਲੋ ਗਡ ਫੋਰੈ ॥
ਚਕ੍ਰ-ਵਿਯੂਹ ਨੂੰ ਤੋੜਦੇ ਹਨ
ਨਹੀ ਨੈਨ ਮੋਰੈ ॥੨੧॥੯੮॥
(ਅਤੇ ਉਸ ਵੱਲੋਂ) ਅੱਖ ਮੋੜਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ ॥੨੧॥੯੮॥
ਸਮੁਹ ਸਸਤ੍ਰ ਬਰਖੇ ॥
ਸਾਹਮਣੇ ਹੋ ਕੇ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ
ਮਹਿਖੁਆਸੁ ਕਰਖੇ ॥
ਅਤੇ ਧਨੁਸ਼ਾਂ ('ਮਹਿਖੁਆਸ') ਉਤੇ ਚਿੱਲਾ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਕਰੈ ਤੀਰ ਮਾਰੰ ॥
ਤੀਰਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ
ਬਹੈ ਲੋਹ ਧਾਰੰ ॥੨੨॥੯੯॥
ਅਤੇ ਲਹੂ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵਗਦੀ ਹੈ ॥੨੨॥੯੯॥
ਨਦੀ ਸ੍ਰੋਣ ਪੂਰੰ ॥
ਲਹੂ ਨਾਲ ਨਦੀ ਭਰ ਗਈ ਹੈ,
ਫਿਰੀ ਗੈਣ ਹੂਰੰ ॥
ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਹੂਰਾਂ ਫਿਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,
ਗਜੈ ਗੈਣਿ ਕਾਲੀ ॥
ਕਾਲੀ ਆਸਮਾਨ ਵਿਚ ਗੱਜ ਰਹੀ ਹੈ
ਹਸੀ ਖਪਰਾਲੀ ॥੨੩॥੧੦੦॥
ਅਤੇ ਖੱਪਰ ਵਾਲੀਆਂ (ਜੋਗਣਾਂ) ਹਸ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ॥੨੩॥੧੦੦॥
ਕਹੂੰ ਬਾਜ ਮਾਰੇ ॥
ਕਿਤੇ ਘੋੜੇ ਮੋਏ ਪਏ ਹਨ,
ਕਹੂੰ ਸੂਰ ਭਾਰੇ ॥
ਕਿਤੇ ਵਡੇ ਸੂਰਮੇ (ਡਿਗੇ ਪਏ ਹਨ)
ਕਹੂੰ ਚਰਮ ਟੂਟੈ ॥
ਕਿਤੇ ਢਾਲਾਂ ਟੁਟੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹਨ
ਫਿਰੇ ਗਜ ਫੂਟੈ ॥੨੪॥੧੦੧॥
ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਘਾਇਲ ਹਾਥੀ ਫਿਰ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੪॥੧੦੧॥
ਕਹੂੰ ਬਰਮ ਬੇਧੇ ॥
ਕਿਤੇ ਕਵਚ ਵਿੰਨ੍ਹੇ (ਪਏ ਹਨ)
ਕਹੂੰ ਚਰਮ ਛੇਦੇ ॥
ਕਿਤੇ ਢਾਲਾਂ ਟੁੱਟੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹਨ,
ਕਹੂੰ ਪੀਲ ਪਰਮੰ ॥
ਕਿਤੇ ਵਡੇ ਹਾਥੀ (ਕਟੇ ਪਏ ਹਨ)
ਕਟੇ ਬਾਜ ਬਰਮੰ ॥੨੫॥੧੦੨॥
ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਕਵਚ (ਬਰਮੰ) ਕੁਟੇ ਪਏ ਹਨ ॥੨੫॥੧੦੨॥
ਬਲੀ ਬੈਰ ਰੁਝੇ ॥
ਸੂਰਮੇ ਵੈਰ-ਭਾਵ ਨਾਲ ਰੁਝੇ ਹੋਏ ਹਨ,
ਸਮੁਹਿ ਸਾਰ ਜੁਝੇ ॥
ਸਾਰੇ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਨਾਲ ਝੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।
ਲਖੇ ਬੀਰ ਖੇਤੰ ॥
ਯੋਧਿਆਂ ਨੂੰ ਯੁੱਧ-ਭੂਮੀ ਵਿਚ ਵੇਖ ਕੇ
ਨਚੇ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤੰ ॥੨੬॥੧੦੩॥
ਭੂਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਤ ਨਚ ਰਹੇ ਹਨ ॥੨੬॥੧੦੩॥
ਨਚੇ ਮਾਸਹਾਰੀ ॥
ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਨਚ ਰਹੇ ਹਨ,
ਹਸੇ ਬ੍ਰਯੋਮਚਾਰੀ ॥
ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਵਿਚਰਨ ਵਾਲੇ ਹਸ ਰਹੇ ਹਨ,
ਕਿਲਕ ਕਾਰ ਕੰਕੰ ॥
ਕਾਂ ('ਕੰਕੰ') ਕਿਲਕਾਰੀਆਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ
ਮਚੇ ਬੀਰ ਬੰਕੰ ॥੨੭॥੧੦੪॥
ਅਤੇ ਬਲਵਾਨ ਯੋਧੇ ਪੂਰੀ ਮਸਤੀ ਨਾਲ (ਯੁੱਧ-ਕਾਰਜ ਵਿਚ) ਮਗਨ ਹਨ ॥੨੭॥੧੦੪॥
ਛੁਭੇ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥
ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ (ਸੈਨਾ-ਨਾਇਕ) ਕ੍ਰੋਧ (ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ)
ਮਹਿਖੁਆਸ ਚਾਰੀ ॥
ਧਨੁਸ਼ਾਂ ('ਮਹਿਖੁਆਸ') ਵਿਚੋਂ ਤੀਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਉਠੇ ਛਿਛ ਇਛੰ ॥
(ਸ਼ਰੀਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਲਹੂ ਦੀਆਂ) ਛਿੱਟਾਂ ਉਠਦੀਆਂ ਹਨ
ਚਲੇ ਤੀਰ ਤਿਛੰ ॥੨੮॥੧੦੫॥
ਤਿਖੇ ਤੀਰਾਂ ਦੇ ਲਗਣ ਨਾਲ ॥੨੮॥੧੦੫॥
ਗਣੰ ਗਾਧ੍ਰਬੇਯੰ ॥
ਗਣ, ਗੰਧਰਬ, ਦੂਤ
ਚਰੰ ਚਾਰਣੇਸੰ ॥
(ਚਰ) ਚਾਰਨ
ਹਸੇ ਸਿਧ ਸਿਧੰ ॥
ਅਤੇ ਸਿੱਧੀਆਂ ਵਾਲੇ ਸਿੱਧ ਹਸ ਰਹੇ ਹਨ
ਮਚੇ ਬੀਰ ਕ੍ਰੁਧੰ ॥੨੯॥੧੦੬॥
ਅਤੇ ਕ੍ਰੋਧਿਤ ਵੀਰ-ਯੋਧੇ (ਯੁੱਧ ਕਰਮ ਵਿਚ) ਮਗਨ ਹਨ ॥੨੯॥੧੦੬॥
ਡਕਾ ਡਕ ਡਾਕੈ ॥
ਡਾਕਣੀਆਂ ਡਕਾਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,
ਹਕਾ ਹਕ ਹਾਕੈ ॥
(ਯੋਧੇ) ਲਲਕਾਰੇ ਤੇ ਲਲਕਾਰਾ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹਨ,
ਭਕਾ ਭੁੰਕ ਭੇਰੀ ॥
ਭੇਰੀਆਂ ਭਕ-ਭਕ ਦੀ ਧੁਨੀ ਨਾਲ ਵਜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ
ਡਮਕ ਡਾਕ ਡੇਰੀ ॥੩੦॥੧੦੭॥
ਅਤੇ ਡੁਗਡੁਗੀਆਂ ਡਮ-ਡਮ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ (ਕਢ ਰਹੀਆਂ ਹਨ) ॥੩੦॥੧੦੭॥
ਮਹਾ ਬੀਰ ਗਾਜੇ ॥
ਸੂਰਵੀਰ ਗਜਦੇ ਹਨ,
ਨਵੰ ਨਾਦ ਬਾਜੇ ॥
ਨਵੇਂ ਨਵੇਂ ਨਗਾਰੇ ਵਜਦੇ ਹਨ,
ਧਰਾ ਗੋਮ ਗਜੇ ॥
ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿਚ ਡਫਾਂ ਗੂੰਜ ਉਠ ਰਹੀ ਹੈ
ਦ੍ਰੁਗਾ ਦੈਤ ਬਜੇ ॥੩੧॥੧੦੮॥
ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਨਾਲ ਦੈਂਤ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ ॥੩੧॥੧੦੮॥