ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ
ਅੰਗ - 239
ਵੇ ਜੁਧ ਜੀਤ ਤੇ ਜਾਹਿਗੇ ਕਹਾ ਦੋਇ ਤੇ ਦੀਨ ਨਰ ॥੩੭੭॥
ਕੀ ਉਹ ਦੋ ਦੀਨੇ ਮਨੁੱਖ ਅਜਿਹੇ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਜਾਣਗੇ ॥੩੭੭॥
ਕਹਿ ਹਾਰਯੋ ਕਪਿ ਕੋਟਿ ਦਈਤ ਪਤਿ ਏਕ ਨ ਮਾਨੀ ॥
ਕਪੀ (ਅੰਗਦ) ਕਰੋੜਾਂ ਗੱਲਾਂ ਕਹਿ ਕੇ ਥੱਕ ਗਿਆ, ਪਰ ਰਾਵਣ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਇਕ ਗੱਲ ਵੀ ਨਾ ਮੰਨੀ।
ਉਠਤ ਪਾਵ ਰੁਪਿਯੋ ਸਭਾ ਮਧਿ ਸੋ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥
(ਅੰਤ ਵਿੱਚ) ਉਹ ਅਭਿਮਾਨੀ (ਅੰਗਦ) ਨੇ ਰਾਵਣ ਦੀ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪੈਰ ਗੱਡ ਦਿੱਤਾ (ਅਤੇ ਕਿਹਾ-ਜੇ ਤੇਰਾ ਕੋਈ ਸੂਰਮਾ ਮੇਰਾ ਪੈਰ ਉਖਾੜ ਕੇ ਪੁੱਟ ਸਕਿਆ ਤਾਂ ਤੂੰ ਰਾਮ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਵੇਂਗਾ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤ ਸਕੇਂਗਾ। ਰਾਵਣ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੂਰਮਿਆਂ ਨੂੰ ਪੈਰ ਪੁੱਟਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।)
ਥਕੇ ਸਕਲ ਅਸੁਰਾਰ ਪਾਵ ਕਿਨਹੂੰ ਨ ਉਚਕਯੋ ॥
ਸਾਰੇ ਦੈਂਤ ਜ਼ੋਰ ਲਗਾ ਥੱਕੇ, ਪਰ (ਅੰਗਦ ਦਾ ਪੈਰ) ਕਿਸੇ ਕੋਲੋਂ ਨਾ ਉਖੜਿਆ।
ਗਿਰੇ ਧਰਨ ਮੁਰਛਾਇ ਬਿਮਨ ਦਾਨਵ ਦਲ ਥਕਯੋ ॥
ਦੈਂਤਾਂ ਦੇ ਦਲ ਥੱਕ ਕੇ ਅਣਮੰਨੇ ਮਨ ਨਾਲ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਪਏ।
ਲੈ ਚਲਯੋ ਬਭੀਛਨ ਭ੍ਰਾਤ ਤਿਹ ਬਾਲ ਪੁਤ੍ਰ ਧੂਸਰ ਬਰਨ ॥
ਧੂੰਏ ਜਿਹੇ ਰੰਗ ਵਾਲਾ ਬਾਲੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ (ਅੰਗਦ) (ਰਾਵਣ ਦੇ) ਭਰਾ ਵਿਭੀਸ਼ਣ ਨੂੰ ਉਥੋਂ ਨਾਲ ਲੈ ਚਲਿਆ।
ਭਟ ਹਟਕ ਬਿਕਟ ਤਿਹ ਨਾ ਸਕੇ ਚਲਿ ਆਯੋ ਜਿਤ ਰਾਮ ਰਨ ॥੩੭੮॥
ਉਸ ਨੂੰ (ਰਾਵਣ ਦੇ) ਕਠੋਰ ਸੂਰਮੇ ਵੀ ਰੋਕ ਨਾ ਸਕੇ, ਉਹ ਉਥੇ ਚਲਾ ਆਇਆ, ਜਿਥੇ ਰਾਮ ਜੀ ਰਣ-ਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੋਭਦੇ ਸਨ ॥੩੭੮॥
ਕਹਿ ਬੁਲਯੋ ਲੰਕੇਸ ਤਾਹਿ ਪ੍ਰਭ ਰਾਜੀਵ ਲੋਚਨ ॥
ਕਮਲ ਵਰਗੇ ਨੇਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਰਾਮ ਨੇ ਉਸ (ਵਿਭੀਸ਼ਣ) ਨੂੰ 'ਲੰਕੇਸ਼' ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਇਆ।
ਕੁਟਲ ਅਲਕ ਮੁਖ ਛਕੇ ਸਕਲ ਸੰਤਨ ਦੁਖ ਮੋਚਨ ॥
(ਰਾਮ ਦੇ) ਮੁੱਖ ਉੱਤੇ ਟੇਢੀਆਂ ਜ਼ੁਲਫ਼ਾਂ ਫਬ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ (ਉਹ) ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ।
ਕੁਪੈ ਸਰਬ ਕਪਿਰਾਜ ਬਿਜੈ ਪਹਲੀ ਰਣ ਚਖੀ ॥
ਸੁਗ੍ਰੀਵ ਆਦਿ ਸਾਰੇ ਬੰਦਰ ਸੈਨਿਕ ਕ੍ਰੋਧਵਾਨ ਹਨ (ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ) ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਫਿਰੈ ਲੰਕ ਗੜਿ ਘੇਰਿ ਦਿਸਾ ਦਛਣੀ ਪਰਖੀ ॥
ਫਿਰ ਲੰਕਾ ਦੇ ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਪਰਖਿਆ।
ਪ੍ਰਭ ਕਰੈ ਬਭੀਛਨ ਲੰਕਪਤਿ ਸੁਣੀ ਬਾਤਿ ਰਾਵਣ ਘਰਣਿ ॥
ਰਾਵਣ ਦੀ ਘਰ ਵਾਲੀ (ਮੰਦੋਦਰੀ ਨੇ ਇਹ) ਗੱਲ ਸੁਣ ਲਈ ਕਿ ਰਾਮ ਨੇ ਵਿਭੀਸ਼ਣ ਨੂੰ ਲੰਕਾ ਦਾ ਸੁਆਮੀ ('ਲੰਕੇਸ਼') ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਸੁਧਿ ਸਤ ਤਬਿ ਬਿਸਰਤ ਭਈ ਗਿਰੀ ਧਰਣ ਪਰ ਹੁਐ ਬਿਮਣ ॥੩੭੯॥
ਉਸੇ ਵੇਲੇ (ਉਸ ਨੂੰ) ਸੱਤੇ ਸੁੱਧਾਂ ਭੁੱਲ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਉਦਾਸ ਹੋ ਕੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਪਈ ॥੩੭੯॥
ਮਦੋਦਰੀ ਬਾਚ ॥
ਮੰਦੋਦਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ-
ਉਟੰਙਣ ਛੰਦ ॥
ਉਟੰਙਣ ਛੰਦ
ਸੂਰਬੀਰਾ ਸਜੇ ਘੋਰ ਬਾਜੇ ਬਜੇ ਭਾਜ ਕੰਤਾ ਸੁਣੇ ਰਾਮ ਆਏ ॥
ਸੂਰਬੀਰ (ਅਸਤ੍ਰਾਂ ਸ਼ਸਤ੍ਰਾਂ ਨਾਲ) ਸਜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਭਿਆਨਕ ਵਾਜੇ ਵੱਜ ਰਹੇ ਹਨ, ਹੇ ਪਤੀ ਦੇਵ! ਭੱਜ ਜਾਓ, ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਾਮ ਆ ਗਏ ਹਨ।
ਬਾਲ ਮਾਰਯੋ ਬਲੀ ਸਿੰਧ ਪਾਟਯੋ ਜਿਨੈ ਤਾਹਿ ਸੌ ਬੈਰਿ ਕੈਸੇ ਰਚਾਏ ॥
ਜਿਸ ਨੇ ਬਲੀ ਬਾਲੀ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਉੱਤੇ ਪੁੱਲ ਬੰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਕਰਕੇ ਵੈਰ ਰਚਾ ਲਿਆ ਹੈ?
ਬਯਾਧ ਜੀਤਯੋ ਜਿਨੈ ਜੰਭ ਮਾਰਯੋ ਉਨੈ ਰਾਮ ਅਉਤਾਰ ਸੋਈ ਸੁਹਾਏ ॥
ਜਿਸ ਨੇ 'ਬਿਰਾਧ' ਨੂੰ ਜਿੱਤਿਆ ਹੈ, ਉਸੇ ਨੇ ਜੰਭਾਸੁਰ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਹੈ, ਓਹੀ ਸੋਭਾਸ਼ਾਲੀ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਅਵਤਾਰ ਹਨ।
ਦੇ ਮਿਲੋ ਜਾਨਕੀ ਬਾਤ ਹੈ ਸਿਆਨ ਕੀ ਚਾਮ ਕੇ ਦਾਮ ਕਾਹੇ ਚਲਾਏ ॥੩੮੦॥
ਇਸ ਲਈ ਸੀਤਾ ਦੇ ਕੇ ਮਿਲ ਜਾਓ, ਇਹੀ ਗੱਲ ਸਿਆਣਪ ਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਚੰਮ ਦੇ ਦੰਮ ਕਿਸ ਲਈ ਚਲਾਏ ਹਨ ॥੩੮੦॥
ਰਾਵਣ ਬਾਚ ॥
ਰਾਵਣ ਨੇ ਕਿਹਾ-
ਬਯੂਹ ਸੈਨਾ ਸਜੋ ਘੋਰ ਬਾਜੇ ਬਜੋ ਕੋਟਿ ਜੋਧਾ ਗਜੋ ਆਨ ਨੇਰੇ ॥
ਮੈਂ ਸੈਨਾ ਦਾ ਵਯੂਹ ਸਜਾਵਾਂਗਾ, ਭਿਆਨਕ ਵਾਜੇ ਵਜਣਗੇ, ਕਰੋੜਾਂ ਯੋਧੇ, ਮੇਰੇ ਨੇੜੇ ਆ ਕੇ ਗੱਜਣਗੇ।
ਸਾਜ ਸੰਜੋਅ ਸੰਬੂਹ ਸੈਨਾ ਸਭੈ ਆਜ ਮਾਰੋ ਤਰੈ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਤੇਰੇ ॥
ਸਾਰੀ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਕਵਚ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਨਾਲ ਸਜਾ ਕੇ ਤੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਹੇਠਾਂ (ਮੈਂ) ਅੱਜ ਹੀ (ਉਸ ਦੀ) ਸਾਰੀ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿਆਂਗਾ।
ਇੰਦ੍ਰ ਜੀਤੋ ਕਰੋ ਜਛ ਰੀਤੋ ਧਨੰ ਨਾਰਿ ਸੀਤਾ ਬਰੰ ਜੀਤ ਜੁਧੈ ॥
(ਵੇਖੀਂ ਜਿਵੇਂ) ਇੰਦਰ ਨੂੰ ਜਿੱਤਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੱਛਾਂ ਨੂੰ ਧਨ ਤੋਂ ਖ਼ਾਲੀ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ (ਤਿਵੇਂ ਹੀ) ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਕੇ ਸੀਤਾ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਲਵਾਂਗਾ।
ਸੁਰਗ ਪਾਤਾਲ ਆਕਾਸ ਜੁਆਲਾ ਜਰੈ ਬਾਚਿ ਹੈ ਰਾਮ ਕਾ ਮੋਰ ਕ੍ਰੂਧੈ ॥੩੮੧॥
ਮੇਰੀ ਕ੍ਰੋਧ ਦੀ ਅੱਗ ਨਾਲ ਸੁਅਰਗ ਪਾਤਾਲ ਅਤੇ ਆਕਾਸ਼ ਸੜਣਗੇ। ਤਾਂ ਕੀ (ਉਸ ਤੋਂ) ਰਾਮ ਬਚ ਜਾਏਗਾ ॥੩੮੧॥
ਮਦੋਦਰੀ ਬਾਚ ॥
ਮੰਦੋਦਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ-
ਤਾਰਕਾ ਜਾਤ ਹੀ ਘਾਤ ਕੀਨੀ ਜਿਨੈ ਅਉਰ ਸੁਬਾਹ ਮਾਰੀਚ ਮਾਰੇ ॥
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਂਦਿਆਂ ਹੀ ਤਾੜਕਾ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਸੁਬਾਹੂ ਤੇ ਮਾਰੀਚ ਵੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੇ।
ਬਯਾਧ ਬਧਯੋ ਖਰੰਦੂਖਣੰ ਖੇਤ ਥੈ ਏਕ ਹੀ ਬਾਣ ਸੋਂ ਬਾਲ ਮਾਰੇ ॥
(ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ) ਬਿਰਾਧ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ, 'ਖਰ' ਤੇ ਦੂਖਣ' ਖੇਤ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਇਕੋ ਹੀ ਤੀਰ ਨਾਲ ਬਾਲੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।
ਧੁਮ੍ਰ ਅਛਾਦ ਅਉ ਜਾਬੁਮਾਲੀ ਬਲੀ ਪ੍ਰਾਣ ਹੀਣੰ ਕਰਯੋ ਜੁਧ ਜੈ ਕੈ ॥
'ਧੁਮ੍ਰ-ਅੱਛ' 'ਜਾਂਬਮਾਲੀ ਅਤੇ ਬਲੀ (ਅਕੰਪਨ) ਨੂੰ ਯੁੱਧ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਤੋਂ ਹੀਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਮਾਰਿਹੈਂ ਤੋਹਿ ਯੌ ਸਯਾਰ ਕੇ ਸਿੰਘ ਜਯੋ ਲੇਹਿਗੇ ਲੰਕ ਕੋ ਡੰਕ ਦੈ ਕੈ ॥੩੮੨॥
ਸ਼ੇਰ ਦੇ ਗਿੱਦੜ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਂਗ (ਓਹੀ ਰਾਮ ਜੀ) ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਾਰਨਗੇ ਅਤੇ 'ਧੌਸਾ' ਵਜਾ ਕੇ ਲੰਕਾ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲੈਣਗੇ ॥੩੮੨॥
ਰਾਵਣ ਬਾਚ ॥
ਰਾਵਣ ਨੇ ਕਿਹਾ-
ਚਉਰ ਚੰਦ੍ਰੰ ਕਰੰ ਛਤ੍ਰ ਸੂਰੰ ਧਰੰ ਬੇਦ ਬ੍ਰਹਮਾ ਰਰੰ ਦੁਆਰ ਮੇਰੇ ॥
ਮੇਰੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਚੌਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸੂਰਜ ਛੱਤਰ ਧਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਦੁਆਰ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵੇਦ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ।
ਪਾਕ ਪਾਵਕ ਕਰੰ ਨੀਰ ਬਰਣੰ ਭਰੰ ਜਛ ਬਿਦਿਆਧਰੰ ਕੀਨ ਚੇਰੇ ॥
ਅਗਨੀ ਦੇਵਤਾ ਰਸੋਈ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵਰੁਣ (ਦੇਵਤਾ) ਪਾਣੀ ਭਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੱਛ ਤੇ ਵਿਦਿਆਧਰ (ਮੈਂ ਆਪਣੇ) ਸੇਵਕ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਹਨ।
ਅਰਬ ਖਰਬੰ ਪੁਰੰ ਚਰਬ ਸਰਬੰ ਕਰੇ ਦੇਖੁ ਕੈਸੇ ਕਰੌ ਬੀਰ ਖੇਤੰ ॥
ਅਰਬਾਂ ਖਰਬਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸਾਰਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ (ਮੈਂ) ਚੱਬ ਛੱਡਿਆ ਹੈ। (ਹੁਣ ਤੂੰ) ਵੇਖੇਂਗੀ (ਜੇ ਮੈਂ) ਯੁੱਧ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਵੀਰਤਾ ਵਿਖਾਉਂਦਾ ਹਾਂ।
ਚਿੰਕ ਹੈ ਚਾਵਡਾ ਫਿੰਕ ਹੈ ਫਿਕਰੀ ਨਾਚ ਹੈ ਬੀਰ ਬੈਤਾਲ ਪ੍ਰੇਤੰ ॥੩੮੩॥
ਇੱਲਾਂ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਨਗੀਆਂ, ਗਿੱਦੜੀਆਂ (ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ) ਫਿਰਨਗੀਆਂ ਅਤੇ ਭੂਤ, ਪ੍ਰੇਤ ਤੇ ਬੈਤਾਲ ਨੱਚਣਗੇ ॥੩੮੩॥
ਮਦੋਦਰੀ ਬਾਚ ॥
ਮੰਦੋਦਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ-
ਤਾਸ ਨੇਜੇ ਢੁਲੈ ਘੋਰ ਬਾਜੇ ਬਜੈ ਰਾਮ ਲੀਨੇ ਦਲੈ ਆਨ ਢੂਕੇ ॥
ਉਧਰ ਨੇਜ਼ੇ ਝੂਲਦੇ ਹਨ, ਭਿਆਨਕ ਵਾਜੇ ਵਜਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਰਾਮ ਦਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ (ਲੰਕਾ ਦੇ ਨੇੜੇ) ਆਣ ਢੁੱਕੇ ਹਨ।
ਬਾਨਰੀ ਪੂਤ ਚਿੰਕਾਰ ਅਪਾਰੰ ਕਰੰ ਮਾਰ ਮਾਰੰ ਚਹੂੰ ਓਰ ਕੂਕੇ ॥
ਬੰਦਰਾਂ ਦੇ ਅਪਾਰਾਂ ਹੀ ਪੁੱਤਰ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ, ਚੌਹਾਂ ਪਾਸੇ ਮਾਰੋ-ਮਾਰੋ ਦੀਆਂ ਕੂਕਾਂ ਪੈ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,
ਭੀਮ ਭੇਰੀ ਬਜੈ ਜੰਗ ਜੋਧਾ ਗਜੈ ਬਾਨ ਚਾਪੈ ਚਲੈ ਨਾਹਿ ਜਉ ਲੌ ॥
ਜਦ ਤਕ ਵੱਡੀਆਂ ਭੇਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਵੱਜਦੀਆਂ, ਜੰਗ ਲਈ ਯੋਧੇ ਨਹੀਂ ਲਲਕਾਰਦੇ ਅਤੇ ਧਨੁਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੀਰ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦੇ,
ਬਾਤ ਕੋ ਮਾਨੀਐ ਘਾਤੁ ਪਹਿਚਾਨੀਐ ਰਾਵਰੀ ਦੇਹ ਕੀ ਸਾਤ ਤਉ ਲੌ ॥੩੮੪॥
ਤਦ ਤੱਕ ਹੀ ਤੁਹਾਡੀ ਦੇਹ ਸੁਖੀ ਹੈ, (ਇਸ ਲਈ) ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਮੰਨੋ ਅਤੇ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਪਛਾਣੋ ॥੩੮੪॥
ਘਾਟ ਘਾਟੈ ਰੁਕੌ ਬਾਟ ਬਾਟੈ ਤੁਪੋ ਐਂਠ ਬੈਠੇ ਕਹਾ ਰਾਮ ਆਏ ॥
ਸਾਰੀਆਂ ਘਾਟਾਂ ਰੁਕ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਸਾਰੇ ਰਸਤੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ, (ਘਰ ਵਿੱਚ) ਕੀ ਆਕੜ ਕੇ ਬੈਠੇ ਹੋ? ਰਾਮ ਆ ਗਏ ਹਨ।
ਖੋਰ ਹਰਾਮ ਹਰੀਫ ਕੀ ਆਂਖ ਤੈ ਚਾਮ ਕੇ ਜਾਤ ਕੈਸੇ ਚਲਾਏ ॥
ਹੇ ਹਰਾਮ-ਖ਼ੋਰ! ਵੈਰੀ (ਹਰੀਫ਼) ਦੀ ਅੱਖ ਹੇਠਾਂ ਚੰਮ (ਦੇ ਸਿੱਕੇ) ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਲਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਹੋਇਗੋ ਖੁਆਰ ਬਿਸੀਆਰ ਖਾਨਾ ਤੁਰਾ ਬਾਨਰੀ ਪੂਤ ਜਉ ਲੌ ਨ ਗਜਿ ਹੈ ॥
ਤੇਰਾ ਘਰ ਬਹੁਤ (ਬਿਸੀਆਰ) ਖੁਆਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬੰਦਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਰੌਲਾ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ।
ਲੰਕ ਕੋ ਛਾਡਿ ਕੈ ਕੋਟਿ ਕੇ ਫਾਧ ਕੈ ਆਸੁਰੀ ਪੂਤ ਲੈ ਘਾਸਿ ਭਜਿ ਹੈ ॥੩੮੫॥
ਲੰਕਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਟੱਪ ਕੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਰਾਖਸ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਘਾਹ ਲੈ ਕੇ ਭੱਜ ਜਾਣਗੇ ॥੩੮੫॥
ਰਾਵਣ ਬਾਚ ॥
ਰਾਵਣ ਨੇ ਕਿਹਾ-
ਬਾਵਰੀ ਰਾਡ ਕਿਆ ਭਾਡਿ ਬਾਤੈ ਬਕੈ ਰੰਕ ਸੇ ਰਾਮ ਕਾ ਛੋਡ ਰਾਸਾ ॥
ਹੇ ਬਾਵਲੀ ਔਰਤ! ਕੀ ਭੰਡਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈਂ, ਕੰਗਲੇ ਜਿਹੇ ਰਾਮ ਦੀ ਕਥਾ ਛੱਡ ਦੇ।
ਕਾਢਹੋ ਬਾਸਿ ਦੈ ਬਾਨ ਬਾਜੀਗਰੀ ਦੇਖਿਹੋ ਆਜ ਤਾ ਕੋ ਤਮਾਸਾ ॥
(ਇੰਦਰ-ਜਾਲ ਦੀ) ਜੋ ਖੇਡ ਬਣਾ ਕੇ ਆਇਆ ਹੈ, ਮੈਂ ਇਸ ਭੂਤ ਨੂੰ ਧੂਪ ਦੇ ਕੇ ਕੱਢਾਂਗਾ ਅਤੇ ਅੱਜ ਉਸ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਾਂਗਾ।
ਬੀਸ ਬਾਹੇ ਧਰੰ ਸੀਸ ਦਸਯੰ ਸਿਰੰ ਸੈਣ ਸੰਬੂਹ ਹੈ ਸੰਗਿ ਮੇਰੇ ॥
ਵੀਹ ਬਾਹਵਾਂ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ, ਦਸ ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਸੈਨਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਹੈ।
ਭਾਜ ਜੈ ਹੈ ਕਹਾ ਬਾਟਿ ਪੈਹੈਂ ਊਹਾ ਮਾਰਿਹੌ ਬਾਜ ਜੈਸੇ ਬਟੇਰੇ ॥੩੮੬॥
ਕਿੱਥੇ ਭੱਜ ਕੇ ਜਾਣਗੇ, ਰਸਤਾ ਕਿਥੋਂ ਲੱਭਣਗੇ, (ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ) ਇਉਂ ਮਾਰਾਂਗਾ, ਜਿਵੇਂ ਬਾਜ ਬਟੇਰੇ ਨੂੰ ਮਾਰਦਾ ਹੈ ॥੩੮੬॥