ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ
ਅੰਗ - 617
ਲਖਿ ਨਾਰਿ ਖਰੀ ॥
(ਉਸ ਨੇ ਇਕ) ਇਸਤਰੀ ਖੜੋਤੀ ਹੋਈ ਵੇਖੀ
ਰਸ ਰੀਤਿ ਭਰੀ ॥੨੬॥
ਜੋ ਜੋਬਨ ਦੇ ਰਸ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ॥੨੬॥
ਅਤਿ ਸੋਭਤ ਹੈ ॥
(ਉਹ) ਬਹੁਤ ਸੋਭਾ ਵਾਲੀ ਹੈ।
ਲਖਿ ਲੋਭਤ ਹੈ ॥
ਵੇਖਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਲੁਭਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।
ਨ੍ਰਿਪ ਪੇਖਿ ਜਬੈ ॥
(ਉਸ ਨੂੰ) ਰਾਜੇ ਨੇ ਜਦੋਂ ਵੇਖਿਆ,
ਚਿਤਿ ਚਉਕ ਤਬੈ ॥੨੭॥
ਤਾਂ ਚਿਤ ਵਿਚ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ॥੨੭॥
ਇਹ ਕਉਨ ਜਈ ॥
(ਸੋਚੀਂ ਪੈ ਗਿਆ ਕਿ) ਇਹ ਕਿਸ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਹੈ।
ਜਨੁ ਰੂਪ ਮਈ ॥
(ਇੰਜ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ) ਮਾਨੋ ਰੂਪਵਤੀ ਹੋਵੇ।
ਛਬਿ ਦੇਖਿ ਛਕ੍ਯੋ ॥
(ਉਸ ਦੀ) ਛਬੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਗਿਆ
ਚਿਤ ਚਾਇ ਚਕ੍ਰਯੋ ॥੨੮॥
ਅਤੇ ਚਿਤ ਵਿਚ ਚਾਉ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ॥੨੮॥
ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਹ ਗਹੀ ॥
ਰਾਜੇ ਨੇ (ਉਸ ਦੀ) ਬਾਂਹ ਪਕੜ ਲਈ,
ਤ੍ਰੀਅ ਮੋਨ ਰਹੀ ॥
ਇਸਤਰੀ ਚੁਪ ਰਹੀ।
ਰਸ ਰੀਤਿ ਰਚ੍ਯੋ ॥
(ਦੋਵੇਂ) ਪ੍ਰੇਮ ਦੇ ਰਸ ਵਿਚ ਲਗ ਗਏ
ਦੁਹੂੰ ਮੈਨ ਮਚ੍ਯੋ ॥੨੯॥
(ਕਿਉਂਕਿ) ਦੋਹਾਂ ਅੰਦਰ ਕਾਮ (ਦਾ ਭਾਵ) ਮਚਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ॥੨੯॥
ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਭਜੀ ॥
(ਰਾਜੇ ਨੇ ਉਸ ਇਸਤਰੀ ਨਾਲ) ਬਹੁਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਭੋਗ ਕੀਤਾ
ਨਿਸ ਲੌ ਨ ਤਜੀ ॥
ਅਤੇ ਰਾਤ ਤਕ (ਉਸ ਨੂੰ) ਨਾ ਛਡਿਆ।
ਦੋਊ ਰੀਝਿ ਰਹੇ ॥
ਦੋਵੇਂ (ਇਕ ਦੂਜੇ ਉਤੇ) ਰੀਝੇ ਹੋਏ ਸਨ।
ਨਹੀ ਜਾਤ ਕਹੇ ॥੩੦॥
(ਜਿਸ ਦਾ) ਕਥਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ॥੩੦॥
ਰਸ ਰੀਤਿ ਰਚ੍ਯੋ ॥
(ਉਹ) ਪ੍ਰੇਮ ਰਸ ਦੀ ਰੀਤ ਵਿਚ ਲੀਨ ਹੋ ਗਏ
ਕਲ ਕੇਲ ਮਚ੍ਯੋ ॥
ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਾਮਕ੍ਰੀੜਾ ਕੀਤੀ।
ਅਮਿਤਾਸਨ ਦੇ ॥
(ਰਾਜੇ ਨੇ) ਅਮਿਤ ਆਸਨ ਦਿੱਤੇ
ਸੁਖ ਰਾਸਨ ਸੇ ॥੩੧॥
ਜੋ ਸੁਖ ਦੀ ਰਾਸ (ਵਰਗੇ ਸਨ) ॥੩੧॥
ਲਲਤਾਸਨ ਲੈ ॥
(ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ) ਲਲਿਤ ਆਸਨ ਵਿਚ ਲਿਆ।
ਬਿਬਧਾਸਨ ਕੈ ॥
(ਫਿਰ) ਅਨੇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਸਨ ਕੀਤੇ।
ਲਲਨਾ ਰੁ ਲਲਾ ॥
ਲਲਨਾ (ਪ੍ਰਿਯਾ) ਅਤੇ ਲਲਾ (ਪ੍ਰਿਯ) ਨੇ
ਕਰਿ ਕਾਮ ਕਲਾ ॥੩੨॥
(ਬਹੁਤ) ਕਾਮ-ਕਲਾ ਕੀਤੀ ॥੩੨॥
ਕਰਿ ਕੇਲ ਉਠੀ ॥
(ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਰਾਜੇ ਨਾਲ) ਕੱਖਾਂ ਦੀ
ਮਧਿ ਪਰਨ ਕੁਟੀ ॥
ਕੁਲੀ ਵਿਚ ਸੰਭੋਗ ਕਰ ਕੇ ਉਠੀ।
ਨ੍ਰਿਪ ਜਾਤ ਭਯੋ ॥
ਰਾਜਾ ਉਥੋਂ ਚਲਾ ਗਿਆ।
ਤਿਹ ਗਰਭ ਰਹਿਯੋ ॥੩੩॥
ਉਸ (ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ) ਨੂੰ ਗਰਭ ਠਹਿਰ ਗਿਆ ॥੩੩॥
ਦਿਨ ਕੈ ਕੁ ਗਏ ॥
ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਗਿਆ
ਤਿਨਿ ਭੂਰ ਜਏ ॥
ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਬੱਚੇ ('ਭੂਰ') ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।
ਤਨਿ ਕਉਚ ਧਰੇ ॥
(ਉਸ ਬੱਚੇ ਨੇ) ਸ਼ਰੀਰ ਉਤੇ ਕਵਚ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ
ਸਸਿ ਸੋਭ ਹਰੇ ॥੩੪॥
ਅਤੇ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦੀ ਸ਼ੋਭਾ ਨੂੰ ਹਰਦਾ ਸੀ ॥੩੪॥
ਜਨੁ ਜ੍ਵਾਲ ਦਵਾ ॥
(ਇੰਜ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ) ਮਾਨੋ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅਗਨੀ (ਦੀ ਲਾਟ ਹੋਵੇ)।
ਅਸ ਤੇਜ ਭਵਾ ॥
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ (ਉਸ ਦਾ) ਤੇਜ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਰਿਖਿ ਜੌਨ ਪਿਖੈ ॥
ਜੋ ਵੀ ਰਿਸ਼ੀ ਉਸ ਨੂੰ ਵੇਖਦਾ ਸੀ,
ਚਿਤ ਚਉਕ ਚਕੈ ॥੩੫॥
(ਉਸ ਦੇ) ਚਿਤ ਵਿਚ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ॥੩੫॥
ਸਿਸੁ ਸ੍ਰਯਾਨ ਭਯੋ ॥
ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਸਿਆਣਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਕਰਿ ਸੰਗ ਲਯੋ ॥
(ਤਦ ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ) ਨਾਲ ਲੈ ਲਿਆ।
ਚਲਿ ਆਵ ਤਹਾ ॥
(ਫਿਰ) ਉਥੇ ਚਲ ਕੇ ਆ ਗਈ
ਤਿਹ ਤਾਤ ਜਹਾ ॥੩੬॥
ਜਿਥੇ ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸੀ ॥੩੬॥
ਨ੍ਰਿਪ ਦੇਖਿ ਜਬੈ ॥
ਜਦ ਰਾਜੇ ਨੇ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ) ਵੇਖਿਆ,
ਕਰਿ ਲਾਜ ਤਬੈ ॥
ਤਦ ਬਹੁਤ ਲਜਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤੀ।
ਯਹ ਮੋ ਨ ਸੂਅੰ ॥
(ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲਗਾ) ਇਹ ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਤ੍ਰੀਅ ਕੌਨ ਤੂਅੰ ॥੩੭॥
ਹੇ ਇਸਤਰੀ! ਤੂੰ ਕੌਣ ਹੈਂ? ॥੩੭॥
ਤ੍ਰੀਯੋ ਬਾਚ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਤਿ ॥
ਇਸਤਰੀ ਨੇ ਰਾਜੇ ਪ੍ਰਤਿ ਕਿਹਾ:
ਹਰਿ ਬੋਲ ਮਨਾ ਛੰਦ ॥
ਹਰਿ ਬੋਲ ਮਨਾ ਛੰਦ:
ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਰਿ ਸੁਈ ॥
ਹੇ ਰਾਜਨ! ਮੈਂ ਉਹੀ ਇਸਤਰੀ ਹਾਂ
ਤੁਮ ਜੌਨ ਭਜੀ ॥
ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੂੰ ਭੋਗ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਮਧਿ ਪਰਨ ਕੁਟੀ ॥
ਕੱਖਾਂ ਦੀ ਕੁਲੀ ਵਿਚ
ਤਹ ਕੇਲ ਠਟੀ ॥੩੮॥
(ਤੁਸੀਂ) ਕਾਮ-ਕ੍ਰੀੜਾ ਰਚਾਈ ਸੀ ॥੩੮॥
ਤਬ ਬਾਚ ਦੀਯੋ ॥
ਤਦ (ਤੁਸੀਂ) ਬਚਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ,
ਅਬ ਭੂਲਿ ਗਯੋ ॥
ਹੁਣ ਭੁਲ ਗਏ ਹੋ।
ਤਿਸ ਚਿਤ ਕਰੋ ॥
ਉਸ (ਘਟਨਾ) ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰੋ
ਮੁਹਿ ਰਾਜ ਬਰੋ ॥੩੯॥
ਅਤੇ ਹੇ ਰਾਜਨ! ਮੈਨੂੰ ਵਿਆਹ ਲਵੋ ॥੩੯॥
ਤਬ ਕਾਹਿ ਭਜੋ ॥
ਤਦ ਕਿਉਂ ਭੋਗ ਕੀਤਾ ਸੀ,
ਅਬ ਮੋਹਿ ਤਜੋ ॥
ਜੇ ਹੁਣ ਮੈਨੂੰ ਛਡ ਦੇਣਾ ਸੀ।
ਇਹ ਪੂਤ ਤੁਅੰ ॥
ਇਹ ਤੁਹਾਡਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ,
ਸੁਨੁ ਸਾਚ ਨ੍ਰਿਪੰ ॥੪੦॥
ਹੇ ਰਾਜਨ! ਸੁਣੋ, (ਮੈਂ) ਸੱਚ ਕਹਿ ਰਹੀ ਹਾਂ ॥੪੦॥
ਨਹਿ ਸ੍ਰਾਪ ਤੁਝੈ ॥
ਨਹੀਂ ਤਾਂ (ਮੈਂ) ਤੈਨੂੰ ਸ੍ਰਾਪ (ਦੇਵਾਂਗੀ)।
ਭਜ ਕੈਬ ਮੁਝੈ ॥
ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਭੋਗ ਕਰ ਕੇ,
ਅਬ ਤੋ ਨ ਤਜੋ ॥
ਹੁਣ ਨਾ ਤਿਆਗੋ
ਨਹਿ ਲਾਜ ਲਜੋ ॥੪੧॥
ਅਤੇ ਲਾਜ ਕਰ ਕੇ ਸ਼ਰਮਿੰਦੇ ਨਾ ਹੋਵੋ ॥੪੧॥
ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਚ ਤ੍ਰੀਯਾ ਸੋ ॥
ਰਾਜੇ ਨੇ ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ:
ਕੋਈ ਚਿਨ ਬਤਾਉ ॥
ਕੋਈ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਦਸ,
ਕਿਤੋ ਬਾਤ ਦਿਖਾਉ ॥
(ਜਾਂ) ਕੋਈ ਗੱਲ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਕੇ ਵਿਖਾ।
ਹਉ ਯੌ ਨ ਭਜੋ ॥
ਮੈਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਜਦਾ ਨਹੀਂ ਹਾਂ
ਨਹਿ ਨਾਰਿ ਲਜੋ ॥੪੨॥
ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹੇ ਇਸਤਰੀ! ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਲਜਾ ਹੈ ॥੪੨॥
ਇਕ ਮੁਦ੍ਰਕ ਲੈ ॥
ਇਸਤਰੀ ਨੇ ਇਕ ਮੁੰਦਰੀ ਲੈ ਕੇ
ਨ੍ਰਿਪ ਕੈ ਕਰਿ ਦੈ ॥
ਰਾਜੇ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਦੇ ਦਿੱਤੀ
ਇਹ ਦੇਖਿ ਭਲੈ ॥
(ਅਤੇ ਕਿਹਾ-) ਇਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖ ਲੌ।