શ્રી ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ

પાન - 1354


ਧ੍ਰਿਗੰਤ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸਨੇਹੰ ਧ੍ਰਿਗ ਸਨੇਹੰ ਭ੍ਰਾਤ ਬਾਂਧਵਹ ॥
dhrigant maat pitaa sanehan dhrig sanehan bhraat baandhavah |

માતા અને પિતા સાથે પ્રેમાળ આસક્તિ શાપિત છે; પોતાના ભાઈ-બહેન અને સંબંધીઓ સાથે પ્રેમાળ જોડાણ એ શાપિત છે.

ਧ੍ਰਿਗ ਸ੍ਨੇਹੰ ਬਨਿਤਾ ਬਿਲਾਸ ਸੁਤਹ ॥
dhrig sanehan banitaa bilaas sutah |

પોતાના જીવનસાથી અને બાળકો સાથેના કૌટુંબિક જીવનના આનંદ સાથે જોડાણ શાપિત છે.

ਧ੍ਰਿਗ ਸ੍ਨੇਹੰ ਗ੍ਰਿਹਾਰਥ ਕਹ ॥
dhrig sanehan grihaarath kah |

ઘરગથ્થુ બાબતોમાં આસક્તિ શાપિત છે.

ਸਾਧਸੰਗ ਸ੍ਨੇਹ ਸਤੵਿੰ ਸੁਖਯੰ ਬਸੰਤਿ ਨਾਨਕਹ ॥੨॥
saadhasang saneh satayin sukhayan basant naanakah |2|

પવિત્ર સંગત, સાધ સંગત પ્રત્યેનો પ્રેમાળ આસક્તિ જ સાચી છે. નાનક ત્યાં શાંતિથી રહે છે. ||2||

ਮਿਥੵੰਤ ਦੇਹੰ ਖੀਣੰਤ ਬਲਨੰ ॥
mithayant dehan kheenant balanan |

શરીર મિથ્યા છે; તેની શક્તિ કામચલાઉ છે.

ਬਰਧੰਤਿ ਜਰੂਆ ਹਿਤੵੰਤ ਮਾਇਆ ॥
baradhant jarooaa hitayant maaeaa |

તે વૃદ્ધ થાય છે; તેનો માયા પ્રત્યેનો પ્રેમ ઘણો વધી જાય છે.

ਅਤੵੰਤ ਆਸਾ ਆਥਿਤੵ ਭਵਨੰ ॥
atayant aasaa aathitay bhavanan |

મનુષ્ય શરીરના ઘરમાં અસ્થાયી મહેમાન છે, પણ તેની પાસે ઘણી આશાઓ છે.

ਗਨੰਤ ਸ੍ਵਾਸਾ ਭੈਯਾਨ ਧਰਮੰ ॥
ganant svaasaa bhaiyaan dharaman |

ધર્મનો ન્યાયી ન્યાયાધીશ નિરંતર છે; તે દરેક શ્વાસની ગણતરી કરે છે.

ਪਤੰਤਿ ਮੋਹ ਕੂਪ ਦੁਰਲਭੵ ਦੇਹੰ ਤਤ ਆਸ੍ਰਯੰ ਨਾਨਕ ॥
patant moh koop duralabhay dehan tat aasrayan naanak |

માનવ શરીર, મેળવવું ખૂબ મુશ્કેલ છે, તે ભાવનાત્મક જોડાણના ઊંડા અંધારામાં પડી ગયું છે. ઓ નાનક, તેનો એકમાત્ર આધાર ભગવાન છે, વાસ્તવિકતાનો સાર.

ਗੋਬਿੰਦ ਗੋਬਿੰਦ ਗੋਬਿੰਦ ਗੋਪਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾ ॥੩॥
gobind gobind gobind gopaal kripaa |3|

હે ભગવાન, વિશ્વના ભગવાન, બ્રહ્માંડના ભગવાન, બ્રહ્માંડના માસ્ટર, કૃપા કરીને મારા પર કૃપા કરો. ||3||

ਕਾਚ ਕੋਟੰ ਰਚੰਤਿ ਤੋਯੰ ਲੇਪਨੰ ਰਕਤ ਚਰਮਣਹ ॥
kaach kottan rachant toyan lepanan rakat charamanah |

આ નાજુક શરીર-ગઢ પાણીથી બનેલું છે, લોહીથી પ્લાસ્ટર કરેલું છે અને ચામડીમાં વીંટળાયેલું છે.

ਨਵੰਤ ਦੁਆਰੰ ਭੀਤ ਰਹਿਤੰ ਬਾਇ ਰੂਪੰ ਅਸਥੰਭਨਹ ॥
navant duaaran bheet rahitan baae roopan asathanbhanah |

તેને નવ દરવાજા છે, પણ દરવાજા નથી; તે પવનના થાંભલાઓ, શ્વાસની ચેનલો દ્વારા આધારભૂત છે.

ਗੋਬਿੰਦ ਨਾਮੰ ਨਹ ਸਿਮਰੰਤਿ ਅਗਿਆਨੀ ਜਾਨੰਤਿ ਅਸਥਿਰੰ ॥
gobind naaman nah simarant agiaanee jaanant asathiran |

અજ્ઞાની વ્યક્તિ બ્રહ્માંડના ભગવાનનું સ્મરણ કરીને ધ્યાન કરતો નથી; તે વિચારે છે કે આ શરીર કાયમી છે.

ਦੁਰਲਭ ਦੇਹ ਉਧਰੰਤ ਸਾਧ ਸਰਣ ਨਾਨਕ ॥
duralabh deh udharant saadh saran naanak |

આ અમૂલ્ય દેહને પવિત્રના અભયારણ્યમાં સાચવવામાં આવે છે અને છોડાવવામાં આવે છે, હે નાનક,

ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰੇ ਜਪੰਤਿ ॥੪॥
har har har har har hare japant |4|

ભગવાનના નામનો જપ, હર, હર, હર, હર, હર, હરે. ||4||

ਸੁਭੰਤ ਤੁਯੰ ਅਚੁਤ ਗੁਣਗੵੰ ਪੂਰਨੰ ਬਹੁਲੋ ਕ੍ਰਿਪਾਲਾ ॥
subhant tuyan achut gunagayan pooranan bahulo kripaalaa |

ઓ મહિમાવાન, શાશ્વત અને અવિનાશી, સંપૂર્ણ અને વિપુલ પ્રમાણમાં કરુણામય,

ਗੰਭੀਰੰ ਊਚੈ ਸਰਬਗਿ ਅਪਾਰਾ ॥
ganbheeran aoochai sarabag apaaraa |

ગહન અને અગમ્ય, ઉચ્ચ અને ઉત્કૃષ્ટ, સર્વજ્ઞ અને અનંત ભગવાન ભગવાન.

ਭ੍ਰਿਤਿਆ ਪ੍ਰਿਅੰ ਬਿਸ੍ਰਾਮ ਚਰਣੰ ॥
bhritiaa prian bisraam charanan |

હે તમારા સમર્પિત સેવકોના પ્રેમી, તમારા ચરણ એ શાંતિનું અભયારણ્ય છે.

ਅਨਾਥ ਨਾਥੇ ਨਾਨਕ ਸਰਣੰ ॥੫॥
anaath naathe naanak saranan |5|

હે નિરાધારના સ્વામી, અસહાયના સહાયક, નાનક તમારું અભયારણ્ય શોધે છે. ||5||

ਮ੍ਰਿਗੀ ਪੇਖੰਤ ਬਧਿਕ ਪ੍ਰਹਾਰੇਣ ਲਖੵ ਆਵਧਹ ॥
mrigee pekhant badhik prahaaren lakhay aavadhah |

હરણને જોઈને શિકારી તેના શસ્ત્રોને લક્ષ્યમાં રાખે છે.

ਅਹੋ ਜਸੵ ਰਖੇਣ ਗੋਪਾਲਹ ਨਾਨਕ ਰੋਮ ਨ ਛੇਦੵਤੇ ॥੬॥
aho jasay rakhen gopaalah naanak rom na chhedayate |6|

પરંતુ જો કોઈ વ્યક્તિ વિશ્વના ભગવાન દ્વારા સુરક્ષિત છે, હે નાનક, તેના માથા પરનો એક વાળ પણ સ્પર્શશે નહીં. ||6||

ਬਹੁ ਜਤਨ ਕਰਤਾ ਬਲਵੰਤ ਕਾਰੀ ਸੇਵੰਤ ਸੂਰਾ ਚਤੁਰ ਦਿਸਹ ॥
bahu jatan karataa balavant kaaree sevant sooraa chatur disah |

તે સેવકો અને શક્તિશાળી યોદ્ધાઓ દ્વારા ચારે બાજુથી ઘેરાયેલો હોઈ શકે છે;

ਬਿਖਮ ਥਾਨ ਬਸੰਤ ਊਚਹ ਨਹ ਸਿਮਰੰਤ ਮਰਣੰ ਕਦਾਂਚਹ ॥
bikham thaan basant aoochah nah simarant maranan kadaanchah |

તે કદાચ ઊંચા સ્થાને રહી શકે છે, તેની પાસે જવું મુશ્કેલ છે, અને તે ક્યારેય મૃત્યુ વિશે વિચારતો પણ નથી.

ਹੋਵੰਤਿ ਆਗਿਆ ਭਗਵਾਨ ਪੁਰਖਹ ਨਾਨਕ ਕੀਟੀ ਸਾਸ ਅਕਰਖਤੇ ॥੭॥
hovant aagiaa bhagavaan purakhah naanak keettee saas akarakhate |7|

પરંતુ જ્યારે આદિમ ભગવાન ભગવાન તરફથી આદેશ આવે છે, ઓ નાનક, એક કીડી પણ તેના જીવનનો શ્વાસ છીનવી શકે છે. ||7||

ਸਬਦੰ ਰਤੰ ਹਿਤੰ ਮਇਆ ਕੀਰਤੰ ਕਲੀ ਕਰਮ ਕ੍ਰਿਤੁਆ ॥
sabadan ratan hitan meaa keeratan kalee karam krituaa |

શબદના શબ્દ સાથે સંલગ્ન અને સંલગ્ન થવું; દયાળુ અને દયાળુ હોવું; ભગવાનની સ્તુતિના કીર્તન ગાવા - આ કલિયુગના આ અંધકાર યુગમાં સૌથી વધુ યોગ્ય ક્રિયાઓ છે.

ਮਿਟੰਤਿ ਤਤ੍ਰਾਗਤ ਭਰਮ ਮੋਹੰ ॥
mittant tatraagat bharam mohan |

આ રીતે, વ્યક્તિની આંતરિક શંકાઓ અને ભાવનાત્મક જોડાણો દૂર થાય છે.

ਭਗਵਾਨ ਰਮਣੰ ਸਰਬਤ੍ਰ ਥਾਨੵਿੰ ॥
bhagavaan ramanan sarabatr thaanayin |

ભગવાન સર્વ સ્થળોએ વ્યાપેલા અને વ્યાપેલા છે.

ਦ੍ਰਿਸਟ ਤੁਯੰ ਅਮੋਘ ਦਰਸਨੰ ਬਸੰਤ ਸਾਧ ਰਸਨਾ ॥
drisatt tuyan amogh darasanan basant saadh rasanaa |

તેથી તેમના દર્શનનું ધન્ય દર્શન મેળવો; તે પવિત્રની માતૃભાષા પર રહે છે.

ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰੇ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਿਅੰ ਜਾਪੁ ਜਪਨਾ ॥੮॥
har har har hare naanak prian jaap japanaa |8|

હે નાનક, પ્રિય ભગવાન, હર, હર, હર, હરેના નામનું ધ્યાન કરો અને જપ કરો. ||8||

ਘਟੰਤ ਰੂਪੰ ਘਟੰਤ ਦੀਪੰ ਘਟੰਤ ਰਵਿ ਸਸੀਅਰ ਨਖੵਤ੍ਰ ਗਗਨੰ ॥
ghattant roopan ghattant deepan ghattant rav saseear nakhayatr gaganan |

સૌંદર્ય ઓસરી જાય છે, ટાપુઓ ઝાંખા પડી જાય છે, સૂર્ય, ચંદ્ર, તારાઓ અને આકાશ ઝાંખા પડી જાય છે.

ਘਟੰਤ ਬਸੁਧਾ ਗਿਰਿ ਤਰ ਸਿਖੰਡੰ ॥
ghattant basudhaa gir tar sikhanddan |

પૃથ્વી, પર્વતો, જંગલો અને જમીનો વિલીન થઈ જાય છે.

ਘਟੰਤ ਲਲਨਾ ਸੁਤ ਭ੍ਰਾਤ ਹੀਤੰ ॥
ghattant lalanaa sut bhraat heetan |

વ્યક્તિના જીવનસાથી, બાળકો, ભાઈ-બહેન અને પ્રિય મિત્રો વિલીન થઈ જાય છે.

ਘਟੰਤ ਕਨਿਕ ਮਾਨਿਕ ਮਾਇਆ ਸ੍ਵਰੂਪੰ ॥
ghattant kanik maanik maaeaa svaroopan |

સોનું અને ઝવેરાત અને માયાનું અનુપમ સૌંદર્ય ઓસરી જાય છે.

ਨਹ ਘਟੰਤ ਕੇਵਲ ਗੋਪਾਲ ਅਚੁਤ ॥
nah ghattant keval gopaal achut |

માત્ર શાશ્વત, અપરિવર્તનશીલ ભગવાન જ વિલીન થતા નથી.

ਅਸਥਿਰੰ ਨਾਨਕ ਸਾਧ ਜਨ ॥੯॥
asathiran naanak saadh jan |9|

હે નાનક, માત્ર નમ્ર સંતો જ કાયમ સ્થિર અને સ્થિર હોય છે. ||9||

ਨਹ ਬਿਲੰਬ ਧਰਮੰ ਬਿਲੰਬ ਪਾਪੰ ॥
nah bilanb dharaman bilanb paapan |

પ્રામાણિકતા આચરવામાં વિલંબ કરશો નહીં; પાપો કરવામાં વિલંબ.

ਦ੍ਰਿੜੰਤ ਨਾਮੰ ਤਜੰਤ ਲੋਭੰ ॥
drirrant naaman tajant lobhan |

ભગવાનના નામને, પોતાની અંદર બેસાડો અને લોભનો ત્યાગ કરો.

ਸਰਣਿ ਸੰਤੰ ਕਿਲਬਿਖ ਨਾਸੰ ਪ੍ਰਾਪਤੰ ਧਰਮ ਲਖੵਿਣ ॥
saran santan kilabikh naasan praapatan dharam lakhayin |

સંતોના ધામમાં પાપો ભૂંસાઈ જાય છે. પ્રામાણિકતાનું પાત્ર તે વ્યક્તિને પ્રાપ્ત થાય છે,

ਨਾਨਕ ਜਿਹ ਸੁਪ੍ਰਸੰਨ ਮਾਧਵਹ ॥੧੦॥
naanak jih suprasan maadhavah |10|

હે નાનક, જેનાથી પ્રભુ પ્રસન્ન અને સંતુષ્ટ છે. ||10||

ਮਿਰਤ ਮੋਹੰ ਅਲਪ ਬੁਧੵੰ ਰਚੰਤਿ ਬਨਿਤਾ ਬਿਨੋਦ ਸਾਹੰ ॥
mirat mohan alap budhayan rachant banitaa binod saahan |

છીછરી સમજની વ્યક્તિ ભાવનાત્મક જોડાણમાં મૃત્યુ પામે છે; તે તેની પત્ની સાથે આનંદની શોધમાં મગ્ન છે.

ਜੌਬਨ ਬਹਿਕ੍ਰਮ ਕਨਿਕ ਕੁੰਡਲਹ ॥
jauaban bahikram kanik kunddalah |

યુવા સુંદરતા અને સોનેરી બુટ્ટીઓ સાથે,

ਬਚਿਤ੍ਰ ਮੰਦਿਰ ਸੋਭੰਤਿ ਬਸਤ੍ਰਾ ਇਤੵੰਤ ਮਾਇਆ ਬੵਾਪਿਤੰ ॥
bachitr mandir sobhant basatraa itayant maaeaa bayaapitan |

અદ્ભુત હવેલીઓ, શણગાર અને કપડાં - આ રીતે માયા તેને વળગી રહે છે.

ਹੇ ਅਚੁਤ ਸਰਣਿ ਸੰਤ ਨਾਨਕ ਭੋ ਭਗਵਾਨਏ ਨਮਹ ॥੧੧॥
he achut saran sant naanak bho bhagavaane namah |11|

હે શાશ્વત, અપરિવર્તનશીલ, પરોપકારી ભગવાન ભગવાન, હે સંતોના અભયારણ્ય, નાનક તમને નમ્રતાપૂર્વક પ્રણામ કરે છે. ||11||

ਜਨਮੰ ਤ ਮਰਣੰ ਹਰਖੰ ਤ ਸੋਗੰ ਭੋਗੰ ਤ ਰੋਗੰ ॥
janaman ta maranan harakhan ta sogan bhogan ta rogan |

જન્મ છે તો મૃત્યુ છે. આનંદ છે તો દુઃખ છે. આનંદ છે તો રોગ છે.

ਊਚੰ ਤ ਨੀਚੰ ਨਾਨੑਾ ਸੁ ਮੂਚੰ ॥
aoochan ta neechan naanaa su moochan |

ઊંચું છે તો નીચું છે. જો નાનું છે, તો મહાન છે.


સૂચિ (1 - 1430)
જાપ પાન: 1 - 8
સો દર પાન: 8 - 10
સો પુરખ પાન: 10 - 12
સોહલા પાન: 12 - 13
સિરી રાગ પાન: 14 - 93
રાગ માઝ પાન: 94 - 150
રાગ ગૌરી પાન: 151 - 346
રાગ આસા પાન: 347 - 488
રાગ ગુજરી પાન: 489 - 526
રાગ દયવ ગંધીરી પાન: 527 - 536
રાગ બિહાગ્રા પાન: 537 - 556
રાગ વાધંસ પાન: 557 - 594
રાગ સોરથ પાન: 595 - 659
રાગ ધનાસ્રી પાન: 660 - 695
રાગ જયથ્સ્રી પાન: 696 - 710
રાગ ટોડી પાન: 711 - 718
રાગ બૈરારી પાન: 719 - 720
રાગ તિલંગ પાન: 721 - 727
રાગ સૂહી પાન: 728 - 794
રાગ બિલાવળ પાન: 795 - 858
રાગ ગોન્ડ પાન: 859 - 875
રાગ રામકલી પાન: 876 - 974
રાગ નત નારાયણ પાન: 975 - 983
રાગ માલી ગૌરા પાન: 984 - 988
રાગ મારો પાન: 989 - 1106
રાગ ટુખારી પાન: 1107 - 1117
રાગ કાયદારા પાન: 1118 - 1124
રાગ ભૈરાવો પાન: 1125 - 1167
રાગ વસંત પાન: 1168 - 1196
રાગ સારાંગ પાન: 1197 - 1253
રાગ માલાર પાન: 1254 - 1293
રાગ કાંરા પાન: 1294 - 1318
રાગ કલ્યાણ પાન: 1319 - 1326
રાગ પ્રભાતી પાન: 1327 - 1351
રાગ જૈજાવતી પાન: 1352 - 1359
સલોક સેહશક્રીતી પાન: 1353 - 1360
ગાઠા ફિફ્થ મહલ પાન: 1360 - 1361
ફુન્હે ફિફ્થ મહલ પાન: 1361 - 1363
ચૌબોલાસ ફિફ્થ મહલ પાન: 1363 - 1364
સલોક કબીર જી પાન: 1364 - 1377
સલોક ફરીદ જી પાન: 1377 - 1385
સ્વૈયાય શ્રી મુખબક મહલ 5 પાન: 1385 - 1389
સ્વૈયાય પ્રથમ મહલ પાન: 1389 - 1390
સ્વૈયાય દ્વિતીય મહલ પાન: 1391 - 1392
સ્વૈયાય તૃતીય મહલ પાન: 1392 - 1396
સ્વૈયાય ચતુર્થી મહલ પાન: 1396 - 1406
સ્વૈયાય પંચમ મહલ પાન: 1406 - 1409
સલોક વારોણ થાય વધીક પાન: 1410 - 1426
સલોક નવમ મહલ પાન: 1426 - 1429
મુન્ધાવણી ફિફ્થ મહલ પાન: 1429 - 1429
રાગમાળા પાન: 1430 - 1430