પ્રભુ અને પ્રભુના નમ્ર સેવકમાં ભેદ નથી; હે નાનક, આને સત્ય સમજો. ||29||
નશ્વર માયામાં ફસાય છે; તે બ્રહ્માંડના ભગવાનનું નામ ભૂલી ગયો છે.
નાનક કહે, પ્રભુનું ધ્યાન કર્યા વિના આ માનવજીવનનો શો લાભ? ||30||
મનુષ્ય પ્રભુનો વિચાર કરતો નથી; તે માયાના શરાબથી આંધળો છે.
નાનક કહે છે, ભગવાનનું ધ્યાન કર્યા વિના, તે મૃત્યુની ફાંસીમાં ફસાય છે. ||31||
સારા સમયમાં સાથીઓ તો ઘણા હોય છે, પણ ખરાબ સમયમાં કોઈ જ નથી હોતું.
નાનક કહે છે, સ્પંદન કરો અને પ્રભુનું ધ્યાન કરો; અંતે તે જ તમારી મદદ અને ટેકો હશે. ||32||
માણસો અસંખ્ય જીવનકાળમાં ખોવાયેલા અને મૂંઝવણમાં ભટકતા રહે છે; તેમનો મૃત્યુનો ભય ક્યારેય દૂર થતો નથી.
નાનક કહે છે, સ્પંદન કરો અને ભગવાનનું ધ્યાન કરો, અને તમે નિર્ભય ભગવાનમાં વાસ કરશો. ||33||
મેં ઘણા પ્રયત્નો કર્યા છે, પણ મારા મનનો અભિમાન દૂર થયો નથી.
હું દુષ્ટ ચિત્તમાં તલ્લીન છું, નાનક. હે ભગવાન, કૃપા કરીને મને બચાવો! ||34||
બાળપણ, યુવાની અને વૃદ્ધાવસ્થા - આને જીવનના ત્રણ તબક્કા તરીકે જાણો.
નાનક કહે છે, પ્રભુનું ધ્યાન કર્યા વિના, બધું નકામું છે; તમારે આની પ્રશંસા કરવી જોઈએ. ||35||
તમારે જે કરવું જોઈએ તે તમે કર્યું નથી; તમે લોભની જાળમાં ફસાઈ ગયા છો.
નાનક, તારો સમય વીતી ગયો અને ગયો; અંધ મૂર્ખ, તું અત્યારે કેમ રડે છે? ||36||
મન માયામાં લીન છે - તે તેનાથી છટકી શકતું નથી, મારા મિત્ર.
નાનક, તે દિવાલ પર દોરેલા ચિત્ર જેવું છે - તે તેને છોડી શકતું નથી. ||37||
માણસ કંઈક ઈચ્છે છે, પણ કંઈક અલગ જ થાય છે.
તે બીજાને છેતરવાનું કાવતરું કરે છે, ઓ નાનક, પરંતુ તે તેના બદલે તેના પોતાના ગળામાં ફાંસો મૂકે છે. ||38||
લોકો શાંતિ અને આનંદ મેળવવા માટે તમામ પ્રકારના પ્રયત્નો કરે છે, પરંતુ કોઈ દુઃખ મેળવવાનો પ્રયત્ન કરતું નથી.
નાનક કહે છે, સાંભળો, મન: ભગવાનને જે ગમે છે તે થાય છે. ||39||
જગત ભીખ માંગીને ભટકે છે, પણ પ્રભુ સર્વને આપનાર છે.
નાનક કહે છે, તેમનું સ્મરણ કરીને ધ્યાન કરો, તમારા બધા કાર્યો સફળ થશે. ||40||
શા માટે તમે તમારા પર આવું ખોટું અભિમાન કરો છો? તમારે જાણવું જ જોઈએ કે દુનિયા માત્ર એક સ્વપ્ન છે.
આમાંનું કંઈ તમારું નથી; નાનક આ સત્યનો ઘોષણા કરે છે. ||41||
તમને તમારા શરીર પર ખૂબ ગર્વ છે; તે એક ક્ષણમાં નાશ પામશે, મારા મિત્ર.
હે નાનક, ભગવાનની સ્તુતિનો જપ કરનાર તે જગતને જીતી લે છે. ||42||
જે વ્યક્તિ પોતાના હૃદયમાં પ્રભુનું સ્મરણ કરે છે તે મુક્ત થાય છે - આ સારી રીતે જાણો.
તે વ્યક્તિ અને ભગવાન વચ્ચે કોઈ તફાવત નથી: હે નાનક, આને સત્ય તરીકે સ્વીકારો. ||43||
જે વ્યક્તિના મનમાં ભગવાનની ભક્તિ નથી
- હે નાનક, જાણો કે તેનું શરીર ડુક્કર અથવા કૂતરા જેવું છે. ||44||
કૂતરો ક્યારેય તેના માલિકનું ઘર છોડતો નથી.
હે નાનક, એવી જ રીતે, એકાગ્રતાથી, એકાગ્ર ચેતના સાથે, સ્પંદન કરો અને પ્રભુનું ધ્યાન કરો. ||45||
જેઓ પવિત્ર તીર્થોની યાત્રા કરે છે, ધાર્મિક ઉપવાસ કરે છે અને દાનમાં દાન કરે છે તેમ છતાં તેમના મનમાં ગર્વ લે છે.
- હે નાનક, તેમની ક્રિયાઓ નકામી છે, જેમ કે હાથી, જે સ્નાન કરે છે, અને પછી ધૂળમાં લપસી જાય છે. ||46||
માથું હચમચી જાય છે, પગ ડગમગી જાય છે અને આંખો નીરસ અને નબળી પડી જાય છે.
નાનક કહે, આ તારી દશા છે. અને હજી પણ, તમે ભગવાનના ઉત્કૃષ્ટ સારનો આસ્વાદ કર્યો નથી. ||47||