શ્રી ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ

પાન - 1372


ਜਿਉ ਜਿਉ ਭਗਤਿ ਕਬੀਰ ਕੀ ਤਿਉ ਤਿਉ ਰਾਮ ਨਿਵਾਸ ॥੧੪੧॥
jiau jiau bhagat kabeer kee tiau tiau raam nivaas |141|

કબીર જેટલો વધુ તેની પૂજા કરે છે, તેટલો જ ભગવાન તેના મનમાં રહે છે. ||141||

ਕਬੀਰ ਗਹਗਚਿ ਪਰਿਓ ਕੁਟੰਬ ਕੈ ਕਾਂਠੈ ਰਹਿ ਗਇਓ ਰਾਮੁ ॥
kabeer gahagach pario kuttanb kai kaantthai reh geio raam |

કબીર, નશ્વર કૌટુંબિક જીવનની પકડમાં આવી ગયો છે, અને ભગવાનને બાજુ પર રાખવામાં આવ્યો છે.

ਆਇ ਪਰੇ ਧਰਮ ਰਾਇ ਕੇ ਬੀਚਹਿ ਧੂਮਾ ਧਾਮ ॥੧੪੨॥
aae pare dharam raae ke beecheh dhoomaa dhaam |142|

ધર્મના ન્યાયી ન્યાયાધીશના સંદેશવાહકો તેના તમામ ભવ્યતા અને સમારોહની વચ્ચે, નશ્વર પર ઉતરે છે. ||142||

ਕਬੀਰ ਸਾਕਤ ਤੇ ਸੂਕਰ ਭਲਾ ਰਾਖੈ ਆਛਾ ਗਾਉ ॥
kabeer saakat te sookar bhalaa raakhai aachhaa gaau |

કબીર, ડુક્કર પણ અવિશ્વાસુ નિંદી કરતાં શ્રેષ્ઠ છે; ઓછામાં ઓછું ડુક્કર ગામને સ્વચ્છ રાખે છે.

ਉਹੁ ਸਾਕਤੁ ਬਪੁਰਾ ਮਰਿ ਗਇਆ ਕੋਇ ਨ ਲੈਹੈ ਨਾਉ ॥੧੪੩॥
auhu saakat bapuraa mar geaa koe na laihai naau |143|

જ્યારે દુ: ખી, અવિશ્વાસુ સિનિક મૃત્યુ પામે છે, ત્યારે કોઈ તેનું નામ પણ લેતું નથી. ||143||

ਕਬੀਰ ਕਉਡੀ ਕਉਡੀ ਜੋਰਿ ਕੈ ਜੋਰੇ ਲਾਖ ਕਰੋਰਿ ॥
kabeer kauddee kauddee jor kai jore laakh karor |

કબીર, નશ્વર સંપત્તિ ભેગી કરે છે, શેલ દ્વારા શેલ, હજારો અને લાખો એકઠા કરે છે.

ਚਲਤੀ ਬਾਰ ਨ ਕਛੁ ਮਿਲਿਓ ਲਈ ਲੰਗੋਟੀ ਤੋਰਿ ॥੧੪੪॥
chalatee baar na kachh milio lee langottee tor |144|

પરંતુ જ્યારે તેની વિદાયનો સમય આવે છે, ત્યારે તે તેની સાથે કંઈપણ લેતો નથી. તેની કમરનું કપડું પણ છીનવી લેવામાં આવ્યું છે. ||144||

ਕਬੀਰ ਬੈਸਨੋ ਹੂਆ ਤ ਕਿਆ ਭਇਆ ਮਾਲਾ ਮੇਲੀਂ ਚਾਰਿ ॥
kabeer baisano hooaa ta kiaa bheaa maalaa meleen chaar |

કબીર, વિષ્ણુના ભક્ત બનીને ચાર માળા પહેરવામાં શું ફાયદો?

ਬਾਹਰਿ ਕੰਚਨੁ ਬਾਰਹਾ ਭੀਤਰਿ ਭਰੀ ਭੰਗਾਰ ॥੧੪੫॥
baahar kanchan baarahaa bheetar bharee bhangaar |145|

બહારથી તે શુદ્ધ સોના જેવો દેખાય છે, પણ અંદરથી તે ધૂળથી ભરેલો છે. ||145||

ਕਬੀਰ ਰੋੜਾ ਹੋਇ ਰਹੁ ਬਾਟ ਕਾ ਤਜਿ ਮਨ ਕਾ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
kabeer rorraa hoe rahu baatt kaa taj man kaa abhimaan |

કબીર, તમારી જાતને માર્ગ પર એક કાંકરા બનવા દો; તમારા અહંકારી અભિમાનનો ત્યાગ કરો.

ਐਸਾ ਕੋਈ ਦਾਸੁ ਹੋਇ ਤਾਹਿ ਮਿਲੈ ਭਗਵਾਨੁ ॥੧੪੬॥
aaisaa koee daas hoe taeh milai bhagavaan |146|

આવા નમ્ર દાસ ભગવાન ભગવાનને મળશે. ||146||

ਕਬੀਰ ਰੋੜਾ ਹੂਆ ਤ ਕਿਆ ਭਇਆ ਪੰਥੀ ਕਉ ਦੁਖੁ ਦੇਇ ॥
kabeer rorraa hooaa ta kiaa bheaa panthee kau dukh dee |

કબીર, કાંકરા બનીને શું સારું? તે ફક્ત માર્ગ પરના પ્રવાસીને જ નુકસાન પહોંચાડશે.

ਐਸਾ ਤੇਰਾ ਦਾਸੁ ਹੈ ਜਿਉ ਧਰਨੀ ਮਹਿ ਖੇਹ ॥੧੪੭॥
aaisaa teraa daas hai jiau dharanee meh kheh |147|

હે પ્રભુ, તમારો દાસ પૃથ્વીની ધૂળ જેવો છે. ||147||

ਕਬੀਰ ਖੇਹ ਹੂਈ ਤਉ ਕਿਆ ਭਇਆ ਜਉ ਉਡਿ ਲਾਗੈ ਅੰਗ ॥
kabeer kheh hooee tau kiaa bheaa jau udd laagai ang |

કબીર, ધૂળ બની જાય તો શું? તે પવનથી ઉડી જાય છે, અને શરીર પર ચોંટી જાય છે.

ਹਰਿ ਜਨੁ ਐਸਾ ਚਾਹੀਐ ਜਿਉ ਪਾਨੀ ਸਰਬੰਗ ॥੧੪੮॥
har jan aaisaa chaaheeai jiau paanee sarabang |148|

પ્રભુનો નમ્ર સેવક પાણી જેવો હોવો જોઈએ, જે બધું સાફ કરે છે. ||148||

ਕਬੀਰ ਪਾਨੀ ਹੂਆ ਤ ਕਿਆ ਭਇਆ ਸੀਰਾ ਤਾਤਾ ਹੋਇ ॥
kabeer paanee hooaa ta kiaa bheaa seeraa taataa hoe |

કબીર, તો શું, જો કોઈ પાણી બની શકે? તે ઠંડું બને છે, પછી ગરમ.

ਹਰਿ ਜਨੁ ਐਸਾ ਚਾਹੀਐ ਜੈਸਾ ਹਰਿ ਹੀ ਹੋਇ ॥੧੪੯॥
har jan aaisaa chaaheeai jaisaa har hee hoe |149|

પ્રભુનો નમ્ર સેવક પ્રભુ જેવો જ હોવો જોઈએ. ||149||

ਊਚ ਭਵਨ ਕਨਕਾਮਨੀ ਸਿਖਰਿ ਧਜਾ ਫਹਰਾਇ ॥
aooch bhavan kanakaamanee sikhar dhajaa faharaae |

સોના અને સુંદર સ્ત્રીઓથી ભરેલી ઊંચી હવેલીઓ ઉપર બેનરો લહેરાતા હતા.

ਤਾ ਤੇ ਭਲੀ ਮਧੂਕਰੀ ਸੰਤਸੰਗਿ ਗੁਨ ਗਾਇ ॥੧੫੦॥
taa te bhalee madhookaree santasang gun gaae |150|

પરંતુ આના કરતાં વધુ સારી છે સૂકી રોટલી, જો કોઈ સંતોના સમાજમાં ભગવાનના મહિમાનું ગાન કરે. ||150||

ਕਬੀਰ ਪਾਟਨ ਤੇ ਊਜਰੁ ਭਲਾ ਰਾਮ ਭਗਤ ਜਿਹ ਠਾਇ ॥
kabeer paattan te aoojar bhalaa raam bhagat jih tthaae |

કબીર, નગર કરતાં અરણ્ય સારું છે, જો ભગવાનના ભક્તો ત્યાં રહે.

ਰਾਮ ਸਨੇਹੀ ਬਾਹਰਾ ਜਮ ਪੁਰੁ ਮੇਰੇ ਭਾਂਇ ॥੧੫੧॥
raam sanehee baaharaa jam pur mere bhaane |151|

મારા પ્રિય ભગવાન વિના, તે મારા માટે મૃત્યુના શહેર સમાન છે. ||151||

ਕਬੀਰ ਗੰਗ ਜਮੁਨ ਕੇ ਅੰਤਰੇ ਸਹਜ ਸੁੰਨ ਕੇ ਘਾਟ ॥
kabeer gang jamun ke antare sahaj sun ke ghaatt |

કબીર, ગંગા અને જમુના નદીઓ વચ્ચે, આકાશી મૌનના કિનારે,

ਤਹਾ ਕਬੀਰੈ ਮਟੁ ਕੀਆ ਖੋਜਤ ਮੁਨਿ ਜਨ ਬਾਟ ॥੧੫੨॥
tahaa kabeerai matt keea khojat mun jan baatt |152|

ત્યાં કબીરે પોતાનું ઘર બનાવ્યું છે. મૌન ઋષિમુનિઓ અને પ્રભુના નમ્ર સેવકો ત્યાં પહોંચવાનો માર્ગ શોધે છે. ||152||

ਕਬੀਰ ਜੈਸੀ ਉਪਜੀ ਪੇਡ ਤੇ ਜਉ ਤੈਸੀ ਨਿਬਹੈ ਓੜਿ ॥
kabeer jaisee upajee pedd te jau taisee nibahai orr |

કબીર, જો મનુષ્ય અંતમાં ભગવાનને પ્રેમ કરવાનું ચાલુ રાખે છે, જેમ કે તેણે શરૂઆતમાં વચન આપ્યું હતું,

ਹੀਰਾ ਕਿਸ ਕਾ ਬਾਪੁਰਾ ਪੁਜਹਿ ਨ ਰਤਨ ਕਰੋੜਿ ॥੧੫੩॥
heeraa kis kaa baapuraa pujeh na ratan karorr |153|

કોઈ ગરીબ હીરા, લાખો ઝવેરાત પણ તેની બરાબરી કરી શકે નહીં. ||153||

ਕਬੀਰਾ ਏਕੁ ਅਚੰਭਉ ਦੇਖਿਓ ਹੀਰਾ ਹਾਟ ਬਿਕਾਇ ॥
kabeeraa ek achanbhau dekhio heeraa haatt bikaae |

કબીર, મેં એક વિચિત્ર અને અદ્ભુત વસ્તુ જોઈ. એક સ્ટોરમાં ઘરેણાં વેચાઈ રહ્યા હતા.

ਬਨਜਨਹਾਰੇ ਬਾਹਰਾ ਕਉਡੀ ਬਦਲੈ ਜਾਇ ॥੧੫੪॥
banajanahaare baaharaa kauddee badalai jaae |154|

કારણ કે ત્યાં કોઈ ખરીદનાર ન હતો, તે શેલના બદલામાં જતું હતું. ||154||

ਕਬੀਰਾ ਜਹਾ ਗਿਆਨੁ ਤਹ ਧਰਮੁ ਹੈ ਜਹਾ ਝੂਠੁ ਤਹ ਪਾਪੁ ॥
kabeeraa jahaa giaan tah dharam hai jahaa jhootth tah paap |

કબીર, જ્યાં આધ્યાત્મિક જ્ઞાન છે, ત્યાં સચ્ચાઈ અને ધર્મ છે. જ્યાં અસત્ય છે ત્યાં પાપ છે.

ਜਹਾ ਲੋਭੁ ਤਹ ਕਾਲੁ ਹੈ ਜਹਾ ਖਿਮਾ ਤਹ ਆਪਿ ॥੧੫੫॥
jahaa lobh tah kaal hai jahaa khimaa tah aap |155|

જ્યાં લોભ છે ત્યાં મૃત્યુ છે. જ્યાં ક્ષમા છે, ત્યાં ભગવાન સ્વયં છે. ||155||

ਕਬੀਰ ਮਾਇਆ ਤਜੀ ਤ ਕਿਆ ਭਇਆ ਜਉ ਮਾਨੁ ਤਜਿਆ ਨਹੀ ਜਾਇ ॥
kabeer maaeaa tajee ta kiaa bheaa jau maan tajiaa nahee jaae |

કબીર, જો મનુષ્ય અભિમાન ન છોડે તો માયાનો ત્યાગ કરવામાં શું ફાયદો?

ਮਾਨ ਮੁਨੀ ਮੁਨਿਵਰ ਗਲੇ ਮਾਨੁ ਸਭੈ ਕਉ ਖਾਇ ॥੧੫੬॥
maan munee munivar gale maan sabhai kau khaae |156|

મૌન ઋષિઓ અને દ્રષ્ટાઓ પણ અભિમાનથી નાશ પામે છે; અભિમાન બધું ખાઈ જાય છે. ||156||

ਕਬੀਰ ਸਾਚਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮੈ ਮਿਲਿਆ ਸਬਦੁ ਜੁ ਬਾਹਿਆ ਏਕੁ ॥
kabeer saachaa satigur mai miliaa sabad ju baahiaa ek |

કબીર, સાચા ગુરુ મને મળ્યા છે; તેણે શબદના તીરને મારા તરફ લક્ષ્ય રાખ્યું.

ਲਾਗਤ ਹੀ ਭੁਇ ਮਿਲਿ ਗਇਆ ਪਰਿਆ ਕਲੇਜੇ ਛੇਕੁ ॥੧੫੭॥
laagat hee bhue mil geaa pariaa kaleje chhek |157|

તે મારા પર અથડાતાં જ હું મારા હૃદયમાં છિદ્ર સાથે જમીન પર પડી ગયો. ||157||

ਕਬੀਰ ਸਾਚਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਕਿਆ ਕਰੈ ਜਉ ਸਿਖਾ ਮਹਿ ਚੂਕ ॥
kabeer saachaa satigur kiaa karai jau sikhaa meh chook |

કબીર, સાચા ગુરુ શું કરી શકે, જ્યારે તેમના શીખ દોષિત હોય?

ਅੰਧੇ ਏਕ ਨ ਲਾਗਈ ਜਿਉ ਬਾਂਸੁ ਬਜਾਈਐ ਫੂਕ ॥੧੫੮॥
andhe ek na laagee jiau baans bajaaeeai fook |158|

અંધ લોકો તેમની કોઈપણ ઉપદેશોને સ્વીકારતા નથી; તે વાંસમાં ફૂંકવા જેટલું નકામું છે. ||158||

ਕਬੀਰ ਹੈ ਗੈ ਬਾਹਨ ਸਘਨ ਘਨ ਛਤ੍ਰਪਤੀ ਕੀ ਨਾਰਿ ॥
kabeer hai gai baahan saghan ghan chhatrapatee kee naar |

રાજાની પત્ની કબીર પાસે તમામ પ્રકારના ઘોડા, હાથી અને ગાડીઓ છે.


સૂચિ (1 - 1430)
જાપ પાન: 1 - 8
સો દર પાન: 8 - 10
સો પુરખ પાન: 10 - 12
સોહલા પાન: 12 - 13
સિરી રાગ પાન: 14 - 93
રાગ માઝ પાન: 94 - 150
રાગ ગૌરી પાન: 151 - 346
રાગ આસા પાન: 347 - 488
રાગ ગુજરી પાન: 489 - 526
રાગ દયવ ગંધીરી પાન: 527 - 536
રાગ બિહાગ્રા પાન: 537 - 556
રાગ વાધંસ પાન: 557 - 594
રાગ સોરથ પાન: 595 - 659
રાગ ધનાસ્રી પાન: 660 - 695
રાગ જયથ્સ્રી પાન: 696 - 710
રાગ ટોડી પાન: 711 - 718
રાગ બૈરારી પાન: 719 - 720
રાગ તિલંગ પાન: 721 - 727
રાગ સૂહી પાન: 728 - 794
રાગ બિલાવળ પાન: 795 - 858
રાગ ગોન્ડ પાન: 859 - 875
રાગ રામકલી પાન: 876 - 974
રાગ નત નારાયણ પાન: 975 - 983
રાગ માલી ગૌરા પાન: 984 - 988
રાગ મારો પાન: 989 - 1106
રાગ ટુખારી પાન: 1107 - 1117
રાગ કાયદારા પાન: 1118 - 1124
રાગ ભૈરાવો પાન: 1125 - 1167
રાગ વસંત પાન: 1168 - 1196
રાગ સારાંગ પાન: 1197 - 1253
રાગ માલાર પાન: 1254 - 1293
રાગ કાંરા પાન: 1294 - 1318
રાગ કલ્યાણ પાન: 1319 - 1326
રાગ પ્રભાતી પાન: 1327 - 1351
રાગ જૈજાવતી પાન: 1352 - 1359
સલોક સેહશક્રીતી પાન: 1353 - 1360
ગાઠા ફિફ્થ મહલ પાન: 1360 - 1361
ફુન્હે ફિફ્થ મહલ પાન: 1361 - 1363
ચૌબોલાસ ફિફ્થ મહલ પાન: 1363 - 1364
સલોક કબીર જી પાન: 1364 - 1377
સલોક ફરીદ જી પાન: 1377 - 1385
સ્વૈયાય શ્રી મુખબક મહલ 5 પાન: 1385 - 1389
સ્વૈયાય પ્રથમ મહલ પાન: 1389 - 1390
સ્વૈયાય દ્વિતીય મહલ પાન: 1391 - 1392
સ્વૈયાય તૃતીય મહલ પાન: 1392 - 1396
સ્વૈયાય ચતુર્થી મહલ પાન: 1396 - 1406
સ્વૈયાય પંચમ મહલ પાન: 1406 - 1409
સલોક વારોણ થાય વધીક પાન: 1410 - 1426
સલોક નવમ મહલ પાન: 1426 - 1429
મુન્ધાવણી ફિફ્થ મહલ પાન: 1429 - 1429
રાગમાળા પાન: 1430 - 1430