શ્રી ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ

પાન - 1192


ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧ ਦੁਤੁਕੀਆ ॥
basant mahalaa 5 ghar 1 dutukeea |

બસંત, પાંચમી મહેલ, પ્રથમ ઘર, ડુ-ટુકી:

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ik oankaar satigur prasaad |

એક સાર્વત્રિક સર્જક ભગવાન. સાચા ગુરુની કૃપાથી:

ਸੁਣਿ ਸਾਖੀ ਮਨ ਜਪਿ ਪਿਆਰ ॥
sun saakhee man jap piaar |

હે મારા મન, ભક્તોની વાર્તાઓ સાંભળ અને પ્રેમથી ધ્યાન કર.

ਅਜਾਮਲੁ ਉਧਰਿਆ ਕਹਿ ਏਕ ਬਾਰ ॥
ajaamal udhariaa keh ek baar |

અજામલે એકવાર ભગવાનનું નામ ઉચ્ચાર્યું, અને તે બચી ગયો.

ਬਾਲਮੀਕੈ ਹੋਆ ਸਾਧਸੰਗੁ ॥
baalameekai hoaa saadhasang |

બાલમીકને સાધ સંગત, પવિત્રની કંપની મળી.

ਧ੍ਰੂ ਕਉ ਮਿਲਿਆ ਹਰਿ ਨਿਸੰਗ ॥੧॥
dhraoo kau miliaa har nisang |1|

ભગવાન ચોક્કસપણે ધ્રુને મળ્યા. ||1||

ਤੇਰਿਆ ਸੰਤਾ ਜਾਚਉ ਚਰਨ ਰੇਨ ॥
teriaa santaa jaachau charan ren |

હું તમારા સંતોના ચરણોની ધૂળ માંગું છું.

ਲੇ ਮਸਤਕਿ ਲਾਵਉ ਕਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਦੇਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
le masatak laavau kar kripaa den |1| rahaau |

કૃપા કરીને મને તમારી દયાથી આશીર્વાદ આપો, ભગવાન, હું તેને મારા કપાળ પર લગાવી શકું. ||1||થોભો ||

ਗਨਿਕਾ ਉਧਰੀ ਹਰਿ ਕਹੈ ਤੋਤ ॥
ganikaa udharee har kahai tot |

ગણિકા વેશ્યા બચી ગઈ, જ્યારે તેના પોપટે ભગવાનનું નામ ઉચ્ચાર્યું.

ਗਜਇੰਦ੍ਰ ਧਿਆਇਓ ਹਰਿ ਕੀਓ ਮੋਖ ॥
gajeindr dhiaaeio har keeo mokh |

હાથીએ ભગવાનનું ધ્યાન કર્યું, અને તે બચી ગયો.

ਬਿਪ੍ਰ ਸੁਦਾਮੇ ਦਾਲਦੁ ਭੰਜ ॥
bipr sudaame daalad bhanj |

તેમણે ગરીબ બ્રાહ્મણ સુદામાને ગરીબીમાંથી બહાર કાઢ્યા.

ਰੇ ਮਨ ਤੂ ਭੀ ਭਜੁ ਗੋਬਿੰਦ ॥੨॥
re man too bhee bhaj gobind |2|

હે મારા મન, તમારે પણ બ્રહ્માંડના ભગવાનનું ધ્યાન અને સ્પંદન કરવું જોઈએ. ||2||

ਬਧਿਕੁ ਉਧਾਰਿਓ ਖਮਿ ਪ੍ਰਹਾਰ ॥
badhik udhaario kham prahaar |

કૃષ્ણ પર તીર મારનાર શિકારી પણ બચી ગયો.

ਕੁਬਿਜਾ ਉਧਰੀ ਅੰਗੁਸਟ ਧਾਰ ॥
kubijaa udharee angusatt dhaar |

કુબીજા કુબીજા બચી ગઈ, જ્યારે ભગવાને તેના પગ તેના અંગૂઠા પર મૂક્યા.

ਬਿਦਰੁ ਉਧਾਰਿਓ ਦਾਸਤ ਭਾਇ ॥
bidar udhaario daasat bhaae |

તેમની નમ્રતાના વલણથી બિદરનો બચાવ થયો.

ਰੇ ਮਨ ਤੂ ਭੀ ਹਰਿ ਧਿਆਇ ॥੩॥
re man too bhee har dhiaae |3|

હે મારા મન, તું પણ પ્રભુનું ધ્યાન કર. ||3||

ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਰਖੀ ਹਰਿ ਪੈਜ ਆਪ ॥
prahalaad rakhee har paij aap |

પ્રભુએ પોતે પ્રહલાદનું માન બચાવ્યું.

ਬਸਤ੍ਰ ਛੀਨਤ ਦ੍ਰੋਪਤੀ ਰਖੀ ਲਾਜ ॥
basatr chheenat dropatee rakhee laaj |

જ્યારે તેણીને કોર્ટમાં ઉતારવામાં આવી રહી હતી, ત્યારે પણ દ્રોપતીનું સન્માન સાચવવામાં આવ્યું હતું.

ਜਿਨਿ ਜਿਨਿ ਸੇਵਿਆ ਅੰਤ ਬਾਰ ॥
jin jin seviaa ant baar |

જેમણે ભગવાનની સેવા કરી છે, તેમના જીવનની અંતિમ ક્ષણે પણ તેઓ બચી ગયા છે.

ਰੇ ਮਨ ਸੇਵਿ ਤੂ ਪਰਹਿ ਪਾਰ ॥੪॥
re man sev too pareh paar |4|

હે મારા મન, તેની સેવા કર, અને તને બીજી બાજુ લઈ જવામાં આવશે. ||4||

ਧੰਨੈ ਸੇਵਿਆ ਬਾਲ ਬੁਧਿ ॥
dhanai seviaa baal budh |

ધન્નાએ એક બાળકની નિર્દોષતાથી ભગવાનની સેવા કરી.

ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਭਈ ਸਿਧਿ ॥
trilochan gur mil bhee sidh |

ગુરુ સાથે મળીને, ત્રિલોચનને સિદ્ધોની પૂર્ણતા પ્રાપ્ત થઈ.

ਬੇਣੀ ਕਉ ਗੁਰਿ ਕੀਓ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ॥
benee kau gur keeo pragaas |

ગુરુએ બેનીને તેમના દિવ્ય પ્રકાશથી આશીર્વાદ આપ્યા.

ਰੇ ਮਨ ਤੂ ਭੀ ਹੋਹਿ ਦਾਸੁ ॥੫॥
re man too bhee hohi daas |5|

હે મારા મન, તું પણ પ્રભુનો દાસ થા. ||5||

ਜੈਦੇਵ ਤਿਆਗਿਓ ਅਹੰਮੇਵ ॥
jaidev tiaagio ahamev |

જય દૈવે પોતાનો અહંકાર છોડી દીધો.

ਨਾਈ ਉਧਰਿਓ ਸੈਨੁ ਸੇਵ ॥
naaee udhario sain sev |

તેમની નિઃસ્વાર્થ સેવા દ્વારા સૈન વાળંદનો ઉદ્ધાર થયો.

ਮਨੁ ਡੀਗਿ ਨ ਡੋਲੈ ਕਹੂੰ ਜਾਇ ॥
man ddeeg na ddolai kahoon jaae |

તમારા મનને ડગમગવા અથવા ભટકવા ન દો; તેને ક્યાંય જવા દો નહીં.

ਮਨ ਤੂ ਭੀ ਤਰਸਹਿ ਸਰਣਿ ਪਾਇ ॥੬॥
man too bhee taraseh saran paae |6|

હે મારા મન, તું પણ પાર કરીશ; ભગવાનનું અભયારણ્ય શોધો. ||6||

ਜਿਹ ਅਨੁਗ੍ਰਹੁ ਠਾਕੁਰਿ ਕੀਓ ਆਪਿ ॥
jih anugrahu tthaakur keeo aap |

હે મારા ભગવાન અને માસ્ટર, તમે તેમના પર તમારી કૃપા કરી છે.

ਸੇ ਤੈਂ ਲੀਨੇ ਭਗਤ ਰਾਖਿ ॥
se tain leene bhagat raakh |

તમે એ ભક્તોને બચાવ્યા.

ਤਿਨ ਕਾ ਗੁਣੁ ਅਵਗਣੁ ਨ ਬੀਚਾਰਿਓ ਕੋਇ ॥
tin kaa gun avagan na beechaario koe |

તમે તેમની યોગ્યતા અને ખામીઓને ધ્યાનમાં લેતા નથી.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਦੇਖਿ ਮਨੁ ਲਗਾ ਸੇਵ ॥੭॥
eih bidh dekh man lagaa sev |7|

તમારા આ માર્ગો જોઈને મેં મારું મન તમારી સેવામાં સમર્પિત કર્યું છે. ||7||

ਕਬੀਰਿ ਧਿਆਇਓ ਏਕ ਰੰਗ ॥
kabeer dhiaaeio ek rang |

કબીરે પ્રેમથી એક ભગવાનનું ધ્યાન કર્યું.

ਨਾਮਦੇਵ ਹਰਿ ਜੀਉ ਬਸਹਿ ਸੰਗਿ ॥
naamadev har jeeo baseh sang |

નામ દૈવ પ્રિય ભગવાન સાથે રહેતા હતા.

ਰਵਿਦਾਸ ਧਿਆਏ ਪ੍ਰਭ ਅਨੂਪ ॥
ravidaas dhiaae prabh anoop |

રવિ દાસે અજોડ સુંદર ભગવાનનું ધ્યાન કર્યું.

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਗੋਵਿੰਦ ਰੂਪ ॥੮॥੧॥
gur naanak dev govind roop |8|1|

ગુરુ નાનક દૈવ એ બ્રહ્માંડના ભગવાનનું મૂર્ત સ્વરૂપ છે. ||8||1||

ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
basant mahalaa 5 |

બસંત, પાંચમી મહેલ:

ਅਨਿਕ ਜਨਮ ਭ੍ਰਮੇ ਜੋਨਿ ਮਾਹਿ ॥
anik janam bhrame jon maeh |

નશ્વર અસંખ્ય જીવનકાળ દરમિયાન પુનર્જન્મમાં ભટકતો રહે છે.

ਹਰਿ ਸਿਮਰਨ ਬਿਨੁ ਨਰਕਿ ਪਾਹਿ ॥
har simaran bin narak paeh |

ભગવાનનું સ્મરણ કર્યા વિના, તે નરકમાં પડે છે.

ਭਗਤਿ ਬਿਹੂਨਾ ਖੰਡ ਖੰਡ ॥
bhagat bihoonaa khandd khandd |

ભક્તિમય ઉપાસના વિના, તેના ટુકડા થઈ જાય છે.

ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਜਮੁ ਦੇਤ ਡੰਡ ॥੧॥
bin boojhe jam det ddandd |1|

સમજ્યા વિના, તેને મૃત્યુના દૂત દ્વારા સજા કરવામાં આવે છે. ||1||

ਗੋਬਿੰਦ ਭਜਹੁ ਮੇਰੇ ਸਦਾ ਮੀਤ ॥
gobind bhajahu mere sadaa meet |

બ્રહ્માંડના ભગવાનનું ચિંતન કરો અને હંમેશ માટે સ્પંદન કરો, હે મારા મિત્ર.

ਸਾਚ ਸਬਦ ਕਰਿ ਸਦਾ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
saach sabad kar sadaa preet |1| rahaau |

શબ્દના સાચા શબ્દને કાયમ પ્રેમ કરો. ||1||થોભો ||

ਸੰਤੋਖੁ ਨ ਆਵਤ ਕਹੂੰ ਕਾਜ ॥
santokh na aavat kahoon kaaj |

સંતોષ કોઈપણ પ્રયત્નોથી મળતો નથી.

ਧੂੰਮ ਬਾਦਰ ਸਭਿ ਮਾਇਆ ਸਾਜ ॥
dhoonm baadar sabh maaeaa saaj |

માયાનો બધો શો માત્ર ધુમાડાના વાદળ છે.

ਪਾਪ ਕਰੰਤੌ ਨਹ ਸੰਗਾਇ ॥
paap karantau nah sangaae |

નશ્વર પાપ કરવામાં અચકાતા નથી.

ਬਿਖੁ ਕਾ ਮਾਤਾ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥੨॥
bikh kaa maataa aavai jaae |2|

ઝેરના નશામાં તે આવે છે અને પુનર્જન્મમાં જાય છે. ||2||

ਹਉ ਹਉ ਕਰਤ ਬਧੇ ਬਿਕਾਰ ॥
hau hau karat badhe bikaar |

અહંકાર અને અહંકારમાં કામ કરવાથી તેનો ભ્રષ્ટાચાર જ વધે છે.

ਮੋਹ ਲੋਭ ਡੂਬੌ ਸੰਸਾਰ ॥
moh lobh ddoobau sansaar |

સંસાર આસક્તિ અને લોભમાં ડૂબી રહ્યો છે.

ਕਾਮਿ ਕ੍ਰੋਧਿ ਮਨੁ ਵਸਿ ਕੀਆ ॥
kaam krodh man vas keea |

જાતીય ઈચ્છા અને ક્રોધ મનને પોતાની શક્તિમાં રાખે છે.

ਸੁਪਨੈ ਨਾਮੁ ਨ ਹਰਿ ਲੀਆ ॥੩॥
supanai naam na har leea |3|

સપનામાં પણ તે ભગવાનનું નામ જપતો નથી. ||3||

ਕਬ ਹੀ ਰਾਜਾ ਕਬ ਮੰਗਨਹਾਰੁ ॥
kab hee raajaa kab manganahaar |

ક્યારેક તે રાજા હોય છે તો ક્યારેક તે ભિખારી હોય છે.

ਦੂਖ ਸੂਖ ਬਾਧੌ ਸੰਸਾਰ ॥
dookh sookh baadhau sansaar |

સંસાર સુખ અને દુઃખથી બંધાયેલો છે.

ਮਨ ਉਧਰਣ ਕਾ ਸਾਜੁ ਨਾਹਿ ॥
man udharan kaa saaj naeh |

નશ્વર પોતાને બચાવવા માટે કોઈ વ્યવસ્થા કરતો નથી.

ਪਾਪ ਬੰਧਨ ਨਿਤ ਪਉਤ ਜਾਹਿ ॥੪॥
paap bandhan nit paut jaeh |4|

પાપનું બંધન તેને પકડી રાખે છે. ||4||

ਈਠ ਮੀਤ ਕੋਊ ਸਖਾ ਨਾਹਿ ॥
eetth meet koaoo sakhaa naeh |

તેને કોઈ પ્રિય મિત્રો કે સાથીદાર નથી.

ਆਪਿ ਬੀਜਿ ਆਪੇ ਹੀ ਖਾਂਹਿ ॥
aap beej aape hee khaanhi |

પોતે જે રોપે છે તે પોતે ખાય છે.


સૂચિ (1 - 1430)
જાપ પાન: 1 - 8
સો દર પાન: 8 - 10
સો પુરખ પાન: 10 - 12
સોહલા પાન: 12 - 13
સિરી રાગ પાન: 14 - 93
રાગ માઝ પાન: 94 - 150
રાગ ગૌરી પાન: 151 - 346
રાગ આસા પાન: 347 - 488
રાગ ગુજરી પાન: 489 - 526
રાગ દયવ ગંધીરી પાન: 527 - 536
રાગ બિહાગ્રા પાન: 537 - 556
રાગ વાધંસ પાન: 557 - 594
રાગ સોરથ પાન: 595 - 659
રાગ ધનાસ્રી પાન: 660 - 695
રાગ જયથ્સ્રી પાન: 696 - 710
રાગ ટોડી પાન: 711 - 718
રાગ બૈરારી પાન: 719 - 720
રાગ તિલંગ પાન: 721 - 727
રાગ સૂહી પાન: 728 - 794
રાગ બિલાવળ પાન: 795 - 858
રાગ ગોન્ડ પાન: 859 - 875
રાગ રામકલી પાન: 876 - 974
રાગ નત નારાયણ પાન: 975 - 983
રાગ માલી ગૌરા પાન: 984 - 988
રાગ મારો પાન: 989 - 1106
રાગ ટુખારી પાન: 1107 - 1117
રાગ કાયદારા પાન: 1118 - 1124
રાગ ભૈરાવો પાન: 1125 - 1167
રાગ વસંત પાન: 1168 - 1196
રાગ સારાંગ પાન: 1197 - 1253
રાગ માલાર પાન: 1254 - 1293
રાગ કાંરા પાન: 1294 - 1318
રાગ કલ્યાણ પાન: 1319 - 1326
રાગ પ્રભાતી પાન: 1327 - 1351
રાગ જૈજાવતી પાન: 1352 - 1359
સલોક સેહશક્રીતી પાન: 1353 - 1360
ગાઠા ફિફ્થ મહલ પાન: 1360 - 1361
ફુન્હે ફિફ્થ મહલ પાન: 1361 - 1363
ચૌબોલાસ ફિફ્થ મહલ પાન: 1363 - 1364
સલોક કબીર જી પાન: 1364 - 1377
સલોક ફરીદ જી પાન: 1377 - 1385
સ્વૈયાય શ્રી મુખબક મહલ 5 પાન: 1385 - 1389
સ્વૈયાય પ્રથમ મહલ પાન: 1389 - 1390
સ્વૈયાય દ્વિતીય મહલ પાન: 1391 - 1392
સ્વૈયાય તૃતીય મહલ પાન: 1392 - 1396
સ્વૈયાય ચતુર્થી મહલ પાન: 1396 - 1406
સ્વૈયાય પંચમ મહલ પાન: 1406 - 1409
સલોક વારોણ થાય વધીક પાન: 1410 - 1426
સલોક નવમ મહલ પાન: 1426 - 1429
મુન્ધાવણી ફિફ્થ મહલ પાન: 1429 - 1429
રાગમાળા પાન: 1430 - 1430