શ્રી ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ

પાન - 60


ਮਨ ਰੇ ਕਿਉ ਛੂਟਹਿ ਬਿਨੁ ਪਿਆਰ ॥
man re kiau chhootteh bin piaar |

હે મન, પ્રેમ વિના તું કેવી રીતે બચી શકે?

ਗੁਰਮੁਖਿ ਅੰਤਰਿ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਬਖਸੇ ਭਗਤਿ ਭੰਡਾਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
guramukh antar rav rahiaa bakhase bhagat bhanddaar |1| rahaau |

ભગવાન ગુરુમુખોના આંતરિક જીવોમાં વ્યાપી જાય છે. તેઓ ભક્તિના ખજાનાથી ધન્ય છે. ||1||થોભો ||

ਰੇ ਮਨ ਐਸੀ ਹਰਿ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰਿ ਜੈਸੀ ਮਛੁਲੀ ਨੀਰ ॥
re man aaisee har siau preet kar jaisee machhulee neer |

હે મન, ભગવાનને પ્રેમ કર, જેમ માછલી પાણીને પ્રેમ કરે છે.

ਜਿਉ ਅਧਿਕਉ ਤਿਉ ਸੁਖੁ ਘਣੋ ਮਨਿ ਤਨਿ ਸਾਂਤਿ ਸਰੀਰ ॥
jiau adhikau tiau sukh ghano man tan saant sareer |

જેટલું વધારે પાણી, તેટલી ખુશી અને મન અને શરીરની શાંતિ વધારે.

ਬਿਨੁ ਜਲ ਘੜੀ ਨ ਜੀਵਈ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਣੈ ਅਭ ਪੀਰ ॥੨॥
bin jal gharree na jeevee prabh jaanai abh peer |2|

પાણી વિના, તે એક ક્ષણ માટે પણ જીવી શકતી નથી. તેના મનની વેદના ભગવાન જાણે છે. ||2||

ਰੇ ਮਨ ਐਸੀ ਹਰਿ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰਿ ਜੈਸੀ ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਮੇਹ ॥
re man aaisee har siau preet kar jaisee chaatrik meh |

હે મન, પ્રભુને પ્રેમ કર, જેમ ગીત-પક્ષી વરસાદને પ્રેમ કરે છે.

ਸਰ ਭਰਿ ਥਲ ਹਰੀਆਵਲੇ ਇਕ ਬੂੰਦ ਨ ਪਵਈ ਕੇਹ ॥
sar bhar thal hareeaavale ik boond na pavee keh |

તળાવો પાણીથી છલકાઈ રહ્યાં છે, અને જમીન વૈભવી રીતે લીલીછમ છે, પરંતુ જો વરસાદનું તે એક ટીપું તેના મોંમાં ન પડે તો તે શું છે?

ਕਰਮਿ ਮਿਲੈ ਸੋ ਪਾਈਐ ਕਿਰਤੁ ਪਇਆ ਸਿਰਿ ਦੇਹ ॥੩॥
karam milai so paaeeai kirat peaa sir deh |3|

તેમની કૃપાથી, તેણી તેને પ્રાપ્ત કરે છે; નહિંતર, તેણીની ભૂતકાળની ક્રિયાઓને કારણે, તેણી તેનું માથું આપે છે. ||3||

ਰੇ ਮਨ ਐਸੀ ਹਰਿ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰਿ ਜੈਸੀ ਜਲ ਦੁਧ ਹੋਇ ॥
re man aaisee har siau preet kar jaisee jal dudh hoe |

હે મન, પ્રભુને પ્રેમ કર, જેમ પાણી દૂધને પ્રેમ કરે છે.

ਆਵਟਣੁ ਆਪੇ ਖਵੈ ਦੁਧ ਕਉ ਖਪਣਿ ਨ ਦੇਇ ॥
aavattan aape khavai dudh kau khapan na dee |

દૂધમાં ઉમેરવામાં આવેલું પાણી, પોતે ગરમી સહન કરે છે અને દૂધને બળતા અટકાવે છે.

ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਵਿਛੁੰਨਿਆ ਸਚਿ ਵਡਿਆਈ ਦੇਇ ॥੪॥
aape mel vichhuniaa sach vaddiaaee dee |4|

ભગવાન વિખૂટા પડેલાઓને ફરીથી પોતાની સાથે જોડે છે, અને તેમને સાચી મહાનતાથી આશીર્વાદ આપે છે. ||4||

ਰੇ ਮਨ ਐਸੀ ਹਰਿ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰਿ ਜੈਸੀ ਚਕਵੀ ਸੂਰ ॥
re man aaisee har siau preet kar jaisee chakavee soor |

હે મન, ભગવાનને પ્રેમ કર, જેમ ચકવી બતક સૂર્યને પ્રેમ કરે છે.

ਖਿਨੁ ਪਲੁ ਨੀਦ ਨ ਸੋਵਈ ਜਾਣੈ ਦੂਰਿ ਹਜੂਰਿ ॥
khin pal need na sovee jaanai door hajoor |

તેણી એક ક્ષણ અથવા એક ક્ષણ માટે ઊંઘતી નથી; સૂર્ય ખૂબ દૂર છે, પરંતુ તેણી વિચારે છે કે તે નજીક છે.

ਮਨਮੁਖਿ ਸੋਝੀ ਨਾ ਪਵੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦਾ ਹਜੂਰਿ ॥੫॥
manamukh sojhee naa pavai guramukh sadaa hajoor |5|

સ્વ-ઇચ્છાવાળા મનમુખને સમજણ આવતી નથી. પરંતુ ગુરુમુખ માટે, ભગવાન હંમેશા નજીક છે. ||5||

ਮਨਮੁਖਿ ਗਣਤ ਗਣਾਵਣੀ ਕਰਤਾ ਕਰੇ ਸੁ ਹੋਇ ॥
manamukh ganat ganaavanee karataa kare su hoe |

સ્વ-ઇચ્છાવાળા મનમુખો તેમની ગણતરીઓ અને યોજનાઓ બનાવે છે, પરંતુ ફક્ત સર્જકની ક્રિયાઓ પૂર્ણ થાય છે.

ਤਾ ਕੀ ਕੀਮਤਿ ਨਾ ਪਵੈ ਜੇ ਲੋਚੈ ਸਭੁ ਕੋਇ ॥
taa kee keemat naa pavai je lochai sabh koe |

તેની કિંમતનો અંદાજ લગાવી શકાતો નથી, ભલે દરેક વ્યક્તિ આમ કરવા ઈચ્છે.

ਗੁਰਮਤਿ ਹੋਇ ਤ ਪਾਈਐ ਸਚਿ ਮਿਲੈ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥੬॥
guramat hoe ta paaeeai sach milai sukh hoe |6|

ગુરુના ઉપદેશો દ્વારા, તે પ્રગટ થાય છે. સાચા સાથે મળવાથી શાંતિ મળે છે. ||6||

ਸਚਾ ਨੇਹੁ ਨ ਤੁਟਈ ਜੇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੈ ਸੋਇ ॥
sachaa nehu na tuttee je satigur bhettai soe |

સાચો પ્રેમ તૂટે નહિ, જો સાચા ગુરુ મળે.

ਗਿਆਨ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਈਐ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਸੋਝੀ ਹੋਇ ॥
giaan padaarath paaeeai tribhavan sojhee hoe |

આધ્યાત્મિક જ્ઞાનની સંપત્તિ પ્રાપ્ત કરીને, ત્રણેય લોકની સમજ પ્રાપ્ત થાય છે.

ਨਿਰਮਲੁ ਨਾਮੁ ਨ ਵੀਸਰੈ ਜੇ ਗੁਣ ਕਾ ਗਾਹਕੁ ਹੋਇ ॥੭॥
niramal naam na veesarai je gun kaa gaahak hoe |7|

તેથી યોગ્યતાના ગ્રાહક બનો, અને નિષ્કલંક નામ, ભગવાનના નામને ભૂલશો નહીં. ||7||

ਖੇਲਿ ਗਏ ਸੇ ਪੰਖਣੂੰ ਜੋ ਚੁਗਦੇ ਸਰ ਤਲਿ ॥
khel ge se pankhanoon jo chugade sar tal |

જે પંખીઓ પૂલના કિનારે ઉછળે છે તે રમ્યા છે અને ચાલ્યા ગયા છે.

ਘੜੀ ਕਿ ਮੁਹਤਿ ਕਿ ਚਲਣਾ ਖੇਲਣੁ ਅਜੁ ਕਿ ਕਲਿ ॥
gharree ki muhat ki chalanaa khelan aj ki kal |

એક ક્ષણમાં, એક ક્ષણમાં, આપણે પણ વિદાય લેવી જોઈએ. આપણું નાટક માત્ર આજ કે આવતીકાલ માટે છે.

ਜਿਸੁ ਤੂੰ ਮੇਲਹਿ ਸੋ ਮਿਲੈ ਜਾਇ ਸਚਾ ਪਿੜੁ ਮਲਿ ॥੮॥
jis toon meleh so milai jaae sachaa pirr mal |8|

પણ તમે જેમને એક કરો છો, હે પ્રભુ, તમારી સાથે એક થયા છે; તેઓ સત્યના મેદાનમાં બેઠક મેળવે છે. ||8||

ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ ਊਪਜੈ ਹਉਮੈ ਮੈਲੁ ਨ ਜਾਇ ॥
bin gur preet na aoopajai haumai mail na jaae |

ગુરુ વિના પ્રેમ સુધરી શકતો નથી અને અહંકારની મલિનતા દૂર થતી નથી.

ਸੋਹੰ ਆਪੁ ਪਛਾਣੀਐ ਸਬਦਿ ਭੇਦਿ ਪਤੀਆਇ ॥
sohan aap pachhaaneeai sabad bhed pateeae |

જે પોતાની અંદર ઓળખે છે કે, "તે હું છું", અને જે શબ્દ દ્વારા વીંધાય છે, તે સંતુષ્ટ થાય છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪੁ ਪਛਾਣੀਐ ਅਵਰ ਕਿ ਕਰੇ ਕਰਾਇ ॥੯॥
guramukh aap pachhaaneeai avar ki kare karaae |9|

જ્યારે વ્યક્તિ ગુરુમુખ બને છે અને પોતાના સ્વભાવને સમજે છે, ત્યારે બીજું શું કરવાનું કે કરવાનું બાકી રહે છે? ||9||

ਮਿਲਿਆ ਕਾ ਕਿਆ ਮੇਲੀਐ ਸਬਦਿ ਮਿਲੇ ਪਤੀਆਇ ॥
miliaa kaa kiaa meleeai sabad mile pateeae |

જેઓ પહેલાથી જ પ્રભુ સાથે એકરૂપ છે તેમની સાથે મિલનની વાત શા માટે કરવી? શબદ મેળવીને તેઓ તૃપ્ત થાય છે.

ਮਨਮੁਖਿ ਸੋਝੀ ਨਾ ਪਵੈ ਵੀਛੁੜਿ ਚੋਟਾ ਖਾਇ ॥
manamukh sojhee naa pavai veechhurr chottaa khaae |

સ્વ-ઇચ્છાવાળા મનમુખો સમજતા નથી; તેનાથી અલગ થઈને, તેઓ માર સહન કરે છે.

ਨਾਨਕ ਦਰੁ ਘਰੁ ਏਕੁ ਹੈ ਅਵਰੁ ਨ ਦੂਜੀ ਜਾਇ ॥੧੦॥੧੧॥
naanak dar ghar ek hai avar na doojee jaae |10|11|

હે નાનક, તેમના ઘરનો એક જ દરવાજો છે; ત્યાં બીજી કોઈ જગ્યા નથી. ||10||11||

ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
sireeraag mahalaa 1 |

સિરી રાગ, પ્રથમ મહેલ:

ਮਨਮੁਖਿ ਭੁਲੈ ਭੁਲਾਈਐ ਭੂਲੀ ਠਉਰ ਨ ਕਾਇ ॥
manamukh bhulai bhulaaeeai bhoolee tthaur na kaae |

સ્વ-ઇચ્છાવાળા મનમુખો ભટકે છે, ભ્રમિત અને છેતરે છે. તેમને આરામની કોઈ જગ્યા મળતી નથી.

ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਕੋ ਨ ਦਿਖਾਵਈ ਅੰਧੀ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
gur bin ko na dikhaavee andhee aavai jaae |

ગુરુ વિના કોઈને માર્ગ દેખાતો નથી. અંધજનોની જેમ તેઓ આવતા-જતા રહે છે.

ਗਿਆਨ ਪਦਾਰਥੁ ਖੋਇਆ ਠਗਿਆ ਮੁਠਾ ਜਾਇ ॥੧॥
giaan padaarath khoeaa tthagiaa mutthaa jaae |1|

આધ્યાત્મિક શાણપણનો ખજાનો ગુમાવ્યા પછી, તેઓ પ્રયાણ કરે છે, છેતરપિંડી કરે છે અને લૂંટે છે. ||1||

ਬਾਬਾ ਮਾਇਆ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇ ॥
baabaa maaeaa bharam bhulaae |

ઓ બાબા, માયા પોતાના ભ્રમથી છેતરે છે.

ਭਰਮਿ ਭੁਲੀ ਡੋਹਾਗਣੀ ਨਾ ਪਿਰ ਅੰਕਿ ਸਮਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
bharam bhulee ddohaaganee naa pir ank samaae |1| rahaau |

શંકાથી છેતરાઈને, ત્યજી દેવાયેલી કન્યા તેના પ્રિયના ખોળામાં પ્રાપ્ત થતી નથી. ||1||થોભો ||

ਭੂਲੀ ਫਿਰੈ ਦਿਸੰਤਰੀ ਭੂਲੀ ਗ੍ਰਿਹੁ ਤਜਿ ਜਾਇ ॥
bhoolee firai disantaree bhoolee grihu taj jaae |

છેતરાયેલી કન્યા પરદેશમાં ફરે છે; તેણી છોડી દે છે, અને પોતાનું ઘર છોડી દે છે.

ਭੂਲੀ ਡੂੰਗਰਿ ਥਲਿ ਚੜੈ ਭਰਮੈ ਮਨੁ ਡੋਲਾਇ ॥
bhoolee ddoongar thal charrai bharamai man ddolaae |

છેતરાઈને, તે ઉચ્ચપ્રદેશો અને પર્વતો પર ચઢી જાય છે; તેનું મન શંકામાં ડૂબી જાય છે.

ਧੁਰਹੁ ਵਿਛੁੰਨੀ ਕਿਉ ਮਿਲੈ ਗਰਬਿ ਮੁਠੀ ਬਿਲਲਾਇ ॥੨॥
dhurahu vichhunee kiau milai garab mutthee bilalaae |2|

આદિમ અસ્તિત્વથી અલગ થઈને, તે તેની સાથે ફરીથી કેવી રીતે મળી શકે? ગર્વથી લૂંટાઈને, તે રડે છે અને રડે છે. ||2||

ਵਿਛੁੜਿਆ ਗੁਰੁ ਮੇਲਸੀ ਹਰਿ ਰਸਿ ਨਾਮ ਪਿਆਰਿ ॥
vichhurriaa gur melasee har ras naam piaar |

ગુરુ ભગવાનના સ્વાદિષ્ટ નામના પ્રેમ દ્વારા, છૂટા પડેલાઓને ફરીથી ભગવાન સાથે જોડે છે.


સૂચિ (1 - 1430)
જાપ પાન: 1 - 8
સો દર પાન: 8 - 10
સો પુરખ પાન: 10 - 12
સોહલા પાન: 12 - 13
સિરી રાગ પાન: 14 - 93
રાગ માઝ પાન: 94 - 150
રાગ ગૌરી પાન: 151 - 346
રાગ આસા પાન: 347 - 488
રાગ ગુજરી પાન: 489 - 526
રાગ દયવ ગંધીરી પાન: 527 - 536
રાગ બિહાગ્રા પાન: 537 - 556
રાગ વાધંસ પાન: 557 - 594
રાગ સોરથ પાન: 595 - 659
રાગ ધનાસ્રી પાન: 660 - 695
રાગ જયથ્સ્રી પાન: 696 - 710
રાગ ટોડી પાન: 711 - 718
રાગ બૈરારી પાન: 719 - 720
રાગ તિલંગ પાન: 721 - 727
રાગ સૂહી પાન: 728 - 794
રાગ બિલાવળ પાન: 795 - 858
રાગ ગોન્ડ પાન: 859 - 875
રાગ રામકલી પાન: 876 - 974
રાગ નત નારાયણ પાન: 975 - 983
રાગ માલી ગૌરા પાન: 984 - 988
રાગ મારો પાન: 989 - 1106
રાગ ટુખારી પાન: 1107 - 1117
રાગ કાયદારા પાન: 1118 - 1124
રાગ ભૈરાવો પાન: 1125 - 1167
રાગ વસંત પાન: 1168 - 1196
રાગ સારાંગ પાન: 1197 - 1253
રાગ માલાર પાન: 1254 - 1293
રાગ કાંરા પાન: 1294 - 1318
રાગ કલ્યાણ પાન: 1319 - 1326
રાગ પ્રભાતી પાન: 1327 - 1351
રાગ જૈજાવતી પાન: 1352 - 1359
સલોક સેહશક્રીતી પાન: 1353 - 1360
ગાઠા ફિફ્થ મહલ પાન: 1360 - 1361
ફુન્હે ફિફ્થ મહલ પાન: 1361 - 1363
ચૌબોલાસ ફિફ્થ મહલ પાન: 1363 - 1364
સલોક કબીર જી પાન: 1364 - 1377
સલોક ફરીદ જી પાન: 1377 - 1385
સ્વૈયાય શ્રી મુખબક મહલ 5 પાન: 1385 - 1389
સ્વૈયાય પ્રથમ મહલ પાન: 1389 - 1390
સ્વૈયાય દ્વિતીય મહલ પાન: 1391 - 1392
સ્વૈયાય તૃતીય મહલ પાન: 1392 - 1396
સ્વૈયાય ચતુર્થી મહલ પાન: 1396 - 1406
સ્વૈયાય પંચમ મહલ પાન: 1406 - 1409
સલોક વારોણ થાય વધીક પાન: 1410 - 1426
સલોક નવમ મહલ પાન: 1426 - 1429
મુન્ધાવણી ફિફ્થ મહલ પાન: 1429 - 1429
રાગમાળા પાન: 1430 - 1430