શ્રી ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ

પાન - 946


ਵਰਨੁ ਭੇਖੁ ਅਸਰੂਪੁ ਸੁ ਏਕੋ ਏਕੋ ਸਬਦੁ ਵਿਡਾਣੀ ॥
varan bhekh asaroop su eko eko sabad viddaanee |

રંગ, વસ્ત્ર અને રૂપ એક પ્રભુમાં સમાયેલું હતું; આ શબ્દ એક, અદ્ભુત ભગવાનમાં સમાયેલ હતો.

ਸਾਚ ਬਿਨਾ ਸੂਚਾ ਕੋ ਨਾਹੀ ਨਾਨਕ ਅਕਥ ਕਹਾਣੀ ॥੬੭॥
saach binaa soochaa ko naahee naanak akath kahaanee |67|

સાચા નામ વિના, કોઈ શુદ્ધ થઈ શકતું નથી; ઓ નાનક, આ અસ્પષ્ટ વાણી છે. ||67||

ਕਿਤੁ ਕਿਤੁ ਬਿਧਿ ਜਗੁ ਉਪਜੈ ਪੁਰਖਾ ਕਿਤੁ ਕਿਤੁ ਦੁਖਿ ਬਿਨਸਿ ਜਾਈ ॥
kit kit bidh jag upajai purakhaa kit kit dukh binas jaaee |

"હે માણસ, કેવી રીતે, કેવી રીતે, વિશ્વની રચના થઈ? અને કઈ આપત્તિ તેનો અંત કરશે?"

ਹਉਮੈ ਵਿਚਿ ਜਗੁ ਉਪਜੈ ਪੁਰਖਾ ਨਾਮਿ ਵਿਸਰਿਐ ਦੁਖੁ ਪਾਈ ॥
haumai vich jag upajai purakhaa naam visariaai dukh paaee |

અહંકારમાં, વિશ્વ રચાયું, હે માણસ; નામને ભૂલીને, તે ભોગવે છે અને મૃત્યુ પામે છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੈ ਸੁ ਗਿਆਨੁ ਤਤੁ ਬੀਚਾਰੈ ਹਉਮੈ ਸਬਦਿ ਜਲਾਏ ॥
guramukh hovai su giaan tat beechaarai haumai sabad jalaae |

જે ગુરુમુખ બને છે તે આધ્યાત્મિક શાણપણના સારનું ચિંતન કરે છે; શબ્દ દ્વારા, તે તેના અહંકારને બાળી નાખે છે.

ਤਨੁ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਨਿਰਮਲ ਬਾਣੀ ਸਾਚੈ ਰਹੈ ਸਮਾਏ ॥
tan man niramal niramal baanee saachai rahai samaae |

શબ્દની નિષ્કલંક બાની દ્વારા તેનું શરીર અને મન નિષ્કલંક બની જાય છે. તે સત્યમાં લીન રહે છે.

ਨਾਮੇ ਨਾਮਿ ਰਹੈ ਬੈਰਾਗੀ ਸਾਚੁ ਰਖਿਆ ਉਰਿ ਧਾਰੇ ॥
naame naam rahai bairaagee saach rakhiaa ur dhaare |

નામ, ભગવાનના નામ દ્વારા, તે અલિપ્ત રહે છે; તે સાચા નામને પોતાના હૃદયમાં સમાવે છે.

ਨਾਨਕ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਜੋਗੁ ਕਦੇ ਨ ਹੋਵੈ ਦੇਖਹੁ ਰਿਦੈ ਬੀਚਾਰੇ ॥੬੮॥
naanak bin naavai jog kade na hovai dekhahu ridai beechaare |68|

હે નાનક, નામ વિના, યોગ કદી પ્રાપ્ત થતો નથી; તમારા હૃદયમાં આનો વિચાર કરો અને જુઓ. ||68||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚੁ ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰੈ ਕੋਇ ॥
guramukh saach sabad beechaarai koe |

ગુરુમુખ એ છે જે શબ્દના સાચા શબ્દ પર વિચાર કરે છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੁ ਬਾਣੀ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ॥
guramukh sach baanee paragatt hoe |

સાચી બાની ગુરુમુખને પ્રગટ થાય છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨੁ ਭੀਜੈ ਵਿਰਲਾ ਬੂਝੈ ਕੋਇ ॥
guramukh man bheejai viralaa boojhai koe |

ગુરુમુખનું મન પ્રભુના પ્રેમથી તરબોળ થાય છે, પણ આ વાત સમજનારા કેટલા ઓછા છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਾਸਾ ਹੋਇ ॥
guramukh nij ghar vaasaa hoe |

ગુરુમુખ પોતાના ઘરમાં ઊંડે ઊંડે વાસ કરે છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜੋਗੀ ਜੁਗਤਿ ਪਛਾਣੈ ॥
guramukh jogee jugat pachhaanai |

ગુરુમુખને યોગનો માર્ગ સમજાય છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਨਕ ਏਕੋ ਜਾਣੈ ॥੬੯॥
guramukh naanak eko jaanai |69|

ઓ નાનક, ગુરુમુખ એકલા ભગવાનને જાણે છે. ||69||

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵੇ ਜੋਗੁ ਨ ਹੋਈ ॥
bin satigur seve jog na hoee |

સાચા ગુરુની સેવા કર્યા વિના, યોગ પ્રાપ્ત થતો નથી;

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਭੇਟੇ ਮੁਕਤਿ ਨ ਕੋਈ ॥
bin satigur bhette mukat na koee |

સાચા ગુરુને મળ્યા વિના કોઈની મુક્તિ થતી નથી.

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਭੇਟੇ ਨਾਮੁ ਪਾਇਆ ਨ ਜਾਇ ॥
bin satigur bhette naam paaeaa na jaae |

સાચા ગુરુને મળ્યા વિના નામ મળી શકતું નથી.

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਭੇਟੇ ਮਹਾ ਦੁਖੁ ਪਾਇ ॥
bin satigur bhette mahaa dukh paae |

સાચા ગુરુને મળ્યા વિના, વ્યક્તિ ભયંકર પીડા સહન કરે છે.

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਭੇਟੇ ਮਹਾ ਗਰਬਿ ਗੁਬਾਰਿ ॥
bin satigur bhette mahaa garab gubaar |

સાચા ગુરુને મળ્યા વિના, માત્ર અહંકારી અભિમાનનો ઊંડો અંધકાર છે.

ਨਾਨਕ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਮੁਆ ਜਨਮੁ ਹਾਰਿ ॥੭੦॥
naanak bin gur muaa janam haar |70|

ઓ નાનક, સાચા ગુરુ વિના, વ્યક્તિ આ જીવનની તક ગુમાવીને મૃત્યુ પામે છે. ||70||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨੁ ਜੀਤਾ ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ॥
guramukh man jeetaa haumai maar |

ગુરુમુખ પોતાના અહંકારને વશ કરીને પોતાના મનને જીતી લે છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚੁ ਰਖਿਆ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥
guramukh saach rakhiaa ur dhaar |

ગુરુમુખ સત્યને પોતાના હૃદયમાં સમાવે છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਗੁ ਜੀਤਾ ਜਮਕਾਲੁ ਮਾਰਿ ਬਿਦਾਰਿ ॥
guramukh jag jeetaa jamakaal maar bidaar |

ગુરુમુખ વિશ્વ જીતે છે; તે મૃત્યુના મેસેન્જરને પછાડીને તેને મારી નાખે છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਦਰਗਹ ਨ ਆਵੈ ਹਾਰਿ ॥
guramukh daragah na aavai haar |

પ્રભુના દરબારમાં ગુરુમુખ હારતો નથી.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ਸੁੋ ਜਾਣੈ ॥
guramukh mel milaae suo jaanai |

ગુરુમુખ ભગવાનના સંઘમાં એકરૂપ છે; તે એકલો જ જાણે છે.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦਿ ਪਛਾਣੈ ॥੭੧॥
naanak guramukh sabad pachhaanai |71|

ઓ નાનક, ગુરુમુખને શબ્દની અનુભૂતિ થાય છે. ||71||

ਸਬਦੈ ਕਾ ਨਿਬੇੜਾ ਸੁਣਿ ਤੂ ਅਉਧੂ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਜੋਗੁ ਨ ਹੋਈ ॥
sabadai kaa niberraa sun too aaudhoo bin naavai jog na hoee |

આ શબ્દનો સાર છે - તમે સંન્યાસીઓ અને યોગીઓ, સાંભળો. નામ વિના યોગ નથી.

ਨਾਮੇ ਰਾਤੇ ਅਨਦਿਨੁ ਮਾਤੇ ਨਾਮੈ ਤੇ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ॥
naame raate anadin maate naamai te sukh hoee |

જેઓ નામમાં આસક્ત છે, તેઓ રાતદિવસ માદક રહે છે; નામ દ્વારા, તેઓ શાંતિ મેળવે છે.

ਨਾਮੈ ਹੀ ਤੇ ਸਭੁ ਪਰਗਟੁ ਹੋਵੈ ਨਾਮੇ ਸੋਝੀ ਪਾਈ ॥
naamai hee te sabh paragatt hovai naame sojhee paaee |

નામ દ્વારા, બધું પ્રગટ થાય છે; નામ દ્વારા સમજણ પ્રાપ્ત થાય છે.

ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਭੇਖ ਕਰਹਿ ਬਹੁਤੇਰੇ ਸਚੈ ਆਪਿ ਖੁਆਈ ॥
bin naavai bhekh kareh bahutere sachai aap khuaaee |

નામ વિના, લોકો તમામ પ્રકારના ધાર્મિક વસ્ત્રો પહેરે છે; સાચા ભગવાને પોતે તેમને મૂંઝવણમાં મૂક્યા છે.

ਸਤਿਗੁਰ ਤੇ ਨਾਮੁ ਪਾਈਐ ਅਉਧੂ ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਤਾ ਹੋਈ ॥
satigur te naam paaeeai aaudhoo jog jugat taa hoee |

હે સંન્યાસી, સાચા ગુરુ પાસેથી જ નામ મળે છે, અને પછી યોગનો માર્ગ મળે છે.

ਕਰਿ ਬੀਚਾਰੁ ਮਨਿ ਦੇਖਹੁ ਨਾਨਕ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈ ॥੭੨॥
kar beechaar man dekhahu naanak bin naavai mukat na hoee |72|

તમારા મનમાં આ પર ચિંતન કરો, અને જુઓ; હે નાનક, નામ વિના મુક્તિ નથી. ||72||

ਤੇਰੀ ਗਤਿ ਮਿਤਿ ਤੂਹੈ ਜਾਣਹਿ ਕਿਆ ਕੋ ਆਖਿ ਵਖਾਣੈ ॥
teree gat mit toohai jaaneh kiaa ko aakh vakhaanai |

તમે જ તમારી સ્થિતિ અને હદ જાણો છો, પ્રભુ; તેના વિશે કોઈ શું કહી શકે?

ਤੂ ਆਪੇ ਗੁਪਤਾ ਆਪੇ ਪਰਗਟੁ ਆਪੇ ਸਭਿ ਰੰਗ ਮਾਣੈ ॥
too aape gupataa aape paragatt aape sabh rang maanai |

તમે પોતે છુપાયેલા છો, અને તમે પોતે જ પ્રગટ થયા છો. તમે પોતે જ સર્વ આનંદ માણો છો.

ਸਾਧਿਕ ਸਿਧ ਗੁਰੂ ਬਹੁ ਚੇਲੇ ਖੋਜਤ ਫਿਰਹਿ ਫੁਰਮਾਣੈ ॥
saadhik sidh guroo bahu chele khojat fireh furamaanai |

સાધકો, સિદ્ધો, અનેક ગુરુઓ અને શિષ્યો તમારી ઈચ્છા પ્રમાણે તમને શોધવામાં ભટકે છે.

ਮਾਗਹਿ ਨਾਮੁ ਪਾਇ ਇਹ ਭਿਖਿਆ ਤੇਰੇ ਦਰਸਨ ਕਉ ਕੁਰਬਾਣੈ ॥
maageh naam paae ih bhikhiaa tere darasan kau kurabaanai |

તેઓ તમારા નામ માટે ભીખ માંગે છે, અને તમે તેમને આ દાનથી આશીર્વાદ આપો છો. તમારા દર્શનના ધન્ય દર્શન માટે હું બલિદાન છું.

ਅਬਿਨਾਸੀ ਪ੍ਰਭਿ ਖੇਲੁ ਰਚਾਇਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੋਝੀ ਹੋਈ ॥
abinaasee prabh khel rachaaeaa guramukh sojhee hoee |

શાશ્વત અવિનાશી ભગવાન ભગવાને આ નાટકનું મંચન કર્યું છે; ગુરુમુખ તેને સમજે છે.

ਨਾਨਕ ਸਭਿ ਜੁਗ ਆਪੇ ਵਰਤੈ ਦੂਜਾ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥੭੩॥੧॥
naanak sabh jug aape varatai doojaa avar na koee |73|1|

ઓ નાનક, તે પોતાની જાતને સમગ્ર યુગમાં વિસ્તરે છે; તેના સિવાય બીજું કોઈ નથી. ||73||1||


સૂચિ (1 - 1430)
જાપ પાન: 1 - 8
સો દર પાન: 8 - 10
સો પુરખ પાન: 10 - 12
સોહલા પાન: 12 - 13
સિરી રાગ પાન: 14 - 93
રાગ માઝ પાન: 94 - 150
રાગ ગૌરી પાન: 151 - 346
રાગ આસા પાન: 347 - 488
રાગ ગુજરી પાન: 489 - 526
રાગ દયવ ગંધીરી પાન: 527 - 536
રાગ બિહાગ્રા પાન: 537 - 556
રાગ વાધંસ પાન: 557 - 594
રાગ સોરથ પાન: 595 - 659
રાગ ધનાસ્રી પાન: 660 - 695
રાગ જયથ્સ્રી પાન: 696 - 710
રાગ ટોડી પાન: 711 - 718
રાગ બૈરારી પાન: 719 - 720
રાગ તિલંગ પાન: 721 - 727
રાગ સૂહી પાન: 728 - 794
રાગ બિલાવળ પાન: 795 - 858
રાગ ગોન્ડ પાન: 859 - 875
રાગ રામકલી પાન: 876 - 974
રાગ નત નારાયણ પાન: 975 - 983
રાગ માલી ગૌરા પાન: 984 - 988
રાગ મારો પાન: 989 - 1106
રાગ ટુખારી પાન: 1107 - 1117
રાગ કાયદારા પાન: 1118 - 1124
રાગ ભૈરાવો પાન: 1125 - 1167
રાગ વસંત પાન: 1168 - 1196
રાગ સારાંગ પાન: 1197 - 1253
રાગ માલાર પાન: 1254 - 1293
રાગ કાંરા પાન: 1294 - 1318
રાગ કલ્યાણ પાન: 1319 - 1326
રાગ પ્રભાતી પાન: 1327 - 1351
રાગ જૈજાવતી પાન: 1352 - 1359
સલોક સેહશક્રીતી પાન: 1353 - 1360
ગાઠા ફિફ્થ મહલ પાન: 1360 - 1361
ફુન્હે ફિફ્થ મહલ પાન: 1361 - 1363
ચૌબોલાસ ફિફ્થ મહલ પાન: 1363 - 1364
સલોક કબીર જી પાન: 1364 - 1377
સલોક ફરીદ જી પાન: 1377 - 1385
સ્વૈયાય શ્રી મુખબક મહલ 5 પાન: 1385 - 1389
સ્વૈયાય પ્રથમ મહલ પાન: 1389 - 1390
સ્વૈયાય દ્વિતીય મહલ પાન: 1391 - 1392
સ્વૈયાય તૃતીય મહલ પાન: 1392 - 1396
સ્વૈયાય ચતુર્થી મહલ પાન: 1396 - 1406
સ્વૈયાય પંચમ મહલ પાન: 1406 - 1409
સલોક વારોણ થાય વધીક પાન: 1410 - 1426
સલોક નવમ મહલ પાન: 1426 - 1429
મુન્ધાવણી ફિફ્થ મહલ પાન: 1429 - 1429
રાગમાળા પાન: 1430 - 1430