શ્રી ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ

પાન - 1374


ਓਰਾ ਗਰਿ ਪਾਨੀ ਭਇਆ ਜਾਇ ਮਿਲਿਓ ਢਲਿ ਕੂਲਿ ॥੧੭੭॥
oraa gar paanee bheaa jaae milio dtal kool |177|

કરા-પથ્થર પાણીમાં ઓગળીને સમુદ્રમાં વહી ગયા છે. ||177||

ਕਬੀਰਾ ਧੂਰਿ ਸਕੇਲਿ ਕੈ ਪੁਰੀਆ ਬਾਂਧੀ ਦੇਹ ॥
kabeeraa dhoor sakel kai pureea baandhee deh |

કબીર, શરીર એ ધૂળનો ઢગલો છે, જે એકઠું કરેલું અને પેક કરેલું છે.

ਦਿਵਸ ਚਾਰਿ ਕੋ ਪੇਖਨਾ ਅੰਤਿ ਖੇਹ ਕੀ ਖੇਹ ॥੧੭੮॥
divas chaar ko pekhanaa ant kheh kee kheh |178|

આ એક એવો શો છે જે થોડા દિવસો જ ચાલે છે અને પછી ધૂળની ધૂળ પાછી ફરી જાય છે. ||178||

ਕਬੀਰ ਸੂਰਜ ਚਾਂਦ ਕੈ ਉਦੈ ਭਈ ਸਭ ਦੇਹ ॥
kabeer sooraj chaand kai udai bhee sabh deh |

કબીર, શરીર એ સૂર્ય અને ચંદ્રના ઉદય અને અસ્ત જેવા છે.

ਗੁਰ ਗੋਬਿੰਦ ਕੇ ਬਿਨੁ ਮਿਲੇ ਪਲਟਿ ਭਈ ਸਭ ਖੇਹ ॥੧੭੯॥
gur gobind ke bin mile palatt bhee sabh kheh |179|

બ્રહ્માંડના ભગવાન ગુરુને મળ્યા વિના, તેઓ બધા ફરીથી ધૂળમાં ઓછા થઈ જાય છે. ||179||

ਜਹ ਅਨਭਉ ਤਹ ਭੈ ਨਹੀ ਜਹ ਭਉ ਤਹ ਹਰਿ ਨਾਹਿ ॥
jah anbhau tah bhai nahee jah bhau tah har naeh |

જ્યાં નિર્ભય પ્રભુ છે, ત્યાં ભય નથી; જ્યાં ભય છે, ભગવાન ત્યાં નથી.

ਕਹਿਓ ਕਬੀਰ ਬਿਚਾਰਿ ਕੈ ਸੰਤ ਸੁਨਹੁ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥੧੮੦॥
kahio kabeer bichaar kai sant sunahu man maeh |180|

કબીર કાળજીપૂર્વક વિચાર્યા પછી બોલે છે; હે સંતો, તમારા મનમાં આ સાંભળો. ||180||

ਕਬੀਰ ਜਿਨਹੁ ਕਿਛੂ ਜਾਨਿਆ ਨਹੀ ਤਿਨ ਸੁਖ ਨੀਦ ਬਿਹਾਇ ॥
kabeer jinahu kichhoo jaaniaa nahee tin sukh need bihaae |

કબીર, જેઓ કંઈ જાણતા નથી, તેઓ શાંતિપૂર્ણ ઊંઘમાં જીવન પસાર કરે છે.

ਹਮਹੁ ਜੁ ਬੂਝਾ ਬੂਝਨਾ ਪੂਰੀ ਪਰੀ ਬਲਾਇ ॥੧੮੧॥
hamahu ju boojhaa boojhanaa pooree paree balaae |181|

પણ હું કોયડો સમજી ગયો છું; હું દરેક પ્રકારની મુશ્કેલીઓનો સામનો કરી રહ્યો છું. ||181||

ਕਬੀਰ ਮਾਰੇ ਬਹੁਤੁ ਪੁਕਾਰਿਆ ਪੀਰ ਪੁਕਾਰੈ ਅਉਰ ॥
kabeer maare bahut pukaariaa peer pukaarai aaur |

કબીર, જે માર્યા છે તેઓ ખૂબ રડે છે; પણ જુદાઈની વેદનાની બૂમો અલગ છે.

ਲਾਗੀ ਚੋਟ ਮਰੰਮ ਕੀ ਰਹਿਓ ਕਬੀਰਾ ਠਉਰ ॥੧੮੨॥
laagee chott maram kee rahio kabeeraa tthaur |182|

ભગવાનના રહસ્યથી પ્રભાવિત, કબીર મૌન રહે છે. ||182||

ਕਬੀਰ ਚੋਟ ਸੁਹੇਲੀ ਸੇਲ ਕੀ ਲਾਗਤ ਲੇਇ ਉਸਾਸ ॥
kabeer chott suhelee sel kee laagat lee usaas |

કબીર, લેન્સનો પ્રહાર સહન કરવો સરળ છે; તે શ્વાસ છીનવી લે છે.

ਚੋਟ ਸਹਾਰੈ ਸਬਦ ਕੀ ਤਾਸੁ ਗੁਰੂ ਮੈ ਦਾਸ ॥੧੮੩॥
chott sahaarai sabad kee taas guroo mai daas |183|

પરંતુ જે શબ્દ શબ્દના પ્રહારને સહન કરે છે તે ગુરુ છે, અને હું તેનો દાસ છું. ||183||

ਕਬੀਰ ਮੁਲਾਂ ਮੁਨਾਰੇ ਕਿਆ ਚਢਹਿ ਸਾਂਈ ਨ ਬਹਰਾ ਹੋਇ ॥
kabeer mulaan munaare kiaa chadteh saanee na baharaa hoe |

કબીર: ઓ મુલ્લા, તમે મિનારાની ટોચ પર કેમ ચઢો છો? પ્રભુ સાંભળવામાં કઠણ નથી.

ਜਾ ਕਾਰਨਿ ਤੂੰ ਬਾਂਗ ਦੇਹਿ ਦਿਲ ਹੀ ਭੀਤਰਿ ਜੋਇ ॥੧੮੪॥
jaa kaaran toon baang dehi dil hee bheetar joe |184|

તમારા પોતાના હૃદયમાં એક માટે જુઓ, જેના માટે તમે તમારી પ્રાર્થનાઓ પોકારો છો. ||184||

ਸੇਖ ਸਬੂਰੀ ਬਾਹਰਾ ਕਿਆ ਹਜ ਕਾਬੇ ਜਾਇ ॥
sekh sabooree baaharaa kiaa haj kaabe jaae |

જો તે પોતાની જાતથી સંતુષ્ટ ન હોય તો શેખ મક્કાની તીર્થયાત્રા પર જવાની તસ્દી કેમ લે છે?

ਕਬੀਰ ਜਾ ਕੀ ਦਿਲ ਸਾਬਤਿ ਨਹੀ ਤਾ ਕਉ ਕਹਾਂ ਖੁਦਾਇ ॥੧੮੫॥
kabeer jaa kee dil saabat nahee taa kau kahaan khudaae |185|

કબીર, જેનું હૃદય સ્વસ્થ અને સંપૂર્ણ નથી - તે તેના પ્રભુને કેવી રીતે પ્રાપ્ત કરી શકે? ||185||

ਕਬੀਰ ਅਲਹ ਕੀ ਕਰਿ ਬੰਦਗੀ ਜਿਹ ਸਿਮਰਤ ਦੁਖੁ ਜਾਇ ॥
kabeer alah kee kar bandagee jih simarat dukh jaae |

કબીર, ભગવાન અલ્લાહની પૂજા કરો; તેમના સ્મરણમાં ધ્યાન કરવાથી મુશ્કેલીઓ અને પીડાઓ દૂર થઈ જાય છે.

ਦਿਲ ਮਹਿ ਸਾਂਈ ਪਰਗਟੈ ਬੁਝੈ ਬਲੰਤੀ ਨਾਂਇ ॥੧੮੬॥
dil meh saanee paragattai bujhai balantee naane |186|

ભગવાન તમારા પોતાના હૃદયમાં પ્રગટ થશે, અને તેમના નામથી અંદરની સળગતી અગ્નિ ઓલવાઈ જશે. ||186||

ਕਬੀਰ ਜੋਰੀ ਕੀਏ ਜੁਲਮੁ ਹੈ ਕਹਤਾ ਨਾਉ ਹਲਾਲੁ ॥
kabeer joree kee julam hai kahataa naau halaal |

કબીર, બળ વાપરવું એ જુલમ છે, ભલે તમે તેને કાયદેસર કહો.

ਦਫਤਰਿ ਲੇਖਾ ਮਾਂਗੀਐ ਤਬ ਹੋਇਗੋ ਕਉਨੁ ਹਵਾਲੁ ॥੧੮੭॥
dafatar lekhaa maangeeai tab hoeigo kaun havaal |187|

પ્રભુના દરબારમાં તારો હિસાબ માંગવામાં આવશે, ત્યારે તારી દશા શું હશે? ||187||

ਕਬੀਰ ਖੂਬੁ ਖਾਨਾ ਖੀਚਰੀ ਜਾ ਮਹਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਲੋਨੁ ॥
kabeer khoob khaanaa kheecharee jaa meh amrit lon |

કબીર, કઠોળ અને ભાતનું રાત્રિભોજન ઉત્તમ છે, જો તેમાં મીઠું સ્વાદ હોય.

ਹੇਰਾ ਰੋਟੀ ਕਾਰਨੇ ਗਲਾ ਕਟਾਵੈ ਕਉਨੁ ॥੧੮੮॥
heraa rottee kaarane galaa kattaavai kaun |188|

તેની રોટલી સાથે માંસ લેવા માટે તેનું ગળું કોણ કાપી નાખશે? ||188||

ਕਬੀਰ ਗੁਰੁ ਲਾਗਾ ਤਬ ਜਾਨੀਐ ਮਿਟੈ ਮੋਹੁ ਤਨ ਤਾਪ ॥
kabeer gur laagaa tab jaaneeai mittai mohu tan taap |

કબીર, જેને ગુરુએ સ્પર્શ કર્યો હતો, ત્યારે જ તેની ભાવનાત્મક આસક્તિ અને શારીરિક બિમારીઓ દૂર થઈ જાય છે.

ਹਰਖ ਸੋਗ ਦਾਝੈ ਨਹੀ ਤਬ ਹਰਿ ਆਪਹਿ ਆਪਿ ॥੧੮੯॥
harakh sog daajhai nahee tab har aapeh aap |189|

તે આનંદ કે દુઃખથી બળતો નથી, અને તેથી તે સ્વયં ભગવાન બની જાય છે. ||189||

ਕਬੀਰ ਰਾਮ ਕਹਨ ਮਹਿ ਭੇਦੁ ਹੈ ਤਾ ਮਹਿ ਏਕੁ ਬਿਚਾਰੁ ॥
kabeer raam kahan meh bhed hai taa meh ek bichaar |

કબીર, તેનાથી ફરક પડે છે, તમે કેવી રીતે ભગવાનના નામ, 'રામ'નો જપ કરો છો. આ બાબત ધ્યાનમાં લેવા જેવી છે.

ਸੋਈ ਰਾਮੁ ਸਭੈ ਕਹਹਿ ਸੋਈ ਕਉਤਕਹਾਰ ॥੧੯੦॥
soee raam sabhai kaheh soee kautakahaar |190|

દશરથના પુત્ર અને અદ્ભુત ભગવાન માટે દરેક જણ એક જ શબ્દ વાપરે છે. ||190||

ਕਬੀਰ ਰਾਮੈ ਰਾਮ ਕਹੁ ਕਹਿਬੇ ਮਾਹਿ ਬਿਬੇਕ ॥
kabeer raamai raam kahu kahibe maeh bibek |

કબીર, 'રામ' શબ્દનો ઉપયોગ કરો, ફક્ત સર્વવ્યાપી પ્રભુની વાત કરવા માટે. તમારે તે તફાવત કરવો જ જોઇએ.

ਏਕੁ ਅਨੇਕਹਿ ਮਿਲਿ ਗਇਆ ਏਕ ਸਮਾਨਾ ਏਕ ॥੧੯੧॥
ek anekeh mil geaa ek samaanaa ek |191|

એક 'રામ' સર્વત્ર વ્યાપ્ત છે, જ્યારે બીજો માત્ર પોતાનામાં જ સમાયેલો છે. ||191||

ਕਬੀਰ ਜਾ ਘਰ ਸਾਧ ਨ ਸੇਵੀਅਹਿ ਹਰਿ ਕੀ ਸੇਵਾ ਨਾਹਿ ॥
kabeer jaa ghar saadh na seveeeh har kee sevaa naeh |

કબીર, એવા ઘરો જેમાં પવિત્ર કે ભગવાનની સેવા કરવામાં આવતી નથી

ਤੇ ਘਰ ਮਰਹਟ ਸਾਰਖੇ ਭੂਤ ਬਸਹਿ ਤਿਨ ਮਾਹਿ ॥੧੯੨॥
te ghar marahatt saarakhe bhoot baseh tin maeh |192|

તે ઘરો સ્મશાન જેવા છે; રાક્ષસો તેમની અંદર રહે છે. ||192||

ਕਬੀਰ ਗੂੰਗਾ ਹੂਆ ਬਾਵਰਾ ਬਹਰਾ ਹੂਆ ਕਾਨ ॥
kabeer goongaa hooaa baavaraa baharaa hooaa kaan |

કબીર, હું મૂંગો, ગાંડો અને બહેરો બની ગયો છું.

ਪਾਵਹੁ ਤੇ ਪਿੰਗੁਲ ਭਇਆ ਮਾਰਿਆ ਸਤਿਗੁਰ ਬਾਨ ॥੧੯੩॥
paavahu te pingul bheaa maariaa satigur baan |193|

હું અપંગ છું - સાચા ગુરુએ મને તેમના તીરથી વીંધ્યો છે. ||193||

ਕਬੀਰ ਸਤਿਗੁਰ ਸੂਰਮੇ ਬਾਹਿਆ ਬਾਨੁ ਜੁ ਏਕੁ ॥
kabeer satigur soorame baahiaa baan ju ek |

કબીરે, સાચા ગુરુ, આધ્યાત્મિક યોદ્ધા, મને તેમના તીરથી માર્યો છે.

ਲਾਗਤ ਹੀ ਭੁਇ ਗਿਰਿ ਪਰਿਆ ਪਰਾ ਕਰੇਜੇ ਛੇਕੁ ॥੧੯੪॥
laagat hee bhue gir pariaa paraa kareje chhek |194|

જલદી તે મને ત્રાટકી, હું જમીન પર પડ્યો, મારા હૃદયમાં છિદ્ર સાથે. ||194||

ਕਬੀਰ ਨਿਰਮਲ ਬੂੰਦ ਅਕਾਸ ਕੀ ਪਰਿ ਗਈ ਭੂਮਿ ਬਿਕਾਰ ॥
kabeer niramal boond akaas kee par gee bhoom bikaar |

કબીર, પાણીનું શુદ્ધ ટીપું આકાશમાંથી ગંદી જમીન પર પડે છે.


સૂચિ (1 - 1430)
જાપ પાન: 1 - 8
સો દર પાન: 8 - 10
સો પુરખ પાન: 10 - 12
સોહલા પાન: 12 - 13
સિરી રાગ પાન: 14 - 93
રાગ માઝ પાન: 94 - 150
રાગ ગૌરી પાન: 151 - 346
રાગ આસા પાન: 347 - 488
રાગ ગુજરી પાન: 489 - 526
રાગ દયવ ગંધીરી પાન: 527 - 536
રાગ બિહાગ્રા પાન: 537 - 556
રાગ વાધંસ પાન: 557 - 594
રાગ સોરથ પાન: 595 - 659
રાગ ધનાસ્રી પાન: 660 - 695
રાગ જયથ્સ્રી પાન: 696 - 710
રાગ ટોડી પાન: 711 - 718
રાગ બૈરારી પાન: 719 - 720
રાગ તિલંગ પાન: 721 - 727
રાગ સૂહી પાન: 728 - 794
રાગ બિલાવળ પાન: 795 - 858
રાગ ગોન્ડ પાન: 859 - 875
રાગ રામકલી પાન: 876 - 974
રાગ નત નારાયણ પાન: 975 - 983
રાગ માલી ગૌરા પાન: 984 - 988
રાગ મારો પાન: 989 - 1106
રાગ ટુખારી પાન: 1107 - 1117
રાગ કાયદારા પાન: 1118 - 1124
રાગ ભૈરાવો પાન: 1125 - 1167
રાગ વસંત પાન: 1168 - 1196
રાગ સારાંગ પાન: 1197 - 1253
રાગ માલાર પાન: 1254 - 1293
રાગ કાંરા પાન: 1294 - 1318
રાગ કલ્યાણ પાન: 1319 - 1326
રાગ પ્રભાતી પાન: 1327 - 1351
રાગ જૈજાવતી પાન: 1352 - 1359
સલોક સેહશક્રીતી પાન: 1353 - 1360
ગાઠા ફિફ્થ મહલ પાન: 1360 - 1361
ફુન્હે ફિફ્થ મહલ પાન: 1361 - 1363
ચૌબોલાસ ફિફ્થ મહલ પાન: 1363 - 1364
સલોક કબીર જી પાન: 1364 - 1377
સલોક ફરીદ જી પાન: 1377 - 1385
સ્વૈયાય શ્રી મુખબક મહલ 5 પાન: 1385 - 1389
સ્વૈયાય પ્રથમ મહલ પાન: 1389 - 1390
સ્વૈયાય દ્વિતીય મહલ પાન: 1391 - 1392
સ્વૈયાય તૃતીય મહલ પાન: 1392 - 1396
સ્વૈયાય ચતુર્થી મહલ પાન: 1396 - 1406
સ્વૈયાય પંચમ મહલ પાન: 1406 - 1409
સલોક વારોણ થાય વધીક પાન: 1410 - 1426
સલોક નવમ મહલ પાન: 1426 - 1429
મુન્ધાવણી ફિફ્થ મહલ પાન: 1429 - 1429
રાગમાળા પાન: 1430 - 1430