શ્રી ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ

પાન - 1376


ਹਾਥ ਪਾਉ ਕਰਿ ਕਾਮੁ ਸਭੁ ਚੀਤੁ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲਿ ॥੨੧੩॥
haath paau kar kaam sabh cheet niranjan naal |213|

તમારા હાથ અને પગથી, તમારા બધા કામ કરો, પરંતુ તમારી ચેતનાને નિષ્કલંક ભગવાન પાસે રહેવા દો. ||213||

ਮਹਲਾ ੫ ॥
mahalaa 5 |

પાંચમી મહેલ:

ਕਬੀਰਾ ਹਮਰਾ ਕੋ ਨਹੀ ਹਮ ਕਿਸ ਹੂ ਕੇ ਨਾਹਿ ॥
kabeeraa hamaraa ko nahee ham kis hoo ke naeh |

કબીર, કોઈ મારું નથી અને હું બીજા કોઈનો નથી.

ਜਿਨਿ ਇਹੁ ਰਚਨੁ ਰਚਾਇਆ ਤਿਸ ਹੀ ਮਾਹਿ ਸਮਾਹਿ ॥੨੧੪॥
jin ihu rachan rachaaeaa tis hee maeh samaeh |214|

જેણે સૃષ્ટિનું સર્જન કર્યું - તેનામાં હું સમાઈ જઈશ. ||214||

ਕਬੀਰ ਕੀਚੜਿ ਆਟਾ ਗਿਰਿ ਪਰਿਆ ਕਿਛੂ ਨ ਆਇਓ ਹਾਥ ॥
kabeer keecharr aattaa gir pariaa kichhoo na aaeio haath |

કબીર, લોટ કાદવમાં પડ્યો છે; મારા હાથમાં કશું આવ્યું નથી.

ਪੀਸਤ ਪੀਸਤ ਚਾਬਿਆ ਸੋਈ ਨਿਬਹਿਆ ਸਾਥ ॥੨੧੫॥
peesat peesat chaabiaa soee nibahiaa saath |215|

જે ખાધું હતું જ્યારે તે જમીનમાં હતું - તે એકલા કોઈ કામનું છે. ||215||

ਕਬੀਰ ਮਨੁ ਜਾਨੈ ਸਭ ਬਾਤ ਜਾਨਤ ਹੀ ਅਉਗਨੁ ਕਰੈ ॥
kabeer man jaanai sabh baat jaanat hee aaugan karai |

કબીર, નશ્વર બધું જ જાણે છે, અને જાણીને પણ તે ભૂલો કરે છે.

ਕਾਹੇ ਕੀ ਕੁਸਲਾਤ ਹਾਥਿ ਦੀਪੁ ਕੂਏ ਪਰੈ ॥੨੧੬॥
kaahe kee kusalaat haath deep kooe parai |216|

કોઈના હાથમાં દીવો હોય તો તે કૂવામાં પડે તો શું ફાયદો? ||216||

ਕਬੀਰ ਲਾਗੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸੁਜਾਨ ਸਿਉ ਬਰਜੈ ਲੋਗੁ ਅਜਾਨੁ ॥
kabeer laagee preet sujaan siau barajai log ajaan |

કબીર, હું સર્વજ્ઞ ભગવાન સાથે પ્રેમમાં છું; અજ્ઞાનીઓ મને પકડવાનો પ્રયત્ન કરે છે.

ਤਾ ਸਿਉ ਟੂਟੀ ਕਿਉ ਬਨੈ ਜਾ ਕੇ ਜੀਅ ਪਰਾਨ ॥੨੧੭॥
taa siau ttoottee kiau banai jaa ke jeea paraan |217|

હું ક્યારેય એક સાથે કેવી રીતે તોડી શકું, જે આપણા આત્મા અને જીવનના શ્વાસનો માલિક છે. ||217||

ਕਬੀਰ ਕੋਠੇ ਮੰਡਪ ਹੇਤੁ ਕਰਿ ਕਾਹੇ ਮਰਹੁ ਸਵਾਰਿ ॥
kabeer kotthe manddap het kar kaahe marahu savaar |

કબીર, તમારા ઘર અને હવેલીની સજાવટના પ્રેમ માટે શા માટે તમારી જાતને મારી નાખો?

ਕਾਰਜੁ ਸਾਢੇ ਤੀਨਿ ਹਥ ਘਨੀ ਤ ਪਉਨੇ ਚਾਰਿ ॥੨੧੮॥
kaaraj saadte teen hath ghanee ta paune chaar |218|

અંતે, ફક્ત છ ફૂટ, અથવા તેનાથી થોડું વધારે, તમારું લોટ હશે. ||218||

ਕਬੀਰ ਜੋ ਮੈ ਚਿਤਵਉ ਨਾ ਕਰੈ ਕਿਆ ਮੇਰੇ ਚਿਤਵੇ ਹੋਇ ॥
kabeer jo mai chitvau naa karai kiaa mere chitave hoe |

કબીર, હું જે ઈચ્છું છું તે થતું નથી. માત્ર વિચાર કરવાથી હું શું મેળવી શકું?

ਅਪਨਾ ਚਿਤਵਿਆ ਹਰਿ ਕਰੈ ਜੋ ਮੇਰੇ ਚਿਤਿ ਨ ਹੋਇ ॥੨੧੯॥
apanaa chitaviaa har karai jo mere chit na hoe |219|

પ્રભુ જે ઈચ્છે તે કરે છે; તે મારા પર બિલકુલ નથી. ||219||

ਮਃ ੩ ॥
mahalaa 3 |

ત્રીજી મહેલ:

ਚਿੰਤਾ ਭਿ ਆਪਿ ਕਰਾਇਸੀ ਅਚਿੰਤੁ ਭਿ ਆਪੇ ਦੇਇ ॥
chintaa bhi aap karaaeisee achint bhi aape dee |

ભગવાન પોતે જ મનુષ્યોને ચિંતા કરે છે, અને પોતે જ ચિંતા દૂર કરે છે.

ਨਾਨਕ ਸੋ ਸਾਲਾਹੀਐ ਜਿ ਸਭਨਾ ਸਾਰ ਕਰੇਇ ॥੨੨੦॥
naanak so saalaaheeai ji sabhanaa saar karee |220|

હે નાનક, સર્વની સંભાળ રાખનારની સ્તુતિ કરો. ||220||

ਮਃ ੫ ॥
mahalaa 5 |

પાંચમી મહેલ:

ਕਬੀਰ ਰਾਮੁ ਨ ਚੇਤਿਓ ਫਿਰਿਆ ਲਾਲਚ ਮਾਹਿ ॥
kabeer raam na chetio firiaa laalach maeh |

કબીર, મનુષ્ય પ્રભુને યાદ કરતો નથી; તે લોભમાં તલ્લીન થઈને આસપાસ ભટકે છે.

ਪਾਪ ਕਰੰਤਾ ਮਰਿ ਗਇਆ ਅਉਧ ਪੁਨੀ ਖਿਨ ਮਾਹਿ ॥੨੨੧॥
paap karantaa mar geaa aaudh punee khin maeh |221|

પાપો કરીને, તે મૃત્યુ પામે છે, અને તેનું જીવન એક ક્ષણમાં સમાપ્ત થાય છે. ||221||

ਕਬੀਰ ਕਾਇਆ ਕਾਚੀ ਕਾਰਵੀ ਕੇਵਲ ਕਾਚੀ ਧਾਤੁ ॥
kabeer kaaeaa kaachee kaaravee keval kaachee dhaat |

કબીર, શરીર માટીના વાસણ કે બરડ ધાતુના વાસણ જેવું છે.

ਸਾਬਤੁ ਰਖਹਿ ਤ ਰਾਮ ਭਜੁ ਨਾਹਿ ਤ ਬਿਨਠੀ ਬਾਤ ॥੨੨੨॥
saabat rakheh ta raam bhaj naeh ta binatthee baat |222|

જો તમે તેને સુરક્ષિત અને સ્વસ્થ રાખવા માંગો છો, તો પછી વાઇબ્રેટ કરો અને ભગવાનનું ધ્યાન કરો; નહિંતર, વસ્તુ તૂટી જશે. ||222||

ਕਬੀਰ ਕੇਸੋ ਕੇਸੋ ਕੂਕੀਐ ਨ ਸੋਈਐ ਅਸਾਰ ॥
kabeer keso keso kookeeai na soeeai asaar |

કબીર, સુંદર વાળવાળા ભગવાનના નામનો જપ કરો; અજાણતા ઊંઘશો નહીં.

ਰਾਤਿ ਦਿਵਸ ਕੇ ਕੂਕਨੇ ਕਬਹੂ ਕੇ ਸੁਨੈ ਪੁਕਾਰ ॥੨੨੩॥
raat divas ke kookane kabahoo ke sunai pukaar |223|

રાત-દિવસ તેમના નામનો જપ કરતાં, આખરે ભગવાન તમારી હાકલ સાંભળશે. ||223||

ਕਬੀਰ ਕਾਇਆ ਕਜਲੀ ਬਨੁ ਭਇਆ ਮਨੁ ਕੁੰਚਰੁ ਮਯ ਮੰਤੁ ॥
kabeer kaaeaa kajalee ban bheaa man kunchar may mant |

કબીર, શરીર કેળાનું વન છે અને મન નશામાં ધૂત હાથી છે.

ਅੰਕਸੁ ਗੵਾਨੁ ਰਤਨੁ ਹੈ ਖੇਵਟੁ ਬਿਰਲਾ ਸੰਤੁ ॥੨੨੪॥
ankas gayaan ratan hai khevatt biralaa sant |224|

આધ્યાત્મિક શાણપણનું રત્ન ઉત્પાદન છે, અને દુર્લભ સંત સવાર છે. ||224||

ਕਬੀਰ ਰਾਮ ਰਤਨੁ ਮੁਖੁ ਕੋਥਰੀ ਪਾਰਖ ਆਗੈ ਖੋਲਿ ॥
kabeer raam ratan mukh kotharee paarakh aagai khol |

કબીર, ભગવાનનું નામ રત્ન છે, અને મોં એ પર્સ છે; મૂલ્યાંકનકર્તા માટે આ પર્સ ખોલો.

ਕੋਈ ਆਇ ਮਿਲੈਗੋ ਗਾਹਕੀ ਲੇਗੋ ਮਹਗੇ ਮੋਲਿ ॥੨੨੫॥
koee aae milaigo gaahakee lego mahage mol |225|

જો કોઈ ખરીદદાર મળી શકે, તો તે ઊંચી કિંમતે જશે. ||225||

ਕਬੀਰ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਜਾਨਿਓ ਨਹੀ ਪਾਲਿਓ ਕਟਕੁ ਕੁਟੰਬੁ ॥
kabeer raam naam jaanio nahee paalio kattak kuttanb |

કબીર, નશ્વર ભગવાનના નામને જાણતો નથી, પરંતુ તેણે ખૂબ મોટો પરિવાર ઉભો કર્યો છે.

ਧੰਧੇ ਹੀ ਮਹਿ ਮਰਿ ਗਇਓ ਬਾਹਰਿ ਭਈ ਨ ਬੰਬ ॥੨੨੬॥
dhandhe hee meh mar geio baahar bhee na banb |226|

તે તેની દુન્યવી બાબતોની વચ્ચે મૃત્યુ પામે છે, અને પછી તે બાહ્ય જગતમાં સાંભળવામાં આવતો નથી. ||226||

ਕਬੀਰ ਆਖੀ ਕੇਰੇ ਮਾਟੁਕੇ ਪਲੁ ਪਲੁ ਗਈ ਬਿਹਾਇ ॥
kabeer aakhee kere maattuke pal pal gee bihaae |

કબીર, આંખના પલકારામાં, ક્ષણે ક્ષણે, જીવન પસાર થઈ રહ્યું છે.

ਮਨੁ ਜੰਜਾਲੁ ਨ ਛੋਡਈ ਜਮ ਦੀਆ ਦਮਾਮਾ ਆਇ ॥੨੨੭॥
man janjaal na chhoddee jam deea damaamaa aae |227|

નશ્વર તેના દુન્યવી ફસાણો છોડતો નથી; ડેથનો મેસેન્જર અંદર જાય છે અને ડ્રમ વગાડે છે. ||227||

ਕਬੀਰ ਤਰਵਰ ਰੂਪੀ ਰਾਮੁ ਹੈ ਫਲ ਰੂਪੀ ਬੈਰਾਗੁ ॥
kabeer taravar roopee raam hai fal roopee bairaag |

કબીર, ભગવાન વૃક્ષ છે, અને સંસાર પ્રત્યે મોહભંગ એ ફળ છે.

ਛਾਇਆ ਰੂਪੀ ਸਾਧੁ ਹੈ ਜਿਨਿ ਤਜਿਆ ਬਾਦੁ ਬਿਬਾਦੁ ॥੨੨੮॥
chhaaeaa roopee saadh hai jin tajiaa baad bibaad |228|

નકામી દલીલોનો ત્યાગ કરનાર પવિત્ર પુરુષ વૃક્ષની છાયા છે. ||228||

ਕਬੀਰ ਐਸਾ ਬੀਜੁ ਬੋਇ ਬਾਰਹ ਮਾਸ ਫਲੰਤ ॥
kabeer aaisaa beej boe baarah maas falant |

કબીર, એવા છોડના બીજ વાવો, જે બારે માસ ફળ આપે,

ਸੀਤਲ ਛਾਇਆ ਗਹਿਰ ਫਲ ਪੰਖੀ ਕੇਲ ਕਰੰਤ ॥੨੨੯॥
seetal chhaaeaa gahir fal pankhee kel karant |229|

ઠંડકની છાયા અને પુષ્કળ ફળ સાથે, જેના પર પક્ષીઓ આનંદથી રમે છે. ||229||

ਕਬੀਰ ਦਾਤਾ ਤਰਵਰੁ ਦਯਾ ਫਲੁ ਉਪਕਾਰੀ ਜੀਵੰਤ ॥
kabeer daataa taravar dayaa fal upakaaree jeevant |

કબીર, મહાન દાતા એ વૃક્ષ છે, જે બધાને કરુણાના ફળથી આશીર્વાદ આપે છે.

ਪੰਖੀ ਚਲੇ ਦਿਸਾਵਰੀ ਬਿਰਖਾ ਸੁਫਲ ਫਲੰਤ ॥੨੩੦॥
pankhee chale disaavaree birakhaa sufal falant |230|

જ્યારે પક્ષીઓ અન્ય દેશોમાં સ્થળાંતર કરે છે, હે વૃક્ષ, તમે ફળો આપો છો. ||230||

ਕਬੀਰ ਸਾਧੂ ਸੰਗੁ ਪਰਾਪਤੀ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇ ਲਿਲਾਟ ॥
kabeer saadhoo sang paraapatee likhiaa hoe lilaatt |

કબીર, નશ્વર સાધ સંગત, પવિત્રની કંપનીને શોધે છે, જો તેના કપાળ પર આવી નિયતિ લખેલી હોય.


સૂચિ (1 - 1430)
જાપ પાન: 1 - 8
સો દર પાન: 8 - 10
સો પુરખ પાન: 10 - 12
સોહલા પાન: 12 - 13
સિરી રાગ પાન: 14 - 93
રાગ માઝ પાન: 94 - 150
રાગ ગૌરી પાન: 151 - 346
રાગ આસા પાન: 347 - 488
રાગ ગુજરી પાન: 489 - 526
રાગ દયવ ગંધીરી પાન: 527 - 536
રાગ બિહાગ્રા પાન: 537 - 556
રાગ વાધંસ પાન: 557 - 594
રાગ સોરથ પાન: 595 - 659
રાગ ધનાસ્રી પાન: 660 - 695
રાગ જયથ્સ્રી પાન: 696 - 710
રાગ ટોડી પાન: 711 - 718
રાગ બૈરારી પાન: 719 - 720
રાગ તિલંગ પાન: 721 - 727
રાગ સૂહી પાન: 728 - 794
રાગ બિલાવળ પાન: 795 - 858
રાગ ગોન્ડ પાન: 859 - 875
રાગ રામકલી પાન: 876 - 974
રાગ નત નારાયણ પાન: 975 - 983
રાગ માલી ગૌરા પાન: 984 - 988
રાગ મારો પાન: 989 - 1106
રાગ ટુખારી પાન: 1107 - 1117
રાગ કાયદારા પાન: 1118 - 1124
રાગ ભૈરાવો પાન: 1125 - 1167
રાગ વસંત પાન: 1168 - 1196
રાગ સારાંગ પાન: 1197 - 1253
રાગ માલાર પાન: 1254 - 1293
રાગ કાંરા પાન: 1294 - 1318
રાગ કલ્યાણ પાન: 1319 - 1326
રાગ પ્રભાતી પાન: 1327 - 1351
રાગ જૈજાવતી પાન: 1352 - 1359
સલોક સેહશક્રીતી પાન: 1353 - 1360
ગાઠા ફિફ્થ મહલ પાન: 1360 - 1361
ફુન્હે ફિફ્થ મહલ પાન: 1361 - 1363
ચૌબોલાસ ફિફ્થ મહલ પાન: 1363 - 1364
સલોક કબીર જી પાન: 1364 - 1377
સલોક ફરીદ જી પાન: 1377 - 1385
સ્વૈયાય શ્રી મુખબક મહલ 5 પાન: 1385 - 1389
સ્વૈયાય પ્રથમ મહલ પાન: 1389 - 1390
સ્વૈયાય દ્વિતીય મહલ પાન: 1391 - 1392
સ્વૈયાય તૃતીય મહલ પાન: 1392 - 1396
સ્વૈયાય ચતુર્થી મહલ પાન: 1396 - 1406
સ્વૈયાય પંચમ મહલ પાન: 1406 - 1409
સલોક વારોણ થાય વધીક પાન: 1410 - 1426
સલોક નવમ મહલ પાન: 1426 - 1429
મુન્ધાવણી ફિફ્થ મહલ પાન: 1429 - 1429
રાગમાળા પાન: 1430 - 1430