श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1428


ਹਰਿ ਜਨ ਹਰਿ ਅੰਤਰੁ ਨਹੀ ਨਾਨਕ ਸਾਚੀ ਮਾਨੁ ॥੨੯॥
हरि जन हरि अंतरु नही नानक साची मानु ॥२९॥

परमेश्वर आणि परमेश्वराचा नम्र सेवक यांच्यात काही फरक नाही; हे नानक, हे खरे समजा. ||२९||

ਮਨੁ ਮਾਇਆ ਮੈ ਫਧਿ ਰਹਿਓ ਬਿਸਰਿਓ ਗੋਬਿੰਦ ਨਾਮੁ ॥
मनु माइआ मै फधि रहिओ बिसरिओ गोबिंद नामु ॥

मर्त्य मायेत अडकतो; तो विश्वाच्या परमेश्वराच्या नावाचा विसर पडला आहे.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਭਜਨ ਜੀਵਨ ਕਉਨੇ ਕਾਮ ॥੩੦॥
कहु नानक बिनु हरि भजन जीवन कउने काम ॥३०॥

नानक म्हणतात, परमेश्वराचे ध्यान केल्याशिवाय या मानवी जीवनाचा उपयोग काय? ||३०||

ਪ੍ਰਾਨੀ ਰਾਮੁ ਨ ਚੇਤਈ ਮਦਿ ਮਾਇਆ ਕੈ ਅੰਧੁ ॥
प्रानी रामु न चेतई मदि माइआ कै अंधु ॥

नश्वर परमेश्वराचा विचार करत नाही; तो मायेच्या दारूने आंधळा झाला आहे.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਭਜਨ ਬਿਨੁ ਪਰਤ ਤਾਹਿ ਜਮ ਫੰਧ ॥੩੧॥
कहु नानक हरि भजन बिनु परत ताहि जम फंध ॥३१॥

नानक म्हणतात, परमेश्वराचे ध्यान न करता तो मृत्यूच्या कचाट्यात अडकतो. ||31||

ਸੁਖ ਮੈ ਬਹੁ ਸੰਗੀ ਭਏ ਦੁਖ ਮੈ ਸੰਗਿ ਨ ਕੋਇ ॥
सुख मै बहु संगी भए दुख मै संगि न कोइ ॥

चांगल्या काळात आजूबाजूला अनेक साथीदार असतात, पण वाईट काळात कुणीच नसतं.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਭਜੁ ਮਨਾ ਅੰਤਿ ਸਹਾਈ ਹੋਇ ॥੩੨॥
कहु नानक हरि भजु मना अंति सहाई होइ ॥३२॥

नानक म्हणतात, कंपन करा आणि परमेश्वराचे ध्यान करा; शेवटी तोच तुमची मदत आणि आधार असेल. ||32||

ਜਨਮ ਜਨਮ ਭਰਮਤ ਫਿਰਿਓ ਮਿਟਿਓ ਨ ਜਮ ਕੋ ਤ੍ਰਾਸੁ ॥
जनम जनम भरमत फिरिओ मिटिओ न जम को त्रासु ॥

मर्त्य अगणित आयुष्यभर हरवलेल्या आणि गोंधळलेल्या भटकत असतात; त्यांची मृत्यूची भीती कधीही दूर होत नाही.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਭਜੁ ਮਨਾ ਨਿਰਭੈ ਪਾਵਹਿ ਬਾਸੁ ॥੩੩॥
कहु नानक हरि भजु मना निरभै पावहि बासु ॥३३॥

नानक म्हणतात, कंपन करा आणि परमेश्वराचे ध्यान करा आणि तुम्ही निर्भय परमेश्वरामध्ये वास कराल. ||33||

ਜਤਨ ਬਹੁਤੁ ਮੈ ਕਰਿ ਰਹਿਓ ਮਿਟਿਓ ਨ ਮਨ ਕੋ ਮਾਨੁ ॥
जतन बहुतु मै करि रहिओ मिटिओ न मन को मानु ॥

मी खूप प्रयत्न केले, पण माझ्या मनातील अभिमान दूर झाला नाही.

ਦੁਰਮਤਿ ਸਿਉ ਨਾਨਕ ਫਧਿਓ ਰਾਖਿ ਲੇਹੁ ਭਗਵਾਨ ॥੩੪॥
दुरमति सिउ नानक फधिओ राखि लेहु भगवान ॥३४॥

नानक, मी दुष्टबुद्धीमध्ये मग्न आहे. हे देवा, मला वाचवा! ||34||

ਬਾਲ ਜੁਆਨੀ ਅਰੁ ਬਿਰਧਿ ਫੁਨਿ ਤੀਨਿ ਅਵਸਥਾ ਜਾਨਿ ॥
बाल जुआनी अरु बिरधि फुनि तीनि अवसथा जानि ॥

बालपण, तारुण्य आणि म्हातारपण - या जीवनाच्या तीन अवस्था म्हणून जाणून घ्या.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਭਜਨ ਬਿਨੁ ਬਿਰਥਾ ਸਭ ਹੀ ਮਾਨੁ ॥੩੫॥
कहु नानक हरि भजन बिनु बिरथा सभ ही मानु ॥३५॥

नानक म्हणतात, परमेश्वराचे ध्यान केल्याशिवाय सर्व काही व्यर्थ आहे; आपण याचे कौतुक केले पाहिजे. ||35||

ਕਰਣੋ ਹੁਤੋ ਸੁ ਨਾ ਕੀਓ ਪਰਿਓ ਲੋਭ ਕੈ ਫੰਧ ॥
करणो हुतो सु ना कीओ परिओ लोभ कै फंध ॥

तुम्हाला जे करायला हवे होते ते तुम्ही केले नाही; तू लोभाच्या जाळ्यात अडकला आहेस.

ਨਾਨਕ ਸਮਿਓ ਰਮਿ ਗਇਓ ਅਬ ਕਿਉ ਰੋਵਤ ਅੰਧ ॥੩੬॥
नानक समिओ रमि गइओ अब किउ रोवत अंध ॥३६॥

नानक, तुझा काळ गेला आणि गेला; आंधळ्या मूर्खा, तू आता का रडत आहेस? ||36||

ਮਨੁ ਮਾਇਆ ਮੈ ਰਮਿ ਰਹਿਓ ਨਿਕਸਤ ਨਾਹਿਨ ਮੀਤ ॥
मनु माइआ मै रमि रहिओ निकसत नाहिन मीत ॥

मन मायेत गढून गेलेले आहे - ते त्यातून सुटू शकत नाही मित्रा.

ਨਾਨਕ ਮੂਰਤਿ ਚਿਤ੍ਰ ਜਿਉ ਛਾਡਿਤ ਨਾਹਿਨ ਭੀਤਿ ॥੩੭॥
नानक मूरति चित्र जिउ छाडित नाहिन भीति ॥३७॥

नानक, हे भिंतीवर रंगवलेल्या चित्रासारखे आहे - ते सोडू शकत नाही. ||37||

ਨਰ ਚਾਹਤ ਕਛੁ ਅਉਰ ਅਉਰੈ ਕੀ ਅਉਰੈ ਭਈ ॥
नर चाहत कछु अउर अउरै की अउरै भई ॥

माणसाला काहीतरी हवे असते, पण काहीतरी वेगळे घडते.

ਚਿਤਵਤ ਰਹਿਓ ਠਗਉਰ ਨਾਨਕ ਫਾਸੀ ਗਲਿ ਪਰੀ ॥੩੮॥
चितवत रहिओ ठगउर नानक फासी गलि परी ॥३८॥

हे नानक, तो इतरांना फसवण्याचा कट रचतो, परंतु तो त्याऐवजी स्वतःच्या गळ्यात फास घालतो. ||38||

ਜਤਨ ਬਹੁਤ ਸੁਖ ਕੇ ਕੀਏ ਦੁਖ ਕੋ ਕੀਓ ਨ ਕੋਇ ॥
जतन बहुत सुख के कीए दुख को कीओ न कोइ ॥

लोक शांती आणि सुख मिळवण्यासाठी सर्व प्रकारचे प्रयत्न करतात, परंतु दुःख मिळवण्याचा कोणीही प्रयत्न करत नाही.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸੁਨਿ ਰੇ ਮਨਾ ਹਰਿ ਭਾਵੈ ਸੋ ਹੋਇ ॥੩੯॥
कहु नानक सुनि रे मना हरि भावै सो होइ ॥३९॥

नानक म्हणतात, ऐका, मन: देवाला जे आवडते तेच घडते. ||39||

ਜਗਤੁ ਭਿਖਾਰੀ ਫਿਰਤੁ ਹੈ ਸਭ ਕੋ ਦਾਤਾ ਰਾਮੁ ॥
जगतु भिखारी फिरतु है सभ को दाता रामु ॥

संसार भिक्षा मागत फिरतो, पण परमेश्वर सर्वांचा दाता आहे.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਮਨ ਸਿਮਰੁ ਤਿਹ ਪੂਰਨ ਹੋਵਹਿ ਕਾਮ ॥੪੦॥
कहु नानक मन सिमरु तिह पूरन होवहि काम ॥४०॥

नानक म्हणतात, त्याचे स्मरण करा, तुमचे सर्व कार्य सफल होतील. ||40||

ਝੂਠੈ ਮਾਨੁ ਕਹਾ ਕਰੈ ਜਗੁ ਸੁਪਨੇ ਜਿਉ ਜਾਨੁ ॥
झूठै मानु कहा करै जगु सुपने जिउ जानु ॥

स्वतःचा असा खोटा अभिमान का बाळगतोस? जग हे फक्त एक स्वप्न आहे हे तुम्हाला माहित असले पाहिजे.

ਇਨ ਮੈ ਕਛੁ ਤੇਰੋ ਨਹੀ ਨਾਨਕ ਕਹਿਓ ਬਖਾਨਿ ॥੪੧॥
इन मै कछु तेरो नही नानक कहिओ बखानि ॥४१॥

यापैकी काहीही आपले नाही; नानक हे सत्य घोषित करतात. ||41||

ਗਰਬੁ ਕਰਤੁ ਹੈ ਦੇਹ ਕੋ ਬਿਨਸੈ ਛਿਨ ਮੈ ਮੀਤ ॥
गरबु करतु है देह को बिनसै छिन मै मीत ॥

तुला तुझ्या शरीराचा खूप अभिमान आहे; ते एका क्षणात नष्ट होईल, माझ्या मित्रा.

ਜਿਹਿ ਪ੍ਰਾਨੀ ਹਰਿ ਜਸੁ ਕਹਿਓ ਨਾਨਕ ਤਿਹਿ ਜਗੁ ਜੀਤਿ ॥੪੨॥
जिहि प्रानी हरि जसु कहिओ नानक तिहि जगु जीति ॥४२॥

हे नानक, परमेश्वराची स्तुती करणारा जो मनुष्य जग जिंकतो. ||42||

ਜਿਹ ਘਟਿ ਸਿਮਰਨੁ ਰਾਮ ਕੋ ਸੋ ਨਰੁ ਮੁਕਤਾ ਜਾਨੁ ॥
जिह घटि सिमरनु राम को सो नरु मुकता जानु ॥

जो मनुष्य आपल्या अंतःकरणात भगवंताचे स्मरण करतो तो मुक्त होतो - हे चांगले जाणून घ्या.

ਤਿਹਿ ਨਰ ਹਰਿ ਅੰਤਰੁ ਨਹੀ ਨਾਨਕ ਸਾਚੀ ਮਾਨੁ ॥੪੩॥
तिहि नर हरि अंतरु नही नानक साची मानु ॥४३॥

त्या व्यक्तीमध्ये आणि परमेश्वरामध्ये काहीही फरक नाही: हे नानक, हे सत्य म्हणून स्वीकारा. ||43||

ਏਕ ਭਗਤਿ ਭਗਵਾਨ ਜਿਹ ਪ੍ਰਾਨੀ ਕੈ ਨਾਹਿ ਮਨਿ ॥
एक भगति भगवान जिह प्रानी कै नाहि मनि ॥

तो माणूस, ज्याच्या मनात भगवंताची भक्ती वाटत नाही

ਜੈਸੇ ਸੂਕਰ ਸੁਆਨ ਨਾਨਕ ਮਾਨੋ ਤਾਹਿ ਤਨੁ ॥੪੪॥
जैसे सूकर सुआन नानक मानो ताहि तनु ॥४४॥

- हे नानक, त्याचे शरीर डुक्कर किंवा कुत्र्यासारखे आहे हे जाणून घ्या. ||44||

ਸੁਆਮੀ ਕੋ ਗ੍ਰਿਹੁ ਜਿਉ ਸਦਾ ਸੁਆਨ ਤਜਤ ਨਹੀ ਨਿਤ ॥
सुआमी को ग्रिहु जिउ सदा सुआन तजत नही नित ॥

कुत्रा आपल्या मालकाचे घर कधीही सोडत नाही.

ਨਾਨਕ ਇਹ ਬਿਧਿ ਹਰਿ ਭਜਉ ਇਕ ਮਨਿ ਹੁਇ ਇਕ ਚਿਤਿ ॥੪੫॥
नानक इह बिधि हरि भजउ इक मनि हुइ इक चिति ॥४५॥

हे नानक, त्याच प्रकारे, कंपन करा आणि परमेश्वराचे चिंतन करा, एकमुखाने, एकमुखी चेतनेने. ||45||

ਤੀਰਥ ਬਰਤ ਅਰੁ ਦਾਨ ਕਰਿ ਮਨ ਮੈ ਧਰੈ ਗੁਮਾਨੁ ॥
तीरथ बरत अरु दान करि मन मै धरै गुमानु ॥

जे लोक पवित्र तीर्थांची यात्रा करतात, धार्मिक उपवास करतात आणि दानधर्म करतात ते त्यांच्या मनात अभिमान बाळगतात.

ਨਾਨਕ ਨਿਹਫਲ ਜਾਤ ਤਿਹ ਜਿਉ ਕੁੰਚਰ ਇਸਨਾਨੁ ॥੪੬॥
नानक निहफल जात तिह जिउ कुंचर इसनानु ॥४६॥

- हे नानक, त्यांची कृती निरुपयोगी आहे, जसे हत्ती अंघोळ करून धुळीत लोळतो. ||46||

ਸਿਰੁ ਕੰਪਿਓ ਪਗ ਡਗਮਗੇ ਨੈਨ ਜੋਤਿ ਤੇ ਹੀਨ ॥
सिरु कंपिओ पग डगमगे नैन जोति ते हीन ॥

डोके हलते, पाय स्तब्ध होतात आणि डोळे निस्तेज आणि कमजोर होतात.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਇਹ ਬਿਧਿ ਭਈ ਤਊ ਨ ਹਰਿ ਰਸਿ ਲੀਨ ॥੪੭॥
कहु नानक इह बिधि भई तऊ न हरि रसि लीन ॥४७॥

नानक म्हणती, ही तुझी अवस्था आहे. आणि आजही तुम्ही परमेश्वराच्या उदात्त तत्वाचा आस्वाद घेतला नाही. ||47||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430