श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1413


ਸਲੋਕ ਮਹਲਾ ੩ ॥
सलोक महला ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक वैश्विक निर्माता देव. खऱ्या गुरूंच्या कृपेने:

ਅਭਿਆਗਤ ਏਹ ਨ ਆਖੀਅਹਿ ਜਿਨ ਕੈ ਮਨ ਮਹਿ ਭਰਮੁ ॥
अभिआगत एह न आखीअहि जिन कै मन महि भरमु ॥

भटक्या भिकाऱ्यांना पवित्र पुरुष म्हणू नका, जर त्यांचे मन संशयाने भरले असेल.

ਤਿਨ ਕੇ ਦਿਤੇ ਨਾਨਕਾ ਤੇਹੋ ਜੇਹਾ ਧਰਮੁ ॥੧॥
तिन के दिते नानका तेहो जेहा धरमु ॥१॥

हे नानक, जो कोणी त्यांना देतो, त्याच प्रकारचे गुण मिळवतो. ||1||

ਅਭੈ ਨਿਰੰਜਨ ਪਰਮ ਪਦੁ ਤਾ ਕਾ ਭੀਖਕੁ ਹੋਇ ॥
अभै निरंजन परम पदु ता का भीखकु होइ ॥

जो निर्भय आणि निष्कलंक परमेश्वराच्या सर्वोच्च दर्जाची याचना करतो

ਤਿਸ ਕਾ ਭੋਜਨੁ ਨਾਨਕਾ ਵਿਰਲਾ ਪਾਏ ਕੋਇ ॥੨॥
तिस का भोजनु नानका विरला पाए कोइ ॥२॥

- हे नानक, अशा माणसाला अन्न देण्याची संधी ज्यांच्याकडे आहे ते किती दुर्मिळ आहेत. ||2||

ਹੋਵਾ ਪੰਡਿਤੁ ਜੋਤਕੀ ਵੇਦ ਪੜਾ ਮੁਖਿ ਚਾਰਿ ॥
होवा पंडितु जोतकी वेद पड़ा मुखि चारि ॥

जर मी धार्मिक विद्वान, ज्योतिषी किंवा चार वेदांचे पठण करू शकला असता,

ਨਵਾ ਖੰਡਾ ਵਿਚਿ ਜਾਣੀਆ ਅਪਨੇ ਚਜ ਵੀਚਾਰ ॥੩॥
नवा खंडा विचि जाणीआ अपने चज वीचार ॥३॥

माझ्या बुद्धी आणि विचारपूर्वक चिंतनासाठी मी पृथ्वीच्या नऊ प्रदेशांमध्ये प्रसिद्ध होऊ शकेन. ||3||

ਬ੍ਰਹਮਣ ਕੈਲੀ ਘਾਤੁ ਕੰਞਕਾ ਅਣਚਾਰੀ ਕਾ ਧਾਨੁ ॥
ब्रहमण कैली घातु कंञका अणचारी का धानु ॥

ब्राह्मण, गाय, स्त्री अर्भक यांची हत्या करणे आणि दुष्ट व्यक्तीचे प्रसाद स्वीकारणे ही चार हिंदू मुख्य पापे,

ਫਿਟਕ ਫਿਟਕਾ ਕੋੜੁ ਬਦੀਆ ਸਦਾ ਸਦਾ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
फिटक फिटका कोड़ु बदीआ सदा सदा अभिमानु ॥

जगाने शापित आणि कुष्ठरोगाने आजारी; तो सदैव अहंकारी अभिमानाने भरलेला असतो.

ਪਾਹਿ ਏਤੇ ਜਾਹਿ ਵੀਸਰਿ ਨਾਨਕਾ ਇਕੁ ਨਾਮੁ ॥
पाहि एते जाहि वीसरि नानका इकु नामु ॥

हे नानक, जो नाम विसरतो तो या पापांनी झाकलेला असतो.

ਸਭ ਬੁਧੀ ਜਾਲੀਅਹਿ ਇਕੁ ਰਹੈ ਤਤੁ ਗਿਆਨੁ ॥੪॥
सभ बुधी जालीअहि इकु रहै ततु गिआनु ॥४॥

अध्यात्मिक शहाणपणाचे सार सोडून सर्व शहाणपण जाळून टाका. ||4||

ਮਾਥੈ ਜੋ ਧੁਰਿ ਲਿਖਿਆ ਸੁ ਮੇਟਿ ਨ ਸਕੈ ਕੋਇ ॥
माथै जो धुरि लिखिआ सु मेटि न सकै कोइ ॥

कपाळावर लिहिलेले ते आदिम भाग्य कोणीही पुसून टाकू शकत नाही.

ਨਾਨਕ ਜੋ ਲਿਖਿਆ ਸੋ ਵਰਤਦਾ ਸੋ ਬੂਝੈ ਜਿਸ ਨੋ ਨਦਰਿ ਹੋਇ ॥੫॥
नानक जो लिखिआ सो वरतदा सो बूझै जिस नो नदरि होइ ॥५॥

हे नानक, तेथे जे काही लिहिले आहे ते पूर्ण होते. देवाच्या कृपेने कोणाला आशीर्वाद मिळतो हे तोच समजतो. ||5||

ਜਿਨੀ ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿਆ ਕੂੜੈ ਲਾਲਚਿ ਲਗਿ ॥
जिनी नामु विसारिआ कूड़ै लालचि लगि ॥

जे भगवंताच्या नामाचा विसर पडतात आणि लोभ आणि कपटात अडकतात,

ਧੰਧਾ ਮਾਇਆ ਮੋਹਣੀ ਅੰਤਰਿ ਤਿਸਨਾ ਅਗਿ ॥
धंधा माइआ मोहणी अंतरि तिसना अगि ॥

वासनेच्या अग्नीसह मोहित करणाऱ्या मायेच्या जंजाळात मग्न आहेत.

ਜਿਨੑਾ ਵੇਲਿ ਨ ਤੂੰਬੜੀ ਮਾਇਆ ਠਗੇ ਠਗਿ ॥
जिना वेलि न तूंबड़ी माइआ ठगे ठगि ॥

जे, भोपळ्याच्या वेलीसारखे, खूप हट्टी असतात वेलीवर चढतात, त्यांना माया चीटरने फसवले आहे.

ਮਨਮੁਖਿ ਬੰਨਿੑ ਚਲਾਈਅਹਿ ਨਾ ਮਿਲਹੀ ਵਗਿ ਸਗਿ ॥
मनमुखि बंनि चलाईअहि ना मिलही वगि सगि ॥

स्वेच्छेने मनमुख बांधले जातात, बांधले जातात आणि दूर नेले जातात; कुत्रे गायींच्या कळपात सामील होत नाहीत.

ਆਪਿ ਭੁਲਾਏ ਭੁਲੀਐ ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇ ॥
आपि भुलाए भुलीऐ आपे मेलि मिलाइ ॥

भगवंत स्वतःच दिशाभूल करणाऱ्यांची दिशाभूल करतो आणि तो स्वतःच त्यांना त्याच्या संगतीत जोडतो.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਛੁਟੀਐ ਜੇ ਚਲੈ ਸਤਿਗੁਰ ਭਾਇ ॥੬॥
नानक गुरमुखि छुटीऐ जे चलै सतिगुर भाइ ॥६॥

हे नानक, गुरुमुखांचा उद्धार होतो; ते खऱ्या गुरूच्या इच्छेनुसार चालतात. ||6||

ਸਾਲਾਹੀ ਸਾਲਾਹਣਾ ਭੀ ਸਚਾ ਸਾਲਾਹਿ ॥
सालाही सालाहणा भी सचा सालाहि ॥

मी प्रशंसनीय परमेश्वराची स्तुती करतो आणि खऱ्या परमेश्वराचे गुणगान गातो.

ਨਾਨਕ ਸਚਾ ਏਕੁ ਦਰੁ ਬੀਭਾ ਪਰਹਰਿ ਆਹਿ ॥੭॥
नानक सचा एकु दरु बीभा परहरि आहि ॥७॥

हे नानक, एकच परमेश्वर सत्य आहे; इतर सर्व दारांपासून दूर रहा. ||7||

ਨਾਨਕ ਜਹ ਜਹ ਮੈ ਫਿਰਉ ਤਹ ਤਹ ਸਾਚਾ ਸੋਇ ॥
नानक जह जह मै फिरउ तह तह साचा सोइ ॥

हे नानक, मी जिथे जातो तिथे मला खरा परमेश्वर मिळतो.

ਜਹ ਦੇਖਾ ਤਹ ਏਕੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ॥੮॥
जह देखा तह एकु है गुरमुखि परगटु होइ ॥८॥

मी जिकडे पाहतो तिकडे मला एकच परमेश्वर दिसतो. तो गुरुमुखाला स्वतःला प्रकट करतो. ||8||

ਦੂਖ ਵਿਸਾਰਣੁ ਸਬਦੁ ਹੈ ਜੇ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ਕੋਇ ॥
दूख विसारणु सबदु है जे मंनि वसाए कोइ ॥

शब्दाचे वचन हे दु:ख दूर करणारे आहे, जर एखाद्याने ते मनात धारण केले.

ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਮਨਿ ਵਸੈ ਕਰਮ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥੯॥
गुर किरपा ते मनि वसै करम परापति होइ ॥९॥

गुरूंच्या कृपेने ते मनात वास करते; देवाच्या दयेने ते प्राप्त होते. ||9||

ਨਾਨਕ ਹਉ ਹਉ ਕਰਤੇ ਖਪਿ ਮੁਏ ਖੂਹਣਿ ਲਖ ਅਸੰਖ ॥
नानक हउ हउ करते खपि मुए खूहणि लख असंख ॥

हे नानक, अहंभावाने वागून, अगणित हजारो लोक मरणासन्न झाले आहेत.

ਸਤਿਗੁਰ ਮਿਲੇ ਸੁ ਉਬਰੇ ਸਾਚੈ ਸਬਦਿ ਅਲੰਖ ॥੧੦॥
सतिगुर मिले सु उबरे साचै सबदि अलंख ॥१०॥

ज्यांना खऱ्या गुरूंची भेट होते, त्यांचा उद्धार होतो, अव्यक्त परमेश्वराच्या सत्य शब्दाने. ||10||

ਜਿਨਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਇਕ ਮਨਿ ਸੇਵਿਆ ਤਿਨ ਜਨ ਲਾਗਉ ਪਾਇ ॥
जिना सतिगुरु इक मनि सेविआ तिन जन लागउ पाइ ॥

जे खऱ्या गुरूंची एकचित्त सेवा करतात - मी त्या विनम्रांच्या पाया पडतो.

ਗੁਰਸਬਦੀ ਹਰਿ ਮਨਿ ਵਸੈ ਮਾਇਆ ਕੀ ਭੁਖ ਜਾਇ ॥
गुरसबदी हरि मनि वसै माइआ की भुख जाइ ॥

गुरूंच्या वचनाने परमेश्वर मनात वास करतो आणि मायेची भूक नाहीशी होते.

ਸੇ ਜਨ ਨਿਰਮਲ ਊਜਲੇ ਜਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇ ॥
से जन निरमल ऊजले जि गुरमुखि नामि समाइ ॥

निष्कलंक आणि शुद्ध ते नम्र प्राणी आहेत, जे गुरुमुख म्हणून नामात विलीन होतात.

ਨਾਨਕ ਹੋਰਿ ਪਤਿਸਾਹੀਆ ਕੂੜੀਆ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਪਾਤਿਸਾਹ ॥੧੧॥
नानक होरि पतिसाहीआ कूड़ीआ नामि रते पातिसाह ॥११॥

हे नानक, इतर साम्राज्ये खोटी आहेत; केवळ तेच खरे सम्राट आहेत, जे नामाने रंगलेले आहेत. ||11||

ਜਿਉ ਪੁਰਖੈ ਘਰਿ ਭਗਤੀ ਨਾਰਿ ਹੈ ਅਤਿ ਲੋਚੈ ਭਗਤੀ ਭਾਇ ॥
जिउ पुरखै घरि भगती नारि है अति लोचै भगती भाइ ॥

पतीच्या घरी भक्त पत्नीला त्याची प्रेमळ भक्ती करण्याची खूप इच्छा असते;

ਬਹੁ ਰਸ ਸਾਲਣੇ ਸਵਾਰਦੀ ਖਟ ਰਸ ਮੀਠੇ ਪਾਇ ॥
बहु रस सालणे सवारदी खट रस मीठे पाइ ॥

ती त्याला सर्व प्रकारचे गोड पदार्थ आणि सर्व चवीचे पदार्थ तयार करते आणि ऑफर करते.

ਤਿਉ ਬਾਣੀ ਭਗਤ ਸਲਾਹਦੇ ਹਰਿ ਨਾਮੈ ਚਿਤੁ ਲਾਇ ॥
तिउ बाणी भगत सलाहदे हरि नामै चितु लाइ ॥

त्याच प्रकारे, भक्त गुरूंच्या वचनाची स्तुती करतात, आणि त्यांचे चैतन्य परमेश्वराच्या नामावर केंद्रित करतात.

ਮਨੁ ਤਨੁ ਧਨੁ ਆਗੈ ਰਾਖਿਆ ਸਿਰੁ ਵੇਚਿਆ ਗੁਰ ਆਗੈ ਜਾਇ ॥
मनु तनु धनु आगै राखिआ सिरु वेचिआ गुर आगै जाइ ॥

ते मन, शरीर आणि संपत्ती गुरूंसमोर अर्पण करतात आणि त्यांचे डोके त्यांना विकतात.

ਭੈ ਭਗਤੀ ਭਗਤ ਬਹੁ ਲੋਚਦੇ ਪ੍ਰਭ ਲੋਚਾ ਪੂਰਿ ਮਿਲਾਇ ॥
भै भगती भगत बहु लोचदे प्रभ लोचा पूरि मिलाइ ॥

देवाच्या भीतीने, त्याचे भक्त त्याच्या भक्तीपूजेसाठी तळमळतात; देव त्यांच्या इच्छा पूर्ण करतो, आणि त्यांना स्वतःमध्ये विलीन करतो.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430