श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1058


ਸਦਾ ਕਾਰਜੁ ਸਚਿ ਨਾਮਿ ਸੁਹੇਲਾ ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਕਾਰਜੁ ਕੇਹਾ ਹੇ ॥੭॥
सदा कारजु सचि नामि सुहेला बिनु सबदै कारजु केहा हे ॥७॥

खऱ्या नामाने माणसाची कृती सदैव शोभते. शब्दाशिवाय कोणी काय करू शकेल? ||7||

ਖਿਨ ਮਹਿ ਹਸੈ ਖਿਨ ਮਹਿ ਰੋਵੈ ॥
खिन महि हसै खिन महि रोवै ॥

एका क्षणी तो हसतो आणि पुढच्या क्षणी तो रडतो.

ਦੂਜੀ ਦੁਰਮਤਿ ਕਾਰਜੁ ਨ ਹੋਵੈ ॥
दूजी दुरमति कारजु न होवै ॥

द्वैत आणि दुष्ट मनामुळे त्याचे व्यवहार सुटत नाहीत.

ਸੰਜੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਕਰਤੈ ਲਿਖਿ ਪਾਏ ਕਿਰਤੁ ਨ ਚਲੈ ਚਲਾਹਾ ਹੇ ॥੮॥
संजोगु विजोगु करतै लिखि पाए किरतु न चलै चलाहा हे ॥८॥

युनियन आणि विभक्त होणे निर्मात्याने पूर्वनिश्चित केले आहे. आधीच केलेल्या कृती परत घेतल्या जाऊ शकत नाहीत. ||8||

ਜੀਵਨ ਮੁਕਤਿ ਗੁਰਸਬਦੁ ਕਮਾਏ ॥
जीवन मुकति गुरसबदु कमाए ॥

जो गुरूंच्या शब्दाचे पालन करतो तो जीवनमुक्त होतो - जिवंत असतानाच मुक्त होतो.

ਹਰਿ ਸਿਉ ਸਦ ਹੀ ਰਹੈ ਸਮਾਏ ॥
हरि सिउ सद ही रहै समाए ॥

तो सदैव परमेश्वरात मग्न राहतो.

ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਮਿਲੈ ਵਡਿਆਈ ਹਉਮੈ ਰੋਗੁ ਨ ਤਾਹਾ ਹੇ ॥੯॥
गुर किरपा ते मिलै वडिआई हउमै रोगु न ताहा हे ॥९॥

गुरूंच्या कृपेने, एखाद्याला तेजस्वी महानता प्राप्त होते; त्याला अहंकाराच्या रोगाने ग्रासलेले नाही. ||9||

ਰਸ ਕਸ ਖਾਏ ਪਿੰਡੁ ਵਧਾਏ ॥
रस कस खाए पिंडु वधाए ॥

चविष्ट पदार्थ खाऊन तो शरीराला लठ्ठ बनवतो

ਭੇਖ ਕਰੈ ਗੁਰਸਬਦੁ ਨ ਕਮਾਏ ॥
भेख करै गुरसबदु न कमाए ॥

आणि धार्मिक वस्त्रे परिधान करतो, परंतु तो गुरूच्या वचनाप्रमाणे जगत नाही.

ਅੰਤਰਿ ਰੋਗੁ ਮਹਾ ਦੁਖੁ ਭਾਰੀ ਬਿਸਟਾ ਮਾਹਿ ਸਮਾਹਾ ਹੇ ॥੧੦॥
अंतरि रोगु महा दुखु भारी बिसटा माहि समाहा हे ॥१०॥

त्याच्या अस्तित्वाच्या केंद्रकांसह खोलवर जाणे हा महान रोग आहे; त्याला भयंकर वेदना होतात आणि शेवटी तो खतात बुडतो. ||10||

ਬੇਦ ਪੜਹਿ ਪੜਿ ਬਾਦੁ ਵਖਾਣਹਿ ॥
बेद पड़हि पड़ि बादु वखाणहि ॥

तो वेदांचे वाचन आणि अभ्यास करतो आणि त्यांच्याबद्दल तर्क करतो;

ਘਟ ਮਹਿ ਬ੍ਰਹਮੁ ਤਿਸੁ ਸਬਦਿ ਨ ਪਛਾਣਹਿ ॥
घट महि ब्रहमु तिसु सबदि न पछाणहि ॥

देव स्वतःच्या हृदयात आहे, परंतु तो शब्दाचे वचन ओळखत नाही.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੈ ਸੁ ਤਤੁ ਬਿਲੋਵੈ ਰਸਨਾ ਹਰਿ ਰਸੁ ਤਾਹਾ ਹੇ ॥੧੧॥
गुरमुखि होवै सु ततु बिलोवै रसना हरि रसु ताहा हे ॥११॥

जो गुरुमुख होतो तो वास्तवाचे सार मंथन करतो; त्याची जीभ परमेश्वराच्या उदात्त तत्वाचा आस्वाद घेते. ||11||

ਘਰਿ ਵਥੁ ਛੋਡਹਿ ਬਾਹਰਿ ਧਾਵਹਿ ॥
घरि वथु छोडहि बाहरि धावहि ॥

जे स्वतःच्या अंतःकरणातील वस्तूचा त्याग करतात ते बाहेर भटकतात.

ਮਨਮੁਖ ਅੰਧੇ ਸਾਦੁ ਨ ਪਾਵਹਿ ॥
मनमुख अंधे सादु न पावहि ॥

आंधळे, स्वार्थी मनमुखांना भगवंताची चव चाखत नाही.

ਅਨ ਰਸ ਰਾਤੀ ਰਸਨਾ ਫੀਕੀ ਬੋਲੇ ਹਰਿ ਰਸੁ ਮੂਲਿ ਨ ਤਾਹਾ ਹੇ ॥੧੨॥
अन रस राती रसना फीकी बोले हरि रसु मूलि न ताहा हे ॥१२॥

दुसऱ्याच्या चवीने ओतप्रोत होऊन त्यांची जीभ चविष्ट, अस्पष्ट शब्द बोलतात. ते परमेश्वराचे उदात्त तत्व कधीच चाखत नाहीत. ||12||

ਮਨਮੁਖ ਦੇਹੀ ਭਰਮੁ ਭਤਾਰੋ ॥
मनमुख देही भरमु भतारो ॥

स्वार्थी मनमुखाला त्याचा जोडीदार म्हणून संशय असतो.

ਦੁਰਮਤਿ ਮਰੈ ਨਿਤ ਹੋਇ ਖੁਆਰੋ ॥
दुरमति मरै नित होइ खुआरो ॥

तो दुष्ट मनाने मरतो, आणि कायमचा त्रास सहन करतो.

ਕਾਮਿ ਕ੍ਰੋਧਿ ਮਨੁ ਦੂਜੈ ਲਾਇਆ ਸੁਪਨੈ ਸੁਖੁ ਨ ਤਾਹਾ ਹੇ ॥੧੩॥
कामि क्रोधि मनु दूजै लाइआ सुपनै सुखु न ताहा हे ॥१३॥

त्याचे मन लैंगिक इच्छा, क्रोध आणि द्वैत यांच्याशी संलग्न आहे आणि त्याला स्वप्नातही शांती मिळत नाही. ||१३||

ਕੰਚਨ ਦੇਹੀ ਸਬਦੁ ਭਤਾਰੋ ॥
कंचन देही सबदु भतारो ॥

शबदाचा जोडीदार म्हणून शरीर सोनेरी होते.

ਅਨਦਿਨੁ ਭੋਗ ਭੋਗੇ ਹਰਿ ਸਿਉ ਪਿਆਰੋ ॥
अनदिनु भोग भोगे हरि सिउ पिआरो ॥

रात्रंदिवस भोग भोगा आणि परमेश्वराच्या प्रेमात रहा.

ਮਹਲਾ ਅੰਦਰਿ ਗੈਰ ਮਹਲੁ ਪਾਏ ਭਾਣਾ ਬੁਝਿ ਸਮਾਹਾ ਹੇ ॥੧੪॥
महला अंदरि गैर महलु पाए भाणा बुझि समाहा हे ॥१४॥

स्वतःच्या हवेलीत खोलवर, या हवेलीच्या पलीकडे जाणारा परमेश्वर पाहतो. त्याची इच्छा लक्षात घेऊन आपण त्याच्यात विलीन होतो. ||14||

ਆਪੇ ਦੇਵੈ ਦੇਵਣਹਾਰਾ ॥
आपे देवै देवणहारा ॥

महान दाता स्वतः देतो.

ਤਿਸੁ ਆਗੈ ਨਹੀ ਕਿਸੈ ਕਾ ਚਾਰਾ ॥
तिसु आगै नही किसै का चारा ॥

त्याच्या विरोधात उभे राहण्याची कोणाचीही ताकद नाही.

ਆਪੇ ਬਖਸੇ ਸਬਦਿ ਮਿਲਾਏ ਤਿਸ ਦਾ ਸਬਦੁ ਅਥਾਹਾ ਹੇ ॥੧੫॥
आपे बखसे सबदि मिलाए तिस दा सबदु अथाहा हे ॥१५॥

तो स्वतः क्षमा करतो, आणि आपल्याला शब्दाशी जोडतो; त्याचे वचन अथांग आहे. ||15||

ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਹੈ ਤਿਸੁ ਕੇਰਾ ॥
जीउ पिंडु सभु है तिसु केरा ॥

शरीर आणि आत्मा, सर्व त्याच्या मालकीचे आहेत.

ਸਚਾ ਸਾਹਿਬੁ ਠਾਕੁਰੁ ਮੇਰਾ ॥
सचा साहिबु ठाकुरु मेरा ॥

खरा परमेश्वर हाच माझा स्वामी आणि स्वामी आहे.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਬਾਣੀ ਹਰਿ ਪਾਇਆ ਹਰਿ ਜਪੁ ਜਾਪਿ ਸਮਾਹਾ ਹੇ ॥੧੬॥੫॥੧੪॥
नानक गुरबाणी हरि पाइआ हरि जपु जापि समाहा हे ॥१६॥५॥१४॥

हे नानक, गुरूंच्या वचनातून मला परमेश्वर सापडला आहे. परमेश्वराचा नामजप करत मी त्याच्यात विलीन होतो. ||16||5||14||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੩ ॥
मारू महला ३ ॥

मारू, तिसरी मेहल:

ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਦ ਬੇਦ ਬੀਚਾਰੁ ॥
गुरमुखि नाद बेद बीचारु ॥

गुरुमुख वेदांऐवजी नादच्या ध्वनी प्रवाहाचा विचार करतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਆਪਾਰੁ ॥
गुरमुखि गिआनु धिआनु आपारु ॥

गुरुमुखाला अनंत आध्यात्मिक ज्ञान आणि ध्यान प्राप्त होते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਾਰ ਕਰੇ ਪ੍ਰਭ ਭਾਵੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੂਰਾ ਪਾਇਦਾ ॥੧॥
गुरमुखि कार करे प्रभ भावै गुरमुखि पूरा पाइदा ॥१॥

गुरुमुख देवाच्या इच्छेनुसार कार्य करतो; गुरुमुखाला परिपूर्णता मिळते. ||1||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨੂਆ ਉਲਟਿ ਪਰਾਵੈ ॥
गुरमुखि मनूआ उलटि परावै ॥

गुरुमुखाचे मन जगापासून दूर जाते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਬਾਣੀ ਨਾਦੁ ਵਜਾਵੈ ॥
गुरमुखि बाणी नादु वजावै ॥

गुरुमुख नाद कंपन करतो, गुरुच्या बाणीचा ध्वनी प्रवाह.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚਿ ਰਤੇ ਬੈਰਾਗੀ ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਾਸਾ ਪਾਇਦਾ ॥੨॥
गुरमुखि सचि रते बैरागी निज घरि वासा पाइदा ॥२॥

गुरुमुख, सत्याशी निगडित, अलिप्त राहतो, आणि आतल्या आत्म्याच्या घरी वास करतो. ||2||

ਗੁਰ ਕੀ ਸਾਖੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭਾਖੀ ॥
गुर की साखी अंम्रित भाखी ॥

मी गुरूंची अमृत शिकवण बोलतो.

ਸਚੈ ਸਬਦੇ ਸਚੁ ਸੁਭਾਖੀ ॥
सचै सबदे सचु सुभाखी ॥

मी सत्य शब्दाच्या माध्यमातून प्रेमाने सत्याचा जप करतो.

ਸਦਾ ਸਚਿ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ਮਨੁ ਮੇਰਾ ਸਚੇ ਸਚਿ ਸਮਾਇਦਾ ॥੩॥
सदा सचि रंगि राता मनु मेरा सचे सचि समाइदा ॥३॥

माझे मन सदैव खऱ्या परमेश्वराच्या प्रेमाने रंगलेले आहे. मी सत्याच्या सत्यात मग्न आहे. ||3||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਸਤ ਸਰਿ ਨਾਵੈ ॥
गुरमुखि मनु निरमलु सत सरि नावै ॥

सत्याच्या तलावात स्नान करणाऱ्या गुरुमुखाचे मन निष्कलंक आणि शुद्ध असते.

ਮੈਲੁ ਨ ਲਾਗੈ ਸਚਿ ਸਮਾਵੈ ॥
मैलु न लागै सचि समावै ॥

त्याला कोणतीही घाण येत नाही; तो खऱ्या परमेश्वरात विलीन होतो.

ਸਚੋ ਸਚੁ ਕਮਾਵੈ ਸਦ ਹੀ ਸਚੀ ਭਗਤਿ ਦ੍ਰਿੜਾਇਦਾ ॥੪॥
सचो सचु कमावै सद ही सची भगति द्रिड़ाइदा ॥४॥

तो खऱ्या अर्थाने सदैव सत्याचे आचरण करतो; खरी भक्ती त्याच्यात रोवली जाते. ||4||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੁ ਬੈਣੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੁ ਨੈਣੀ ॥
गुरमुखि सचु बैणी गुरमुखि सचु नैणी ॥

गुरुमुखाचे बोलणे खरे आहे; गुरुमुखाचे डोळे खरे असतात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੁ ਕਮਾਵੈ ਕਰਣੀ ॥
गुरमुखि सचु कमावै करणी ॥

गुरुमुख सत्याचा आचरण करतो आणि जगतो.

ਸਦ ਹੀ ਸਚੁ ਕਹੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਅਵਰਾ ਸਚੁ ਕਹਾਇਦਾ ॥੫॥
सद ही सचु कहै दिनु राती अवरा सचु कहाइदा ॥५॥

तो रात्रंदिवस सदैव सत्य बोलतो आणि इतरांना सत्य बोलण्यासाठी प्रेरित करतो. ||5||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੀ ਊਤਮ ਬਾਣੀ ॥
गुरमुखि सची ऊतम बाणी ॥

गुरुमुखाचे बोलणे खरे आणि उदात्त आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੋ ਸਚੁ ਵਖਾਣੀ ॥
गुरमुखि सचो सचु वखाणी ॥

गुरुमुख सत्य बोलतो, फक्त सत्य.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦ ਸੇਵਹਿ ਸਚੋ ਸਚਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਸੁਣਾਇਦਾ ॥੬॥
गुरमुखि सद सेवहि सचो सचा गुरमुखि सबदु सुणाइदा ॥६॥

गुरुमुख सदैव सत्याच्या सत्याची सेवा करतो; गुरुमुख शब्दाची घोषणा करतो. ||6||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430