श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 125


ਗੁਰਮੁਖਿ ਜੀਵੈ ਮਰੈ ਪਰਵਾਣੁ ॥
गुरमुखि जीवै मरै परवाणु ॥

गुरुमुख जीवन आणि मृत्यू मध्ये साजरा केला जातो.

ਆਰਜਾ ਨ ਛੀਜੈ ਸਬਦੁ ਪਛਾਣੁ ॥
आरजा न छीजै सबदु पछाणु ॥

त्यांचे आयुष्य वाया जात नाही; त्यांना शब्दाची जाणीव होते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਰੈ ਨ ਕਾਲੁ ਨ ਖਾਏ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚਿ ਸਮਾਵਣਿਆ ॥੨॥
गुरमुखि मरै न कालु न खाए गुरमुखि सचि समावणिआ ॥२॥

गुरुमुख मरत नाहीत; ते मृत्यूने भस्म होत नाहीत. गुरुमुखे खऱ्या परमेश्वरात लीन होतात. ||2||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਦਰਿ ਸੋਭਾ ਪਾਏ ॥
गुरमुखि हरि दरि सोभा पाए ॥

परमेश्वराच्या दरबारात गुरुमुखांचा सन्मान केला जातो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਏ ॥
गुरमुखि विचहु आपु गवाए ॥

गुरुमुख आतून स्वार्थ आणि अहंकार नाहीसा करतात.

ਆਪਿ ਤਰੈ ਕੁਲ ਸਗਲੇ ਤਾਰੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਸਵਾਰਣਿਆ ॥੩॥
आपि तरै कुल सगले तारे गुरमुखि जनमु सवारणिआ ॥३॥

ते स्वतःला वाचवतात, आणि त्यांच्या सर्व कुटुंबांना आणि पूर्वजांना देखील वाचवतात. गुरुमुखें जीव सोडविला । ||3||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਦੁਖੁ ਕਦੇ ਨ ਲਗੈ ਸਰੀਰਿ ॥
गुरमुखि दुखु कदे न लगै सरीरि ॥

गुरुमुखांना कधीही शारीरिक वेदना होत नाहीत.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਉਮੈ ਚੂਕੈ ਪੀਰ ॥
गुरमुखि हउमै चूकै पीर ॥

गुरुमुखांना अहंकाराचे दुःख हरण होते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਫਿਰਿ ਮੈਲੁ ਨ ਲਾਗੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਹਜਿ ਸਮਾਵਣਿਆ ॥੪॥
गुरमुखि मनु निरमलु फिरि मैलु न लागै गुरमुखि सहजि समावणिआ ॥४॥

गुरुमुखांची मने निष्कलंक व निर्मळ असतात; त्यांना पुन्हा कधीही घाण चिकटणार नाही. गुरुमुख स्वर्गीय शांततेत विलीन होतात. ||4||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਮਿਲੈ ਵਡਿਆਈ ॥
गुरमुखि नामु मिलै वडिआई ॥

गुरुमुखांना नामाचे माहात्म्य प्राप्त होते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਸੋਭਾ ਪਾਈ ॥
गुरमुखि गुण गावै सोभा पाई ॥

गुरुमुख भगवंताचे गुणगान गातात आणि सन्मान प्राप्त करतात.

ਸਦਾ ਅਨੰਦਿ ਰਹੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਕਰਾਵਣਿਆ ॥੫॥
सदा अनंदि रहै दिनु राती गुरमुखि सबदु करावणिआ ॥५॥

ते रात्रंदिवस सदैव आनंदात राहतात. गुरुमुख शब्दाचे पालन करतात. ||5||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਅਨਦਿਨੁ ਸਬਦੇ ਰਾਤਾ ॥
गुरमुखि अनदिनु सबदे राता ॥

गुरुमुख रात्रंदिवस शब्दाशी संलग्न असतात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜੁਗ ਚਾਰੇ ਹੈ ਜਾਤਾ ॥
गुरमुखि जुग चारे है जाता ॥

गुरुमुख चार युगात ओळखले जातात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਸਦਾ ਨਿਰਮਲੁ ਸਬਦੇ ਭਗਤਿ ਕਰਾਵਣਿਆ ॥੬॥
गुरमुखि गुण गावै सदा निरमलु सबदे भगति करावणिआ ॥६॥

गुरुमुख नेहमी निष्कलंक परमेश्वराची स्तुती करतात. शब्दाच्या माध्यमातून ते भक्तिभावाने उपासना करतात. ||6||

ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ ਹੈ ਅੰਧ ਅੰਧਾਰਾ ॥
बाझु गुरू है अंध अंधारा ॥

गुरूशिवाय नुसता काळोख आहे.

ਜਮਕਾਲਿ ਗਰਠੇ ਕਰਹਿ ਪੁਕਾਰਾ ॥
जमकालि गरठे करहि पुकारा ॥

मृत्यूच्या दूताने पकडले, लोक ओरडतात आणि ओरडतात.

ਅਨਦਿਨੁ ਰੋਗੀ ਬਿਸਟਾ ਕੇ ਕੀੜੇ ਬਿਸਟਾ ਮਹਿ ਦੁਖੁ ਪਾਵਣਿਆ ॥੭॥
अनदिनु रोगी बिसटा के कीड़े बिसटा महि दुखु पावणिआ ॥७॥

रात्रंदिवस ते रोगट असतात, जसे की खतातील किंबड्या, आणि खतामध्ये ते वेदना सहन करतात. ||7||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪੇ ਕਰੇ ਕਰਾਏ ॥
गुरमुखि आपे करे कराए ॥

गुरुमुखांना माहित आहे की परमेश्वर एकटाच कृती करतो आणि इतरांना कृती करण्यास प्रवृत्त करतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਿਰਦੈ ਵੁਠਾ ਆਪਿ ਆਏ ॥
गुरमुखि हिरदै वुठा आपि आए ॥

गुरुमुखांच्या अंतःकरणात परमेश्वर स्वतः वास करायला येतो.

ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਮਿਲੈ ਵਡਿਆਈ ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਤੇ ਪਾਵਣਿਆ ॥੮॥੨੫॥੨੬॥
नानक नामि मिलै वडिआई पूरे गुर ते पावणिआ ॥८॥२५॥२६॥

हे नानक, नामाने महानता प्राप्त होते. ते परिपूर्ण गुरुकडून प्राप्त होते. ||8||25||26||

ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੩ ॥
माझ महला ३ ॥

माझ, तिसरी मेहल:

ਏਕਾ ਜੋਤਿ ਜੋਤਿ ਹੈ ਸਰੀਰਾ ॥
एका जोति जोति है सरीरा ॥

एकच प्रकाश हा सर्व शरीरांचा प्रकाश आहे.

ਸਬਦਿ ਦਿਖਾਏ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ॥
सबदि दिखाए सतिगुरु पूरा ॥

परिपूर्ण खरे गुरु हे शब्दाच्या माध्यमातून प्रकट करतात.

ਆਪੇ ਫਰਕੁ ਕੀਤੋਨੁ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਆਪੇ ਬਣਤ ਬਣਾਵਣਿਆ ॥੧॥
आपे फरकु कीतोनु घट अंतरि आपे बणत बणावणिआ ॥१॥

तो स्वतः आपल्या अंतःकरणात वियोगाची भावना निर्माण करतो; त्यानेच सृष्टी निर्माण केली. ||1||

ਹਉ ਵਾਰੀ ਜੀਉ ਵਾਰੀ ਹਰਿ ਸਚੇ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਵਣਿਆ ॥
हउ वारी जीउ वारी हरि सचे के गुण गावणिआ ॥

मी त्याग आहे, माझा आत्मा त्याग आहे, जे खऱ्या परमेश्वराची स्तुती गातात.

ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ ਕੋ ਸਹਜੁ ਨ ਪਾਏ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਹਜਿ ਸਮਾਵਣਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
बाझु गुरू को सहजु न पाए गुरमुखि सहजि समावणिआ ॥१॥ रहाउ ॥

गुरूंशिवाय कोणालाही अंतर्ज्ञान प्राप्त होत नाही; गुरुमुख अंतर्ज्ञानी शांततेत लीन होतो. ||1||विराम||

ਤੂੰ ਆਪੇ ਸੋਹਹਿ ਆਪੇ ਜਗੁ ਮੋਹਹਿ ॥
तूं आपे सोहहि आपे जगु मोहहि ॥

तुम्ही स्वतः सुंदर आहात आणि तुम्हीच जगाला मोहित करता.

ਤੂੰ ਆਪੇ ਨਦਰੀ ਜਗਤੁ ਪਰੋਵਹਿ ॥
तूं आपे नदरी जगतु परोवहि ॥

तू स्वतः, तुझ्या दयाळू कृपेने, जगाचा धागा विणतो.

ਤੂੰ ਆਪੇ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਦੇਵਹਿ ਕਰਤੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਦੇਖਾਵਣਿਆ ॥੨॥
तूं आपे दुखु सुखु देवहि करते गुरमुखि हरि देखावणिआ ॥२॥

हे निर्मात्या, तूच दुःख आणि सुख देतोस. प्रभु गुरुमुखाला प्रकट करतो. ||2||

ਆਪੇ ਕਰਤਾ ਕਰੇ ਕਰਾਏ ॥
आपे करता करे कराए ॥

निर्माता स्वतः कार्य करतो आणि इतरांना कार्य करण्यास प्रवृत्त करतो.

ਆਪੇ ਸਬਦੁ ਗੁਰ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ॥
आपे सबदु गुर मंनि वसाए ॥

त्याच्या द्वारे गुरूंचे वचन मनामध्ये धारण केले जाते.

ਸਬਦੇ ਉਪਜੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਣੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਖਿ ਸੁਣਾਵਣਿਆ ॥੩॥
सबदे उपजै अंम्रित बाणी गुरमुखि आखि सुणावणिआ ॥३॥

गुरूंच्या बाणीचा अमृतमय शब्द शब्दाच्या शब्दातून निघतो. गुरुमुख ते बोलतो आणि ऐकतो. ||3||

ਆਪੇ ਕਰਤਾ ਆਪੇ ਭੁਗਤਾ ॥
आपे करता आपे भुगता ॥

तो स्वतः सृष्टिकर्ता आहे आणि तोच भोगकर्ता आहे.

ਬੰਧਨ ਤੋੜੇ ਸਦਾ ਹੈ ਮੁਕਤਾ ॥
बंधन तोड़े सदा है मुकता ॥

जो बंधनातून बाहेर पडतो तो कायमचा मुक्त होतो.

ਸਦਾ ਮੁਕਤੁ ਆਪੇ ਹੈ ਸਚਾ ਆਪੇ ਅਲਖੁ ਲਖਾਵਣਿਆ ॥੪॥
सदा मुकतु आपे है सचा आपे अलखु लखावणिआ ॥४॥

खरा परमेश्वर सदैव मुक्त होतो. न दिसणारा परमेश्वर स्वतःला दर्शन घडवतो. ||4||

ਆਪੇ ਮਾਇਆ ਆਪੇ ਛਾਇਆ ॥
आपे माइआ आपे छाइआ ॥

तो स्वतः माया आहे आणि तो स्वतःच भ्रम आहे.

ਆਪੇ ਮੋਹੁ ਸਭੁ ਜਗਤੁ ਉਪਾਇਆ ॥
आपे मोहु सभु जगतु उपाइआ ॥

त्याने स्वतः संपूर्ण विश्वात भावनिक आसक्ती निर्माण केली आहे.

ਆਪੇ ਗੁਣਦਾਤਾ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਆਪੇ ਆਖਿ ਸੁਣਾਵਣਿਆ ॥੫॥
आपे गुणदाता गुण गावै आपे आखि सुणावणिआ ॥५॥

तो स्वतः पुण्य देणारा आहे; तो स्वत: परमेश्वराचे गुणगान गातो. तो त्यांचा जप करतो आणि त्यांना ऐकायला लावतो. ||5||

ਆਪੇ ਕਰੇ ਕਰਾਏ ਆਪੇ ॥
आपे करे कराए आपे ॥

तो स्वतः कृती करतो आणि इतरांना कृती करण्यास प्रवृत्त करतो.

ਆਪੇ ਥਾਪਿ ਉਥਾਪੇ ਆਪੇ ॥
आपे थापि उथापे आपे ॥

तो स्वतःच स्थापन करतो आणि स्थापतो.

ਤੁਝ ਤੇ ਬਾਹਰਿ ਕਛੂ ਨ ਹੋਵੈ ਤੂੰ ਆਪੇ ਕਾਰੈ ਲਾਵਣਿਆ ॥੬॥
तुझ ते बाहरि कछू न होवै तूं आपे कारै लावणिआ ॥६॥

तुझ्याशिवाय काहीही करता येत नाही. तुम्ही स्वतः सर्व त्यांच्या कार्यात गुंतले आहेत. ||6||

ਆਪੇ ਮਾਰੇ ਆਪਿ ਜੀਵਾਏ ॥
आपे मारे आपि जीवाए ॥

तो स्वतःच मारतो आणि तो स्वतःच जिवंत करतो.

ਆਪੇ ਮੇਲੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ॥
आपे मेले मेलि मिलाए ॥

तो स्वतःच आपल्याला एकत्र करतो, आणि आपल्याला स्वतःशी एकरूप करतो.

ਸੇਵਾ ਤੇ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਹਜਿ ਸਮਾਵਣਿਆ ॥੭॥
सेवा ते सदा सुखु पाइआ गुरमुखि सहजि समावणिआ ॥७॥

नि:स्वार्थ सेवेने शाश्वत शांती मिळते. गुरुमुख अंतर्ज्ञानी शांततेत लीन होतो. ||7||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430