श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1012


ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੈ ਜਿਸ ਨੋ ਹੁਕਮੁ ਮਨਾਏ ॥੭॥
गुर सेवा सदा सुखु है जिस नो हुकमु मनाए ॥७॥

गुरूंची सेवा केल्याने शाश्वत शांती प्राप्त होते, ज्यांना परमेश्वर आपल्या आदेशाचे पालन करण्यास प्रेरित करतो. ||7||

ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਸਭ ਧਾਤੁ ਹੈ ਮਾਟੀ ਰਲਿ ਜਾਈ ॥
सुइना रुपा सभ धातु है माटी रलि जाई ॥

सोने आणि चांदी आणि सर्व धातू शेवटी धुळीत मिसळतात

ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਨਾਲਿ ਨ ਚਲਈ ਸਤਿਗੁਰਿ ਬੂਝ ਬੁਝਾਈ ॥
बिनु नावै नालि न चलई सतिगुरि बूझ बुझाई ॥

नामाशिवाय तुझ्याबरोबर काहीही चालत नाही; खऱ्या गुरूंनी ही समज दिली आहे.

ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਸੇ ਨਿਰਮਲੇ ਸਾਚੈ ਰਹੇ ਸਮਾਈ ॥੮॥੫॥
नानक नामि रते से निरमले साचै रहे समाई ॥८॥५॥

हे नानक, जे नामाशी जोडलेले आहेत ते निष्कलंक आणि शुद्ध आहेत; ते सत्यात विलीन राहतात. ||8||5||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मारू महला १ ॥

मारू, पहिली मेहल:

ਹੁਕਮੁ ਭਇਆ ਰਹਣਾ ਨਹੀ ਧੁਰਿ ਫਾਟੇ ਚੀਰੈ ॥
हुकमु भइआ रहणा नही धुरि फाटे चीरै ॥

आदेश जारी केला आहे, आणि तो राहू शकत नाही; राहण्याची परवानगी रद्द करण्यात आली आहे.

ਏਹੁ ਮਨੁ ਅਵਗਣਿ ਬਾਧਿਆ ਸਹੁ ਦੇਹ ਸਰੀਰੈ ॥
एहु मनु अवगणि बाधिआ सहु देह सरीरै ॥

हे मन त्याच्या दोषांनी बांधलेले आहे; त्याच्या शरीरात भयंकर वेदना होतात.

ਪੂਰੈ ਗੁਰਿ ਬਖਸਾਈਅਹਿ ਸਭਿ ਗੁਨਹ ਫਕੀਰੈ ॥੧॥
पूरै गुरि बखसाईअहि सभि गुनह फकीरै ॥१॥

परिपूर्ण गुरू आपल्या दारात भिकाऱ्याच्या सर्व चुका माफ करतात. ||1||

ਕਿਉ ਰਹੀਐ ਉਠਿ ਚਲਣਾ ਬੁਝੁ ਸਬਦ ਬੀਚਾਰਾ ॥
किउ रहीऐ उठि चलणा बुझु सबद बीचारा ॥

तो इथे कसा राहू शकेल? त्याने उठून निघून जावे. शब्दाच्या वचनावर चिंतन करा आणि हे समजून घ्या.

ਜਿਸੁ ਤੂ ਮੇਲਹਿ ਸੋ ਮਿਲੈ ਧੁਰਿ ਹੁਕਮੁ ਅਪਾਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
जिसु तू मेलहि सो मिलै धुरि हुकमु अपारा ॥१॥ रहाउ ॥

केवळ तोच एकरूप आहे, ज्याला तू, हे परमेश्वरा, एकरूप करतो. ही अनंत परमेश्वराची आद्य आज्ञा आहे. ||1||विराम||

ਜਿਉ ਤੂ ਰਾਖਹਿ ਤਿਉ ਰਹਾ ਜੋ ਦੇਹਿ ਸੁ ਖਾਉ ॥
जिउ तू राखहि तिउ रहा जो देहि सु खाउ ॥

जसा तू मला ठेवतोस तसा मी राहतो; तू मला जे देतोस ते मी खातो.

ਜਿਉ ਤੂ ਚਲਾਵਹਿ ਤਿਉ ਚਲਾ ਮੁਖਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਉ ॥
जिउ तू चलावहि तिउ चला मुखि अंम्रित नाउ ॥

जसे तू माझे नेतृत्व करतोस, मी तोंडात अमृत नाम घेऊन अनुसरण करतो.

ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਹਥਿ ਵਡਿਆਈਆ ਮੇਲਹਿ ਮਨਿ ਚਾਉ ॥੨॥
मेरे ठाकुर हथि वडिआईआ मेलहि मनि चाउ ॥२॥

सर्व तेजस्वी महानता माझ्या प्रभु आणि स्वामीच्या हातात आहे; माझे मन तुझ्याशी एकरूप होण्याची इच्छा आहे. ||2||

ਕੀਤਾ ਕਿਆ ਸਾਲਾਹੀਐ ਕਰਿ ਦੇਖੈ ਸੋਈ ॥
कीता किआ सालाहीऐ करि देखै सोई ॥

दुसऱ्या सृष्टीची कोणी स्तुती का करावी? तो परमेश्वर कृती करतो आणि पाहतो.

ਜਿਨਿ ਕੀਆ ਸੋ ਮਨਿ ਵਸੈ ਮੈ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥
जिनि कीआ सो मनि वसै मै अवरु न कोई ॥

ज्याने मला निर्माण केले, तो माझ्या मनात राहतो; इतर अजिबात नाही.

ਸੋ ਸਾਚਾ ਸਾਲਾਹੀਐ ਸਾਚੀ ਪਤਿ ਹੋਈ ॥੩॥
सो साचा सालाहीऐ साची पति होई ॥३॥

म्हणून त्या खऱ्या प्रभूची स्तुती करा आणि तुम्हाला खरा सन्मान मिळेल. ||3||

ਪੰਡਿਤੁ ਪੜਿ ਨ ਪਹੁਚਈ ਬਹੁ ਆਲ ਜੰਜਾਲਾ ॥
पंडितु पड़ि न पहुचई बहु आल जंजाला ॥

पंडित, धर्मपंडित, वाचतो, पण परमेश्वरापर्यंत पोहोचत नाही; तो सांसारिक व्यवहारात पूर्णपणे गुंतलेला आहे.

ਪਾਪ ਪੁੰਨ ਦੁਇ ਸੰਗਮੇ ਖੁਧਿਆ ਜਮਕਾਲਾ ॥
पाप पुंन दुइ संगमे खुधिआ जमकाला ॥

तो पुण्य आणि दुर्गुण या दोहोंचा सहवास ठेवतो, भुकेने त्रस्त आणि मृत्यूचा दूत.

ਵਿਛੋੜਾ ਭਉ ਵੀਸਰੈ ਪੂਰਾ ਰਖਵਾਲਾ ॥੪॥
विछोड़ा भउ वीसरै पूरा रखवाला ॥४॥

जो परिपूर्ण परमेश्वराने संरक्षित केला आहे, तो वियोग आणि भय विसरतो. ||4||

ਜਿਨ ਕੀ ਲੇਖੈ ਪਤਿ ਪਵੈ ਸੇ ਪੂਰੇ ਭਾਈ ॥
जिन की लेखै पति पवै से पूरे भाई ॥

केवळ तेच परिपूर्ण आहेत, हे नियतीच्या भावंडांनो, ज्यांचा सन्मान प्रमाणित आहे.

ਪੂਰੇ ਪੂਰੀ ਮਤਿ ਹੈ ਸਚੀ ਵਡਿਆਈ ॥
पूरे पूरी मति है सची वडिआई ॥

परिपूर्ण म्हणजे परिपूर्ण परमेश्वराची बुद्धी. खरी त्याची तेजस्वी महानता आहे.

ਦੇਦੇ ਤੋਟਿ ਨ ਆਵਈ ਲੈ ਲੈ ਥਕਿ ਪਾਈ ॥੫॥
देदे तोटि न आवई लै लै थकि पाई ॥५॥

त्याच्या भेटवस्तू कधीच कमी होत नाहीत, जरी ते मिळवणारे ते स्वीकारताना थकतात. ||5||

ਖਾਰ ਸਮੁਦ੍ਰੁ ਢੰਢੋਲੀਐ ਇਕੁ ਮਣੀਆ ਪਾਵੈ ॥
खार समुद्रु ढंढोलीऐ इकु मणीआ पावै ॥

खारट समुद्र शोधताना मोती सापडतो.

ਦੁਇ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ਸੁਹਾਵਣਾ ਮਾਟੀ ਤਿਸੁ ਖਾਵੈ ॥
दुइ दिन चारि सुहावणा माटी तिसु खावै ॥

ते काही दिवस सुंदर दिसत असले तरी शेवटी धूळ खाऊन जाते.

ਗੁਰੁ ਸਾਗਰੁ ਸਤਿ ਸੇਵੀਐ ਦੇ ਤੋਟਿ ਨ ਆਵੈ ॥੬॥
गुरु सागरु सति सेवीऐ दे तोटि न आवै ॥६॥

जर एखाद्याने गुरूंची सेवा केली, सत्याच्या सागराची, त्याला मिळालेल्या भेटवस्तू कधीही कमी होत नाहीत. ||6||

ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭ ਭਾਵਨਿ ਸੇ ਊਜਲੇ ਸਭ ਮੈਲੁ ਭਰੀਜੈ ॥
मेरे प्रभ भावनि से ऊजले सभ मैलु भरीजै ॥

फक्त तेच शुद्ध आहेत, जे माझ्या देवाला आवडतात. इतर सर्व घाणीने माखलेले आहेत.

ਮੈਲਾ ਊਜਲੁ ਤਾ ਥੀਐ ਪਾਰਸ ਸੰਗਿ ਭੀਜੈ ॥
मैला ऊजलु ता थीऐ पारस संगि भीजै ॥

घाणेरडे शुद्ध होतात, जेव्हा ते गुरू, तत्त्वज्ञानी पाषाणांशी भेटतात.

ਵੰਨੀ ਸਾਚੇ ਲਾਲ ਕੀ ਕਿਨਿ ਕੀਮਤਿ ਕੀਜੈ ॥੭॥
वंनी साचे लाल की किनि कीमति कीजै ॥७॥

खऱ्या दागिन्याच्या रंगाची किंमत कोणाला सांगता येईल? ||7||

ਭੇਖੀ ਹਾਥ ਨ ਲਭਈ ਤੀਰਥਿ ਨਹੀ ਦਾਨੇ ॥
भेखी हाथ न लभई तीरथि नही दाने ॥

धार्मिक वस्त्रे परिधान करून परमेश्वर प्राप्त होत नाही किंवा तीर्थक्षेत्रांना दान देऊनही प्राप्त होत नाही.

ਪੂਛਉ ਬੇਦ ਪੜੰਤਿਆ ਮੂਠੀ ਵਿਣੁ ਮਾਨੇ ॥
पूछउ बेद पड़ंतिआ मूठी विणु माने ॥

जा आणि वेदांच्या वाचकांना विचारा; विश्वासाशिवाय जगाची फसवणूक होते.

ਨਾਨਕ ਕੀਮਤਿ ਸੋ ਕਰੇ ਪੂਰਾ ਗੁਰੁ ਗਿਆਨੇ ॥੮॥੬॥
नानक कीमति सो करे पूरा गुरु गिआने ॥८॥६॥

हे नानक, तो एकटाच दागिन्याची कदर करतो, ज्याला परिपूर्ण गुरूंच्या आध्यात्मिक ज्ञानाने धन्यता आहे. ||8||6||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मारू महला १ ॥

मारू, पाचवी मेहल:

ਮਨਮੁਖੁ ਲਹਰਿ ਘਰੁ ਤਜਿ ਵਿਗੂਚੈ ਅਵਰਾ ਕੇ ਘਰ ਹੇਰੈ ॥
मनमुखु लहरि घरु तजि विगूचै अवरा के घर हेरै ॥

स्वेच्छेने मनमोहक, उत्कटतेने, आपल्या घराचा त्याग करतो, आणि उद्ध्वस्त होतो; मग, तो इतरांच्या घरांची हेरगिरी करतो.

ਗ੍ਰਿਹ ਧਰਮੁ ਗਵਾਏ ਸਤਿਗੁਰੁ ਨ ਭੇਟੈ ਦੁਰਮਤਿ ਘੂਮਨ ਘੇਰੈ ॥
ग्रिह धरमु गवाए सतिगुरु न भेटै दुरमति घूमन घेरै ॥

तो आपल्या घरगुती कर्तव्याकडे दुर्लक्ष करतो, आणि खऱ्या गुरूला भेटत नाही; तो दुष्ट मनाच्या भोवऱ्यात अडकतो.

ਦਿਸੰਤਰੁ ਭਵੈ ਪਾਠ ਪੜਿ ਥਾਕਾ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਹੋਇ ਵਧੇਰੈ ॥
दिसंतरु भवै पाठ पड़ि थाका त्रिसना होइ वधेरै ॥

परदेशात भटकत आणि धर्मग्रंथ वाचून तो खचून जातो आणि त्याच्या तहानलेल्या इच्छा वाढतात.

ਕਾਚੀ ਪਿੰਡੀ ਸਬਦੁ ਨ ਚੀਨੈ ਉਦਰੁ ਭਰੈ ਜੈਸੇ ਢੋਰੈ ॥੧॥
काची पिंडी सबदु न चीनै उदरु भरै जैसे ढोरै ॥१॥

त्याचा नाशवंत देह शब्दाचे स्मरण करत नाही; पशूप्रमाणे तो पोट भरतो. ||1||

ਬਾਬਾ ਐਸੀ ਰਵਤ ਰਵੈ ਸੰਨਿਆਸੀ ॥
बाबा ऐसी रवत रवै संनिआसी ॥

हे बाबा, संन्यासी, संन्यासी यांची ही जीवनपद्धती आहे.

ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਏਕ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ਤੇਰੈ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਤ੍ਰਿਪਤਾਸੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
गुर कै सबदि एक लिव लागी तेरै नामि रते त्रिपतासी ॥१॥ रहाउ ॥

गुरूंच्या शब्दाच्या माध्यमातून त्यांनी एका परमेश्वराप्रती प्रेम उत्पन्न करावे. परमेश्वरा, तुझ्या नामाने ओतप्रोत होऊन तो तृप्त आणि परिपूर्ण राहतो. ||1||विराम||

ਘੋਲੀ ਗੇਰੂ ਰੰਗੁ ਚੜਾਇਆ ਵਸਤ੍ਰ ਭੇਖ ਭੇਖਾਰੀ ॥
घोली गेरू रंगु चड़ाइआ वसत्र भेख भेखारी ॥

तो भगव्या रंगाने आपले अंगरखे रंगवतो आणि हे वस्त्र परिधान करून तो भीक मागायला निघतो.

ਕਾਪੜ ਫਾਰਿ ਬਨਾਈ ਖਿੰਥਾ ਝੋਲੀ ਮਾਇਆਧਾਰੀ ॥
कापड़ फारि बनाई खिंथा झोली माइआधारी ॥

आपले अंगरखे फाडून तो पॅच केलेला कोट बनवतो आणि पैसे त्याच्या पाकिटात ठेवतो.

ਘਰਿ ਘਰਿ ਮਾਗੈ ਜਗੁ ਪਰਬੋਧੈ ਮਨਿ ਅੰਧੈ ਪਤਿ ਹਾਰੀ ॥
घरि घरि मागै जगु परबोधै मनि अंधै पति हारी ॥

घरोघरी जाऊन तो भीक मागतो, आणि जगाला शिकवण्याचा प्रयत्न करतो; पण त्याचे मन आंधळे आहे आणि त्यामुळे तो त्याचा सन्मान गमावतो.

ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣਾ ਸਬਦੁ ਨ ਚੀਨੈ ਜੂਐ ਬਾਜੀ ਹਾਰੀ ॥੨॥
भरमि भुलाणा सबदु न चीनै जूऐ बाजी हारी ॥२॥

तो संशयाने भ्रमित झाला आहे, आणि त्याला शब्दाचे स्मरण नाही. जुगारात तो आपला जीव गमावतो. ||2||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430