श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1417


ਨਾਨਕ ਸਬਦਿ ਮਰੈ ਮਨੁ ਮਾਨੀਐ ਸਾਚੇ ਸਾਚੀ ਸੋਇ ॥੩੩॥
नानक सबदि मरै मनु मानीऐ साचे साची सोइ ॥३३॥

हे नानक, जेव्हा कोणी शब्दात मरण पावतो तेव्हा मन प्रसन्न आणि शांत होते. जे खरे आहेत त्यांची प्रतिष्ठा खरी आहे. ||33||

ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਦੁਖੁ ਸਾਗਰੁ ਹੈ ਬਿਖੁ ਦੁਤਰੁ ਤਰਿਆ ਨ ਜਾਇ ॥
माइआ मोहु दुखु सागरु है बिखु दुतरु तरिआ न जाइ ॥

मायेची भावनिक आसक्ती हा वेदना आणि विषाचा एक कपटी महासागर आहे, जो पार करता येत नाही.

ਮੇਰਾ ਮੇਰਾ ਕਰਦੇ ਪਚਿ ਮੁਏ ਹਉਮੈ ਕਰਤ ਵਿਹਾਇ ॥
मेरा मेरा करदे पचि मुए हउमै करत विहाइ ॥

ओरडत, "माझे, माझे!", ते सडतात आणि मरतात; ते आपले जीवन अहंकारात घालवतात.

ਮਨਮੁਖਾ ਉਰਵਾਰੁ ਨ ਪਾਰੁ ਹੈ ਅਧ ਵਿਚਿ ਰਹੇ ਲਪਟਾਇ ॥
मनमुखा उरवारु न पारु है अध विचि रहे लपटाइ ॥

स्वेच्छेने युक्त मनमुख ना या बाजूला, ना दुसऱ्या बाजूला; ते मध्यभागी अडकले आहेत.

ਜੋ ਧੁਰਿ ਲਿਖਿਆ ਸੁ ਕਮਾਵਣਾ ਕਰਣਾ ਕਛੂ ਨ ਜਾਇ ॥
जो धुरि लिखिआ सु कमावणा करणा कछू न जाइ ॥

ते पूर्वनियतीप्रमाणे वागतात; ते दुसरे काहीही करू शकत नाहीत.

ਗੁਰਮਤੀ ਗਿਆਨੁ ਰਤਨੁ ਮਨਿ ਵਸੈ ਸਭੁ ਦੇਖਿਆ ਬ੍ਰਹਮੁ ਸੁਭਾਇ ॥
गुरमती गिआनु रतनु मनि वसै सभु देखिआ ब्रहमु सुभाइ ॥

गुरूंच्या शिकवणुकीनुसार आध्यात्मिक ज्ञानाचे रत्न मनात घर करते आणि मग सर्वांमध्ये भगवंत सहज दिसतो.

ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰਿ ਬੋਹਿਥੈ ਵਡਭਾਗੀ ਚੜੈ ਤੇ ਭਉਜਲਿ ਪਾਰਿ ਲੰਘਾਇ ॥੩੪॥
नानक सतिगुरि बोहिथै वडभागी चड़ै ते भउजलि पारि लंघाइ ॥३४॥

हे नानक, भाग्यवान माणसे खऱ्या गुरूंच्या नावेत बसतात; ते भयानक विश्व महासागर ओलांडून जातात. ||34||

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਦਾਤਾ ਕੋ ਨਹੀ ਜੋ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਦੇਇ ਆਧਾਰੁ ॥
बिनु सतिगुर दाता को नही जो हरि नामु देइ आधारु ॥

खऱ्या गुरूशिवाय भगवंताच्या नामाचा आधार देणारा कोणीही नाही.

ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਨਾਉ ਮਨਿ ਵਸੈ ਸਦਾ ਰਹੈ ਉਰਿ ਧਾਰਿ ॥
गुर किरपा ते नाउ मनि वसै सदा रहै उरि धारि ॥

गुरूंच्या कृपेने नाम मनात वास करते; ते तुमच्या हृदयात कोरून ठेवा.

ਤਿਸਨਾ ਬੁਝੈ ਤਿਪਤਿ ਹੋਇ ਹਰਿ ਕੈ ਨਾਇ ਪਿਆਰਿ ॥
तिसना बुझै तिपति होइ हरि कै नाइ पिआरि ॥

इच्छेचा अग्नी विझून जातो आणि भगवंताच्या नामाच्या प्रेमाने समाधान मिळते.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਈਐ ਹਰਿ ਅਪਨੀ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰਿ ॥੩੫॥
नानक गुरमुखि पाईऐ हरि अपनी किरपा धारि ॥३५॥

हे नानक, गुरुमुखाला परमेश्वर सापडतो, जेव्हा तो त्याची दया करतो. ||35||

ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਜਗਤੁ ਬਰਲਿਆ ਕਹਣਾ ਕਛੂ ਨ ਜਾਇ ॥
बिनु सबदै जगतु बरलिआ कहणा कछू न जाइ ॥

शब्दाशिवाय जग इतके वेडे आहे की त्याचे वर्णनही करता येत नाही.

ਹਰਿ ਰਖੇ ਸੇ ਉਬਰੇ ਸਬਦਿ ਰਹੇ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
हरि रखे से उबरे सबदि रहे लिव लाइ ॥

ज्यांचे रक्षण परमेश्वराने केले आहे त्यांचे तारण होते; ते शब्दाच्या वचनाशी प्रेमाने जोडलेले राहतात.

ਨਾਨਕ ਕਰਤਾ ਸਭ ਕਿਛੁ ਜਾਣਦਾ ਜਿਨਿ ਰਖੀ ਬਣਤ ਬਣਾਇ ॥੩੬॥
नानक करता सभ किछु जाणदा जिनि रखी बणत बणाइ ॥३६॥

हे नानक, ज्याने हे घडवले त्याला सर्व काही माहित आहे. ||36||

ਹੋਮ ਜਗ ਸਭਿ ਤੀਰਥਾ ਪੜਿੑ ਪੰਡਿਤ ਥਕੇ ਪੁਰਾਣ ॥
होम जग सभि तीरथा पड़ि पंडित थके पुराण ॥

पंडित, धर्मपंडित, अग्नीदान आणि यज्ञ करणे, सर्व पवित्र तीर्थयात्रा करणे आणि पुराणांचे वाचन करण्यात कंटाळले आहेत.

ਬਿਖੁ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਨ ਮਿਟਈ ਵਿਚਿ ਹਉਮੈ ਆਵਣੁ ਜਾਣੁ ॥
बिखु माइआ मोहु न मिटई विचि हउमै आवणु जाणु ॥

पण ते मायेच्या भावनिक आसक्तीच्या विषापासून मुक्त होऊ शकत नाहीत; ते अहंकारात येत-जातात.

ਸਤਿਗੁਰ ਮਿਲਿਐ ਮਲੁ ਉਤਰੀ ਹਰਿ ਜਪਿਆ ਪੁਰਖੁ ਸੁਜਾਣੁ ॥
सतिगुर मिलिऐ मलु उतरी हरि जपिआ पुरखु सुजाणु ॥

खऱ्या गुरूंच्या भेटीने, सर्वज्ञ, परमात्म्याचे चिंतन केल्याने माणसाची घाण धुतली जाते.

ਜਿਨਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਸੇਵਿਆ ਜਨ ਨਾਨਕੁ ਸਦ ਕੁਰਬਾਣੁ ॥੩੭॥
जिना हरि हरि प्रभु सेविआ जन नानकु सद कुरबाणु ॥३७॥

सेवक नानक हे त्यांच्या परमेश्वर देवाची सेवा करणाऱ्यांसाठी कायमचे बलिदान आहेत. ||37||

ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਬਹੁ ਚਿਤਵਦੇ ਬਹੁ ਆਸਾ ਲੋਭੁ ਵਿਕਾਰ ॥
माइआ मोहु बहु चितवदे बहु आसा लोभु विकार ॥

नश्वर माया आणि भावनिक आसक्तीचा विचार करतात; ते लोभ आणि भ्रष्टाचारात मोठ्या आशा बाळगतात.

ਮਨਮੁਖਿ ਅਸਥਿਰੁ ਨਾ ਥੀਐ ਮਰਿ ਬਿਨਸਿ ਜਾਇ ਖਿਨ ਵਾਰ ॥
मनमुखि असथिरु ना थीऐ मरि बिनसि जाइ खिन वार ॥

स्वार्थी मनमुख स्थिर व स्थिर होत नाहीत; ते मरतात आणि क्षणार्धात निघून जातात.

ਵਡ ਭਾਗੁ ਹੋਵੈ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਹਉਮੈ ਤਜੈ ਵਿਕਾਰ ॥
वड भागु होवै सतिगुरु मिलै हउमै तजै विकार ॥

ज्यांना परम सौभाग्य लाभलेले असते तेच खरे गुरू भेटतात आणि त्यांचा अहंकार आणि भ्रष्टाचार सोडून जातात.

ਹਰਿ ਨਾਮਾ ਜਪਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਜਨ ਨਾਨਕ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰ ॥੩੮॥
हरि नामा जपि सुखु पाइआ जन नानक सबदु वीचार ॥३८॥

परमेश्वराचे नामस्मरण केल्याने त्यांना शांती मिळते; सेवक नानक शब्दाचे चिंतन करतात. ||38||

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਭਗਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਨਾਮਿ ਨ ਲਗੈ ਪਿਆਰੁ ॥
बिनु सतिगुर भगति न होवई नामि न लगै पिआरु ॥

खऱ्या गुरूंशिवाय भक्तीभाव नाही आणि नामावर प्रेम नाही.

ਜਨ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਅਰਾਧਿਆ ਗੁਰ ਕੈ ਹੇਤਿ ਪਿਆਰਿ ॥੩੯॥
जन नानक नामु अराधिआ गुर कै हेति पिआरि ॥३९॥

सेवक नानक गुरूंबद्दल प्रेम आणि आपुलकीने नामाची उपासना करतात आणि पूजा करतात. ||39||

ਲੋਭੀ ਕਾ ਵੇਸਾਹੁ ਨ ਕੀਜੈ ਜੇ ਕਾ ਪਾਰਿ ਵਸਾਇ ॥
लोभी का वेसाहु न कीजै जे का पारि वसाइ ॥

लोभी लोकांवर विश्वास ठेवू नका, जर तुम्ही असे करणे टाळू शकता.

ਅੰਤਿ ਕਾਲਿ ਤਿਥੈ ਧੁਹੈ ਜਿਥੈ ਹਥੁ ਨ ਪਾਇ ॥
अंति कालि तिथै धुहै जिथै हथु न पाइ ॥

अगदी शेवटच्या क्षणी, ते तुम्हाला तिथे फसवतील, जिथे कोणीही मदतीचा हात देऊ शकणार नाही.

ਮਨਮੁਖ ਸੇਤੀ ਸੰਗੁ ਕਰੇ ਮੁਹਿ ਕਾਲਖ ਦਾਗੁ ਲਗਾਇ ॥
मनमुख सेती संगु करे मुहि कालख दागु लगाइ ॥

जो स्वार्थी मनमुखांची संगत करतो, त्याचे तोंड काळे आणि मलिन होईल.

ਮੁਹ ਕਾਲੇ ਤਿਨੑ ਲੋਭੀਆਂ ਜਾਸਨਿ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇ ॥
मुह काले तिन लोभीआं जासनि जनमु गवाइ ॥

त्या लोभी लोकांचे चेहरे काळे आहेत; ते आपले प्राण गमावतात आणि अपमानित होऊन निघून जातात.

ਸਤਸੰਗਤਿ ਹਰਿ ਮੇਲਿ ਪ੍ਰਭ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥
सतसंगति हरि मेलि प्रभ हरि नामु वसै मनि आइ ॥

हे परमेश्वरा, मला सत्संगात, खऱ्या मंडळीत सामील होऊ द्या; परमेश्वर देवाचे नाव माझ्या मनात राहो.

ਜਨਮ ਮਰਨ ਕੀ ਮਲੁ ਉਤਰੈ ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਇ ॥੪੦॥
जनम मरन की मलु उतरै जन नानक हरि गुन गाइ ॥४०॥

हे सेवक नानक, परमेश्वराची स्तुती गाताना जन्म आणि मृत्यूची घाण आणि प्रदूषण धुऊन जाते. ||40||

ਧੁਰਿ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭਿ ਕਰਤੈ ਲਿਖਿਆ ਸੁ ਮੇਟਣਾ ਨ ਜਾਇ ॥
धुरि हरि प्रभि करतै लिखिआ सु मेटणा न जाइ ॥

प्रभू देव निर्मात्याने जे काही पूर्वनशिबात ठेवले आहे, ते मिटवता येत नाही.

ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਤਿਸ ਦਾ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲਿ ਕਰੇ ਹਰਿ ਰਾਇ ॥
जीउ पिंडु सभु तिस दा प्रतिपालि करे हरि राइ ॥

शरीर आणि आत्मा सर्व त्याचे आहेत. सार्वभौम भगवान राजा सर्वांचे पालनपोषण करतो.

ਚੁਗਲ ਨਿੰਦਕ ਭੁਖੇ ਰੁਲਿ ਮੁਏ ਏਨਾ ਹਥੁ ਨ ਕਿਥਾਊ ਪਾਇ ॥
चुगल निंदक भुखे रुलि मुए एना हथु न किथाऊ पाइ ॥

गप्पा मारणारे आणि निंदा करणारे उपाशी राहतील आणि धुळीत लोळत मरतील; त्यांचे हात कुठेही पोहोचू शकत नाहीत.

ਬਾਹਰਿ ਪਾਖੰਡ ਸਭ ਕਰਮ ਕਰਹਿ ਮਨਿ ਹਿਰਦੈ ਕਪਟੁ ਕਮਾਇ ॥
बाहरि पाखंड सभ करम करहि मनि हिरदै कपटु कमाइ ॥

बाह्यतः, ते सर्व योग्य कृत्ये करतात, परंतु ते ढोंगी आहेत; त्यांच्या मनात आणि हृदयात ते फसवणूक आणि फसवणूक करतात.

ਖੇਤਿ ਸਰੀਰਿ ਜੋ ਬੀਜੀਐ ਸੋ ਅੰਤਿ ਖਲੋਆ ਆਇ ॥
खेति सरीरि जो बीजीऐ सो अंति खलोआ आइ ॥

देहाच्या शेतात जे पेरले आहे, ते शेवटी येऊन त्यांच्यासमोर उभे राहतील.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430