श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1369


ਕਬੀਰ ਮਨੁ ਪੰਖੀ ਭਇਓ ਉਡਿ ਉਡਿ ਦਹ ਦਿਸ ਜਾਇ ॥
कबीर मनु पंखी भइओ उडि उडि दह दिस जाइ ॥

कबीर, मन पक्षी झाले आहे; ते दहा दिशांना उडते आणि उडते.

ਜੋ ਜੈਸੀ ਸੰਗਤਿ ਮਿਲੈ ਸੋ ਤੈਸੋ ਫਲੁ ਖਾਇ ॥੮੬॥
जो जैसी संगति मिलै सो तैसो फलु खाइ ॥८६॥

ती ठेवते त्या कंपनीनुसार, ती खाल्लेली फळेही. ||86||

ਕਬੀਰ ਜਾ ਕਉ ਖੋਜਤੇ ਪਾਇਓ ਸੋਈ ਠਉਰੁ ॥
कबीर जा कउ खोजते पाइओ सोई ठउरु ॥

कबीर, तुला ते स्थान सापडले आहे जे तू शोधत होतास.

ਸੋਈ ਫਿਰਿ ਕੈ ਤੂ ਭਇਆ ਜਾ ਕਉ ਕਹਤਾ ਅਉਰੁ ॥੮੭॥
सोई फिरि कै तू भइआ जा कउ कहता अउरु ॥८७॥

तू तेच बनला आहेस जे तुला स्वतःपासून वेगळे वाटले होते. ||87||

ਕਬੀਰ ਮਾਰੀ ਮਰਉ ਕੁਸੰਗ ਕੀ ਕੇਲੇ ਨਿਕਟਿ ਜੁ ਬੇਰਿ ॥
कबीर मारी मरउ कुसंग की केले निकटि जु बेरि ॥

कबीर, मी काटेरी झुडुपाजवळच्या केळीच्या रोपाप्रमाणे वाईट संगतीने उद्ध्वस्त आणि नाश पावलो आहे.

ਉਹ ਝੂਲੈ ਉਹ ਚੀਰੀਐ ਸਾਕਤ ਸੰਗੁ ਨ ਹੇਰਿ ॥੮੮॥
उह झूलै उह चीरीऐ साकत संगु न हेरि ॥८८॥

काटेरी झुडूप वाऱ्यावर लाटा मारते, आणि केळीच्या रोपाला छेदते; हे पहा आणि अविश्वासू निंदकांशी संबंध ठेवू नका. ||88||

ਕਬੀਰ ਭਾਰ ਪਰਾਈ ਸਿਰਿ ਚਰੈ ਚਲਿਓ ਚਾਹੈ ਬਾਟ ॥
कबीर भार पराई सिरि चरै चलिओ चाहै बाट ॥

कबीर, नश्वराला इतरांच्या पापांचा भार डोक्यावर घेऊन मार्गावर चालायचे आहे.

ਅਪਨੇ ਭਾਰਹਿ ਨਾ ਡਰੈ ਆਗੈ ਅਉਘਟ ਘਾਟ ॥੮੯॥
अपने भारहि ना डरै आगै अउघट घाट ॥८९॥

तो स्वतःच्या पापांच्या ओझ्याला घाबरत नाही; पुढचा रस्ता कठीण आणि विश्वासघातकी असेल. ||८९||

ਕਬੀਰ ਬਨ ਕੀ ਦਾਧੀ ਲਾਕਰੀ ਠਾਢੀ ਕਰੈ ਪੁਕਾਰ ॥
कबीर बन की दाधी लाकरी ठाढी करै पुकार ॥

कबीर, जंगल जळत आहे; त्यात उभे असलेले झाड ओरडत आहे,

ਮਤਿ ਬਸਿ ਪਰਉ ਲੁਹਾਰ ਕੇ ਜਾਰੈ ਦੂਜੀ ਬਾਰ ॥੯੦॥
मति बसि परउ लुहार के जारै दूजी बार ॥९०॥

"मला दुसऱ्यांदा जाळणाऱ्या लोहाराच्या हाती पडू देऊ नकोस." ||९०||

ਕਬੀਰ ਏਕ ਮਰੰਤੇ ਦੁਇ ਮੂਏ ਦੋਇ ਮਰੰਤਹ ਚਾਰਿ ॥
कबीर एक मरंते दुइ मूए दोइ मरंतह चारि ॥

कबीर, एक मेला तेव्हा दोन मेले होते. दोन मरण पावले तेव्हा चार मृत झाले.

ਚਾਰਿ ਮਰੰਤਹ ਛਹ ਮੂਏ ਚਾਰਿ ਪੁਰਖ ਦੁਇ ਨਾਰਿ ॥੯੧॥
चारि मरंतह छह मूए चारि पुरख दुइ नारि ॥९१॥

चार मरण पावले तेव्हा सहा मृत होते, चार पुरुष आणि दोन स्त्रिया. ||91||

ਕਬੀਰ ਦੇਖਿ ਦੇਖਿ ਜਗੁ ਢੂੰਢਿਆ ਕਹੂੰ ਨ ਪਾਇਆ ਠਉਰੁ ॥
कबीर देखि देखि जगु ढूंढिआ कहूं न पाइआ ठउरु ॥

कबीर, मी जगभर पाहिलं, पाहिलं आणि शोधलं, पण मला कुठेही विश्रांतीची जागा मिळाली नाही.

ਜਿਨਿ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਿਓ ਕਹਾ ਭੁਲਾਨੇ ਅਉਰ ॥੯੨॥
जिनि हरि का नामु न चेतिओ कहा भुलाने अउर ॥९२॥

जे भगवंताचे नामस्मरण करत नाहीत - ते इतर साधनेत का फसतात? ||92||

ਕਬੀਰ ਸੰਗਤਿ ਕਰੀਐ ਸਾਧ ਕੀ ਅੰਤਿ ਕਰੈ ਨਿਰਬਾਹੁ ॥
कबीर संगति करीऐ साध की अंति करै निरबाहु ॥

कबीर, पवित्र लोकांचा सहवास जो तुम्हाला शेवटी निर्वाणापर्यंत घेऊन जाईल.

ਸਾਕਤ ਸੰਗੁ ਨ ਕੀਜੀਐ ਜਾ ਤੇ ਹੋਇ ਬਿਨਾਹੁ ॥੯੩॥
साकत संगु न कीजीऐ जा ते होइ बिनाहु ॥९३॥

अविश्वासू निंदकांशी संबंध ठेवू नका; ते तुमचा नाश करतील. ||93||

ਕਬੀਰ ਜਗ ਮਹਿ ਚੇਤਿਓ ਜਾਨਿ ਕੈ ਜਗ ਮਹਿ ਰਹਿਓ ਸਮਾਇ ॥
कबीर जग महि चेतिओ जानि कै जग महि रहिओ समाइ ॥

कबीर, मी जगामध्ये परमेश्वराचे चिंतन करतो; मला माहित आहे की तो जगामध्ये व्यापत आहे.

ਜਿਨ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਿਓ ਬਾਦਹਿ ਜਨਮੇਂ ਆਇ ॥੯੪॥
जिन हरि का नामु न चेतिओ बादहि जनमें आइ ॥९४॥

जे भगवंताच्या नामाचे चिंतन करत नाहीत - त्यांचा या जगात जन्म घेणे व्यर्थ आहे. ||94||

ਕਬੀਰ ਆਸਾ ਕਰੀਐ ਰਾਮ ਕੀ ਅਵਰੈ ਆਸ ਨਿਰਾਸ ॥
कबीर आसा करीऐ राम की अवरै आस निरास ॥

कबीर, तुमची आशा परमेश्वरावर ठेवा; इतर आशा निराशेकडे नेतात.

ਨਰਕਿ ਪਰਹਿ ਤੇ ਮਾਨਈ ਜੋ ਹਰਿ ਨਾਮ ਉਦਾਸ ॥੯੫॥
नरकि परहि ते मानई जो हरि नाम उदास ॥९५॥

जे स्वत:ला परमेश्वराच्या नामापासून अलिप्त करतात - जेव्हा ते नरकात पडतात, तेव्हा त्यांना त्याची किंमत कळेल. ||95||

ਕਬੀਰ ਸਿਖ ਸਾਖਾ ਬਹੁਤੇ ਕੀਏ ਕੇਸੋ ਕੀਓ ਨ ਮੀਤੁ ॥
कबीर सिख साखा बहुते कीए केसो कीओ न मीतु ॥

कबीरांनी अनेक विद्यार्थी आणि शिष्य बनवले, पण त्यांनी भगवंताला आपला मित्र बनवलेला नाही.

ਚਾਲੇ ਥੇ ਹਰਿ ਮਿਲਨ ਕਉ ਬੀਚੈ ਅਟਕਿਓ ਚੀਤੁ ॥੯੬॥
चाले थे हरि मिलन कउ बीचै अटकिओ चीतु ॥९६॥

तो प्रभूला भेटण्यासाठी प्रवासाला निघाला, परंतु त्याची जाणीव त्याला अर्ध्या वाटेनेच अपयशी ठरली. ||96||

ਕਬੀਰ ਕਾਰਨੁ ਬਪੁਰਾ ਕਿਆ ਕਰੈ ਜਉ ਰਾਮੁ ਨ ਕਰੈ ਸਹਾਇ ॥
कबीर कारनु बपुरा किआ करै जउ रामु न करै सहाइ ॥

कबीर, जर परमेश्वर त्याला साहाय्य करत नसेल तर गरीब प्राणी काय करू शकतो?

ਜਿਹ ਜਿਹ ਡਾਲੀ ਪਗੁ ਧਰਉ ਸੋਈ ਮੁਰਿ ਮੁਰਿ ਜਾਇ ॥੯੭॥
जिह जिह डाली पगु धरउ सोई मुरि मुरि जाइ ॥९७॥

तो ज्या फांदीवर पाऊल टाकतो तो तुटतो आणि कोसळतो. ||97||

ਕਬੀਰ ਅਵਰਹ ਕਉ ਉਪਦੇਸਤੇ ਮੁਖ ਮੈ ਪਰਿ ਹੈ ਰੇਤੁ ॥
कबीर अवरह कउ उपदेसते मुख मै परि है रेतु ॥

कबीर, जे फक्त इतरांना उपदेश करतात - त्यांच्या तोंडात वाळू जाते.

ਰਾਸਿ ਬਿਰਾਨੀ ਰਾਖਤੇ ਖਾਯਾ ਘਰ ਕਾ ਖੇਤੁ ॥੯੮॥
रासि बिरानी राखते खाया घर का खेतु ॥९८॥

ते इतरांच्या मालमत्तेवर डोळा ठेवून असतात, तर त्यांचीच शेती खाऊन जाते. ||98||

ਕਬੀਰ ਸਾਧੂ ਕੀ ਸੰਗਤਿ ਰਹਉ ਜਉ ਕੀ ਭੂਸੀ ਖਾਉ ॥
कबीर साधू की संगति रहउ जउ की भूसी खाउ ॥

कबीर, माझ्याकडे फक्त खाण्यासाठी भरड भाकरी असली तरी मी साधुसंगत, पवित्रांच्या संगतीत राहीन.

ਹੋਨਹਾਰੁ ਸੋ ਹੋਇਹੈ ਸਾਕਤ ਸੰਗਿ ਨ ਜਾਉ ॥੯੯॥
होनहारु सो होइहै साकत संगि न जाउ ॥९९॥

जे असेल ते असेल. मी अविश्वासू निंदकांशी संबंध ठेवणार नाही. ||99||

ਕਬੀਰ ਸੰਗਤਿ ਸਾਧ ਕੀ ਦਿਨ ਦਿਨ ਦੂਨਾ ਹੇਤੁ ॥
कबीर संगति साध की दिन दिन दूना हेतु ॥

कबीर, सद्संगतीमध्ये, परमेश्वरावरील प्रेम दिवसेंदिवस द्विगुणित होते.

ਸਾਕਤ ਕਾਰੀ ਕਾਂਬਰੀ ਧੋਏ ਹੋਇ ਨ ਸੇਤੁ ॥੧੦੦॥
साकत कारी कांबरी धोए होइ न सेतु ॥१००॥

अविश्वासू निंदक हा काळ्या चादरीसारखा असतो, जो धुऊन पांढरा होत नाही. ||100||

ਕਬੀਰ ਮਨੁ ਮੂੰਡਿਆ ਨਹੀ ਕੇਸ ਮੁੰਡਾਏ ਕਾਂਇ ॥
कबीर मनु मूंडिआ नही केस मुंडाए कांइ ॥

कबीर, तू तुझ्या मनाचे मुंडन केले नाहीस, मग तू का मुंडण करतोस?

ਜੋ ਕਿਛੁ ਕੀਆ ਸੋ ਮਨ ਕੀਆ ਮੂੰਡਾ ਮੂੰਡੁ ਅਜਾਂਇ ॥੧੦੧॥
जो किछु कीआ सो मन कीआ मूंडा मूंडु अजांइ ॥१०१॥

जे काही केले जाते ते मनाने केले जाते; आपले डोके मुंडणे निरुपयोगी आहे. ||101||

ਕਬੀਰ ਰਾਮੁ ਨ ਛੋਡੀਐ ਤਨੁ ਧਨੁ ਜਾਇ ਤ ਜਾਉ ॥
कबीर रामु न छोडीऐ तनु धनु जाइ त जाउ ॥

कबीर, परमेश्वराचा त्याग करू नकोस; तुमचे शरीर आणि संपत्ती जाईल, म्हणून त्यांना जाऊ द्या.

ਚਰਨ ਕਮਲ ਚਿਤੁ ਬੇਧਿਆ ਰਾਮਹਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਉ ॥੧੦੨॥
चरन कमल चितु बेधिआ रामहि नामि समाउ ॥१०२॥

माझे चैतन्य प्रभूच्या कमळाच्या पायांनी छेदले आहे; मी परमेश्वराच्या नामात लीन झालो आहे. ||102||

ਕਬੀਰ ਜੋ ਹਮ ਜੰਤੁ ਬਜਾਵਤੇ ਟੂਟਿ ਗਈਂ ਸਭ ਤਾਰ ॥
कबीर जो हम जंतु बजावते टूटि गईं सभ तार ॥

कबीर, मी वाजवलेल्या वाद्याच्या सर्व तार तुटल्या आहेत.

ਜੰਤੁ ਬਿਚਾਰਾ ਕਿਆ ਕਰੈ ਚਲੇ ਬਜਾਵਨਹਾਰ ॥੧੦੩॥
जंतु बिचारा किआ करै चले बजावनहार ॥१०३॥

वादकही निघून गेल्यावर गरीब वाद्य काय करू शकतो. ||103||

ਕਬੀਰ ਮਾਇ ਮੂੰਡਉ ਤਿਹ ਗੁਰੂ ਕੀ ਜਾ ਤੇ ਭਰਮੁ ਨ ਜਾਇ ॥
कबीर माइ मूंडउ तिह गुरू की जा ते भरमु न जाइ ॥

कबीर, त्या गुरूच्या मातेचे मुंडण कर, जी कोणाची शंका दूर करत नाही.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430