श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1061


ਤਿਸੁ ਵਿਚਿ ਵਰਤੈ ਹੁਕਮੁ ਕਰਾਰਾ ॥
तिसु विचि वरतै हुकमु करारा ॥

नीदरल जग, क्षेत्रे आणि स्वरूपाचे जग.

ਹੁਕਮੇ ਸਾਜੇ ਹੁਕਮੇ ਢਾਹੇ ਹੁਕਮੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਦਾ ॥੫॥
हुकमे साजे हुकमे ढाहे हुकमे मेलि मिलाइदा ॥५॥

तुझ्या आज्ञेने तू निर्माण करतोस आणि तुझ्या आज्ञेने तू नष्ट करतोस. तुमच्या आज्ञेने, तुम्ही संघात एक व्हा. ||5||

ਹੁਕਮੈ ਬੂਝੈ ਸੁ ਹੁਕਮੁ ਸਲਾਹੇ ॥
हुकमै बूझै सु हुकमु सलाहे ॥

जो तुझी आज्ञा जाणतो तो तुझ्या आज्ञेची स्तुती करतो.

ਅਗਮ ਅਗੋਚਰ ਵੇਪਰਵਾਹੇ ॥
अगम अगोचर वेपरवाहे ॥

तुम्ही दुर्गम, अथांग आणि स्वयंपूर्ण आहात.

ਜੇਹੀ ਮਤਿ ਦੇਹਿ ਸੋ ਹੋਵੈ ਤੂ ਆਪੇ ਸਬਦਿ ਬੁਝਾਇਦਾ ॥੬॥
जेही मति देहि सो होवै तू आपे सबदि बुझाइदा ॥६॥

तू जसा समज देतोस तसाच मी होतो. तुम्हीच शब्द प्रगट करता. ||6||

ਅਨਦਿਨੁ ਆਰਜਾ ਛਿਜਦੀ ਜਾਏ ॥
अनदिनु आरजा छिजदी जाए ॥

रात्रंदिवस आपल्या आयुष्यातील दिवस निघून जातात.

ਰੈਣਿ ਦਿਨਸੁ ਦੁਇ ਸਾਖੀ ਆਏ ॥
रैणि दिनसु दुइ साखी आए ॥

रात्र आणि दिवस दोन्ही या नुकसानाचे साक्षीदार आहेत.

ਮਨਮੁਖੁ ਅੰਧੁ ਨ ਚੇਤੈ ਮੂੜਾ ਸਿਰ ਊਪਰਿ ਕਾਲੁ ਰੂਆਇਦਾ ॥੭॥
मनमुखु अंधु न चेतै मूड़ा सिर ऊपरि कालु रूआइदा ॥७॥

आंधळ्या, मूर्ख, स्वार्थी मनमुखाला याची जाणीव नसते; मृत्यू त्याच्या डोक्यावर घिरट्या घालत आहे. ||7||

ਮਨੁ ਤਨੁ ਸੀਤਲੁ ਗੁਰ ਚਰਣੀ ਲਾਗਾ ॥
मनु तनु सीतलु गुर चरणी लागा ॥

गुरूचे चरण घट्ट धरून मन आणि शरीर थंड आणि शांत होते.

ਅੰਤਰਿ ਭਰਮੁ ਗਇਆ ਭਉ ਭਾਗਾ ॥
अंतरि भरमु गइआ भउ भागा ॥

शंका आतून नाहीशी होते आणि भीती पळून जाते.

ਸਦਾ ਅਨੰਦੁ ਸਚੇ ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਸਚੁ ਬਾਣੀ ਬੋਲਾਇਦਾ ॥੮॥
सदा अनंदु सचे गुण गावहि सचु बाणी बोलाइदा ॥८॥

खऱ्या परमेश्वराचे गुणगान गाणे आणि त्याच्या बाणीचे खरे वचन बोलणे, माणूस कायम आनंदात असतो. ||8||

ਜਿਨਿ ਤੂ ਜਾਤਾ ਕਰਮ ਬਿਧਾਤਾ ॥
जिनि तू जाता करम बिधाता ॥

जो तुला कर्माचा शिल्पकार म्हणून ओळखतो,

ਪੂਰੈ ਭਾਗਿ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਪਛਾਤਾ ॥
पूरै भागि गुर सबदि पछाता ॥

त्याला परिपूर्ण नशिबाचे भाग्य लाभले आहे, आणि गुरूच्या शब्दाची ओळख आहे.

ਜਤਿ ਪਤਿ ਸਚੁ ਸਚਾ ਸਚੁ ਸੋਈ ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਮਿਲਾਇਦਾ ॥੯॥
जति पति सचु सचा सचु सोई हउमै मारि मिलाइदा ॥९॥

खऱ्याचा खरा परमेश्वर हाच त्यांचा सामाजिक वर्ग आणि सन्मान आहे. आपल्या अहंकारावर विजय मिळवून तो परमेश्वराशी एकरूप होतो. ||9||

ਮਨੁ ਕਠੋਰੁ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਲਾਗਾ ॥
मनु कठोरु दूजै भाइ लागा ॥

हट्टी आणि असंवेदनशील मन द्वैताच्या प्रेमात जडलेले असते.

ਭਰਮੇ ਭੂਲਾ ਫਿਰੈ ਅਭਾਗਾ ॥
भरमे भूला फिरै अभागा ॥

शंकेने भ्रमित, दुर्दैवी संभ्रमात फिरतात.

ਕਰਮੁ ਹੋਵੈ ਤਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵੇ ਸਹਜੇ ਹੀ ਸੁਖੁ ਪਾਇਦਾ ॥੧੦॥
करमु होवै ता सतिगुरु सेवे सहजे ही सुखु पाइदा ॥१०॥

परंतु जर त्यांना देवाच्या कृपेने आशीर्वाद मिळाला तर ते खऱ्या गुरूंची सेवा करतात आणि सहज शांती प्राप्त करतात. ||10||

ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਆਪਿ ਉਪਾਏ ॥
लख चउरासीह आपि उपाए ॥

त्याने स्वतःच 8.4 दशलक्ष जीवांची निर्मिती केली.

ਮਾਨਸ ਜਨਮਿ ਗੁਰ ਭਗਤਿ ਦ੍ਰਿੜਾਏ ॥
मानस जनमि गुर भगति द्रिड़ाए ॥

या मानवी जीवनात केवळ गुरुची भक्तिभावाने आराधना केली जाते.

ਬਿਨੁ ਭਗਤੀ ਬਿਸਟਾ ਵਿਚਿ ਵਾਸਾ ਬਿਸਟਾ ਵਿਚਿ ਫਿਰਿ ਪਾਇਦਾ ॥੧੧॥
बिनु भगती बिसटा विचि वासा बिसटा विचि फिरि पाइदा ॥११॥

भक्तीशिवाय, माणूस खतामध्ये राहतो; तो पुन्हा पुन्हा खतात पडतो. ||11||

ਕਰਮੁ ਹੋਵੈ ਗੁਰੁ ਭਗਤਿ ਦ੍ਰਿੜਾਏ ॥
करमु होवै गुरु भगति द्रिड़ाए ॥

जर एखाद्याला त्याच्या कृपेने धन्यता लाभली तर गुरूची भक्तिभावाने आराधना केली जाते.

ਵਿਣੁ ਕਰਮਾ ਕਿਉ ਪਾਇਆ ਜਾਏ ॥
विणु करमा किउ पाइआ जाए ॥

देवाच्या कृपेशिवाय त्याला कोणी कसे शोधू शकेल?

ਆਪੇ ਕਰੇ ਕਰਾਏ ਕਰਤਾ ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਵੈ ਚਲਾਇਦਾ ॥੧੨॥
आपे करे कराए करता जिउ भावै तिवै चलाइदा ॥१२॥

निर्माता स्वतः कार्य करतो, आणि सर्वांना कृती करण्यास प्रेरित करतो; त्याची इच्छा आहे, तो आपल्याला पुढे नेतो. ||12||

ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਾਸਤ ਅੰਤੁ ਨ ਜਾਣੈ ॥
सिम्रिति सासत अंतु न जाणै ॥

सिमृती आणि शास्त्रांना त्याची मर्यादा माहीत नाही.

ਮੂਰਖੁ ਅੰਧਾ ਤਤੁ ਨ ਪਛਾਣੈ ॥
मूरखु अंधा ततु न पछाणै ॥

आंधळा मूर्ख वास्तवाचे सार ओळखत नाही.

ਆਪੇ ਕਰੇ ਕਰਾਏ ਕਰਤਾ ਆਪੇ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਦਾ ॥੧੩॥
आपे करे कराए करता आपे भरमि भुलाइदा ॥१३॥

निर्माता स्वतः कार्य करतो, आणि सर्वांना कृती करण्यास प्रेरित करतो; तो स्वतः संशयाने फसतो. ||१३||

ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਆਪੇ ਆਪਿ ਕਰਾਏ ॥
सभु किछु आपे आपि कराए ॥

तो स्वतःच सर्वकाही घडवून आणतो.

ਆਪੇ ਸਿਰਿ ਸਿਰਿ ਧੰਧੈ ਲਾਏ ॥
आपे सिरि सिरि धंधै लाए ॥

तो स्वत: प्रत्येक व्यक्तीला त्याच्या कार्यात सामील करतो.

ਆਪੇ ਥਾਪਿ ਉਥਾਪੇ ਵੇਖੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪਿ ਬੁਝਾਇਦਾ ॥੧੪॥
आपे थापि उथापे वेखै गुरमुखि आपि बुझाइदा ॥१४॥

तो स्वतःच स्थापन करतो आणि अस्थापित करतो आणि सर्वांवर लक्ष ठेवतो; तो गुरुमुखाला स्वतःला प्रकट करतो. ||14||

ਸਚਾ ਸਾਹਿਬੁ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰਾ ॥
सचा साहिबु गहिर गंभीरा ॥

खरा प्रभू आणि स्वामी अत्यंत खोल आणि अथांग आहे.

ਸਦਾ ਸਲਾਹੀ ਤਾ ਮਨੁ ਧੀਰਾ ॥
सदा सलाही ता मनु धीरा ॥

त्याची सदैव स्तुती केल्याने मनाला दिलासा आणि दिलासा मिळतो.

ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਕੀਮਤਿ ਨਹੀ ਪਾਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੰਨਿ ਵਸਾਇਦਾ ॥੧੫॥
अगम अगोचरु कीमति नही पाई गुरमुखि मंनि वसाइदा ॥१५॥

तो अगम्य आणि अगम्य आहे; त्याची किंमत मोजता येत नाही. तो गुरुमुखाच्या मनात वास करतो. ||15||

ਆਪਿ ਨਿਰਾਲਮੁ ਹੋਰ ਧੰਧੈ ਲੋਈ ॥
आपि निरालमु होर धंधै लोई ॥

तो स्वतः अलिप्त आहे; इतर सर्व त्यांच्या कार्यात अडकले आहेत.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਬੂਝੈ ਕੋਈ ॥
गुरपरसादी बूझै कोई ॥

गुरूंच्या कृपेने त्याला समजते.

ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਵਸੈ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਗੁਰਮਤੀ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਦਾ ॥੧੬॥੩॥੧੭॥
नानक नामु वसै घट अंतरि गुरमती मेलि मिलाइदा ॥१६॥३॥१७॥

हे नानक, नाम, भगवंताचे नाम, हृदयात खोलवर वसते; गुरूंच्या शिकवणीद्वारे, माणूस त्याच्या संघात एकरूप होतो. ||16||3||17||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੩ ॥
मारू महला ३ ॥

मारू, तिसरी मेहल:

ਜੁਗ ਛਤੀਹ ਕੀਓ ਗੁਬਾਰਾ ॥
जुग छतीह कीओ गुबारा ॥

छत्तीस युगे घोर अंधार पसरला होता.

ਤੂ ਆਪੇ ਜਾਣਹਿ ਸਿਰਜਣਹਾਰਾ ॥
तू आपे जाणहि सिरजणहारा ॥

हे केवळ तूच जाणतोस, हे निर्माता परमेश्वर.

ਹੋਰ ਕਿਆ ਕੋ ਕਹੈ ਕਿ ਆਖਿ ਵਖਾਣੈ ਤੂ ਆਪੇ ਕੀਮਤਿ ਪਾਇਦਾ ॥੧॥
होर किआ को कहै कि आखि वखाणै तू आपे कीमति पाइदा ॥१॥

बाकी कोणी काय म्हणेल? कोणी काय समजावू शकेल? फक्त तुम्हीच तुमच्या लायकीचा अंदाज लावू शकता. ||1||

ਓਅੰਕਾਰਿ ਸਭ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਉਪਾਈ ॥
ओअंकारि सभ स्रिसटि उपाई ॥

एक वैश्विक निर्मात्याने संपूर्ण विश्व निर्माण केले.

ਸਭੁ ਖੇਲੁ ਤਮਾਸਾ ਤੇਰੀ ਵਡਿਆਈ ॥
सभु खेलु तमासा तेरी वडिआई ॥

सर्व नाटके आणि नाटके तुझ्याच महिमा आणि महानतेची आहेत.

ਆਪੇ ਵੇਕ ਕਰੇ ਸਭਿ ਸਾਚਾ ਆਪੇ ਭੰਨਿ ਘੜਾਇਦਾ ॥੨॥
आपे वेक करे सभि साचा आपे भंनि घड़ाइदा ॥२॥

खरा परमेश्वर स्वतः सर्व भेद करतो; तो स्वतः तोडतो आणि बांधतो. ||2||

ਬਾਜੀਗਰਿ ਇਕ ਬਾਜੀ ਪਾਈ ॥
बाजीगरि इक बाजी पाई ॥

जुगलरने त्याचा जुगलबंदीचा कार्यक्रम मांडला आहे.

ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਤੇ ਨਦਰੀ ਆਈ ॥
पूरे गुर ते नदरी आई ॥

परिपूर्ण गुरूच्या माध्यमातून ते दर्शन घडते.

ਸਦਾ ਅਲਿਪਤੁ ਰਹੈ ਗੁਰਸਬਦੀ ਸਾਚੇ ਸਿਉ ਚਿਤੁ ਲਾਇਦਾ ॥੩॥
सदा अलिपतु रहै गुरसबदी साचे सिउ चितु लाइदा ॥३॥

जो सदैव गुरूंच्या शब्दात अलिप्त राहतो - त्याची चैतन्य खऱ्या परमेश्वराशी एकरूप होते. ||3||

ਬਾਜਹਿ ਬਾਜੇ ਧੁਨਿ ਆਕਾਰਾ ॥
बाजहि बाजे धुनि आकारा ॥

शरीरातील वाद्ये कंप पावतात आणि आवाज करतात.

ਆਪਿ ਵਜਾਏ ਵਜਾਵਣਹਾਰਾ ॥
आपि वजाए वजावणहारा ॥

खेळाडू स्वतः त्यांना खेळतो.

ਘਟਿ ਘਟਿ ਪਉਣੁ ਵਹੈ ਇਕ ਰੰਗੀ ਮਿਲਿ ਪਵਣੈ ਸਭ ਵਜਾਇਦਾ ॥੪॥
घटि घटि पउणु वहै इक रंगी मिलि पवणै सभ वजाइदा ॥४॥

प्रत्येक जीवाच्या हृदयातून श्वास सारखाच वाहतो. श्वास घेत, सर्व वाद्ये गातात. ||4||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430