श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1289


ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
सलोक मः १ ॥

सालोक, पहिली मेहल:

ਪਉਣੈ ਪਾਣੀ ਅਗਨੀ ਜੀਉ ਤਿਨ ਕਿਆ ਖੁਸੀਆ ਕਿਆ ਪੀੜ ॥
पउणै पाणी अगनी जीउ तिन किआ खुसीआ किआ पीड़ ॥

सजीव प्राणी हवा, पाणी आणि अग्नी यांनी बनलेले आहेत. ते सुख आणि दुःखाच्या अधीन आहेत.

ਧਰਤੀ ਪਾਤਾਲੀ ਆਕਾਸੀ ਇਕਿ ਦਰਿ ਰਹਨਿ ਵਜੀਰ ॥
धरती पाताली आकासी इकि दरि रहनि वजीर ॥

या जगात, अंडरवर्ल्डच्या खालच्या प्रदेशात आणि आकाशाच्या आकाशात, काही परमेश्वराच्या दरबारात मंत्री राहतात.

ਇਕਨਾ ਵਡੀ ਆਰਜਾ ਇਕਿ ਮਰਿ ਹੋਹਿ ਜਹੀਰ ॥
इकना वडी आरजा इकि मरि होहि जहीर ॥

काही दीर्घायुषी जगतात, तर काहींना त्रास होऊन मरतात.

ਇਕਿ ਦੇ ਖਾਹਿ ਨਿਖੁਟੈ ਨਾਹੀ ਇਕਿ ਸਦਾ ਫਿਰਹਿ ਫਕੀਰ ॥
इकि दे खाहि निखुटै नाही इकि सदा फिरहि फकीर ॥

काही देतात आणि उपभोगतात, आणि तरीही त्यांची संपत्ती संपत नाही, तर काही कायमचे गरीब राहतात.

ਹੁਕਮੀ ਸਾਜੇ ਹੁਕਮੀ ਢਾਹੇ ਏਕ ਚਸੇ ਮਹਿ ਲਖ ॥
हुकमी साजे हुकमी ढाहे एक चसे महि लख ॥

त्याच्या इच्छेनुसार तो निर्माण करतो आणि त्याच्या इच्छेनुसार तो एका क्षणात हजारो लोकांना नष्ट करतो.

ਸਭੁ ਕੋ ਨਥੈ ਨਥਿਆ ਬਖਸੇ ਤੋੜੇ ਨਥ ॥
सभु को नथै नथिआ बखसे तोड़े नथ ॥

त्याने प्रत्येकाला त्याच्या हार्नेसने सामील केले आहे; जेव्हा तो क्षमा करतो तेव्हा तो हार्नेस तोडतो.

ਵਰਨਾ ਚਿਹਨਾ ਬਾਹਰਾ ਲੇਖੇ ਬਾਝੁ ਅਲਖੁ ॥
वरना चिहना बाहरा लेखे बाझु अलखु ॥

त्याला रंग किंवा वैशिष्ट्ये नाहीत; तो अदृश्य आणि गणनेच्या पलीकडे आहे.

ਕਿਉ ਕਥੀਐ ਕਿਉ ਆਖੀਐ ਜਾਪੈ ਸਚੋ ਸਚੁ ॥
किउ कथीऐ किउ आखीऐ जापै सचो सचु ॥

त्याचे वर्णन कसे करता येईल? तो खऱ्याचा विश्वासू म्हणून ओळखला जातो.

ਕਰਣਾ ਕਥਨਾ ਕਾਰ ਸਭ ਨਾਨਕ ਆਪਿ ਅਕਥੁ ॥
करणा कथना कार सभ नानक आपि अकथु ॥

हे नानक, ज्या ज्या क्रिया केल्या आहेत आणि वर्णन केल्या आहेत त्या सर्व अवर्णनीय भगवान स्वतः करतात.

ਅਕਥ ਕੀ ਕਥਾ ਸੁਣੇਇ ॥
अकथ की कथा सुणेइ ॥

जो कोणी अवर्णनीय वर्णन ऐकतो,

ਰਿਧਿ ਬੁਧਿ ਸਿਧਿ ਗਿਆਨੁ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥੧॥
रिधि बुधि सिधि गिआनु सदा सुखु होइ ॥१॥

संपत्ती, बुद्धिमत्ता, परिपूर्णता, आध्यात्मिक शहाणपण आणि शाश्वत शांती यांचा आशीर्वाद आहे. ||1||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਅਜਰੁ ਜਰੈ ਤ ਨਉ ਕੁਲ ਬੰਧੁ ॥
अजरु जरै त नउ कुल बंधु ॥

जो असह्य सहन करतो, तो शरीराच्या नऊ छिद्रांवर नियंत्रण ठेवतो.

ਪੂਜੈ ਪ੍ਰਾਣ ਹੋਵੈ ਥਿਰੁ ਕੰਧੁ ॥
पूजै प्राण होवै थिरु कंधु ॥

जो आपल्या प्राणाच्या श्वासाने भगवंताची आराधना करतो आणि त्याची आराधना करतो, त्याच्या शरीराच्या भिंतीमध्ये स्थिरता प्राप्त होते.

ਕਹਾਂ ਤੇ ਆਇਆ ਕਹਾਂ ਏਹੁ ਜਾਣੁ ॥
कहां ते आइआ कहां एहु जाणु ॥

तो कुठून आला आणि कुठे जाणार?

ਜੀਵਤ ਮਰਤ ਰਹੈ ਪਰਵਾਣੁ ॥
जीवत मरत रहै परवाणु ॥

जिवंत असताना मृत अवस्थेत, तो स्वीकारला जातो आणि मंजूर केला जातो.

ਹੁਕਮੈ ਬੂਝੈ ਤਤੁ ਪਛਾਣੈ ॥
हुकमै बूझै ततु पछाणै ॥

ज्याला परमेश्वराच्या आज्ञेची जाणीव होते, त्याला वास्तवाचे सार कळते.

ਇਹੁ ਪਰਸਾਦੁ ਗੁਰੂ ਤੇ ਜਾਣੈ ॥
इहु परसादु गुरू ते जाणै ॥

हे गुरूंच्या कृपेने ओळखले जाते.

ਹੋਂਦਾ ਫੜੀਅਗੁ ਨਾਨਕ ਜਾਣੁ ॥
होंदा फड़ीअगु नानक जाणु ॥

हे नानक, हे जाणून घ्या: अहंकार बंधनात नेतो.

ਨਾ ਹਉ ਨਾ ਮੈ ਜੂਨੀ ਪਾਣੁ ॥੨॥
ना हउ ना मै जूनी पाणु ॥२॥

ज्यांच्याकडे अहंकार नाही आणि स्वाभिमान नाही, त्यांनाच पुनर्जन्मात प्रवेश दिला जात नाही. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਪੜੑੀਐ ਨਾਮੁ ਸਾਲਾਹ ਹੋਰਿ ਬੁਧਂੀ ਮਿਥਿਆ ॥
पड़ीऐ नामु सालाह होरि बुधीं मिथिआ ॥

परमेश्वराच्या नावाची स्तुती वाचा; इतर बौद्धिक प्रयत्न खोटे आहेत.

ਬਿਨੁ ਸਚੇ ਵਾਪਾਰ ਜਨਮੁ ਬਿਰਥਿਆ ॥
बिनु सचे वापार जनमु बिरथिआ ॥

सत्याचा व्यवहार केल्याशिवाय जीवन व्यर्थ आहे.

ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰੁ ਨ ਕਿਨ ਹੀ ਪਾਇਆ ॥
अंतु न पारावारु न किन ही पाइआ ॥

परमेश्वराचा अंत किंवा मर्यादा कोणालाच सापडलेली नाही.

ਸਭੁ ਜਗੁ ਗਰਬਿ ਗੁਬਾਰੁ ਤਿਨ ਸਚੁ ਨ ਭਾਇਆ ॥
सभु जगु गरबि गुबारु तिन सचु न भाइआ ॥

सर्व जग अहंकारी अभिमानाच्या अंधाराने वेढलेले आहे. हे सत्याला आवडत नाही.

ਚਲੇ ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿ ਤਾਵਣਿ ਤਤਿਆ ॥
चले नामु विसारि तावणि ततिआ ॥

नाम विसरून जे लोक या जगातून निघून जातात, ते तळणीत भाजले जातील.

ਬਲਦੀ ਅੰਦਰਿ ਤੇਲੁ ਦੁਬਿਧਾ ਘਤਿਆ ॥
बलदी अंदरि तेलु दुबिधा घतिआ ॥

ते द्वैताचे तेल आत ओततात आणि जळतात.

ਆਇਆ ਉਠੀ ਖੇਲੁ ਫਿਰੈ ਉਵਤਿਆ ॥
आइआ उठी खेलु फिरै उवतिआ ॥

ते जगात येतात आणि बिनदिक्कत भटकतात; नाटक संपल्यावर ते निघून जातात.

ਨਾਨਕ ਸਚੈ ਮੇਲੁ ਸਚੈ ਰਤਿਆ ॥੨੪॥
नानक सचै मेलु सचै रतिआ ॥२४॥

हे नानक, सत्याने रंगलेले, मनुष्य सत्यात विलीन होतात. ||24||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
सलोक मः १ ॥

सालोक, पहिली मेहल:

ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਸਹੁ ਨਿੰਮਿਆ ਮਾਸੈ ਅੰਦਰਿ ਵਾਸੁ ॥
पहिलां मासहु निंमिआ मासै अंदरि वासु ॥

प्रथम, नश्वर देहात गर्भधारणा करतो आणि नंतर तो देहात राहतो.

ਜੀਉ ਪਾਇ ਮਾਸੁ ਮੁਹਿ ਮਿਲਿਆ ਹਡੁ ਚੰਮੁ ਤਨੁ ਮਾਸੁ ॥
जीउ पाइ मासु मुहि मिलिआ हडु चंमु तनु मासु ॥

तो जिवंत झाल्यावर त्याच्या तोंडाला मांस लागते; त्याची हाडे, त्वचा आणि शरीर मांस आहे.

ਮਾਸਹੁ ਬਾਹਰਿ ਕਢਿਆ ਮੰਮਾ ਮਾਸੁ ਗਿਰਾਸੁ ॥
मासहु बाहरि कढिआ मंमा मासु गिरासु ॥

तो देहाच्या उदरातून बाहेर येतो आणि तोंडभर मांस स्तनावर घेतो.

ਮੁਹੁ ਮਾਸੈ ਕਾ ਜੀਭ ਮਾਸੈ ਕੀ ਮਾਸੈ ਅੰਦਰਿ ਸਾਸੁ ॥
मुहु मासै का जीभ मासै की मासै अंदरि सासु ॥

त्याचे तोंड मांस आहे, त्याची जीभ मांस आहे; त्याचा श्वास देहात आहे.

ਵਡਾ ਹੋਆ ਵੀਆਹਿਆ ਘਰਿ ਲੈ ਆਇਆ ਮਾਸੁ ॥
वडा होआ वीआहिआ घरि लै आइआ मासु ॥

तो मोठा होतो आणि विवाहित होतो, आणि त्याच्या देहधारी पत्नीला त्याच्या घरी आणतो.

ਮਾਸਹੁ ਹੀ ਮਾਸੁ ਊਪਜੈ ਮਾਸਹੁ ਸਭੋ ਸਾਕੁ ॥
मासहु ही मासु ऊपजै मासहु सभो साकु ॥

देहापासून देह उत्पन्न होतो; सर्व नातेवाईक देहापासून बनलेले आहेत.

ਸਤਿਗੁਰਿ ਮਿਲਿਐ ਹੁਕਮੁ ਬੁਝੀਐ ਤਾਂ ਕੋ ਆਵੈ ਰਾਸਿ ॥
सतिगुरि मिलिऐ हुकमु बुझीऐ तां को आवै रासि ॥

जेव्हा मनुष्य खऱ्या गुरूला भेटतो, आणि परमेश्वराच्या आदेशाची जाणीव करून देतो, तेव्हा तो सुधारायला येतो.

ਆਪਿ ਛੁਟੇ ਨਹ ਛੂਟੀਐ ਨਾਨਕ ਬਚਨਿ ਬਿਣਾਸੁ ॥੧॥
आपि छुटे नह छूटीऐ नानक बचनि बिणासु ॥१॥

स्वत:ला मुक्त करून, नश्वराला मुक्ती मिळत नाही; हे नानक, रिकाम्या शब्दांनी माणसाचा नाश होतो. ||1||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਮਾਸੁ ਮਾਸੁ ਕਰਿ ਮੂਰਖੁ ਝਗੜੇ ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਨਹੀ ਜਾਣੈ ॥
मासु मासु करि मूरखु झगड़े गिआनु धिआनु नही जाणै ॥

मूर्ख लोक देह आणि मांसाबद्दल वाद घालतात, परंतु त्यांना ध्यान आणि आध्यात्मिक शहाणपणाबद्दल काहीही माहिती नसते.

ਕਉਣੁ ਮਾਸੁ ਕਉਣੁ ਸਾਗੁ ਕਹਾਵੈ ਕਿਸੁ ਮਹਿ ਪਾਪ ਸਮਾਣੇ ॥
कउणु मासु कउणु सागु कहावै किसु महि पाप समाणे ॥

मांस कशाला म्हणतात आणि हिरव्या भाज्या कशाला म्हणतात? कशामुळे पाप होते?

ਗੈਂਡਾ ਮਾਰਿ ਹੋਮ ਜਗ ਕੀਏ ਦੇਵਤਿਆ ਕੀ ਬਾਣੇ ॥
गैंडा मारि होम जग कीए देवतिआ की बाणे ॥

गेंडा मारून होमहवनाची मेजवानी करायची ही देवतांची सवय होती.

ਮਾਸੁ ਛੋਡਿ ਬੈਸਿ ਨਕੁ ਪਕੜਹਿ ਰਾਤੀ ਮਾਣਸ ਖਾਣੇ ॥
मासु छोडि बैसि नकु पकड़हि राती माणस खाणे ॥

जे मांसाचा त्याग करतात आणि त्याच्याजवळ बसल्यावर नाक धरतात ते रात्री माणसांना खाऊन टाकतात.

ਫੜੁ ਕਰਿ ਲੋਕਾਂ ਨੋ ਦਿਖਲਾਵਹਿ ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਨਹੀ ਸੂਝੈ ॥
फड़ु करि लोकां नो दिखलावहि गिआनु धिआनु नही सूझै ॥

ते ढोंगीपणा करतात, आणि इतर लोकांसमोर शो करतात, परंतु त्यांना ध्यान किंवा आध्यात्मिक शहाणपणाबद्दल काहीही समजत नाही.

ਨਾਨਕ ਅੰਧੇ ਸਿਉ ਕਿਆ ਕਹੀਐ ਕਹੈ ਨ ਕਹਿਆ ਬੂਝੈ ॥
नानक अंधे सिउ किआ कहीऐ कहै न कहिआ बूझै ॥

हे नानक, आंधळ्यांना काय म्हणावे? ते उत्तर देऊ शकत नाहीत किंवा काय बोलले आहे ते समजू शकत नाही.

ਅੰਧਾ ਸੋਇ ਜਿ ਅੰਧੁ ਕਮਾਵੈ ਤਿਸੁ ਰਿਦੈ ਸਿ ਲੋਚਨ ਨਾਹੀ ॥
अंधा सोइ जि अंधु कमावै तिसु रिदै सि लोचन नाही ॥

ते एकटेच आंधळे आहेत, जे आंधळेपणाने वागतात. त्यांच्या हृदयात डोळे नाहीत.

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕੀ ਰਕਤੁ ਨਿਪੰਨੇ ਮਛੀ ਮਾਸੁ ਨ ਖਾਂਹੀ ॥
मात पिता की रकतु निपंने मछी मासु न खांही ॥

ते त्यांच्या आई आणि वडिलांच्या रक्तापासून तयार होतात, परंतु ते मासे किंवा मांस खात नाहीत.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430