श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1250


ਅੰਤਿ ਹੋਵੈ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧੁ ਕੋ ਸਕੈ ਨ ਛਡਾਇਆ ॥
अंति होवै वैर विरोधु को सकै न छडाइआ ॥

शेवटी, द्वेष आणि संघर्ष चांगलाच वाढतो आणि त्याला कोणीही वाचवू शकत नाही.

ਨਾਨਕ ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਧ੍ਰਿਗੁ ਮੋਹੁ ਜਿਤੁ ਲਗਿ ਦੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੩੨॥
नानक विणु नावै ध्रिगु मोहु जितु लगि दुखु पाइआ ॥३२॥

हे नानक, नामाशिवाय, त्या प्रेमळ आसक्ती शापित आहेत; त्यांच्यामध्ये मग्न होऊन, त्याला वेदना होतात. ||32||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
सलोक मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਗੁਰਮੁਖਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਨਾਮੁ ਹੈ ਜਿਤੁ ਖਾਧੈ ਸਭ ਭੁਖ ਜਾਇ ॥
गुरमुखि अंम्रितु नामु है जितु खाधै सभ भुख जाइ ॥

गुरुचे वचन हे नामाचे अमृत आहे. ते खाल्ल्याने सर्व भूक निघून जाते.

ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਮੂਲਿ ਨ ਹੋਵਈ ਨਾਮੁ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥
त्रिसना मूलि न होवई नामु वसै मनि आइ ॥

जेव्हा नाम मनात वास करते तेव्हा तहान किंवा इच्छा अजिबात नसते.

ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਜਿ ਹੋਰੁ ਖਾਣਾ ਤਿਤੁ ਰੋਗੁ ਲਗੈ ਤਨਿ ਧਾਇ ॥
बिनु नावै जि होरु खाणा तितु रोगु लगै तनि धाइ ॥

नामाशिवाय इतर काहीही खाल्ल्याने शरीराला रोग होतात.

ਨਾਨਕ ਰਸ ਕਸ ਸਬਦੁ ਸਲਾਹਣਾ ਆਪੇ ਲਏ ਮਿਲਾਇ ॥੧॥
नानक रस कस सबदु सलाहणा आपे लए मिलाइ ॥१॥

हे नानक, जो कोणी शब्दाची स्तुती आपल्या मसाले आणि चव म्हणून घेतो - परमेश्वर त्याला त्याच्या संघात जोडतो. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਜੀਆ ਅੰਦਰਿ ਜੀਉ ਸਬਦੁ ਹੈ ਜਿਤੁ ਸਹ ਮੇਲਾਵਾ ਹੋਇ ॥
जीआ अंदरि जीउ सबदु है जितु सह मेलावा होइ ॥

सर्व प्राणिमात्रांमधले जीवन हेच वचन आहे. त्याद्वारे आपण आपल्या पतीला भेटतो.

ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਜਗਿ ਆਨੑੇਰੁ ਹੈ ਸਬਦੇ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ॥
बिनु सबदै जगि आनेरु है सबदे परगटु होइ ॥

शब्दाशिवाय जग अंधारात आहे. शब्दाच्या माध्यमातून ज्ञान प्राप्त होते.

ਪੰਡਿਤ ਮੋਨੀ ਪੜਿ ਪੜਿ ਥਕੇ ਭੇਖ ਥਕੇ ਤਨੁ ਧੋਇ ॥
पंडित मोनी पड़ि पड़ि थके भेख थके तनु धोइ ॥

पंडित, धर्मपंडित आणि मूक ऋषी थकल्याशिवाय वाचन आणि लिहितात. धर्मांध अंग धुवून थकले आहेत.

ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਓ ਦੁਖੀਏ ਚਲੇ ਰੋਇ ॥
बिनु सबदै किनै न पाइओ दुखीए चले रोइ ॥

शब्दाशिवाय कोणालाही परमेश्वराची प्राप्ती होत नाही; दुःखी रडत आणि रडत निघून गेले.

ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ ਪਾਈਐ ਕਰਮਿ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥੨॥
नानक नदरी पाईऐ करमि परापति होइ ॥२॥

हे नानक, त्याच्या कृपेने, दयाळू परमेश्वराची प्राप्ती होते. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਇਸਤ੍ਰੀ ਪੁਰਖੈ ਅਤਿ ਨੇਹੁ ਬਹਿ ਮੰਦੁ ਪਕਾਇਆ ॥
इसत्री पुरखै अति नेहु बहि मंदु पकाइआ ॥

नवरा-बायकोचं खूप प्रेम असतं; ते एकत्र बसून वाईट योजना करतात.

ਦਿਸਦਾ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਚਲਸੀ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭ ਭਾਇਆ ॥
दिसदा सभु किछु चलसी मेरे प्रभ भाइआ ॥

जे दिसते ते नाहीसे होईल. ही माझ्या देवाची इच्छा आहे.

ਕਿਉ ਰਹੀਐ ਥਿਰੁ ਜਗਿ ਕੋ ਕਢਹੁ ਉਪਾਇਆ ॥
किउ रहीऐ थिरु जगि को कढहु उपाइआ ॥

या जगात कोणी कायमचे कसे राहू शकेल? काही जण योजना आखण्याचा प्रयत्न करू शकतात.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਕੀ ਚਾਕਰੀ ਥਿਰੁ ਕੰਧੁ ਸਬਾਇਆ ॥
गुर पूरे की चाकरी थिरु कंधु सबाइआ ॥

परिपूर्ण गुरूसाठी कार्य केल्याने भिंत कायम आणि स्थिर होते.

ਨਾਨਕ ਬਖਸਿ ਮਿਲਾਇਅਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇਆ ॥੩੩॥
नानक बखसि मिलाइअनु हरि नामि समाइआ ॥३३॥

हे नानक, प्रभु त्यांना क्षमा करतो, आणि त्यांना स्वतःमध्ये विलीन करतो; ते परमेश्वराच्या नामात लीन होतात. ||33||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
सलोक मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਵਿਸਾਰਿਆ ਗੁਰ ਕਾ ਭਉ ਹੇਤੁ ਅਪਾਰੁ ॥
माइआ मोहि विसारिआ गुर का भउ हेतु अपारु ॥

मायेत आसक्त होऊन मनुष्य ईश्वर आणि गुरु यांचे भय आणि अनंत परमेश्वरावरील प्रेम विसरतो.

ਲੋਭਿ ਲਹਰਿ ਸੁਧਿ ਮਤਿ ਗਈ ਸਚਿ ਨ ਲਗੈ ਪਿਆਰੁ ॥
लोभि लहरि सुधि मति गई सचि न लगै पिआरु ॥

लोभाच्या लाटा त्याची बुद्धी आणि बुद्धी हिरावून घेतात आणि तो खऱ्या परमेश्वरावरील प्रेमाचा स्वीकार करत नाही.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਿਨਾ ਸਬਦੁ ਮਨਿ ਵਸੈ ਦਰਗਹ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥
गुरमुखि जिना सबदु मनि वसै दरगह मोख दुआरु ॥

शब्दाचा शब्द गुरुमुखांच्या मनात राहतो, ज्यांना मोक्षाचे द्वार सापडते.

ਨਾਨਕ ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਲਏ ਆਪੇ ਬਖਸਣਹਾਰੁ ॥੧॥
नानक आपे मेलि लए आपे बखसणहारु ॥१॥

हे नानक, प्रभु स्वतः त्यांना क्षमा करतो आणि त्यांना स्वतःशी एकरूप करतो. ||1||

ਮਃ ੪ ॥
मः ४ ॥

चौथी मेहल:

ਨਾਨਕ ਜਿਸੁ ਬਿਨੁ ਘੜੀ ਨ ਜੀਵਣਾ ਵਿਸਰੇ ਸਰੈ ਨ ਬਿੰਦ ॥
नानक जिसु बिनु घड़ी न जीवणा विसरे सरै न बिंद ॥

हे नानक, त्याच्याशिवाय आपण एक क्षणही जगू शकत नाही. त्याला विसरून आपण एका क्षणासाठीही यशस्वी होऊ शकलो नाही.

ਤਿਸੁ ਸਿਉ ਕਿਉ ਮਨ ਰੂਸੀਐ ਜਿਸਹਿ ਹਮਾਰੀ ਚਿੰਦ ॥੨॥
तिसु सिउ किउ मन रूसीऐ जिसहि हमारी चिंद ॥२॥

हे नश्वर, तुझी काळजी घेणाऱ्यावर तू कसा रागावणार? ||2||

ਮਃ ੪ ॥
मः ४ ॥

चौथी मेहल:

ਸਾਵਣੁ ਆਇਆ ਝਿਮਝਿਮਾ ਹਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇ ॥
सावणु आइआ झिमझिमा हरि गुरमुखि नामु धिआइ ॥

सावनचा पावसाळा आला आहे. गुरुमुख परमेश्वराच्या नामाचे चिंतन करतो.

ਦੁਖ ਭੁਖ ਕਾੜਾ ਸਭੁ ਚੁਕਾਇਸੀ ਮੀਹੁ ਵੁਠਾ ਛਹਬਰ ਲਾਇ ॥
दुख भुख काड़ा सभु चुकाइसी मीहु वुठा छहबर लाइ ॥

जेव्हा पाऊस मुसळधार पडतो तेव्हा सर्व वेदना, भूक आणि दुर्दैव संपते.

ਸਭ ਧਰਤਿ ਭਈ ਹਰੀਆਵਲੀ ਅੰਨੁ ਜੰਮਿਆ ਬੋਹਲ ਲਾਇ ॥
सभ धरति भई हरीआवली अंनु जंमिआ बोहल लाइ ॥

संपूर्ण पृथ्वी टवटवीत झाली आहे आणि धान्य भरपूर प्रमाणात उगवले आहे.

ਹਰਿ ਅਚਿੰਤੁ ਬੁਲਾਵੈ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਹਰਿ ਆਪੇ ਪਾਵੈ ਥਾਇ ॥
हरि अचिंतु बुलावै क्रिपा करि हरि आपे पावै थाइ ॥

निश्चिंत परमेश्वर, त्याच्या कृपेने, त्या नश्वराला बोलावतो ज्याला परमेश्वर स्वतः मान्यता देतो.

ਹਰਿ ਤਿਸਹਿ ਧਿਆਵਹੁ ਸੰਤ ਜਨਹੁ ਜੁ ਅੰਤੇ ਲਏ ਛਡਾਇ ॥
हरि तिसहि धिआवहु संत जनहु जु अंते लए छडाइ ॥

म्हणून हे संतांनो, परमेश्वराचे चिंतन करा; तो तुम्हांला शेवटी वाचवेल.

ਹਰਿ ਕੀਰਤਿ ਭਗਤਿ ਅਨੰਦੁ ਹੈ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥
हरि कीरति भगति अनंदु है सदा सुखु वसै मनि आइ ॥

परमेश्वराची स्तुती आणि भक्तीचे कीर्तन म्हणजे आनंद; मनाला शांती मिळेल.

ਜਿਨੑਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਅਰਾਧਿਆ ਤਿਨਾ ਦੁਖ ਭੁਖ ਲਹਿ ਜਾਇ ॥
जिना गुरमुखि नामु अराधिआ तिना दुख भुख लहि जाइ ॥

जे गुरुमुख भगवंताच्या नामाची उपासना करतात - त्यांची वेदना आणि भूक नाहीशी होते.

ਜਨ ਨਾਨਕੁ ਤ੍ਰਿਪਤੈ ਗਾਇ ਗੁਣ ਹਰਿ ਦਰਸਨੁ ਦੇਹੁ ਸੁਭਾਇ ॥੩॥
जन नानकु त्रिपतै गाइ गुण हरि दरसनु देहु सुभाइ ॥३॥

सेवक नानक तृप्त होतात, भगवंताचे गुणगान गातात. कृपा करून त्याला तुझ्या दर्शनाच्या धन्य दर्शनाने सजवा. ||3||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਕੀ ਦਾਤਿ ਨਿਤ ਦੇਵੈ ਚੜੈ ਸਵਾਈਆ ॥
गुर पूरे की दाति नित देवै चड़ै सवाईआ ॥

परिपूर्ण गुरू आपल्या भेटवस्तू देतात, ज्या दिवसेंदिवस वाढत जातात.

ਤੁਸਿ ਦੇਵੈ ਆਪਿ ਦਇਆਲੁ ਨ ਛਪੈ ਛਪਾਈਆ ॥
तुसि देवै आपि दइआलु न छपै छपाईआ ॥

दयाळू परमेश्वर स्वतः त्यांना बहाल करतो; ते लपवून लपवले जाऊ शकत नाही.

ਹਿਰਦੈ ਕਵਲੁ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ਉਨਮਨਿ ਲਿਵ ਲਾਈਆ ॥
हिरदै कवलु प्रगासु उनमनि लिव लाईआ ॥

हृदय-कमळ उमलते, आणि नश्वर परम आनंदाच्या अवस्थेत प्रेमाने लीन होतो.

ਜੇ ਕੋ ਕਰੇ ਉਸ ਦੀ ਰੀਸ ਸਿਰਿ ਛਾਈ ਪਾਈਆ ॥
जे को करे उस दी रीस सिरि छाई पाईआ ॥

जर कोणी त्याला आव्हान देण्याचा प्रयत्न केला तर परमेश्वर त्याच्या डोक्यावर धूळ फेकतो.

ਨਾਨਕ ਅਪੜਿ ਕੋਇ ਨ ਸਕਈ ਪੂਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਵਡਿਆਈਆ ॥੩੪॥
नानक अपड़ि कोइ न सकई पूरे सतिगुर की वडिआईआ ॥३४॥

हे नानक, परिपूर्ण खऱ्या गुरूंच्या महिमाइतका कोणीही नाही. ||34||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430