श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 336


ਬਿਖੈ ਬਾਚੁ ਹਰਿ ਰਾਚੁ ਸਮਝੁ ਮਨ ਬਉਰਾ ਰੇ ॥
बिखै बाचु हरि राचु समझु मन बउरा रे ॥

म्हणून भ्रष्टतेपासून दूर राहा आणि परमेश्वरात मग्न व्हा; वेड्या मन, हा सल्ला घे.

ਨਿਰਭੈ ਹੋਇ ਨ ਹਰਿ ਭਜੇ ਮਨ ਬਉਰਾ ਰੇ ਗਹਿਓ ਨ ਰਾਮ ਜਹਾਜੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
निरभै होइ न हरि भजे मन बउरा रे गहिओ न राम जहाजु ॥१॥ रहाउ ॥

हे वेड्या मन, तू निर्भयपणे परमेश्वराचे चिंतन केले नाहीस; तू प्रभूच्या बोटीवर चढला नाहीस. ||1||विराम||

ਮਰਕਟ ਮੁਸਟੀ ਅਨਾਜ ਕੀ ਮਨ ਬਉਰਾ ਰੇ ਲੀਨੀ ਹਾਥੁ ਪਸਾਰਿ ॥
मरकट मुसटी अनाज की मन बउरा रे लीनी हाथु पसारि ॥

वेड्या मन, माकड हात पुढे करून मूठभर धान्य घेते;

ਛੂਟਨ ਕੋ ਸਹਸਾ ਪਰਿਆ ਮਨ ਬਉਰਾ ਰੇ ਨਾਚਿਓ ਘਰ ਘਰ ਬਾਰਿ ॥੨॥
छूटन को सहसा परिआ मन बउरा रे नाचिओ घर घर बारि ॥२॥

आता सुटू शकत नाही, हे वेड्या मन, घरोघरी नाचायला लावले आहे. ||2||

ਜਿਉ ਨਲਨੀ ਸੂਅਟਾ ਗਹਿਓ ਮਨ ਬਉਰਾ ਰੇ ਮਾਯਾ ਇਹੁ ਬਿਉਹਾਰੁ ॥
जिउ नलनी सूअटा गहिओ मन बउरा रे माया इहु बिउहारु ॥

जाळ्यात अडकलेल्या पोपटाप्रमाणे, हे वेड्या मन, मायेच्या मामात अडकलेल्या तू.

ਜੈਸਾ ਰੰਗੁ ਕਸੁੰਭ ਕਾ ਮਨ ਬਉਰਾ ਰੇ ਤਿਉ ਪਸਰਿਓ ਪਾਸਾਰੁ ॥੩॥
जैसा रंगु कसुंभ का मन बउरा रे तिउ पसरिओ पासारु ॥३॥

कुसुमाच्या कमकुवत रंगाप्रमाणे, हे वेड्या मन, या रूप आणि पदार्थाच्या जगाचाही विस्तार आहे. ||3||

ਨਾਵਨ ਕਉ ਤੀਰਥ ਘਨੇ ਮਨ ਬਉਰਾ ਰੇ ਪੂਜਨ ਕਉ ਬਹੁ ਦੇਵ ॥
नावन कउ तीरथ घने मन बउरा रे पूजन कउ बहु देव ॥

अशी अनेक पवित्र तीर्थे आहेत ज्यात स्नान करावे, हे वेड्या मन, आणि अनेक देवांची पूजा करावी.

ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਛੂਟਨੁ ਨਹੀ ਮਨ ਬਉਰਾ ਰੇ ਛੂਟਨੁ ਹਰਿ ਕੀ ਸੇਵ ॥੪॥੧॥੬॥੫੭॥
कहु कबीर छूटनु नही मन बउरा रे छूटनु हरि की सेव ॥४॥१॥६॥५७॥

कबीर म्हणतात, हे वेड्या मन, तुझा असा उद्धार होणार नाही; परमेश्वराची सेवा केल्यानेच तुम्हाला मुक्ती मिळेल. ||4||1||6||57||

ਗਉੜੀ ॥
गउड़ी ॥

गौरी:

ਅਗਨਿ ਨ ਦਹੈ ਪਵਨੁ ਨਹੀ ਮਗਨੈ ਤਸਕਰੁ ਨੇਰਿ ਨ ਆਵੈ ॥
अगनि न दहै पवनु नही मगनै तसकरु नेरि न आवै ॥

अग्नी ते जाळत नाही आणि वारा ते उडवत नाही. चोर त्याच्या जवळ जाऊ शकत नाहीत.

ਰਾਮ ਨਾਮ ਧਨੁ ਕਰਿ ਸੰਚਉਨੀ ਸੋ ਧਨੁ ਕਤ ਹੀ ਨ ਜਾਵੈ ॥੧॥
राम नाम धनु करि संचउनी सो धनु कत ही न जावै ॥१॥

परमेश्वराच्या नामाची संपत्ती जमा करा; ती संपत्ती कुठेही जात नाही. ||1||

ਹਮਰਾ ਧਨੁ ਮਾਧਉ ਗੋਬਿੰਦੁ ਧਰਣੀਧਰੁ ਇਹੈ ਸਾਰ ਧਨੁ ਕਹੀਐ ॥
हमरा धनु माधउ गोबिंदु धरणीधरु इहै सार धनु कहीऐ ॥

माझी संपत्ती देव आहे, संपत्तीचा स्वामी, विश्वाचा स्वामी, पृथ्वीचा आधार: याला सर्वात उत्कृष्ट संपत्ती म्हणतात.

ਜੋ ਸੁਖੁ ਪ੍ਰਭ ਗੋਬਿੰਦ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸੋ ਸੁਖੁ ਰਾਜਿ ਨ ਲਹੀਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
जो सुखु प्रभ गोबिंद की सेवा सो सुखु राजि न लहीऐ ॥१॥ रहाउ ॥

जी शांती विश्वाचा स्वामी देवाची सेवा केल्याने मिळते - ती शांती राज्यांमध्ये किंवा सत्तेत सापडत नाही. ||1||विराम||

ਇਸੁ ਧਨ ਕਾਰਣਿ ਸਿਵ ਸਨਕਾਦਿਕ ਖੋਜਤ ਭਏ ਉਦਾਸੀ ॥
इसु धन कारणि सिव सनकादिक खोजत भए उदासी ॥

या संपत्तीच्या शोधात शिव आणि सनक उदासी झाले आणि संसाराचा त्याग केला.

ਮਨਿ ਮੁਕੰਦੁ ਜਿਹਬਾ ਨਾਰਾਇਨੁ ਪਰੈ ਨ ਜਮ ਕੀ ਫਾਸੀ ॥੨॥
मनि मुकंदु जिहबा नाराइनु परै न जम की फासी ॥२॥

ज्याचे मन मुक्तीपरमेश्वराने भरलेले आहे आणि ज्याच्या जिभेने भगवंताचे नामस्मरण केले आहे, त्याला मृत्यूच्या फासात पकडले जाणार नाही. ||2||

ਨਿਜ ਧਨੁ ਗਿਆਨੁ ਭਗਤਿ ਗੁਰਿ ਦੀਨੀ ਤਾਸੁ ਸੁਮਤਿ ਮਨੁ ਲਾਗਾ ॥
निज धनु गिआनु भगति गुरि दीनी तासु सुमति मनु लागा ॥

माझी स्वतःची संपत्ती म्हणजे गुरूंनी दिलेली आध्यात्मिक बुद्धी आणि भक्ती; माझे मन परिपूर्ण तटस्थ संतुलनात स्थिर आहे.

ਜਲਤ ਅੰਭ ਥੰਭਿ ਮਨੁ ਧਾਵਤ ਭਰਮ ਬੰਧਨ ਭਉ ਭਾਗਾ ॥੩॥
जलत अंभ थंभि मनु धावत भरम बंधन भउ भागा ॥३॥

ते जळत्या आत्म्यासाठी पाण्यासारखे आहे, भटकणाऱ्या मनाला नांगरणाऱ्या आधारासारखे आहे; शंका आणि भीतीचे बंधन नाहीसे झाले आहे. ||3||

ਕਹੈ ਕਬੀਰੁ ਮਦਨ ਕੇ ਮਾਤੇ ਹਿਰਦੈ ਦੇਖੁ ਬੀਚਾਰੀ ॥
कहै कबीरु मदन के माते हिरदै देखु बीचारी ॥

कबीर म्हणतात: हे कामवासनेने मदमस्त झालेल्यांनो, हे तुमच्या हृदयात चिंतन करून पहा.

ਤੁਮ ਘਰਿ ਲਾਖ ਕੋਟਿ ਅਸ੍ਵ ਹਸਤੀ ਹਮ ਘਰਿ ਏਕੁ ਮੁਰਾਰੀ ॥੪॥੧॥੭॥੫੮॥
तुम घरि लाख कोटि अस्व हसती हम घरि एकु मुरारी ॥४॥१॥७॥५८॥

तुमच्या घरात शेकडो हजारो, लाखो घोडे आणि हत्ती आहेत; पण माझ्या घरात एकच परमेश्वर आहे. ||4||1||7||58||

ਗਉੜੀ ॥
गउड़ी ॥

गौरी:

ਜਿਉ ਕਪਿ ਕੇ ਕਰ ਮੁਸਟਿ ਚਨਨ ਕੀ ਲੁਬਧਿ ਨ ਤਿਆਗੁ ਦਇਓ ॥
जिउ कपि के कर मुसटि चनन की लुबधि न तिआगु दइओ ॥

मूठभर धान्य असलेल्या वानरांप्रमाणे, जो लोभामुळे जाऊ देणार नाही

ਜੋ ਜੋ ਕਰਮ ਕੀਏ ਲਾਲਚ ਸਿਉ ਤੇ ਫਿਰਿ ਗਰਹਿ ਪਰਿਓ ॥੧॥
जो जो करम कीए लालच सिउ ते फिरि गरहि परिओ ॥१॥

- असेच, लोभापोटी केलेली सर्व कर्मे शेवटी एखाद्याच्या गळ्यात फास बनतात. ||1||

ਭਗਤਿ ਬਿਨੁ ਬਿਰਥੇ ਜਨਮੁ ਗਇਓ ॥
भगति बिनु बिरथे जनमु गइओ ॥

भक्तिपूजेशिवाय मानवी जीवन व्यर्थ जाते.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਭਗਵਾਨ ਭਜਨ ਬਿਨੁ ਕਹੀ ਨ ਸਚੁ ਰਹਿਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
साधसंगति भगवान भजन बिनु कही न सचु रहिओ ॥१॥ रहाउ ॥

सद्संगतीशिवाय, पवित्र संगतीशिवाय, कंप आणि ध्यान केल्याशिवाय, मनुष्य सत्यात टिकत नाही. ||1||विराम||

ਜਿਉ ਉਦਿਆਨ ਕੁਸਮ ਪਰਫੁਲਿਤ ਕਿਨਹਿ ਨ ਘ੍ਰਾਉ ਲਇਓ ॥
जिउ उदिआन कुसम परफुलित किनहि न घ्राउ लइओ ॥

वाळवंटात उमलणाऱ्या फुलाप्रमाणे, त्याचा सुगंध कोणीही घेत नाही.

ਤੈਸੇ ਭ੍ਰਮਤ ਅਨੇਕ ਜੋਨਿ ਮਹਿ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਕਾਲ ਹਇਓ ॥੨॥
तैसे भ्रमत अनेक जोनि महि फिरि फिरि काल हइओ ॥२॥

म्हणून लोक पुनर्जन्मात भटकतात; पुन:पुन्हा, ते मृत्यूने नष्ट होतात. ||2||

ਇਆ ਧਨ ਜੋਬਨ ਅਰੁ ਸੁਤ ਦਾਰਾ ਪੇਖਨ ਕਉ ਜੁ ਦਇਓ ॥
इआ धन जोबन अरु सुत दारा पेखन कउ जु दइओ ॥

परमेश्वराने तुम्हाला दिलेली ही संपत्ती, तारुण्य, मुले आणि जोडीदार - हे सर्व फक्त एक शो आहे.

ਤਿਨ ਹੀ ਮਾਹਿ ਅਟਕਿ ਜੋ ਉਰਝੇ ਇੰਦ੍ਰੀ ਪ੍ਰੇਰਿ ਲਇਓ ॥੩॥
तिन ही माहि अटकि जो उरझे इंद्री प्रेरि लइओ ॥३॥

जे यात अडकतात आणि अडकतात ते इंद्रिय वासनेने वाहून जातात. ||3||

ਅਉਧ ਅਨਲ ਤਨੁ ਤਿਨ ਕੋ ਮੰਦਰੁ ਚਹੁ ਦਿਸ ਠਾਟੁ ਠਇਓ ॥
अउध अनल तनु तिन को मंदरु चहु दिस ठाटु ठइओ ॥

वय हा अग्नी आहे आणि शरीर हे पेंढ्याचे घर आहे; चारही बाजूंनी हे नाटक सुरू आहे.

ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਭੈ ਸਾਗਰ ਤਰਨ ਕਉ ਮੈ ਸਤਿਗੁਰ ਓਟ ਲਇਓ ॥੪॥੧॥੮॥੫੯॥
कहि कबीर भै सागर तरन कउ मै सतिगुर ओट लइओ ॥४॥१॥८॥५९॥

कबीर म्हणतात, भयंकर विश्वसागर ओलांडण्यासाठी मी खऱ्या गुरूंचा आश्रय घेतला आहे. ||4||1||8||59||

ਗਉੜੀ ॥
गउड़ी ॥

गौरी:

ਪਾਨੀ ਮੈਲਾ ਮਾਟੀ ਗੋਰੀ ॥
पानी मैला माटी गोरी ॥

शुक्राणूचे पाणी ढगाळ असते आणि अंडाशयाची अंडी किरमिजी रंगाची असते.

ਇਸ ਮਾਟੀ ਕੀ ਪੁਤਰੀ ਜੋਰੀ ॥੧॥
इस माटी की पुतरी जोरी ॥१॥

या मातीपासून कठपुतळी तयार होते. ||1||

ਮੈ ਨਾਹੀ ਕਛੁ ਆਹਿ ਨ ਮੋਰਾ ॥
मै नाही कछु आहि न मोरा ॥

मी काहीही नाही आणि माझे काहीही नाही.

ਤਨੁ ਧਨੁ ਸਭੁ ਰਸੁ ਗੋਬਿੰਦ ਤੋਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
तनु धनु सभु रसु गोबिंद तोरा ॥१॥ रहाउ ॥

हे शरीर, संपत्ती आणि सर्व स्वादिष्ट पदार्थ हे विश्वाच्या स्वामी, तुझेच आहेत. ||1||विराम||

ਇਸ ਮਾਟੀ ਮਹਿ ਪਵਨੁ ਸਮਾਇਆ ॥
इस माटी महि पवनु समाइआ ॥

या चिकणमातीमध्ये, श्वास ओतला जातो.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430