श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1360


ਬ੍ਰਹਮਣਹ ਸੰਗਿ ਉਧਰਣੰ ਬ੍ਰਹਮ ਕਰਮ ਜਿ ਪੂਰਣਹ ॥
ब्रहमणह संगि उधरणं ब्रहम करम जि पूरणह ॥

ब्राह्मणाशी सहवास केल्यास, त्याची कृती परिपूर्ण आणि ईश्वरासारखी असेल तर त्याचा उद्धार होतो.

ਆਤਮ ਰਤੰ ਸੰਸਾਰ ਗਹੰ ਤੇ ਨਰ ਨਾਨਕ ਨਿਹਫਲਹ ॥੬੫॥
आतम रतं संसार गहं ते नर नानक निहफलह ॥६५॥

ज्यांचे आत्मे जगामध्ये रंगलेले आहेत - हे नानक, त्यांचे जीवन निष्फळ आहे. ||65||

ਪਰ ਦਰਬ ਹਿਰਣੰ ਬਹੁ ਵਿਘਨ ਕਰਣੰ ਉਚਰਣੰ ਸਰਬ ਜੀਅ ਕਹ ॥
पर दरब हिरणं बहु विघन करणं उचरणं सरब जीअ कह ॥

नश्वर इतरांची संपत्ती चोरतो, आणि सर्व प्रकारच्या समस्या निर्माण करतो; त्याचा उपदेश केवळ त्याच्या उपजीविकेसाठी आहे.

ਲਉ ਲਈ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਅਤਿਪਤਿ ਮਨ ਮਾਏ ਕਰਮ ਕਰਤ ਸਿ ਸੂਕਰਹ ॥੬੬॥
लउ लई त्रिसना अतिपति मन माए करम करत सि सूकरह ॥६६॥

त्याची ही इच्छा आणि ती पूर्ण होत नाही; त्याचे मन मायेत अडकले आहे, आणि तो डुकरासारखा वागत आहे. ||66||

ਮਤੇ ਸਮੇਵ ਚਰਣੰ ਉਧਰਣੰ ਭੈ ਦੁਤਰਹ ॥
मते समेव चरणं उधरणं भै दुतरह ॥

जे मादक आहेत आणि भगवंताच्या कमळ चरणात लीन आहेत ते भयंकर जग-सागरापासून वाचतात.

ਅਨੇਕ ਪਾਤਿਕ ਹਰਣੰ ਨਾਨਕ ਸਾਧ ਸੰਗਮ ਨ ਸੰਸਯਹ ॥੬੭॥੪॥
अनेक पातिक हरणं नानक साध संगम न संसयह ॥६७॥४॥

हे नानक, संतांच्या संगतीत, अगणित पापांचा नाश होतो; याबद्दल शंका नाही. ||67||4||

ਮਹਲਾ ੫ ਗਾਥਾ ॥
महला ५ गाथा ॥

पाचवी मेहल, गाताहा:

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक वैश्विक निर्माता देव. खऱ्या गुरूंच्या कृपेने:

ਕਰਪੂਰ ਪੁਹਪ ਸੁਗੰਧਾ ਪਰਸ ਮਾਨੁਖੵ ਦੇਹੰ ਮਲੀਣੰ ॥
करपूर पुहप सुगंधा परस मानुख्य देहं मलीणं ॥

कापूर, फुले आणि अत्तर मानवी शरीराच्या संपर्कात आल्याने दूषित होतात.

ਮਜਾ ਰੁਧਿਰ ਦ੍ਰੁਗੰਧਾ ਨਾਨਕ ਅਥਿ ਗਰਬੇਣ ਅਗੵਾਨਣੋ ॥੧॥
मजा रुधिर द्रुगंधा नानक अथि गरबेण अग्यानणो ॥१॥

हे नानक, अज्ञानी माणसाला त्याच्या दुर्गंधीयुक्त मज्जा, रक्त आणि हाडे यांचा अभिमान आहे. ||1||

ਪਰਮਾਣੋ ਪਰਜੰਤ ਆਕਾਸਹ ਦੀਪ ਲੋਅ ਸਿਖੰਡਣਹ ॥
परमाणो परजंत आकासह दीप लोअ सिखंडणह ॥

जरी नश्वर स्वत: ला अणूच्या आकारात कमी करू शकतो आणि इथरमधून शूट करू शकतो,

ਗਛੇਣ ਨੈਣ ਭਾਰੇਣ ਨਾਨਕ ਬਿਨਾ ਸਾਧੂ ਨ ਸਿਧੵਤੇ ॥੨॥
गछेण नैण भारेण नानक बिना साधू न सिध्यते ॥२॥

हे नानक, डोळे मिचकावताना जग आणि क्षेत्रे, पवित्र संतांशिवाय, त्याचे तारण होणार नाही. ||2||

ਜਾਣੋ ਸਤਿ ਹੋਵੰਤੋ ਮਰਣੋ ਦ੍ਰਿਸਟੇਣ ਮਿਥਿਆ ॥
जाणो सति होवंतो मरणो द्रिसटेण मिथिआ ॥

मृत्यू येणार हे निश्चित जाणून घ्या; जे दिसते ते खोटे आहे.

ਕੀਰਤਿ ਸਾਥਿ ਚਲੰਥੋ ਭਣੰਤਿ ਨਾਨਕ ਸਾਧ ਸੰਗੇਣ ॥੩॥
कीरति साथि चलंथो भणंति नानक साध संगेण ॥३॥

म्हणून साधु संगतीत परमेश्वराच्या स्तुतीचे कीर्तन करा; शेवटी हा एकटाच तुझ्याबरोबर जाईल. ||3||

ਮਾਯਾ ਚਿਤ ਭਰਮੇਣ ਇਸਟ ਮਿਤ੍ਰੇਖੁ ਬਾਂਧਵਹ ॥
माया चित भरमेण इसट मित्रेखु बांधवह ॥

चेतना मायेत हरवलेली, मित्र आणि नातेवाईक यांच्याशी जोडलेली असते.

ਲਬਧੵੰ ਸਾਧ ਸੰਗੇਣ ਨਾਨਕ ਸੁਖ ਅਸਥਾਨੰ ਗੋਪਾਲ ਭਜਣੰ ॥੪॥
लबध्यं साध संगेण नानक सुख असथानं गोपाल भजणं ॥४॥

हे नानक, सद्संगतीमध्ये ब्रह्मांडाच्या परमेश्वराचे कंपन आणि चिंतन केल्याने शाश्वत विश्रांतीची जागा मिळते. ||4||

ਮੈਲਾਗਰ ਸੰਗੇਣ ਨਿੰਮੁ ਬਿਰਖ ਸਿ ਚੰਦਨਹ ॥
मैलागर संगेण निंमु बिरख सि चंदनह ॥

चंदनाच्या झाडाजवळ उगवलेला निम वृक्ष चंदनाच्या झाडासारखाच होतो.

ਨਿਕਟਿ ਬਸੰਤੋ ਬਾਂਸੋ ਨਾਨਕ ਅਹੰ ਬੁਧਿ ਨ ਬੋਹਤੇ ॥੫॥
निकटि बसंतो बांसो नानक अहं बुधि न बोहते ॥५॥

पण बांबूचे झाड, त्याच्या शेजारी वाढलेले, त्याचा सुगंध घेत नाही; ते खूप उंच आणि अभिमानास्पद आहे. ||5||

ਗਾਥਾ ਗੁੰਫ ਗੋਪਾਲ ਕਥੰ ਮਥੰ ਮਾਨ ਮਰਦਨਹ ॥
गाथा गुंफ गोपाल कथं मथं मान मरदनह ॥

या गाथामध्ये प्रभूचे प्रवचन विणलेले आहे; ते ऐकून अभिमानाचा चुराडा होतो.

ਹਤੰ ਪੰਚ ਸਤ੍ਰੇਣ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਬਾਣੇ ਪ੍ਰਹਾਰਣਹ ॥੬॥
हतं पंच सत्रेण नानक हरि बाणे प्रहारणह ॥६॥

हे नानक, प्रभूचा बाण मारून पाच शत्रू मारले गेले. ||6||

ਬਚਨ ਸਾਧ ਸੁਖ ਪੰਥਾ ਲਹੰਥਾ ਬਡ ਕਰਮਣਹ ॥
बचन साध सुख पंथा लहंथा बड करमणह ॥

पवित्र शब्द शांतीचा मार्ग आहेत. ते चांगल्या कर्माने प्राप्त होतात.

ਰਹੰਤਾ ਜਨਮ ਮਰਣੇਨ ਰਮਣੰ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨਹ ॥੭॥
रहंता जनम मरणेन रमणं नानक हरि कीरतनह ॥७॥

हे नानक, परमेश्वराच्या स्तुतीचे कीर्तन गाताना जन्म-मृत्यूचे चक्र संपले आहे. ||7||

ਪਤ੍ਰ ਭੁਰਿਜੇਣ ਝੜੀਯੰ ਨਹ ਜੜੀਅੰ ਪੇਡ ਸੰਪਤਾ ॥
पत्र भुरिजेण झड़ीयं नह जड़ीअं पेड संपता ॥

जेव्हा पाने कोमेजतात आणि पडतात तेव्हा ते पुन्हा फांदीला जोडता येत नाहीत.

ਨਾਮ ਬਿਹੂਣ ਬਿਖਮਤਾ ਨਾਨਕ ਬਹੰਤਿ ਜੋਨਿ ਬਾਸਰੋ ਰੈਣੀ ॥੮॥
नाम बिहूण बिखमता नानक बहंति जोनि बासरो रैणी ॥८॥

भगवंताच्या नामाशिवाय, हे नानक, दुःख आणि दुःख आहे. नश्वर रात्रंदिवस पुनर्जन्मात भटकत असतो. ||8||

ਭਾਵਨੀ ਸਾਧ ਸੰਗੇਣ ਲਭੰਤੰ ਬਡ ਭਾਗਣਹ ॥
भावनी साध संगेण लभंतं बड भागणह ॥

परम सौभाग्यवती सद्संगत, पवित्र संगतीवर प्रेमाने धन्यता प्राप्त होते.

ਹਰਿ ਨਾਮ ਗੁਣ ਰਮਣੰ ਨਾਨਕ ਸੰਸਾਰ ਸਾਗਰ ਨਹ ਬਿਆਪਣਹ ॥੯॥
हरि नाम गुण रमणं नानक संसार सागर नह बिआपणह ॥९॥

हे नानक, जो भगवंताच्या नामाचा महिमा गातो, त्याला संसार-सागराचा त्रास होत नाही. ||9||

ਗਾਥਾ ਗੂੜ ਅਪਾਰੰ ਸਮਝਣੰ ਬਿਰਲਾ ਜਨਹ ॥
गाथा गूड़ अपारं समझणं बिरला जनह ॥

हा गाथा गहन आणि अनंत आहे; हे समजणारे किती दुर्मिळ आहेत.

ਸੰਸਾਰ ਕਾਮ ਤਜਣੰ ਨਾਨਕ ਗੋਬਿੰਦ ਰਮਣੰ ਸਾਧ ਸੰਗਮਹ ॥੧੦॥
संसार काम तजणं नानक गोबिंद रमणं साध संगमह ॥१०॥

हे नानक, ते लैंगिक इच्छा आणि सांसारिक प्रेमाचा त्याग करतात आणि सद्संगतीमध्ये परमेश्वराची स्तुती करतात. ||10||

ਸੁਮੰਤ੍ਰ ਸਾਧ ਬਚਨਾ ਕੋਟਿ ਦੋਖ ਬਿਨਾਸਨਹ ॥
सुमंत्र साध बचना कोटि दोख बिनासनह ॥

पवित्र शब्द हे सर्वात उदात्त मंत्र आहेत. ते लाखो पापी चुका नष्ट करतात.

ਹਰਿ ਚਰਣ ਕਮਲ ਧੵਾਨੰ ਨਾਨਕ ਕੁਲ ਸਮੂਹ ਉਧਾਰਣਹ ॥੧੧॥
हरि चरण कमल ध्यानं नानक कुल समूह उधारणह ॥११॥

भगवंताच्या कमळ चरणांचे ध्यान केल्याने, हे नानक, सर्व पिढ्यांचा उद्धार होतो. ||11||

ਸੁੰਦਰ ਮੰਦਰ ਸੈਣਹ ਜੇਣ ਮਧੵ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨਹ ॥
सुंदर मंदर सैणह जेण मध्य हरि कीरतनह ॥

तो राजवाडा सुंदर आहे, ज्यात भगवंताचे कीर्तन गायले जाते.

ਮੁਕਤੇ ਰਮਣ ਗੋਬਿੰਦਹ ਨਾਨਕ ਲਬਧੵੰ ਬਡ ਭਾਗਣਹ ॥੧੨॥
मुकते रमण गोबिंदह नानक लबध्यं बड भागणह ॥१२॥

ब्रह्मांडाच्या परमेश्वरावर जे वास करतात ते मुक्त होतात. हे नानक, फक्त सर्वात भाग्यवान इतके धन्य आहेत. ||12||

ਹਰਿ ਲਬਧੋ ਮਿਤ੍ਰ ਸੁਮਿਤੋ ॥
हरि लबधो मित्र सुमितो ॥

मला परमेश्वर, माझा मित्र, माझा सर्वात चांगला मित्र सापडला आहे.

ਬਿਦਾਰਣ ਕਦੇ ਨ ਚਿਤੋ ॥
बिदारण कदे न चितो ॥

तो माझे हृदय कधीही तोडू शकणार नाही.

ਜਾ ਕਾ ਅਸਥਲੁ ਤੋਲੁ ਅਮਿਤੋ ॥
जा का असथलु तोलु अमितो ॥

त्याचे निवासस्थान शाश्वत आहे; त्याचे वजन करता येत नाही.

ਸੁੋਈ ਨਾਨਕ ਸਖਾ ਜੀਅ ਸੰਗਿ ਕਿਤੋ ॥੧੩॥
सुोई नानक सखा जीअ संगि कितो ॥१३॥

नानकांनी त्याला आपल्या आत्म्याचा मित्र बनवले आहे. ||१३||

ਅਪਜਸੰ ਮਿਟੰਤ ਸਤ ਪੁਤ੍ਰਹ ॥ ਸਿਮਰਤਬੵ ਰਿਦੈ ਗੁਰ ਮੰਤ੍ਰਣਹ ॥
अपजसं मिटंत सत पुत्रह ॥ सिमरतब्य रिदै गुर मंत्रणह ॥

गुरूंच्या मंत्राचे हृदयात चिंतन करणाऱ्या खऱ्या पुत्रामुळे माणसाची वाईट प्रतिष्ठा नष्ट होते.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430