श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 128


ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੩ ॥
माझ महला ३ ॥

माझ, तिसरी मेहल:

ਮਨਮੁਖ ਪੜਹਿ ਪੰਡਿਤ ਕਹਾਵਹਿ ॥
मनमुख पड़हि पंडित कहावहि ॥

स्वैच्छिक मनमुख वाचतात आणि पाठ करतात; त्यांना पंडित-अध्यात्मिक विद्वान म्हणतात.

ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਮਹਾ ਦੁਖੁ ਪਾਵਹਿ ॥
दूजै भाइ महा दुखु पावहि ॥

पण ते द्वैताच्या प्रेमात पडलेले आहेत, आणि ते भयंकर वेदना सहन करतात.

ਬਿਖਿਆ ਮਾਤੇ ਕਿਛੁ ਸੂਝੈ ਨਾਹੀ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਜੂਨੀ ਆਵਣਿਆ ॥੧॥
बिखिआ माते किछु सूझै नाही फिरि फिरि जूनी आवणिआ ॥१॥

दुर्गुणांच्या नशेत त्यांना काहीच कळत नाही. ते पुन्हा पुन्हा, पुनर्जन्म घेतात. ||1||

ਹਉ ਵਾਰੀ ਜੀਉ ਵਾਰੀ ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਮਿਲਾਵਣਿਆ ॥
हउ वारी जीउ वारी हउमै मारि मिलावणिआ ॥

मी त्याग आहे, माझा आत्मा त्याग आहे, जे आपल्या अहंकाराला वश करून परमेश्वराशी एकरूप होतात.

ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਤੇ ਹਰਿ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਹਰਿ ਰਸੁ ਸਹਜਿ ਪੀਆਵਣਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
गुर सेवा ते हरि मनि वसिआ हरि रसु सहजि पीआवणिआ ॥१॥ रहाउ ॥

ते गुरूंची सेवा करतात आणि परमेश्वर त्यांच्या मनात वास करतो; ते प्रभूचे उदात्त सार अंतर्ज्ञानाने पितात. ||1||विराम||

ਵੇਦੁ ਪੜਹਿ ਹਰਿ ਰਸੁ ਨਹੀ ਆਇਆ ॥
वेदु पड़हि हरि रसु नही आइआ ॥

पंडित वेद वाचतात, परंतु त्यांना परमेश्वराचे सार प्राप्त होत नाही.

ਵਾਦੁ ਵਖਾਣਹਿ ਮੋਹੇ ਮਾਇਆ ॥
वादु वखाणहि मोहे माइआ ॥

मायेच्या नशेत ते वाद घालतात, वाद घालतात.

ਅਗਿਆਨਮਤੀ ਸਦਾ ਅੰਧਿਆਰਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝਿ ਹਰਿ ਗਾਵਣਿਆ ॥੨॥
अगिआनमती सदा अंधिआरा गुरमुखि बूझि हरि गावणिआ ॥२॥

मूर्ख बुद्धीवादी कायमचे आध्यात्मिक अंधारात असतात. गुरुमुख समजतात, आणि परमेश्वराची स्तुती गातात. ||2||

ਅਕਥੋ ਕਥੀਐ ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਵੈ ॥
अकथो कथीऐ सबदि सुहावै ॥

अवर्णनीय वर्णन केवळ शब्दाच्या सुंदर शब्दाद्वारे केले जाते.

ਗੁਰਮਤੀ ਮਨਿ ਸਚੋ ਭਾਵੈ ॥
गुरमती मनि सचो भावै ॥

गुरूंच्या उपदेशाने सत्य मनाला प्रसन्न होते.

ਸਚੋ ਸਚੁ ਰਵਹਿ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਇਹੁ ਮਨੁ ਸਚਿ ਰੰਗਾਵਣਿਆ ॥੩॥
सचो सचु रवहि दिनु राती इहु मनु सचि रंगावणिआ ॥३॥

जे रात्रंदिवस सत्याचे सत्य बोलतात - त्यांचे मन सत्याने रंगलेले असते. ||3||

ਜੋ ਸਚਿ ਰਤੇ ਤਿਨ ਸਚੋ ਭਾਵੈ ॥
जो सचि रते तिन सचो भावै ॥

जे सत्याशी जुळलेले असतात ते सत्यावर प्रेम करतात.

ਆਪੇ ਦੇਇ ਨ ਪਛੋਤਾਵੈ ॥
आपे देइ न पछोतावै ॥

ही देणगी परमेश्वर स्वतः देतो; तो परत घेणार नाही.

ਕੂੜੁ ਕੁਸਤੁ ਤਿਨਾ ਮੈਲੁ ਨ ਲਾਗੈ ॥
कूड़ु कुसतु तिना मैलु न लागै ॥

फसवणूक आणि खोटेपणाची घाण त्यांना चिकटत नाही जे,

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਅਨਦਿਨੁ ਜਾਗੈ ॥
गुरपरसादी अनदिनु जागै ॥

गुरूंच्या कृपेने रात्रंदिवस जागृत आणि जागृत राहा.

ਨਿਰਮਲ ਨਾਮੁ ਵਸੈ ਘਟ ਭੀਤਰਿ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਮਿਲਾਵਣਿਆ ॥੫॥
निरमल नामु वसै घट भीतरि जोती जोति मिलावणिआ ॥५॥

निष्कलंक नाम, परमेश्वराचे नाव, त्यांच्या हृदयात खोलवर वास करते; त्यांचा प्रकाश प्रकाशात विलीन होतो. ||5||

ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਪੜਹਿ ਹਰਿ ਤਤੁ ਨ ਜਾਣਹਿ ॥
त्रै गुण पड़हि हरि ततु न जाणहि ॥

ते तीन गुणांबद्दल वाचतात, परंतु त्यांना परमेश्वराची आवश्यक वास्तविकता माहित नाही.

ਮੂਲਹੁ ਭੁਲੇ ਗੁਰਸਬਦੁ ਨ ਪਛਾਣਹਿ ॥
मूलहु भुले गुरसबदु न पछाणहि ॥

ते सर्वांचे उगमस्थान असलेल्या आदिम परमेश्वराला विसरतात आणि ते गुरूचे वचन ओळखत नाहीत.

ਮੋਹ ਬਿਆਪੇ ਕਿਛੁ ਸੂਝੈ ਨਾਹੀ ਗੁਰਸਬਦੀ ਹਰਿ ਪਾਵਣਿਆ ॥੬॥
मोह बिआपे किछु सूझै नाही गुरसबदी हरि पावणिआ ॥६॥

ते भावनिक आसक्तीत मग्न आहेत; त्यांना काहीच समजत नाही. गुरूंच्या वचनातून परमेश्वराचा शोध होतो. ||6||

ਵੇਦੁ ਪੁਕਾਰੈ ਤ੍ਰਿਬਿਧਿ ਮਾਇਆ ॥
वेदु पुकारै त्रिबिधि माइआ ॥

माया तीन गुणांची आहे असे वेद सांगतात.

ਮਨਮੁਖ ਨ ਬੂਝਹਿ ਦੂਜੈ ਭਾਇਆ ॥
मनमुख न बूझहि दूजै भाइआ ॥

द्वैताच्या प्रेमात पडलेल्या स्वार्थी मनमुखांना कळत नाही.

ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਪੜਹਿ ਹਰਿ ਏਕੁ ਨ ਜਾਣਹਿ ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਦੁਖੁ ਪਾਵਣਿਆ ॥੭॥
त्रै गुण पड़हि हरि एकु न जाणहि बिनु बूझे दुखु पावणिआ ॥७॥

ते तीन गुणांचे वाचन करतात, परंतु ते एका परमेश्वराला ओळखत नाहीत. समजून घेतल्याशिवाय, ते फक्त वेदना आणि दुःख प्राप्त करतात. ||7||

ਜਾ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਆਪਿ ਮਿਲਾਏ ॥
जा तिसु भावै ता आपि मिलाए ॥

जेव्हा हे परमेश्वराला आवडते तेव्हा तो आपल्याला स्वतःशी जोडतो.

ਗੁਰਸਬਦੀ ਸਹਸਾ ਦੂਖੁ ਚੁਕਾਏ ॥
गुरसबदी सहसा दूखु चुकाए ॥

गुरूंच्या वचनाने संशय व दुःख नाहीसे होतात.

ਨਾਨਕ ਨਾਵੈ ਕੀ ਸਚੀ ਵਡਿਆਈ ਨਾਮੋ ਮੰਨਿ ਸੁਖੁ ਪਾਵਣਿਆ ॥੮॥੩੦॥੩੧॥
नानक नावै की सची वडिआई नामो मंनि सुखु पावणिआ ॥८॥३०॥३१॥

हे नानक, नामाचे माहात्म्य खरे आहे. नामावर श्रद्धा ठेवल्याने शांती मिळते. ||8||30||31||

ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੩ ॥
माझ महला ३ ॥

माझ, तिसरी मेहल:

ਨਿਰਗੁਣੁ ਸਰਗੁਣੁ ਆਪੇ ਸੋਈ ॥
निरगुणु सरगुणु आपे सोई ॥

परमेश्वर स्वतः अव्यक्त आणि असंबंधित आहे; तो प्रकट आणि संबंधितही आहे.

ਤਤੁ ਪਛਾਣੈ ਸੋ ਪੰਡਿਤੁ ਹੋਈ ॥
ततु पछाणै सो पंडितु होई ॥

हे अत्यावश्यक वास्तव ओळखणारेच खरे पंडित, अध्यात्मिक विद्वान.

ਆਪਿ ਤਰੈ ਸਗਲੇ ਕੁਲ ਤਾਰੈ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਵਣਿਆ ॥੧॥
आपि तरै सगले कुल तारै हरि नामु मंनि वसावणिआ ॥१॥

जेव्हा ते भगवंताचे नाम मनात ठसवतात तेव्हा ते स्वतःचे रक्षण करतात आणि त्यांच्या सर्व कुटुंबांचे आणि पूर्वजांचे रक्षण करतात. ||1||

ਹਉ ਵਾਰੀ ਜੀਉ ਵਾਰੀ ਹਰਿ ਰਸੁ ਚਖਿ ਸਾਦੁ ਪਾਵਣਿਆ ॥
हउ वारी जीउ वारी हरि रसु चखि सादु पावणिआ ॥

मी त्याग आहे, माझा आत्मा त्याग आहे, जे परमेश्वराचे सार चाखतात आणि त्याचा आस्वाद घेतात.

ਹਰਿ ਰਸੁ ਚਾਖਹਿ ਸੇ ਜਨ ਨਿਰਮਲ ਨਿਰਮਲ ਨਾਮੁ ਧਿਆਵਣਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हरि रसु चाखहि से जन निरमल निरमल नामु धिआवणिआ ॥१॥ रहाउ ॥

जे परमेश्वराचे हे सार चाखतात तेच शुद्ध, निष्कलंक प्राणी आहेत. ते निष्कलंक नाम, परमेश्वराच्या नामाचे चिंतन करतात. ||1||विराम||

ਸੋ ਨਿਹਕਰਮੀ ਜੋ ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰੇ ॥
सो निहकरमी जो सबदु बीचारे ॥

जे शब्दाचे चिंतन करतात ते कर्माच्या पलीकडे असतात.

ਅੰਤਰਿ ਤਤੁ ਗਿਆਨਿ ਹਉਮੈ ਮਾਰੇ ॥
अंतरि ततु गिआनि हउमै मारे ॥

ते त्यांच्या अहंकाराला वश करतात, आणि बुद्धीचे सार त्यांच्या अस्तित्वात खोलवर शोधतात.

ਨਾਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਨਉ ਨਿਧਿ ਪਾਏ ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਮੇਟਿ ਸਮਾਵਣਿਆ ॥੨॥
नामु पदारथु नउ निधि पाए त्रै गुण मेटि समावणिआ ॥२॥

त्यांना नामाच्या संपत्तीचे नऊ खजिना प्राप्त होतात. तिन्ही गुणांच्या वर उठून ते परमेश्वरात विलीन होतात. ||2||

ਹਉਮੈ ਕਰੈ ਨਿਹਕਰਮੀ ਨ ਹੋਵੈ ॥
हउमै करै निहकरमी न होवै ॥

अहंकाराने वागणारे कर्माच्या पलीकडे जात नाहीत.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਹਉਮੈ ਖੋਵੈ ॥
गुरपरसादी हउमै खोवै ॥

गुरूंच्या कृपेनेच अहंकारापासून मुक्ती मिळते.

ਅੰਤਰਿ ਬਿਬੇਕੁ ਸਦਾ ਆਪੁ ਵੀਚਾਰੇ ਗੁਰਸਬਦੀ ਗੁਣ ਗਾਵਣਿਆ ॥੩॥
अंतरि बिबेकु सदा आपु वीचारे गुरसबदी गुण गावणिआ ॥३॥

ज्यांचे मन भेदभावाचे असते ते सतत स्वतःचे आत्मपरीक्षण करतात. गुरूंच्या शब्दाच्या माध्यमातून ते परमेश्वराचे गुणगान गातात. ||3||

ਹਰਿ ਸਰੁ ਸਾਗਰੁ ਨਿਰਮਲੁ ਸੋਈ ॥
हरि सरु सागरु निरमलु सोई ॥

परमेश्वर हा सर्वात शुद्ध आणि उदात्त सागर आहे.

ਸੰਤ ਚੁਗਹਿ ਨਿਤ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਈ ॥
संत चुगहि नित गुरमुखि होई ॥

महासागरातील मोत्यांना हंस टोचतात तसे संत गुरुमुख सतत नामाचे स्मरण करतात.

ਇਸਨਾਨੁ ਕਰਹਿ ਸਦਾ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਹਉਮੈ ਮੈਲੁ ਚੁਕਾਵਣਿਆ ॥੪॥
इसनानु करहि सदा दिनु राती हउमै मैलु चुकावणिआ ॥४॥

त्यात ते रात्रंदिवस अखंड स्नान करतात आणि अहंकाराची घाण धुऊन जाते. ||4||

ਨਿਰਮਲ ਹੰਸਾ ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਆਰਿ ॥
निरमल हंसा प्रेम पिआरि ॥

शुद्ध हंस, प्रेम आणि आपुलकीने,

ਹਰਿ ਸਰਿ ਵਸੈ ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ॥
हरि सरि वसै हउमै मारि ॥

परमेश्वराच्या सागरात वास करून त्यांच्या अहंकाराला वश करा.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430