श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1249


ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ਉਬਰੇ ਹਰਿ ਗੁਰ ਰਖਵਾਲਿਆ ॥੩੦॥
नानक गुर सरणाई उबरे हरि गुर रखवालिआ ॥३०॥

नानक गुरूंच्या आश्रयाला आले आहेत, आणि त्यांचा उद्धार झाला आहे. गुरू हाच त्याचा रक्षक असतो. ||३०||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
सलोक मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਪੜਿ ਪੜਿ ਪੰਡਿਤ ਵਾਦੁ ਵਖਾਣਦੇ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਸੁਆਇ ॥
पड़ि पड़ि पंडित वादु वखाणदे माइआ मोह सुआइ ॥

वाचन आणि लेखन, पंडित वादविवाद आणि विवादांमध्ये गुंततात; ते मायेच्या स्वादांशी संलग्न आहेत.

ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿਆ ਮਨ ਮੂਰਖ ਮਿਲੈ ਸਜਾਇ ॥
दूजै भाइ नामु विसारिआ मन मूरख मिलै सजाइ ॥

द्वैताच्या प्रेमात ते नाम विसरतात. त्या मूर्ख नश्वरांना त्यांची शिक्षा मिळेल.

ਜਿਨਿੑ ਕੀਤੇ ਤਿਸੈ ਨ ਸੇਵਨੑੀ ਦੇਦਾ ਰਿਜਕੁ ਸਮਾਇ ॥
जिनि कीते तिसै न सेवनी देदा रिजकु समाइ ॥

ज्याने त्यांना निर्माण केले, जो सर्वांना भरपाई देतो त्याची ते सेवा करत नाहीत.

ਜਮ ਕਾ ਫਾਹਾ ਗਲਹੁ ਨ ਕਟੀਐ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਵਹਿ ਜਾਇ ॥
जम का फाहा गलहु न कटीऐ फिरि फिरि आवहि जाइ ॥

त्यांच्या गळ्यातील मरणाचा फास कापला जात नाही. ते येतात आणि पुनर्जन्मात जातात, पुन्हा पुन्हा.

ਜਿਨ ਕਉ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲਿਆ ਤਿਨ ਆਇ ॥
जिन कउ पूरबि लिखिआ सतिगुरु मिलिआ तिन आइ ॥

खरे गुरू येतात आणि त्यांना भेटतात ज्यांचे असे पूर्वनिश्चित भाग्य असते.

ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਦੇ ਨਾਨਕ ਸਚਿ ਸਮਾਇ ॥੧॥
अनदिनु नामु धिआइदे नानक सचि समाइ ॥१॥

रात्रंदिवस ते भगवंताच्या नामाचे चिंतन करतात; हे नानक, ते खऱ्या परमेश्वरात विलीन होतात. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਸਚੁ ਵਣਜਹਿ ਸਚੁ ਸੇਵਦੇ ਜਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੈਰੀ ਪਾਹਿ ॥
सचु वणजहि सचु सेवदे जि गुरमुखि पैरी पाहि ॥

जे गुरुमुख त्याच्या पाया पडतात ते खऱ्या परमेश्वराशी व्यवहार करतात आणि खऱ्या परमेश्वराची सेवा करतात.

ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਕੈ ਭਾਣੈ ਜੇ ਚਲਹਿ ਸਹਜੇ ਸਚਿ ਸਮਾਹਿ ॥੨॥
नानक गुर कै भाणै जे चलहि सहजे सचि समाहि ॥२॥

हे नानक, जे गुरूंच्या इच्छेनुसार चालतात ते अंतःप्रेरणेने खऱ्या परमेश्वरात लीन होतात. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਆਸਾ ਵਿਚਿ ਅਤਿ ਦੁਖੁ ਘਣਾ ਮਨਮੁਖਿ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ॥
आसा विचि अति दुखु घणा मनमुखि चितु लाइआ ॥

आशेत, खूप मोठे दुःख आहे; स्वेच्छेने मनमुख त्याच्या चेतनेवर लक्ष केंद्रित करतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਏ ਨਿਰਾਸ ਪਰਮ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥
गुरमुखि भए निरास परम सुखु पाइआ ॥

गुरुमुख इच्छाशून्य होतात, आणि परम शांती प्राप्त करतात.

ਵਿਚੇ ਗਿਰਹ ਉਦਾਸ ਅਲਿਪਤ ਲਿਵ ਲਾਇਆ ॥
विचे गिरह उदास अलिपत लिव लाइआ ॥

त्यांच्या घरच्यांमध्ये ते अलिप्त राहतात; ते अलिप्त परमेश्वराशी प्रेमाने जोडलेले आहेत.

ਓਨਾ ਸੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਨ ਵਿਆਪਈ ਹਰਿ ਭਾਣਾ ਭਾਇਆ ॥
ओना सोगु विजोगु न विआपई हरि भाणा भाइआ ॥

दु:ख आणि वियोग त्यांना अजिबात चिकटत नाहीत. ते परमेश्वराच्या इच्छेने प्रसन्न होतात.

ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਸੇਤੀ ਸਦਾ ਰਵਿ ਰਹੇ ਧੁਰਿ ਲਏ ਮਿਲਾਇਆ ॥੩੧॥
नानक हरि सेती सदा रवि रहे धुरि लए मिलाइआ ॥३१॥

हे नानक, ते सदैव आदिम भगवंतामध्ये मग्न राहतात, जो त्यांना स्वतःमध्ये मिसळतो. ||31||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
सलोक मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਪਰਾਈ ਅਮਾਣ ਕਿਉ ਰਖੀਐ ਦਿਤੀ ਹੀ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥
पराई अमाण किउ रखीऐ दिती ही सुखु होइ ॥

जे भरवशावर ठेवले आहे ते दुसऱ्यासाठी का ठेवायचे? ते परत दिल्याने शांतता मिळते.

ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਗੁਰ ਥੈ ਟਿਕੈ ਹੋਰ ਥੈ ਪਰਗਟੁ ਨ ਹੋਇ ॥
गुर का सबदु गुर थै टिकै होर थै परगटु न होइ ॥

गुरूचे वचन गुरूमध्येच टिकून आहे; ते इतर कोणाकडूनही दिसून येत नाही.

ਅੰਨੑੇ ਵਸਿ ਮਾਣਕੁ ਪਇਆ ਘਰਿ ਘਰਿ ਵੇਚਣ ਜਾਇ ॥
अंने वसि माणकु पइआ घरि घरि वेचण जाइ ॥

आंधळ्याला एक दागिना सापडतो आणि तो घरोघरी जाऊन विकतो.

ਓਨਾ ਪਰਖ ਨ ਆਵਈ ਅਢੁ ਨ ਪਲੈ ਪਾਇ ॥
ओना परख न आवई अढु न पलै पाइ ॥

परंतु ते त्याचे मूल्यांकन करू शकत नाहीत आणि त्यासाठी ते त्याला अर्धा शेल देखील देऊ शकत नाहीत.

ਜੇ ਆਪਿ ਪਰਖ ਨ ਆਵਈ ਤਾਂ ਪਾਰਖੀਆ ਥਾਵਹੁ ਲਇਓੁ ਪਰਖਾਇ ॥
जे आपि परख न आवई तां पारखीआ थावहु लइओु परखाइ ॥

जर तो स्वतः त्याचे मूल्यांकन करू शकत नसेल, तर त्याने मूल्यांकनकर्त्याद्वारे त्याचे मूल्यांकन केले पाहिजे.

ਜੇ ਓਸੁ ਨਾਲਿ ਚਿਤੁ ਲਾਏ ਤਾਂ ਵਥੁ ਲਹੈ ਨਉ ਨਿਧਿ ਪਲੈ ਪਾਇ ॥
जे ओसु नालि चितु लाए तां वथु लहै नउ निधि पलै पाइ ॥

जर त्याने आपल्या चेतनेवर लक्ष केंद्रित केले तर त्याला खरी वस्तु प्राप्त होते आणि त्याला नऊ खजिन्यांचा आशीर्वाद मिळतो.

ਘਰਿ ਹੋਦੈ ਧਨਿ ਜਗੁ ਭੁਖਾ ਮੁਆ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸੋਝੀ ਨ ਹੋਇ ॥
घरि होदै धनि जगु भुखा मुआ बिनु सतिगुर सोझी न होइ ॥

संपत्ती घरात आहे, तर जग भुकेने मरत आहे. खऱ्या गुरूशिवाय कुणालाही कळत नाही.

ਸਬਦੁ ਸੀਤਲੁ ਮਨਿ ਤਨਿ ਵਸੈ ਤਿਥੈ ਸੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਨ ਕੋਇ ॥
सबदु सीतलु मनि तनि वसै तिथै सोगु विजोगु न कोइ ॥

जेव्हा शीतल आणि सुखदायक शब्द मनात आणि शरीरात वास करतात तेव्हा तेथे कोणतेही दुःख किंवा वियोग होत नाही.

ਵਸਤੁ ਪਰਾਈ ਆਪਿ ਗਰਬੁ ਕਰੇ ਮੂਰਖੁ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ॥
वसतु पराई आपि गरबु करे मूरखु आपु गणाए ॥

वस्तू दुसऱ्याची आहे, परंतु मूर्खाला त्याचा अभिमान आहे, आणि त्याचा उथळ स्वभाव दर्शवितो.

ਨਾਨਕ ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਓ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ਜਾਏ ॥੧॥
नानक बिनु बूझे किनै न पाइओ फिरि फिरि आवै जाए ॥१॥

हे नानक, समजून घेतल्याशिवाय ते कोणालाही मिळत नाही; ते येतात आणि पुनर्जन्मात जातात, पुन्हा पुन्हा. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਮਨਿ ਅਨਦੁ ਭਇਆ ਮਿਲਿਆ ਹਰਿ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਸਰਸੇ ਸਜਣ ਸੰਤ ਪਿਆਰੇ ॥
मनि अनदु भइआ मिलिआ हरि प्रीतमु सरसे सजण संत पिआरे ॥

माझे मन परमानंदात आहे; मला माझ्या प्रिय परमेश्वराची भेट झाली आहे. माझे प्रिय मित्र, संत, आनंदित आहेत.

ਜੋ ਧੁਰਿ ਮਿਲੇ ਨ ਵਿਛੁੜਹਿ ਕਬਹੂ ਜਿ ਆਪਿ ਮੇਲੇ ਕਰਤਾਰੇ ॥
जो धुरि मिले न विछुड़हि कबहू जि आपि मेले करतारे ॥

जे आद्य परमेश्वराशी एकरूप झाले आहेत ते पुन्हा कधीही विभक्त होणार नाहीत. निर्मात्याने त्यांना स्वतःशी जोडले आहे.

ਅੰਤਰਿ ਸਬਦੁ ਰਵਿਆ ਗੁਰੁ ਪਾਇਆ ਸਗਲੇ ਦੂਖ ਨਿਵਾਰੇ ॥
अंतरि सबदु रविआ गुरु पाइआ सगले दूख निवारे ॥

शब्द माझ्या अंतरंगात झिरपतो, आणि मला गुरु सापडला आहे; माझे सर्व दु:ख दूर झाले आहेत.

ਹਰਿ ਸੁਖਦਾਤਾ ਸਦਾ ਸਲਾਹੀ ਅੰਤਰਿ ਰਖਾਂ ਉਰ ਧਾਰੇ ॥
हरि सुखदाता सदा सलाही अंतरि रखां उर धारे ॥

मी शांती देणाऱ्या परमेश्वराची स्तुती करतो. मी त्याला माझ्या हृदयात खोलवर ठेवतो.

ਮਨਮੁਖੁ ਤਿਨ ਕੀ ਬਖੀਲੀ ਕਿ ਕਰੇ ਜਿ ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਸਵਾਰੇ ॥
मनमुखु तिन की बखीली कि करे जि सचै सबदि सवारे ॥

जे खऱ्या शब्दात शोभले आहेत आणि उदात्त आहेत त्यांच्याबद्दल स्वेच्छेने युक्त मनमुख कसे गप्पा मारू शकेल?

ਓਨਾ ਦੀ ਆਪਿ ਪਤਿ ਰਖਸੀ ਮੇਰਾ ਪਿਆਰਾ ਸਰਣਾਗਤਿ ਪਏ ਗੁਰ ਦੁਆਰੇ ॥
ओना दी आपि पति रखसी मेरा पिआरा सरणागति पए गुर दुआरे ॥

जे गुरूंच्या दारी अभयारण्य शोधत आले आहेत, त्यांचा सन्मान माझा प्रियकर स्वत: जपतो.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੇ ਸੁਹੇਲੇ ਭਏ ਮੁਖ ਊਜਲ ਦਰਬਾਰੇ ॥੨॥
नानक गुरमुखि से सुहेले भए मुख ऊजल दरबारे ॥२॥

हे नानक, गुरुमुख आनंदाने भरले आहेत; परमेश्वराच्या दरबारात त्यांचे चेहरे तेजस्वी आहेत. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਇਸਤਰੀ ਪੁਰਖੈ ਬਹੁ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਿਲਿ ਮੋਹੁ ਵਧਾਇਆ ॥
इसतरी पुरखै बहु प्रीति मिलि मोहु वधाइआ ॥

नवरा-बायकोचं खूप प्रेम असतं; एकत्र आल्याने त्यांचे प्रेम वाढते.

ਪੁਤ੍ਰੁ ਕਲਤ੍ਰੁ ਨਿਤ ਵੇਖੈ ਵਿਗਸੈ ਮੋਹਿ ਮਾਇਆ ॥
पुत्रु कलत्रु नित वेखै विगसै मोहि माइआ ॥

आपल्या मुलांकडे आणि पत्नीकडे पाहून तो मनुष्य प्रसन्न होतो आणि मायेत आसक्त होतो.

ਦੇਸਿ ਪਰਦੇਸਿ ਧਨੁ ਚੋਰਾਇ ਆਣਿ ਮੁਹਿ ਪਾਇਆ ॥
देसि परदेसि धनु चोराइ आणि मुहि पाइआ ॥

स्वतःच्या देशाची आणि इतर भूमीची संपत्ती चोरून तो घरी आणतो आणि त्यांना खाऊ घालतो.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430