श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 491


ਇਹੁ ਕਾਰਣੁ ਕਰਤਾ ਕਰੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਇ ॥੪॥੩॥੫॥
इहु कारणु करता करे जोती जोति समाइ ॥४॥३॥५॥

हे कृत्य निर्माता परमेश्वराने केले होते; एखाद्याचा प्रकाश प्रकाशात विलीन होतो. ||4||3||5||

ਗੂਜਰੀ ਮਹਲਾ ੩ ॥
गूजरी महला ३ ॥

गुजारी, तिसरी मेहल:

ਰਾਮ ਰਾਮ ਸਭੁ ਕੋ ਕਹੈ ਕਹਿਐ ਰਾਮੁ ਨ ਹੋਇ ॥
राम राम सभु को कहै कहिऐ रामु न होइ ॥

प्रत्येकजण परमेश्वराचे नाम, राम, राम जपतो; परंतु अशा नामस्मरणाने परमेश्वर प्राप्त होत नाही.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਰਾਮੁ ਮਨਿ ਵਸੈ ਤਾ ਫਲੁ ਪਾਵੈ ਕੋਇ ॥੧॥
गुरपरसादी रामु मनि वसै ता फलु पावै कोइ ॥१॥

गुरूंच्या कृपेने भगवंत मनात वास करतात आणि मगच फळ मिळते. ||1||

ਅੰਤਰਿ ਗੋਵਿੰਦ ਜਿਸੁ ਲਾਗੈ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥
अंतरि गोविंद जिसु लागै प्रीति ॥

ज्याने भगवंताबद्दलचे प्रेम आपल्या मनात रुजवले आहे.

ਹਰਿ ਤਿਸੁ ਕਦੇ ਨ ਵੀਸਰੈ ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਰਹਿ ਸਦਾ ਮਨਿ ਚੀਤਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हरि तिसु कदे न वीसरै हरि हरि करहि सदा मनि चीति ॥१॥ रहाउ ॥

परमेश्वराला विसरत नाही. तो सतत भगवंताच्या नामाचा जप करतो, हर, हर. ||1||विराम||

ਹਿਰਦੈ ਜਿਨੑ ਕੈ ਕਪਟੁ ਵਸੈ ਬਾਹਰਹੁ ਸੰਤ ਕਹਾਹਿ ॥
हिरदै जिन कै कपटु वसै बाहरहु संत कहाहि ॥

ज्यांचे अंतःकरण दांभिकतेने भरलेले असते, ज्यांना केवळ बाह्यदर्शनासाठी संत म्हणतात

ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਮੂਲਿ ਨ ਚੁਕਈ ਅੰਤਿ ਗਏ ਪਛੁਤਾਹਿ ॥੨॥
त्रिसना मूलि न चुकई अंति गए पछुताहि ॥२॥

- त्यांच्या इच्छा कधीच तृप्त होत नाहीत आणि शेवटी ते दुःखी होऊन निघून जातात. ||2||

ਅਨੇਕ ਤੀਰਥ ਜੇ ਜਤਨ ਕਰੈ ਤਾ ਅੰਤਰ ਕੀ ਹਉਮੈ ਕਦੇ ਨ ਜਾਇ ॥
अनेक तीरथ जे जतन करै ता अंतर की हउमै कदे न जाइ ॥

अनेक तीर्थक्षेत्री स्नान केले तरी त्याचा अहंकार कधीच सुटत नाही.

ਜਿਸੁ ਨਰ ਕੀ ਦੁਬਿਧਾ ਨ ਜਾਇ ਧਰਮ ਰਾਇ ਤਿਸੁ ਦੇਇ ਸਜਾਇ ॥੩॥
जिसु नर की दुबिधा न जाइ धरम राइ तिसु देइ सजाइ ॥३॥

तो मनुष्य, ज्याची द्वैत भावना नाहीशी होत नाही - धर्माचा न्यायाधिश त्याला शिक्षा करील. ||3||

ਕਰਮੁ ਹੋਵੈ ਸੋਈ ਜਨੁ ਪਾਏ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝੈ ਕੋਈ ॥
करमु होवै सोई जनु पाए गुरमुखि बूझै कोई ॥

तो नम्र प्राणी, ज्यावर देव त्याची दया करतो, तो त्याला प्राप्त करतो; त्याला समजणारे गुरुमुख किती कमी आहेत.

ਨਾਨਕ ਵਿਚਹੁ ਹਉਮੈ ਮਾਰੇ ਤਾਂ ਹਰਿ ਭੇਟੈ ਸੋਈ ॥੪॥੪॥੬॥
नानक विचहु हउमै मारे तां हरि भेटै सोई ॥४॥४॥६॥

हे नानक, जर एखाद्याने आपल्या अहंकारावर आतून विजय मिळवला तर तो परमेश्वराला भेटायला येतो. ||4||4||6||

ਗੂਜਰੀ ਮਹਲਾ ੩ ॥
गूजरी महला ३ ॥

गुजारी, तिसरी मेहल:

ਤਿਸੁ ਜਨ ਸਾਂਤਿ ਸਦਾ ਮਤਿ ਨਿਹਚਲ ਜਿਸ ਕਾ ਅਭਿਮਾਨੁ ਗਵਾਏ ॥
तिसु जन सांति सदा मति निहचल जिस का अभिमानु गवाए ॥

तो नम्र जीव जो आपला अहंकार नाहीसा करतो त्याला शांती मिळते; त्याला सदैव स्थिर बुद्धी लाभली आहे.

ਸੋ ਜਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਜਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝੈ ਹਰਿ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਏ ॥੧॥
सो जनु निरमलु जि गुरमुखि बूझै हरि चरणी चितु लाए ॥१॥

तो विनम्र प्राणी शुद्ध आहे, जो गुरुमुख या नात्याने परमेश्वराला समजून घेतो आणि त्याची जाणीव परमेश्वराच्या चरणांवर केंद्रित करतो. ||1||

ਹਰਿ ਚੇਤਿ ਅਚੇਤ ਮਨਾ ਜੋ ਇਛਹਿ ਸੋ ਫਲੁ ਹੋਈ ॥
हरि चेति अचेत मना जो इछहि सो फलु होई ॥

हे माझ्या अचेतन मन, परमेश्वराविषयी जागरुक राहा, म्हणजे तुला तुझ्या इच्छेचे फळ मिळेल.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪਾਵਹਿ ਪੀਵਤ ਰਹਹਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
गुरपरसादी हरि रसु पावहि पीवत रहहि सदा सुखु होई ॥१॥ रहाउ ॥

गुरूंच्या कृपेने तुम्हाला परमेश्वराचे उदात्त अमृत प्राप्त होईल; ते सतत प्यायल्याने तुम्हाला शाश्वत शांती मिळेल. ||1||विराम||

ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੇ ਤਾ ਪਾਰਸੁ ਹੋਵੈ ਪਾਰਸੁ ਹੋਇ ਤ ਪੂਜ ਕਰਾਏ ॥
सतिगुरु भेटे ता पारसु होवै पारसु होइ त पूज कराए ॥

जेव्हा एखादी व्यक्ती खऱ्या गुरूला भेटते, तेव्हा तो तत्त्वज्ञानाचा दगड बनतो, ज्यामध्ये इतरांचे परिवर्तन करण्याची क्षमता असते, त्यांना परमेश्वराची उपासना करण्याची प्रेरणा मिळते.

ਜੋ ਉਸੁ ਪੂਜੇ ਸੋ ਫਲੁ ਪਾਏ ਦੀਖਿਆ ਦੇਵੈ ਸਾਚੁ ਬੁਝਾਏ ॥੨॥
जो उसु पूजे सो फलु पाए दीखिआ देवै साचु बुझाए ॥२॥

जो भगवंताची उपासना करतो, त्याला त्याचे फळ मिळते; इतरांना शिकवून तो सत्य प्रकट करतो. ||2||

ਵਿਣੁ ਪਾਰਸੈ ਪੂਜ ਨ ਹੋਵਈ ਵਿਣੁ ਮਨ ਪਰਚੇ ਅਵਰਾ ਸਮਝਾਏ ॥
विणु पारसै पूज न होवई विणु मन परचे अवरा समझाए ॥

तत्वज्ञानाचा दगड बनल्याशिवाय, तो इतरांना परमेश्वराची उपासना करण्यास प्रेरित करत नाही; स्वतःच्या मनाला शिकवल्याशिवाय तो इतरांना कसा शिकवू शकतो?

ਗੁਰੂ ਸਦਾਏ ਅਗਿਆਨੀ ਅੰਧਾ ਕਿਸੁ ਓਹੁ ਮਾਰਗਿ ਪਾਏ ॥੩॥
गुरू सदाए अगिआनी अंधा किसु ओहु मारगि पाए ॥३॥

अडाणी, आंधळा माणूस स्वतःला गुरू म्हणवतो, पण तो मार्ग कोणाला दाखवायचा? ||3||

ਨਾਨਕ ਵਿਣੁ ਨਦਰੀ ਕਿਛੂ ਨ ਪਾਈਐ ਜਿਸੁ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਸੋ ਪਾਏ ॥
नानक विणु नदरी किछू न पाईऐ जिसु नदरि करे सो पाए ॥

हे नानक, त्याच्या दयेशिवाय काहीही मिळू शकत नाही. ज्याच्यावर तो कृपादृष्टी टाकतो तो त्याला प्राप्त करतो.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਦੇ ਵਡਿਆਈ ਅਪਣਾ ਸਬਦੁ ਵਰਤਾਏ ॥੪॥੫॥੭॥
गुरपरसादी दे वडिआई अपणा सबदु वरताए ॥४॥५॥७॥

गुरूंच्या कृपेने, देव महानता देतो, आणि त्याच्या शब्दाचे वचन देतो. ||4||5||7||

ਗੂਜਰੀ ਮਹਲਾ ੩ ਪੰਚਪਦੇ ॥
गूजरी महला ३ पंचपदे ॥

गुजारी, तिसरी मेहल, पंच-पाध्ये:

ਨਾ ਕਾਸੀ ਮਤਿ ਊਪਜੈ ਨਾ ਕਾਸੀ ਮਤਿ ਜਾਇ ॥
ना कासी मति ऊपजै ना कासी मति जाइ ॥

बनारसमध्ये शहाणपण निर्माण होत नाही आणि बनारसमध्ये शहाणपण नष्ट होत नाही.

ਸਤਿਗੁਰ ਮਿਲਿਐ ਮਤਿ ਊਪਜੈ ਤਾ ਇਹ ਸੋਝੀ ਪਾਇ ॥੧॥
सतिगुर मिलिऐ मति ऊपजै ता इह सोझी पाइ ॥१॥

खऱ्या गुरूंच्या भेटीमुळे बुद्धी निर्माण होते आणि मग ही समज प्राप्त होते. ||1||

ਹਰਿ ਕਥਾ ਤੂੰ ਸੁਣਿ ਰੇ ਮਨ ਸਬਦੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਇ ॥
हरि कथा तूं सुणि रे मन सबदु मंनि वसाइ ॥

हे मन, परमेश्वराचा उपदेश ऐका आणि त्याच्या शब्दाचा शब्द आपल्या मनात ठसवा.

ਇਹ ਮਤਿ ਤੇਰੀ ਥਿਰੁ ਰਹੈ ਤਾਂ ਭਰਮੁ ਵਿਚਹੁ ਜਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
इह मति तेरी थिरु रहै तां भरमु विचहु जाइ ॥१॥ रहाउ ॥

जर तुमची बुद्धी स्थिर आणि स्थिर राहिली तर तुमच्या आतून संशय निघून जाईल. ||1||विराम||

ਹਰਿ ਚਰਣ ਰਿਦੈ ਵਸਾਇ ਤੂ ਕਿਲਵਿਖ ਹੋਵਹਿ ਨਾਸੁ ॥
हरि चरण रिदै वसाइ तू किलविख होवहि नासु ॥

भगवंताचे चरणकमल आपल्या हृदयात बसवा म्हणजे तुझी पापे नष्ट होतील.

ਪੰਚ ਭੂ ਆਤਮਾ ਵਸਿ ਕਰਹਿ ਤਾ ਤੀਰਥ ਕਰਹਿ ਨਿਵਾਸੁ ॥੨॥
पंच भू आतमा वसि करहि ता तीरथ करहि निवासु ॥२॥

जर तुमच्या आत्म्याने पंचतत्त्वांवर मात केली तर तुम्हाला खऱ्या तीर्थक्षेत्रात घर मिळेल. ||2||

ਮਨਮੁਖਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਮੁਗਧੁ ਹੈ ਸੋਝੀ ਕਿਛੂ ਨ ਪਾਇ ॥
मनमुखि इहु मनु मुगधु है सोझी किछू न पाइ ॥

आत्मकेंद्रित मनमुखाचे हे मन इतके मूर्ख आहे; त्याला कोणतीही समज मिळत नाही.

ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨ ਬੁਝਈ ਅੰਤਿ ਗਇਆ ਪਛੁਤਾਇ ॥੩॥
हरि का नामु न बुझई अंति गइआ पछुताइ ॥३॥

हे परमेश्वराचे नाम समजत नाही; तो शेवटी पश्चात्ताप करून निघून जातो. ||3||

ਇਹੁ ਮਨੁ ਕਾਸੀ ਸਭਿ ਤੀਰਥ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀਆ ਬੁਝਾਇ ॥
इहु मनु कासी सभि तीरथ सिम्रिति सतिगुर दीआ बुझाइ ॥

या मनात बनारस, सर्व पवित्र तीर्थक्षेत्रे आणि शास्त्रे आढळतात; हे सत्य गुरुंनी स्पष्ट केले आहे.

ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਤਿਸੁ ਸੰਗਿ ਰਹਹਿ ਜਿਨ ਹਰਿ ਹਿਰਦੈ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥੪॥
अठसठि तीरथ तिसु संगि रहहि जिन हरि हिरदै रहिआ समाइ ॥४॥

अठ्ठावन्न तीर्थक्षेत्रे एकाकडेच राहतात, ज्याचे हृदय परमेश्वराने भरलेले असते. ||4||

ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰ ਮਿਲਿਐ ਹੁਕਮੁ ਬੁਝਿਆ ਏਕੁ ਵਸਿਆ ਮਨਿ ਆਇ ॥
नानक सतिगुर मिलिऐ हुकमु बुझिआ एकु वसिआ मनि आइ ॥

हे नानक, खऱ्या गुरूंना भेटल्यावर भगवंताच्या इच्छेचा क्रम समजतो आणि एकच परमेश्वर मनात वास करतो.

ਜੋ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਸਭੁ ਸਚੁ ਹੈ ਸਚੇ ਰਹੈ ਸਮਾਇ ॥੫॥੬॥੮॥
जो तुधु भावै सभु सचु है सचे रहै समाइ ॥५॥६॥८॥

हे खरे परमेश्वरा, जे तुला आवडतात ते खरे आहेत. ते तुझ्यात लीन राहतात. ||5||6||8||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430