श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1024


ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਿਰਲਾ ਚੀਨੈ ਕੋਈ ॥
गुरमुखि विरला चीनै कोई ॥

गुरुमुख या नात्याने काही मोजक्याच जणांनी परमेश्वराचे स्मरण केले.

ਦੁਇ ਪਗ ਧਰਮੁ ਧਰੇ ਧਰਣੀਧਰ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚੁ ਤਿਥਾਈ ਹੇ ॥੮॥
दुइ पग धरमु धरे धरणीधर गुरमुखि साचु तिथाई हे ॥८॥

पृथ्वीचे समर्थन आणि समर्थन करणारी धार्मिक श्रद्धा फक्त दोन पाय होती; गुरुमुखांना सत्य प्रकट झाले. ||8||

ਰਾਜੇ ਧਰਮੁ ਕਰਹਿ ਪਰਥਾਏ ॥
राजे धरमु करहि परथाए ॥

राजे केवळ स्वार्थापोटी नीतीने वागले.

ਆਸਾ ਬੰਧੇ ਦਾਨੁ ਕਰਾਏ ॥
आसा बंधे दानु कराए ॥

बक्षीसाच्या आशेने बांधलेले, त्यांनी धर्मादाय संस्थांना दिले.

ਰਾਮ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈ ਥਾਕੇ ਕਰਮ ਕਮਾਈ ਹੇ ॥੯॥
राम नाम बिनु मुकति न होई थाके करम कमाई हे ॥९॥

प्रभूच्या नामाशिवाय मुक्ती मिळत नव्हती, जरी ते कर्मकांड करून कंटाळले होते. ||9||

ਕਰਮ ਧਰਮ ਕਰਿ ਮੁਕਤਿ ਮੰਗਾਹੀ ॥
करम धरम करि मुकति मंगाही ॥

धार्मिक विधींचे पालन करून त्यांनी मुक्ती मागितली,

ਮੁਕਤਿ ਪਦਾਰਥੁ ਸਬਦਿ ਸਲਾਹੀ ॥
मुकति पदारथु सबदि सलाही ॥

परंतु मुक्तीचा खजिना शब्दाची स्तुती केल्यानेच मिळतो.

ਬਿਨੁ ਗੁਰਸਬਦੈ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈ ਪਰਪੰਚੁ ਕਰਿ ਭਰਮਾਈ ਹੇ ॥੧੦॥
बिनु गुरसबदै मुकति न होई परपंचु करि भरमाई हे ॥१०॥

गुरूच्या वचनाशिवाय मुक्ती मिळत नाही; ढोंगीपणाचे आचरण करून ते गोंधळून फिरत असतात. ||10||

ਮਾਇਆ ਮਮਤਾ ਛੋਡੀ ਨ ਜਾਈ ॥
माइआ ममता छोडी न जाई ॥

प्रेम आणि मायेची आसक्ती सोडता येत नाही.

ਸੇ ਛੂਟੇ ਸਚੁ ਕਾਰ ਕਮਾਈ ॥
से छूटे सचु कार कमाई ॥

त्यांनाच मुक्ती मिळते, जे सत्याचे आचरण करतात.

ਅਹਿਨਿਸਿ ਭਗਤਿ ਰਤੇ ਵੀਚਾਰੀ ਠਾਕੁਰ ਸਿਉ ਬਣਿ ਆਈ ਹੇ ॥੧੧॥
अहिनिसि भगति रते वीचारी ठाकुर सिउ बणि आई हे ॥११॥

रात्रंदिवस भक्त चिंतनाने मग्न राहतात; ते त्यांच्या स्वामी आणि स्वामीसारखे बनतात. ||11||

ਇਕਿ ਜਪ ਤਪ ਕਰਿ ਕਰਿ ਤੀਰਥ ਨਾਵਹਿ ॥
इकि जप तप करि करि तीरथ नावहि ॥

काही जप करतात आणि गहन ध्यानाचा सराव करतात आणि तीर्थक्षेत्रांच्या पवित्र ठिकाणी शुद्ध स्नान करतात.

ਜਿਉ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤਿਵੈ ਚਲਾਵਹਿ ॥
जिउ तुधु भावै तिवै चलावहि ॥

ते चालतात जसे तुझे चालायचे असते.

ਹਠਿ ਨਿਗ੍ਰਹਿ ਅਪਤੀਜੁ ਨ ਭੀਜੈ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਗੁਰ ਕਿਨਿ ਪਤਿ ਪਾਈ ਹੇ ॥੧੨॥
हठि निग्रहि अपतीजु न भीजै बिनु हरि गुर किनि पति पाई हे ॥१२॥

आत्मदमनाच्या हट्टी कर्मकांडाने परमेश्वर प्रसन्न होत नाही. परमेश्वराशिवाय, गुरूंशिवाय कधीही कोणालाच मान मिळालेला नाही. ||12||

ਕਲੀ ਕਾਲ ਮਹਿ ਇਕ ਕਲ ਰਾਖੀ ॥
कली काल महि इक कल राखी ॥

लोहयुग, कलियुगातील अंधकारमय युगात फक्त एकच शक्ती उरते.

ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਕਿਨੈ ਨ ਭਾਖੀ ॥
बिनु गुर पूरे किनै न भाखी ॥

परिपूर्ण गुरूशिवाय त्याचे वर्णनही कोणी केले नाही.

ਮਨਮੁਖਿ ਕੂੜੁ ਵਰਤੈ ਵਰਤਾਰਾ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਭਰਮੁ ਨ ਜਾਈ ਹੇ ॥੧੩॥
मनमुखि कूड़ु वरतै वरतारा बिनु सतिगुर भरमु न जाई हे ॥१३॥

स्वार्थी मनमुखांनी खोटेपणाचे दर्शन घडवले आहे. खऱ्या गुरूशिवाय शंका दूर होत नाही. ||१३||

ਸਤਿਗੁਰੁ ਵੇਪਰਵਾਹੁ ਸਿਰੰਦਾ ॥
सतिगुरु वेपरवाहु सिरंदा ॥

खरा गुरू हा निर्माता, स्वतंत्र आणि निश्चिंत परमेश्वर आहे.

ਨਾ ਜਮ ਕਾਣਿ ਨ ਛੰਦਾ ਬੰਦਾ ॥
ना जम काणि न छंदा बंदा ॥

त्याला मृत्यूची भीती वाटत नाही आणि तो मर्त्य माणसांवर अवलंबून नाही.

ਜੋ ਤਿਸੁ ਸੇਵੇ ਸੋ ਅਬਿਨਾਸੀ ਨਾ ਤਿਸੁ ਕਾਲੁ ਸੰਤਾਈ ਹੇ ॥੧੪॥
जो तिसु सेवे सो अबिनासी ना तिसु कालु संताई हे ॥१४॥

जो कोणी त्याची सेवा करतो तो अमर आणि अविनाशी होतो आणि त्याला मृत्यूने छळले जाणार नाही. ||14||

ਗੁਰ ਮਹਿ ਆਪੁ ਰਖਿਆ ਕਰਤਾਰੇ ॥
गुर महि आपु रखिआ करतारे ॥

सृष्टिकर्ता भगवंताने स्वतःला गुरूमध्ये सामावले आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਕੋਟਿ ਅਸੰਖ ਉਧਾਰੇ ॥
गुरमुखि कोटि असंख उधारे ॥

गुरुमुख लाखोंची बचत करतो.

ਸਰਬ ਜੀਆ ਜਗਜੀਵਨੁ ਦਾਤਾ ਨਿਰਭਉ ਮੈਲੁ ਨ ਕਾਈ ਹੇ ॥੧੫॥
सरब जीआ जगजीवनु दाता निरभउ मैलु न काई हे ॥१५॥

जगाचा जीव सर्व प्राणिमात्रांचा महान दाता आहे. निर्भय परमेश्वराला मुळीच घाण नाही. ||15||

ਸਗਲੇ ਜਾਚਹਿ ਗੁਰ ਭੰਡਾਰੀ ॥
सगले जाचहि गुर भंडारी ॥

प्रत्येकजण देवाच्या खजिनदार गुरूंकडे भिक्षा मागतो.

ਆਪਿ ਨਿਰੰਜਨੁ ਅਲਖ ਅਪਾਰੀ ॥
आपि निरंजनु अलख अपारी ॥

तो स्वतः निष्कलंक, अज्ञात, अनंत परमेश्वर आहे.

ਨਾਨਕੁ ਸਾਚੁ ਕਹੈ ਪ੍ਰਭ ਜਾਚੈ ਮੈ ਦੀਜੈ ਸਾਚੁ ਰਜਾਈ ਹੇ ॥੧੬॥੪॥
नानकु साचु कहै प्रभ जाचै मै दीजै साचु रजाई हे ॥१६॥४॥

नानक सत्य बोलतात; तो देवाकडे याचना करतो. तुझ्या इच्छेने मला सत्याचा आशीर्वाद द्या. ||16||4||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मारू महला १ ॥

मारू, पहिली मेहल:

ਸਾਚੈ ਮੇਲੇ ਸਬਦਿ ਮਿਲਾਏ ॥
साचै मेले सबदि मिलाए ॥

जो शब्दाने एकरूप होतो त्यांच्याशी खरा परमेश्वर एकरूप होतो.

ਜਾ ਤਿਸੁ ਭਾਣਾ ਸਹਜਿ ਸਮਾਏ ॥
जा तिसु भाणा सहजि समाए ॥

जेव्हा ते त्याला संतुष्ट करते, तेव्हा आपण अंतर्ज्ञानाने त्याच्यामध्ये विलीन होतो.

ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਜੋਤਿ ਧਰੀ ਪਰਮੇਸਰਿ ਅਵਰੁ ਨ ਦੂਜਾ ਭਾਈ ਹੇ ॥੧॥
त्रिभवण जोति धरी परमेसरि अवरु न दूजा भाई हे ॥१॥

दिव्य परमेश्वराचा प्रकाश तिन्ही जगांत व्यापतो; नशिबाच्या भावंडांनो, दुसरे कोणीच नाही. ||1||

ਜਿਸ ਕੇ ਚਾਕਰ ਤਿਸ ਕੀ ਸੇਵਾ ॥
जिस के चाकर तिस की सेवा ॥

मी त्याचा सेवक आहे; मी त्याची सेवा करतो.

ਸਬਦਿ ਪਤੀਜੈ ਅਲਖ ਅਭੇਵਾ ॥
सबदि पतीजै अलख अभेवा ॥

तो अज्ञात आणि रहस्यमय आहे; तो शब्दाने प्रसन्न होतो.

ਭਗਤਾ ਕਾ ਗੁਣਕਾਰੀ ਕਰਤਾ ਬਖਸਿ ਲਏ ਵਡਿਆਈ ਹੇ ॥੨॥
भगता का गुणकारी करता बखसि लए वडिआई हे ॥२॥

निर्माता हा आपल्या भक्तांचा उपकार करणारा आहे. तो त्यांना क्षमा करतो - ही त्याची महानता आहे. ||2||

ਦੇਦੇ ਤੋਟਿ ਨ ਆਵੈ ਸਾਚੇ ॥
देदे तोटि न आवै साचे ॥

खरा परमेश्वर देतो आणि देतो; त्यांचे आशीर्वाद कधीच कमी पडत नाहीत.

ਲੈ ਲੈ ਮੁਕਰਿ ਪਉਦੇ ਕਾਚੇ ॥
लै लै मुकरि पउदे काचे ॥

खोटे लोक प्राप्त करतात, आणि नंतर प्राप्त झाल्याचा इन्कार करतात.

ਮੂਲੁ ਨ ਬੂਝਹਿ ਸਾਚਿ ਨ ਰੀਝਹਿ ਦੂਜੈ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਈ ਹੇ ॥੩॥
मूलु न बूझहि साचि न रीझहि दूजै भरमि भुलाई हे ॥३॥

त्यांना त्यांचे मूळ समजत नाही, ते सत्यावर प्रसन्न होत नाहीत आणि म्हणून ते द्वैत आणि संशयात भरकटतात. ||3||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਗਿ ਰਹੇ ਦਿਨ ਰਾਤੀ ॥
गुरमुखि जागि रहे दिन राती ॥

गुरुमुख रात्रंदिवस जागृत व जागृत असतात.

ਸਾਚੇ ਕੀ ਲਿਵ ਗੁਰਮਤਿ ਜਾਤੀ ॥
साचे की लिव गुरमति जाती ॥

गुरूंच्या शिकवणुकीनुसार त्यांना खऱ्या परमेश्वराचे प्रेम कळते.

ਮਨਮੁਖ ਸੋਇ ਰਹੇ ਸੇ ਲੂਟੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਬਤੁ ਭਾਈ ਹੇ ॥੪॥
मनमुख सोइ रहे से लूटे गुरमुखि साबतु भाई हे ॥४॥

स्वार्थी मनमुख झोपलेलेच राहतात आणि लुटले जातात. हे नियतीच्या भावांनो, गुरुमुख सुरक्षित आणि निरोगी राहतात. ||4||

ਕੂੜੇ ਆਵੈ ਕੂੜੇ ਜਾਵੈ ॥
कूड़े आवै कूड़े जावै ॥

खोटे येतात आणि खोटे जातात.

ਕੂੜੇ ਰਾਤੀ ਕੂੜੁ ਕਮਾਵੈ ॥
कूड़े राती कूड़ु कमावै ॥

खोटेपणाने ओतप्रोत होऊन ते केवळ खोटेपणाचेच आचरण करतात.

ਸਬਦਿ ਮਿਲੇ ਸੇ ਦਰਗਹ ਪੈਧੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਰਤਿ ਸਮਾਈ ਹੇ ॥੫॥
सबदि मिले से दरगह पैधे गुरमुखि सुरति समाई हे ॥५॥

जे शब्दाने ओतलेले आहेत ते परमेश्वराच्या दरबारात सन्मानाने परिधान केले जातात; गुरुमुख त्यांचे चैतन्य त्याच्यावर केंद्रित करतात. ||5||

ਕੂੜਿ ਮੁਠੀ ਠਗੀ ਠਗਵਾੜੀ ॥
कूड़ि मुठी ठगी ठगवाड़ी ॥

खोटे फसवले जातात, लुटारू लुटतात.

ਜਿਉ ਵਾੜੀ ਓਜਾੜਿ ਉਜਾੜੀ ॥
जिउ वाड़ी ओजाड़ि उजाड़ी ॥

उग्र वाळवंटाप्रमाणे बाग पडीक आहे.

ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਕਿਛੁ ਸਾਦਿ ਨ ਲਾਗੈ ਹਰਿ ਬਿਸਰਿਐ ਦੁਖੁ ਪਾਈ ਹੇ ॥੬॥
नाम बिना किछु सादि न लागै हरि बिसरिऐ दुखु पाई हे ॥६॥

भगवंताच्या नामाशिवाय काहीही गोड लागत नाही; परमेश्वराला विसरुन ते दु:ख भोगतात. ||6||

ਭੋਜਨੁ ਸਾਚੁ ਮਿਲੈ ਆਘਾਈ ॥
भोजनु साचु मिलै आघाई ॥

सत्याचे भोजन मिळाल्याने मनुष्य तृप्त होतो.

ਨਾਮ ਰਤਨੁ ਸਾਚੀ ਵਡਿਆਈ ॥
नाम रतनु साची वडिआई ॥

नामाच्या रत्नाचे तेजोमय माहात्म्य खरे आहे.

ਚੀਨੈ ਆਪੁ ਪਛਾਣੈ ਸੋਈ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਮਿਲਾਈ ਹੇ ॥੭॥
चीनै आपु पछाणै सोई जोती जोति मिलाई हे ॥७॥

जो स्वतःला समजून घेतो, त्याला परमेश्वराचा साक्षात्कार होतो. त्याचा प्रकाश प्रकाशात विलीन होतो. ||7||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430