श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1018


ਚਰਣ ਤਲੈ ਉਗਾਹਿ ਬੈਸਿਓ ਸ੍ਰਮੁ ਨ ਰਹਿਓ ਸਰੀਰਿ ॥
चरण तलै उगाहि बैसिओ स्रमु न रहिओ सरीरि ॥

तो बोटीत पाय ठेवतो आणि मग त्यात बसतो; त्याच्या शरीराचा थकवा दूर होतो.

ਮਹਾ ਸਾਗਰੁ ਨਹ ਵਿਆਪੈ ਖਿਨਹਿ ਉਤਰਿਓ ਤੀਰਿ ॥੨॥
महा सागरु नह विआपै खिनहि उतरिओ तीरि ॥२॥

महासागरही त्याला प्रभावित करत नाही; क्षणार्धात तो दुसऱ्या किनाऱ्यावर येतो. ||2||

ਚੰਦਨ ਅਗਰ ਕਪੂਰ ਲੇਪਨ ਤਿਸੁ ਸੰਗੇ ਨਹੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥
चंदन अगर कपूर लेपन तिसु संगे नही प्रीति ॥

चंदन, कोरफड आणि कापूर-पेस्ट - पृथ्वी त्यांना आवडत नाही.

ਬਿਸਟਾ ਮੂਤ੍ਰ ਖੋਦਿ ਤਿਲੁ ਤਿਲੁ ਮਨਿ ਨ ਮਨੀ ਬਿਪਰੀਤਿ ॥੩॥
बिसटा मूत्र खोदि तिलु तिलु मनि न मनी बिपरीति ॥३॥

पण जर कोणी ते थोडं थोडं खोदलं आणि त्यावर खत आणि लघवी टाकली तर हरकत नाही. ||3||

ਊਚ ਨੀਚ ਬਿਕਾਰ ਸੁਕ੍ਰਿਤ ਸੰਲਗਨ ਸਭ ਸੁਖ ਛਤ੍ਰ ॥
ऊच नीच बिकार सुक्रित संलगन सभ सुख छत्र ॥

उच्च आणि नीच, वाईट आणि चांगले - आकाशाची आरामदायी छत सर्वांवर समान रीतीने पसरलेली आहे.

ਮਿਤ੍ਰ ਸਤ੍ਰੁ ਨ ਕਛੂ ਜਾਨੈ ਸਰਬ ਜੀਅ ਸਮਤ ॥੪॥
मित्र सत्रु न कछू जानै सरब जीअ समत ॥४॥

त्याला मित्र आणि शत्रू काहीच कळत नाही; सर्व प्राणी एकसारखे आहेत. ||4||

ਕਰਿ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ਪ੍ਰਚੰਡ ਪ੍ਰਗਟਿਓ ਅੰਧਕਾਰ ਬਿਨਾਸ ॥
करि प्रगासु प्रचंड प्रगटिओ अंधकार बिनास ॥

त्याच्या चमकदार प्रकाशाने चमकणारा, सूर्य उगवतो आणि अंधार दूर करतो.

ਪਵਿਤ੍ਰ ਅਪਵਿਤ੍ਰਹ ਕਿਰਣ ਲਾਗੇ ਮਨਿ ਨ ਭਇਓ ਬਿਖਾਦੁ ॥੫॥
पवित्र अपवित्रह किरण लागे मनि न भइओ बिखादु ॥५॥

शुद्ध आणि अपवित्र अशा दोन्ही गोष्टींना स्पर्श केल्याने कोणाचाही द्वेष होत नाही. ||5||

ਸੀਤ ਮੰਦ ਸੁਗੰਧ ਚਲਿਓ ਸਰਬ ਥਾਨ ਸਮਾਨ ॥
सीत मंद सुगंध चलिओ सरब थान समान ॥

थंड आणि सुगंधित वारा सर्व ठिकाणी सारखाच वाहतो.

ਜਹਾ ਸਾ ਕਿਛੁ ਤਹਾ ਲਾਗਿਓ ਤਿਲੁ ਨ ਸੰਕਾ ਮਾਨ ॥੬॥
जहा सा किछु तहा लागिओ तिलु न संका मान ॥६॥

कुठेही काहीही असले तरी ते तिथेच स्पर्श करते आणि थोडाही संकोच करत नाही. ||6||

ਸੁਭਾਇ ਅਭਾਇ ਜੁ ਨਿਕਟਿ ਆਵੈ ਸੀਤੁ ਤਾ ਕਾ ਜਾਇ ॥
सुभाइ अभाइ जु निकटि आवै सीतु ता का जाइ ॥

चांगले किंवा वाईट, जो कोणी आगीच्या जवळ येतो - त्याची थंडी काढून घेतली जाते.

ਆਪ ਪਰ ਕਾ ਕਛੁ ਨ ਜਾਣੈ ਸਦਾ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥੭॥
आप पर का कछु न जाणै सदा सहजि सुभाइ ॥७॥

त्याला स्वतःचे किंवा इतरांचे काहीच कळत नाही'; ते समान गुणवत्तेत स्थिर आहे. ||7||

ਚਰਣ ਸਰਣ ਸਨਾਥ ਇਹੁ ਮਨੁ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ਲਾਲ ॥
चरण सरण सनाथ इहु मनु रंगि राते लाल ॥

जो कोणी उदात्त परमेश्वराच्या चरणांचे आश्रय घेतो - त्याचे मन प्रियकराच्या प्रेमात एकरूप होते.

ਗੋਪਾਲ ਗੁਣ ਨਿਤ ਗਾਉ ਨਾਨਕ ਭਏ ਪ੍ਰਭ ਕਿਰਪਾਲ ॥੮॥੩॥
गोपाल गुण नित गाउ नानक भए प्रभ किरपाल ॥८॥३॥

हे नानक, जगाच्या परमेश्वराचे सतत गुणगान करत राहिल्याने देव आपल्यावर कृपाळू होतो. ||8||3||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੪ ਅਸਟਪਦੀਆ ॥
मारू महला ५ घरु ४ असटपदीआ ॥

मारू, पाचवी मेहल, चौथे घर, अष्टपदेया:

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक वैश्विक निर्माता देव. खऱ्या गुरूंच्या कृपेने:

ਚਾਦਨਾ ਚਾਦਨੁ ਆਂਗਨਿ ਪ੍ਰਭ ਜੀਉ ਅੰਤਰਿ ਚਾਦਨਾ ॥੧॥
चादना चादनु आंगनि प्रभ जीउ अंतरि चादना ॥१॥

चांदणे, चांदणे - मनाच्या अंगणात, देवाचा चांदणे उजळू दे. ||1||

ਆਰਾਧਨਾ ਅਰਾਧਨੁ ਨੀਕਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਅਰਾਧਨਾ ॥੨॥
आराधना अराधनु नीका हरि हरि नामु अराधना ॥२॥

ध्यान, ध्यान - उदात्त म्हणजे परमेश्वर, हर, हरच्या नामाचे ध्यान. ||2||

ਤਿਆਗਨਾ ਤਿਆਗਨੁ ਨੀਕਾ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਲੋਭੁ ਤਿਆਗਨਾ ॥੩॥
तिआगना तिआगनु नीका कामु क्रोधु लोभु तिआगना ॥३॥

त्याग, त्याग - उदात्त म्हणजे लैंगिक इच्छा, क्रोध आणि लोभ यांचा त्याग. ||3||

ਮਾਗਨਾ ਮਾਗਨੁ ਨੀਕਾ ਹਰਿ ਜਸੁ ਗੁਰ ਤੇ ਮਾਗਨਾ ॥੪॥
मागना मागनु नीका हरि जसु गुर ते मागना ॥४॥

भीक मागणे, भिक्षा मागणे - गुरूंकडे परमेश्वराची स्तुती मागणे उदात्त आहे. ||4||

ਜਾਗਨਾ ਜਾਗਨੁ ਨੀਕਾ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨ ਮਹਿ ਜਾਗਨਾ ॥੫॥
जागना जागनु नीका हरि कीरतन महि जागना ॥५॥

जागरण, जागरण - परमेश्वराच्या स्तुतीचे कीर्तन गाण्यात घालवलेला जागरण म्हणजे उदात्त. ||5||

ਲਾਗਨਾ ਲਾਗਨੁ ਨੀਕਾ ਗੁਰ ਚਰਣੀ ਮਨੁ ਲਾਗਨਾ ॥੬॥
लागना लागनु नीका गुर चरणी मनु लागना ॥६॥

आसक्ती, आसक्ती - उदात्तता म्हणजे गुरूच्या चरणी मनाची आसक्ती. ||6||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਤਿਸਹਿ ਪਰਾਪਤੇ ਜਾ ਕੈ ਮਸਤਕਿ ਭਾਗਨਾ ॥੭॥
इह बिधि तिसहि परापते जा कै मसतकि भागना ॥७॥

ज्याच्या कपाळावर असे नशीब लिहिलेले आहे, तोच या जीवनपद्धतीवर धन्य आहे. ||7||

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਨੀਕਾ ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਸਰਨਾਗਨਾ ॥੮॥੧॥੪॥
कहु नानक तिसु सभु किछु नीका जो प्रभ की सरनागना ॥८॥१॥४॥

नानक म्हणतात, जो देवाच्या अभयारण्यात प्रवेश करतो त्याच्यासाठी सर्व काही उदात्त आणि उदात्त आहे. ||8||1||4||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
मारू महला ५ ॥

मारू, पाचवी मेहल:

ਆਉ ਜੀ ਤੂ ਆਉ ਹਮਾਰੈ ਹਰਿ ਜਸੁ ਸ੍ਰਵਨ ਸੁਨਾਵਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
आउ जी तू आउ हमारै हरि जसु स्रवन सुनावना ॥१॥ रहाउ ॥

कृपा करून ये, माझ्या हृदयाच्या घरी ये, म्हणजे मी माझ्या कानांनी परमेश्वराची स्तुती ऐकू शकेन. ||1||विराम||

ਤੁਧੁ ਆਵਤ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਤਨੁ ਹਰਿਆ ਹਰਿ ਜਸੁ ਤੁਮ ਸੰਗਿ ਗਾਵਨਾ ॥੧॥
तुधु आवत मेरा मनु तनु हरिआ हरि जसु तुम संगि गावना ॥१॥

तुझ्या येण्याने, माझा आत्मा आणि शरीर टवटवीत आहे आणि मी तुझ्याबरोबर परमेश्वराची स्तुती गातो. ||1||

ਸੰਤ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਹਿਰਦੈ ਵਾਸੈ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਮਿਟਾਵਨਾ ॥੨॥
संत क्रिपा ते हिरदै वासै दूजा भाउ मिटावना ॥२॥

संतांच्या कृपेने परमेश्वर हृदयात वास करतो आणि द्वैतप्रेम नाहीसे होते. ||2||

ਭਗਤ ਦਇਆ ਤੇ ਬੁਧਿ ਪਰਗਾਸੈ ਦੁਰਮਤਿ ਦੂਖ ਤਜਾਵਨਾ ॥੩॥
भगत दइआ ते बुधि परगासै दुरमति दूख तजावना ॥३॥

भक्ताच्या कृपेने बुद्धी प्रगल्भ होते आणि दु:ख आणि दुष्ट मन नाहीसे होते. ||3||

ਦਰਸਨੁ ਭੇਟਤ ਹੋਤ ਪੁਨੀਤਾ ਪੁਨਰਪਿ ਗਰਭਿ ਨ ਪਾਵਨਾ ॥੪॥
दरसनु भेटत होत पुनीता पुनरपि गरभि न पावना ॥४॥

त्याच्या दर्शनाचे धन्य दर्शन पाहिल्याने, मनुष्य पवित्र होतो, आणि त्याला यापुढे पुनर्जन्माच्या गर्भात नेले जात नाही. ||4||

ਨਉ ਨਿਧਿ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਪਾਈ ਜੋ ਤੁਮਰੈ ਮਨਿ ਭਾਵਨਾ ॥੫॥
नउ निधि रिधि सिधि पाई जो तुमरै मनि भावना ॥५॥

नऊ खजिना, संपत्ती आणि चमत्कारिक अध्यात्मिक शक्ती तुमच्या मनाला प्रसन्न करणाऱ्या व्यक्तीला प्राप्त होतात. ||5||

ਸੰਤ ਬਿਨਾ ਮੈ ਥਾਉ ਨ ਕੋਈ ਅਵਰ ਨ ਸੂਝੈ ਜਾਵਨਾ ॥੬॥
संत बिना मै थाउ न कोई अवर न सूझै जावना ॥६॥

संतांशिवाय मला अजिबात विश्रांतीची जागा नाही; मी इतर कोणत्याही ठिकाणी जाण्याचा विचार करू शकत नाही. ||6||

ਮੋਹਿ ਨਿਰਗੁਨ ਕਉ ਕੋਇ ਨ ਰਾਖੈ ਸੰਤਾ ਸੰਗਿ ਸਮਾਵਨਾ ॥੭॥
मोहि निरगुन कउ कोइ न राखै संता संगि समावना ॥७॥

मी अयोग्य आहे; कोणीही मला अभयारण्य देत नाही. पण संत समाजात मी भगवंतात विलीन होतो. ||7||

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਗੁਰਿ ਚਲਤੁ ਦਿਖਾਇਆ ਮਨ ਮਧੇ ਹਰਿ ਹਰਿ ਰਾਵਨਾ ॥੮॥੨॥੫॥
कहु नानक गुरि चलतु दिखाइआ मन मधे हरि हरि रावना ॥८॥२॥५॥

नानक म्हणतात, गुरूंनी हा चमत्कार प्रकट केला आहे; माझ्या मनात, मी परमेश्वर, हर, हरचा आनंद घेतो. ||8||2||5||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430