श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 935


ਨਾ ਤਿਸੁ ਗਿਆਨੁ ਨ ਧਿਆਨੁ ਹੈ ਨਾ ਤਿਸੁ ਧਰਮੁ ਧਿਆਨੁ ॥
ना तिसु गिआनु न धिआनु है ना तिसु धरमु धिआनु ॥

त्याच्याकडे आध्यात्मिक शहाणपण किंवा ध्यान नाही; ना धार्मिक श्रद्धा ना ध्यान.

ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਨਿਰਭਉ ਕਹਾ ਕਿਆ ਜਾਣਾ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
विणु नावै निरभउ कहा किआ जाणा अभिमानु ॥

नामाशिवाय माणूस निर्भय कसा होऊ शकतो? अहंकारी अभिमान त्याला कसा समजेल?

ਥਾਕਿ ਰਹੀ ਕਿਵ ਅਪੜਾ ਹਾਥ ਨਹੀ ਨਾ ਪਾਰੁ ॥
थाकि रही किव अपड़ा हाथ नही ना पारु ॥

मी खूप थकलो आहे - मी तिथे कसे जाऊ शकतो? या महासागराला तळ किंवा अंत नाही.

ਨਾ ਸਾਜਨ ਸੇ ਰੰਗੁਲੇ ਕਿਸੁ ਪਹਿ ਕਰੀ ਪੁਕਾਰ ॥
ना साजन से रंगुले किसु पहि करी पुकार ॥

माझ्याकडे प्रेमळ सहकारी नाहीत, ज्यांच्याकडे मी मदतीसाठी विचारू शकतो.

ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਿਉ ਪ੍ਰਿਉ ਜੇ ਕਰੀ ਮੇਲੇ ਮੇਲਣਹਾਰੁ ॥
नानक प्रिउ प्रिउ जे करी मेले मेलणहारु ॥

हे नानक, "प्रिय, प्रिय" असे ओरडत आम्ही एकात्मतेशी एकरूप झालो आहोत.

ਜਿਨਿ ਵਿਛੋੜੀ ਸੋ ਮੇਲਸੀ ਗੁਰ ਕੈ ਹੇਤਿ ਅਪਾਰਿ ॥੩੭॥
जिनि विछोड़ी सो मेलसी गुर कै हेति अपारि ॥३७॥

ज्याने मला वेगळे केले, त्याने मला पुन्हा एकत्र केले; माझे गुरुवरचे प्रेम असीम आहे. ||37||

ਪਾਪੁ ਬੁਰਾ ਪਾਪੀ ਕਉ ਪਿਆਰਾ ॥
पापु बुरा पापी कउ पिआरा ॥

पाप वाईट आहे, पण पाप्याला ते प्रिय आहे.

ਪਾਪਿ ਲਦੇ ਪਾਪੇ ਪਾਸਾਰਾ ॥
पापि लदे पापे पासारा ॥

तो स्वतःला पापाने भारित करतो, आणि पापाद्वारे त्याचे जग वाढवतो.

ਪਰਹਰਿ ਪਾਪੁ ਪਛਾਣੈ ਆਪੁ ॥
परहरि पापु पछाणै आपु ॥

जो स्वतःला समजतो त्याच्यापासून पाप खूप दूर आहे.

ਨਾ ਤਿਸੁ ਸੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਸੰਤਾਪੁ ॥
ना तिसु सोगु विजोगु संतापु ॥

तो दु:खाने किंवा वियोगाने ग्रासलेला नाही.

ਨਰਕਿ ਪੜੰਤਉ ਕਿਉ ਰਹੈ ਕਿਉ ਬੰਚੈ ਜਮਕਾਲੁ ॥
नरकि पड़ंतउ किउ रहै किउ बंचै जमकालु ॥

नरकात पडणे कसे टाळता येईल? तो मृत्यूच्या दूताला कसा फसवू शकतो?

ਕਿਉ ਆਵਣ ਜਾਣਾ ਵੀਸਰੈ ਝੂਠੁ ਬੁਰਾ ਖੈ ਕਾਲੁ ॥
किउ आवण जाणा वीसरै झूठु बुरा खै कालु ॥

येणे आणि जाणे कसे विसरता येईल? असत्य वाईट आहे आणि मृत्यू क्रूर आहे.

ਮਨੁ ਜੰਜਾਲੀ ਵੇੜਿਆ ਭੀ ਜੰਜਾਲਾ ਮਾਹਿ ॥
मनु जंजाली वेड़िआ भी जंजाला माहि ॥

मन हे गुंफण्यात गुरफटलेले असते आणि ते अडकते.

ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਕਿਉ ਛੂਟੀਐ ਪਾਪੇ ਪਚਹਿ ਪਚਾਹਿ ॥੩੮॥
विणु नावै किउ छूटीऐ पापे पचहि पचाहि ॥३८॥

नामाशिवाय कोणाचा उद्धार कसा होणार? ते पापात सडतात. ||38||

ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਫਾਹੀ ਫਾਸੈ ਕਊਆ ॥
फिरि फिरि फाही फासै कऊआ ॥

पुन्हा पुन्हा कावळे जाळ्यात पडतात.

ਫਿਰਿ ਪਛੁਤਾਨਾ ਅਬ ਕਿਆ ਹੂਆ ॥
फिरि पछुताना अब किआ हूआ ॥

मग त्याला पश्चाताप होतो, पण आता तो काय करू शकतो?

ਫਾਥਾ ਚੋਗ ਚੁਗੈ ਨਹੀ ਬੂਝੈ ॥
फाथा चोग चुगै नही बूझै ॥

तो अडकला असला तरी तो अन्नावर चोच मारतो; त्याला समजत नाही.

ਸਤਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਤ ਆਖੀ ਸੂਝੈ ॥
सतगुरु मिलै त आखी सूझै ॥

जर तो खरा गुरू भेटला तर तो डोळ्यांनी पाहतो.

ਜਿਉ ਮਛੁਲੀ ਫਾਥੀ ਜਮ ਜਾਲਿ ॥
जिउ मछुली फाथी जम जालि ॥

माशाप्रमाणे तो मृत्यूच्या कचाट्यात अडकतो.

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਦਾਤੇ ਮੁਕਤਿ ਨ ਭਾਲਿ ॥
विणु गुर दाते मुकति न भालि ॥

महान दाता गुरु सोडून इतर कोणाकडूनही मुक्ती मागू नका.

ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਜਾਇ ॥
फिरि फिरि आवै फिरि फिरि जाइ ॥

पुन्हा पुन्हा तो येतो; पुन्हा पुन्हा, तो जातो.

ਇਕ ਰੰਗਿ ਰਚੈ ਰਹੈ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
इक रंगि रचै रहै लिव लाइ ॥

एका परमेश्वराच्या प्रेमात गढून जा आणि त्याच्यावर प्रेमाने लक्ष केंद्रित करा.

ਇਵ ਛੂਟੈ ਫਿਰਿ ਫਾਸ ਨ ਪਾਇ ॥੩੯॥
इव छूटै फिरि फास न पाइ ॥३९॥

अशा रीतीने तुमचे तारण होईल आणि तुम्ही पुन्हा सापळ्यात पडणार नाही. ||39||

ਬੀਰਾ ਬੀਰਾ ਕਰਿ ਰਹੀ ਬੀਰ ਭਏ ਬੈਰਾਇ ॥
बीरा बीरा करि रही बीर भए बैराइ ॥

ती हाक मारते, "भाऊ, ओ भाऊ - राहा, भाऊ!" पण तो अनोळखी होतो.

ਬੀਰ ਚਲੇ ਘਰਿ ਆਪਣੈ ਬਹਿਣ ਬਿਰਹਿ ਜਲਿ ਜਾਇ ॥
बीर चले घरि आपणै बहिण बिरहि जलि जाइ ॥

तिचा भाऊ स्वतःच्या घरी निघून जातो आणि त्याची बहीण वियोगाच्या वेदनांनी जळते.

ਬਾਬੁਲ ਕੈ ਘਰਿ ਬੇਟੜੀ ਬਾਲੀ ਬਾਲੈ ਨੇਹਿ ॥
बाबुल कै घरि बेटड़ी बाली बालै नेहि ॥

या जगात, तिच्या वडिलांचे घर, मुलगी, निष्पाप आत्मा वधू, तिच्या तरुण पतीवर प्रेम करते.

ਜੇ ਲੋੜਹਿ ਵਰੁ ਕਾਮਣੀ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਹਿ ਤੇਹਿ ॥
जे लोड़हि वरु कामणी सतिगुरु सेवहि तेहि ॥

हे आत्मा वधू, जर तू तुझ्या पती प्रभूची तळमळ करत असेल तर खऱ्या गुरुंची प्रेमाने सेवा कर.

ਬਿਰਲੋ ਗਿਆਨੀ ਬੂਝਣਉ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਾਚਿ ਮਿਲੇਇ ॥
बिरलो गिआनी बूझणउ सतिगुरु साचि मिलेइ ॥

अध्यात्मिकदृष्ट्या ज्ञानी, खऱ्या गुरुंना भेटणारे आणि खरोखर समजून घेणारे किती दुर्मिळ आहेत.

ਠਾਕੁਰ ਹਾਥਿ ਵਡਾਈਆ ਜੈ ਭਾਵੈ ਤੈ ਦੇਇ ॥
ठाकुर हाथि वडाईआ जै भावै तै देइ ॥

सर्व वैभवशाली महानता प्रभु आणि स्वामीच्या हातात आहे. जेव्हा तो प्रसन्न होतो तेव्हा तो त्यांना देतो.

ਬਾਣੀ ਬਿਰਲਉ ਬੀਚਾਰਸੀ ਜੇ ਕੋ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਇ ॥
बाणी बिरलउ बीचारसी जे को गुरमुखि होइ ॥

गुरूंच्या वचनाचे चिंतन करणारे किती दुर्मिळ आहेत; ते गुरुमुख बनतात.

ਇਹ ਬਾਣੀ ਮਹਾ ਪੁਰਖ ਕੀ ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਾਸਾ ਹੋਇ ॥੪੦॥
इह बाणी महा पुरख की निज घरि वासा होइ ॥४०॥

ही परमात्म्याची बाणी आहे; त्याद्वारे, माणूस त्याच्या अंतरंगात राहतो. ||40||

ਭਨਿ ਭਨਿ ਘੜੀਐ ਘੜਿ ਘੜਿ ਭਜੈ ਢਾਹਿ ਉਸਾਰੈ ਉਸਰੇ ਢਾਹੈ ॥
भनि भनि घड़ीऐ घड़ि घड़ि भजै ढाहि उसारै उसरे ढाहै ॥

तोडून तोडून, तो निर्माण करतो आणि पुन्हा निर्माण करतो; निर्माण करतो, तो पुन्हा तोडतो. त्याने जे पाडले आहे ते तो बांधतो, आणि त्याने जे बांधले आहे ते पाडतो.

ਸਰ ਭਰਿ ਸੋਖੈ ਭੀ ਭਰਿ ਪੋਖੈ ਸਮਰਥ ਵੇਪਰਵਾਹੈ ॥
सर भरि सोखै भी भरि पोखै समरथ वेपरवाहै ॥

तो तुडुंब भरलेले तलाव कोरडे करतो आणि वाळलेल्या टाक्या पुन्हा भरतो. तो सर्वशक्तिमान आणि स्वतंत्र आहे.

ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਨੇ ਭਏ ਦਿਵਾਨੇ ਵਿਣੁ ਭਾਗਾ ਕਿਆ ਪਾਈਐ ॥
भरमि भुलाने भए दिवाने विणु भागा किआ पाईऐ ॥

संशयाने भ्रमित होऊन ते वेडे झाले आहेत; नियतीशिवाय, त्यांना काय मिळते?

ਗੁਰਮੁਖਿ ਗਿਆਨੁ ਡੋਰੀ ਪ੍ਰਭਿ ਪਕੜੀ ਜਿਨ ਖਿੰਚੈ ਤਿਨ ਜਾਈਐ ॥
गुरमुखि गिआनु डोरी प्रभि पकड़ी जिन खिंचै तिन जाईऐ ॥

गुरुमुखांना माहित आहे की देव तार धारण करतो; तो जिथे खेचतो तिथे त्यांनी जावे.

ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇ ਸਦਾ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ਬਹੁੜਿ ਨ ਪਛੋਤਾਈਐ ॥
हरि गुण गाइ सदा रंगि राते बहुड़ि न पछोताईऐ ॥

जे भगवंताची स्तुती गातात, ते सदैव त्याच्या प्रेमाने रंगलेले असतात; त्यांना पुन्हा कधीही खंत वाटत नाही.

ਭਭੈ ਭਾਲਹਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝਹਿ ਤਾ ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਾਸਾ ਪਾਈਐ ॥
भभै भालहि गुरमुखि बूझहि ता निज घरि वासा पाईऐ ॥

भाभा : जर कोणी शोधून गुरुमुख झाला तर तो स्वतःच्या हृदयाच्या घरी वास करतो.

ਭਭੈ ਭਉਜਲੁ ਮਾਰਗੁ ਵਿਖੜਾ ਆਸ ਨਿਰਾਸਾ ਤਰੀਐ ॥
भभै भउजलु मारगु विखड़ा आस निरासा तरीऐ ॥

भाभा : भयंकर जग-सागराचा मार्ग कपटपूर्ण आहे. आशामुक्त राहा, आशेच्या मध्यभागी, आणि तुम्ही ओलांडून जाल.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਆਪੋ ਚੀਨੑੈ ਜੀਵਤਿਆ ਇਵ ਮਰੀਐ ॥੪੧॥
गुरपरसादी आपो चीनै जीवतिआ इव मरीऐ ॥४१॥

गुरूंच्या कृपेने माणूस स्वतःला समजतो; अशा प्रकारे, तो जिवंत असतानाही मृत राहतो. ||41||

ਮਾਇਆ ਮਾਇਆ ਕਰਿ ਮੁਏ ਮਾਇਆ ਕਿਸੈ ਨ ਸਾਥਿ ॥
माइआ माइआ करि मुए माइआ किसै न साथि ॥

मायेच्या धन-संपत्तीसाठी ओरडून ते मरतात; पण माया त्यांच्याबरोबर जात नाही.

ਹੰਸੁ ਚਲੈ ਉਠਿ ਡੁਮਣੋ ਮਾਇਆ ਭੂਲੀ ਆਥਿ ॥
हंसु चलै उठि डुमणो माइआ भूली आथि ॥

आत्मा-हंस उठतो आणि निघून जातो, दुःखी आणि उदास होतो, आपली संपत्ती मागे ठेवतो.

ਮਨੁ ਝੂਠਾ ਜਮਿ ਜੋਹਿਆ ਅਵਗੁਣ ਚਲਹਿ ਨਾਲਿ ॥
मनु झूठा जमि जोहिआ अवगुण चलहि नालि ॥

खोटे मन मृत्यूच्या दूताने शिकार केले आहे; तो जातो तेव्हा त्याचे दोष सोबत घेऊन जातो.

ਮਨ ਮਹਿ ਮਨੁ ਉਲਟੋ ਮਰੈ ਜੇ ਗੁਣ ਹੋਵਹਿ ਨਾਲਿ ॥
मन महि मनु उलटो मरै जे गुण होवहि नालि ॥

मन अंतर्मुख होते आणि सद्गुणात विलीन होते.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430