श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 61


ਸਾਚਿ ਸਹਜਿ ਸੋਭਾ ਘਣੀ ਹਰਿ ਗੁਣ ਨਾਮ ਅਧਾਰਿ ॥
साचि सहजि सोभा घणी हरि गुण नाम अधारि ॥

सत्य आणि अंतःप्रेरणा द्वारे, नामाचा आधार आणि परमेश्वराच्या गौरवाने महान सन्मान प्राप्त होतो.

ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਖੁ ਤੂੰ ਮੈ ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਕਵਨੁ ਭਤਾਰੁ ॥੩॥
जिउ भावै तिउ रखु तूं मै तुझ बिनु कवनु भतारु ॥३॥

हे परमेश्वरा, तुला आवडेल तसे माझे रक्षण आणि रक्षण कर. हे माझ्या पती, तुझ्याशिवाय माझ्यासाठी दुसरे कोण आहे? ||3||

ਅਖਰ ਪੜਿ ਪੜਿ ਭੁਲੀਐ ਭੇਖੀ ਬਹੁਤੁ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
अखर पड़ि पड़ि भुलीऐ भेखी बहुतु अभिमानु ॥

त्यांची पुस्तके पुन्हा पुन्हा वाचून लोक चुका करत राहतात; त्यांना त्यांच्या धार्मिक वस्त्रांचा खूप अभिमान आहे.

ਤੀਰਥ ਨਾਤਾ ਕਿਆ ਕਰੇ ਮਨ ਮਹਿ ਮੈਲੁ ਗੁਮਾਨੁ ॥
तीरथ नाता किआ करे मन महि मैलु गुमानु ॥

पण मनात दुराग्रहाची घाण असताना तीर्थक्षेत्री स्नान करून काय उपयोग?

ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਕਿਨਿ ਸਮਝਾਈਐ ਮਨੁ ਰਾਜਾ ਸੁਲਤਾਨੁ ॥੪॥
गुर बिनु किनि समझाईऐ मनु राजा सुलतानु ॥४॥

मनाच्या आत परमेश्वर, राजा, सम्राट आहे हे गुरूंशिवाय कोण समजावणार? ||4||

ਪ੍ਰੇਮ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਈਐ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਤੁ ਵੀਚਾਰੁ ॥
प्रेम पदारथु पाईऐ गुरमुखि ततु वीचारु ॥

परमेश्वराच्या प्रेमाचा खजिना गुरुमुखाला प्राप्त होतो, जो वास्तवाचे सार चिंतन करतो.

ਸਾ ਧਨ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸੀਗਾਰੁ ॥
सा धन आपु गवाइआ गुर कै सबदि सीगारु ॥

वधू आपला स्वार्थ नाहीशी करते आणि गुरूच्या शब्दाने स्वतःला शोभते.

ਘਰ ਹੀ ਸੋ ਪਿਰੁ ਪਾਇਆ ਗੁਰ ਕੈ ਹੇਤਿ ਅਪਾਰੁ ॥੫॥
घर ही सो पिरु पाइआ गुर कै हेति अपारु ॥५॥

गुरूंवरील असीम प्रेमामुळे तिला स्वतःच्या घरातच तिचा नवरा सापडतो. ||5||

ਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਚਾਕਰੀ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥
गुर की सेवा चाकरी मनु निरमलु सुखु होइ ॥

गुरूंच्या सेवेत झोकून दिल्याने मन शुद्ध होते, शांती मिळते.

ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਹਉਮੈ ਵਿਚਹੁ ਖੋਇ ॥
गुर का सबदु मनि वसिआ हउमै विचहु खोइ ॥

गुरूचे वचन मनामध्ये वास करते आणि आतून अहंकार नाहीसा होतो.

ਨਾਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਇਆ ਲਾਭੁ ਸਦਾ ਮਨਿ ਹੋਇ ॥੬॥
नामु पदारथु पाइआ लाभु सदा मनि होइ ॥६॥

नामाचा खजिना मिळवला जातो आणि मनाला कायमचा लाभ मिळतो. ||6||

ਕਰਮਿ ਮਿਲੈ ਤਾ ਪਾਈਐ ਆਪਿ ਨ ਲਇਆ ਜਾਇ ॥
करमि मिलै ता पाईऐ आपि न लइआ जाइ ॥

जर त्याने त्याची कृपा केली तर आपल्याला ती मिळते. आपण स्वतःच्या प्रयत्नाने ते शोधू शकत नाही.

ਗੁਰ ਕੀ ਚਰਣੀ ਲਗਿ ਰਹੁ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ॥
गुर की चरणी लगि रहु विचहु आपु गवाइ ॥

गुरूंच्या चरणी चिकटून राहा आणि आतून स्वार्थ नाहीसा करा.

ਸਚੇ ਸੇਤੀ ਰਤਿਆ ਸਚੋ ਪਲੈ ਪਾਇ ॥੭॥
सचे सेती रतिआ सचो पलै पाइ ॥७॥

सत्याशी जुळले की तुम्हाला सत्याची प्राप्ती होईल. ||7||

ਭੁਲਣ ਅੰਦਰਿ ਸਭੁ ਕੋ ਅਭੁਲੁ ਗੁਰੂ ਕਰਤਾਰੁ ॥
भुलण अंदरि सभु को अभुलु गुरू करतारु ॥

प्रत्येकजण चुका करतो; केवळ गुरू आणि निर्माता अचुक आहेत.

ਗੁਰਮਤਿ ਮਨੁ ਸਮਝਾਇਆ ਲਾਗਾ ਤਿਸੈ ਪਿਆਰੁ ॥
गुरमति मनु समझाइआ लागा तिसै पिआरु ॥

जो आपल्या मनाला गुरूंच्या उपदेशाने शिकवतो तो परमेश्वरावर प्रेम करायला येतो.

ਨਾਨਕ ਸਾਚੁ ਨ ਵੀਸਰੈ ਮੇਲੇ ਸਬਦੁ ਅਪਾਰੁ ॥੮॥੧੨॥
नानक साचु न वीसरै मेले सबदु अपारु ॥८॥१२॥

हे नानक, सत्य विसरू नका; तुम्हाला अनंत शब्दाची प्राप्ती होईल. ||8||12||

ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
सिरीरागु महला १ ॥

सिरी राग, पहिली मेहल:

ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਮਾਇਆ ਮੋਹਣੀ ਸੁਤ ਬੰਧਪ ਘਰ ਨਾਰਿ ॥
त्रिसना माइआ मोहणी सुत बंधप घर नारि ॥

मायेची मोहक इच्छा लोकांना त्यांच्या मुलांशी, नातेवाईकांशी, घरातील आणि पती-पत्नींशी भावनिक दृष्ट्या संलग्न होण्यास प्रवृत्त करते.

ਧਨਿ ਜੋਬਨਿ ਜਗੁ ਠਗਿਆ ਲਬਿ ਲੋਭਿ ਅਹੰਕਾਰਿ ॥
धनि जोबनि जगु ठगिआ लबि लोभि अहंकारि ॥

श्रीमंती, तारुण्य, लोभ आणि अहंकाराने जग फसले आहे आणि लुटले आहे.

ਮੋਹ ਠਗਉਲੀ ਹਉ ਮੁਈ ਸਾ ਵਰਤੈ ਸੰਸਾਰਿ ॥੧॥
मोह ठगउली हउ मुई सा वरतै संसारि ॥१॥

भावनिक आसक्तीच्या औषधाने जसा सर्व जगाचा नाश केला तसा माझाही नाश झाला आहे. ||1||

ਮੇਰੇ ਪ੍ਰੀਤਮਾ ਮੈ ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥
मेरे प्रीतमा मै तुझ बिनु अवरु न कोइ ॥

हे माझ्या प्रिये, तुझ्याशिवाय मला कोणीही नाही.

ਮੈ ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਭਾਵਈ ਤੂੰ ਭਾਵਹਿ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
मै तुझ बिनु अवरु न भावई तूं भावहि सुखु होइ ॥१॥ रहाउ ॥

तुझ्याशिवाय मला दुसरे काहीही आवडत नाही. तुझ्यावर प्रेम करणे, मी शांत आहे. ||1||विराम||

ਨਾਮੁ ਸਾਲਾਹੀ ਰੰਗ ਸਿਉ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸੰਤੋਖੁ ॥
नामु सालाही रंग सिउ गुर कै सबदि संतोखु ॥

मी प्रेमाने नामाचे, नामाचे गुणगान गातो; गुरूंच्या वचनाने मी समाधानी आहे.

ਜੋ ਦੀਸੈ ਸੋ ਚਲਸੀ ਕੂੜਾ ਮੋਹੁ ਨ ਵੇਖੁ ॥
जो दीसै सो चलसी कूड़ा मोहु न वेखु ॥

जे दिसते ते नाहीसे होईल. त्यामुळे या खोट्या शोमध्ये अडकू नका.

ਵਾਟ ਵਟਾਊ ਆਇਆ ਨਿਤ ਚਲਦਾ ਸਾਥੁ ਦੇਖੁ ॥੨॥
वाट वटाऊ आइआ नित चलदा साथु देखु ॥२॥

प्रवासातल्या प्रवाशाप्रमाणे तू आलास. दररोज निघणारा काफिला पहा. ||2||

ਆਖਣਿ ਆਖਹਿ ਕੇਤੜੇ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਬੂਝ ਨ ਹੋਇ ॥
आखणि आखहि केतड़े गुर बिनु बूझ न होइ ॥

पुष्कळ उपदेश करतात, पण गुरूंशिवाय बोध होत नाही.

ਨਾਮੁ ਵਡਾਈ ਜੇ ਮਿਲੈ ਸਚਿ ਰਪੈ ਪਤਿ ਹੋਇ ॥
नामु वडाई जे मिलै सचि रपै पति होइ ॥

जर एखाद्याला नामाचा महिमा प्राप्त झाला तर तो सत्याशी सुसंगत होतो आणि सन्मानाने धन्य होतो.

ਜੋ ਤੁਧੁ ਭਾਵਹਿ ਸੇ ਭਲੇ ਖੋਟਾ ਖਰਾ ਨ ਕੋਇ ॥੩॥
जो तुधु भावहि से भले खोटा खरा न कोइ ॥३॥

जे तुला आवडतात ते चांगले आहेत; कोणीही बनावट किंवा खरा नाही. ||3||

ਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ਛੁਟੀਐ ਮਨਮੁਖ ਖੋਟੀ ਰਾਸਿ ॥
गुर सरणाई छुटीऐ मनमुख खोटी रासि ॥

गुरूंच्या अभयारण्यात आपला उद्धार होतो. स्वार्थी मनमुखांची संपत्ती खोटी आहे.

ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਪਾਤਿਸਾਹ ਕੀ ਘੜੀਐ ਸਬਦਿ ਵਿਗਾਸਿ ॥
असट धातु पातिसाह की घड़ीऐ सबदि विगासि ॥

राजाच्या आठ धातूंची नाणी त्याच्या शब्दाने बनवली जातात.

ਆਪੇ ਪਰਖੇ ਪਾਰਖੂ ਪਵੈ ਖਜਾਨੈ ਰਾਸਿ ॥੪॥
आपे परखे पारखू पवै खजानै रासि ॥४॥

परीक्षक स्वत: त्यांची तपासणी करतो आणि तो खऱ्यांना त्याच्या खजिन्यात ठेवतो. ||4||

ਤੇਰੀ ਕੀਮਤਿ ਨਾ ਪਵੈ ਸਭ ਡਿਠੀ ਠੋਕਿ ਵਜਾਇ ॥
तेरी कीमति ना पवै सभ डिठी ठोकि वजाइ ॥

तुमच्या मूल्याचे मूल्यांकन केले जाऊ शकत नाही; मी सर्व काही पाहिले आणि तपासले.

ਕਹਣੈ ਹਾਥ ਨ ਲਭਈ ਸਚਿ ਟਿਕੈ ਪਤਿ ਪਾਇ ॥
कहणै हाथ न लभई सचि टिकै पति पाइ ॥

बोलून त्याची खोली शोधता येत नाही. सत्यात राहिल्यास सन्मान प्राप्त होतो.

ਗੁਰਮਤਿ ਤੂੰ ਸਾਲਾਹਣਾ ਹੋਰੁ ਕੀਮਤਿ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਇ ॥੫॥
गुरमति तूं सालाहणा होरु कीमति कहणु न जाइ ॥५॥

गुरूंच्या उपदेशाने मी तुझी स्तुती करतो; अन्यथा, मी तुमचे मूल्य वर्णन करू शकत नाही. ||5||

ਜਿਤੁ ਤਨਿ ਨਾਮੁ ਨ ਭਾਵਈ ਤਿਤੁ ਤਨਿ ਹਉਮੈ ਵਾਦੁ ॥
जितु तनि नामु न भावई तितु तनि हउमै वादु ॥

जे शरीर नामाची कदर करत नाही - ते शरीर अहंकार आणि संघर्षाने ग्रस्त आहे.

ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਗਿਆਨੁ ਨ ਪਾਈਐ ਬਿਖਿਆ ਦੂਜਾ ਸਾਦੁ ॥
गुर बिनु गिआनु न पाईऐ बिखिआ दूजा सादु ॥

गुरूंशिवाय आध्यात्मिक बुद्धी प्राप्त होत नाही; इतर चव विष आहेत.

ਬਿਨੁ ਗੁਣ ਕਾਮਿ ਨ ਆਵਈ ਮਾਇਆ ਫੀਕਾ ਸਾਦੁ ॥੬॥
बिनु गुण कामि न आवई माइआ फीका सादु ॥६॥

सद्गुणाशिवाय काहीही उपयोगाचे नाही. मायेची चव मंद आणि क्षुद्र आहे. ||6||

ਆਸਾ ਅੰਦਰਿ ਜੰਮਿਆ ਆਸਾ ਰਸ ਕਸ ਖਾਇ ॥
आसा अंदरि जंमिआ आसा रस कस खाइ ॥

इच्छेद्वारे, लोक गर्भात टाकले जातात आणि पुनर्जन्म घेतात. इच्छेद्वारे ते गोड आणि आंबट चव चाखतात.

ਆਸਾ ਬੰਧਿ ਚਲਾਈਐ ਮੁਹੇ ਮੁਹਿ ਚੋਟਾ ਖਾਇ ॥
आसा बंधि चलाईऐ मुहे मुहि चोटा खाइ ॥

इच्छेने बांधून, त्यांना त्यांच्या चेहऱ्यावर आणि तोंडावर मारले जाते, मारले जाते.

ਅਵਗਣਿ ਬਧਾ ਮਾਰੀਐ ਛੂਟੈ ਗੁਰਮਤਿ ਨਾਇ ॥੭॥
अवगणि बधा मारीऐ छूटै गुरमति नाइ ॥७॥

जखडलेले, गुंडाळलेले आणि वाईटाने मारलेले, ते केवळ नामाने, गुरूंच्या उपदेशाने मुक्त होतात. ||7||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430