श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1025


ਨਾਵਹੁ ਭੁਲੀ ਚੋਟਾ ਖਾਏ ॥
नावहु भुली चोटा खाए ॥

नामापासून भटकणारा तो मार सहन करतो.

ਬਹੁਤੁ ਸਿਆਣਪ ਭਰਮੁ ਨ ਜਾਏ ॥
बहुतु सिआणप भरमु न जाए ॥

मोठी हुशारी देखील शंका दूर करत नाही.

ਪਚਿ ਪਚਿ ਮੁਏ ਅਚੇਤ ਨ ਚੇਤਹਿ ਅਜਗਰਿ ਭਾਰਿ ਲਦਾਈ ਹੇ ॥੮॥
पचि पचि मुए अचेत न चेतहि अजगरि भारि लदाई हे ॥८॥

अचेतन मूर्खाला परमेश्वराची जाणीव राहत नाही; तो सडतो आणि सडून मरतो, त्याच्या पापाचा भार वाहतो. ||8||

ਬਿਨੁ ਬਾਦ ਬਿਰੋਧਹਿ ਕੋਈ ਨਾਹੀ ॥
बिनु बाद बिरोधहि कोई नाही ॥

कोणीही संघर्ष आणि कलहापासून मुक्त नाही.

ਮੈ ਦੇਖਾਲਿਹੁ ਤਿਸੁ ਸਾਲਾਹੀ ॥
मै देखालिहु तिसु सालाही ॥

जो कोणी आहे ते मला दाखवा आणि मी त्याची स्तुती करीन.

ਮਨੁ ਤਨੁ ਅਰਪਿ ਮਿਲੈ ਜਗਜੀਵਨੁ ਹਰਿ ਸਿਉ ਬਣਤ ਬਣਾਈ ਹੇ ॥੯॥
मनु तनु अरपि मिलै जगजीवनु हरि सिउ बणत बणाई हे ॥९॥

मन आणि शरीर भगवंताला अर्पण केल्याने, माणूस जगाच्या जीवनातील परमेश्वराला भेटतो आणि त्याच्यासारखाच होतो. ||9||

ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਗਤਿ ਮਿਤਿ ਕੋਇ ਨ ਪਾਵੈ ॥
प्रभ की गति मिति कोइ न पावै ॥

भगवंताची अवस्था आणि व्याप्ती कोणालाच माहीत नाही.

ਜੇ ਕੋ ਵਡਾ ਕਹਾਇ ਵਡਾਈ ਖਾਵੈ ॥
जे को वडा कहाइ वडाई खावै ॥

जो स्वत:ला महान म्हणवतो, त्याचा मोठेपणा खाऊन टाकतो.

ਸਾਚੇ ਸਾਹਿਬ ਤੋਟਿ ਨ ਦਾਤੀ ਸਗਲੀ ਤਿਨਹਿ ਉਪਾਈ ਹੇ ॥੧੦॥
साचे साहिब तोटि न दाती सगली तिनहि उपाई हे ॥१०॥

आपल्या खऱ्या प्रभूच्या आणि सद्गुरूंच्या भेटींची कमतरता नाही. त्याने सर्व निर्माण केले. ||10||

ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਵੇਪਰਵਾਹੇ ॥
वडी वडिआई वेपरवाहे ॥

स्वतंत्र परमेश्वराचे तेज मोठे आहे.

ਆਪਿ ਉਪਾਏ ਦਾਨੁ ਸਮਾਹੇ ॥
आपि उपाए दानु समाहे ॥

तो स्वत: निर्माण करतो, आणि सर्वांना अन्न देतो.

ਆਪਿ ਦਇਆਲੁ ਦੂਰਿ ਨਹੀ ਦਾਤਾ ਮਿਲਿਆ ਸਹਜਿ ਰਜਾਈ ਹੇ ॥੧੧॥
आपि दइआलु दूरि नही दाता मिलिआ सहजि रजाई हे ॥११॥

दयाळू परमेश्वर दूर नाही; महान दाता उत्स्फूर्तपणे त्याच्या इच्छेने स्वतःशी एकरूप होतो. ||11||

ਇਕਿ ਸੋਗੀ ਇਕਿ ਰੋਗਿ ਵਿਆਪੇ ॥
इकि सोगी इकि रोगि विआपे ॥

काही दुःखी आहेत, तर काही रोगाने ग्रस्त आहेत.

ਜੋ ਕਿਛੁ ਕਰੇ ਸੁ ਆਪੇ ਆਪੇ ॥
जो किछु करे सु आपे आपे ॥

देव जे काही करतो ते स्वतः करतो.

ਭਗਤਿ ਭਾਉ ਗੁਰ ਕੀ ਮਤਿ ਪੂਰੀ ਅਨਹਦਿ ਸਬਦਿ ਲਖਾਈ ਹੇ ॥੧੨॥
भगति भाउ गुर की मति पूरी अनहदि सबदि लखाई हे ॥१२॥

प्रेमळ भक्ती, आणि गुरूंच्या परिपूर्ण शिकवणीतून, शब्दाचा अप्रचलित ध्वनी प्रवाह जाणवतो. ||12||

ਇਕਿ ਨਾਗੇ ਭੂਖੇ ਭਵਹਿ ਭਵਾਏ ॥
इकि नागे भूखे भवहि भवाए ॥

काही भुकेने व नग्न अवस्थेत भटकतात.

ਇਕਿ ਹਠੁ ਕਰਿ ਮਰਹਿ ਨ ਕੀਮਤਿ ਪਾਏ ॥
इकि हठु करि मरहि न कीमति पाए ॥

काही हट्टीपणाने वागतात आणि मरतात, परंतु त्यांना देवाची किंमत कळत नाही.

ਗਤਿ ਅਵਿਗਤ ਕੀ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣੈ ਬੂਝੈ ਸਬਦੁ ਕਮਾਈ ਹੇ ॥੧੩॥
गति अविगत की सार न जाणै बूझै सबदु कमाई हे ॥१३॥

त्यांना चांगल्या वाईटातला फरक कळत नाही; हे शब्दाच्या सरावानेच समजते. ||१३||

ਇਕਿ ਤੀਰਥਿ ਨਾਵਹਿ ਅੰਨੁ ਨ ਖਾਵਹਿ ॥
इकि तीरथि नावहि अंनु न खावहि ॥

काही पवित्र देवस्थानांवर स्नान करतात आणि जेवायला नकार देतात.

ਇਕਿ ਅਗਨਿ ਜਲਾਵਹਿ ਦੇਹ ਖਪਾਵਹਿ ॥
इकि अगनि जलावहि देह खपावहि ॥

काही जण त्यांच्या शरीराला जळत्या अग्नीत छळतात.

ਰਾਮ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈ ਕਿਤੁ ਬਿਧਿ ਪਾਰਿ ਲੰਘਾਈ ਹੇ ॥੧੪॥
राम नाम बिनु मुकति न होई कितु बिधि पारि लंघाई हे ॥१४॥

भगवंताच्या नामाशिवाय मुक्ती मिळत नाही; कोणी कसे ओलांडू शकेल? ||14||

ਗੁਰਮਤਿ ਛੋਡਹਿ ਉਝੜਿ ਜਾਈ ॥
गुरमति छोडहि उझड़ि जाई ॥

गुरूची शिकवण सोडून काही जण रानावनात भटकतात.

ਮਨਮੁਖਿ ਰਾਮੁ ਨ ਜਪੈ ਅਵਾਈ ॥
मनमुखि रामु न जपै अवाई ॥

स्वार्थी मनमुख निराधार आहेत; ते परमेश्वराचे चिंतन करत नाहीत.

ਪਚਿ ਪਚਿ ਬੂਡਹਿ ਕੂੜੁ ਕਮਾਵਹਿ ਕੂੜਿ ਕਾਲੁ ਬੈਰਾਈ ਹੇ ॥੧੫॥
पचि पचि बूडहि कूड़ु कमावहि कूड़ि कालु बैराई हे ॥१५॥

खोटेपणाचे आचरण करण्यापासून ते नाश पावतात, नष्ट होतात आणि बुडतात; मृत्यू हा खोट्याचा शत्रू आहे. ||15||

ਹੁਕਮੇ ਆਵੈ ਹੁਕਮੇ ਜਾਵੈ ॥
हुकमे आवै हुकमे जावै ॥

परमेश्वराच्या आज्ञेने ते येतात आणि त्याच्या आज्ञेने ते जातात.

ਬੂਝੈ ਹੁਕਮੁ ਸੋ ਸਾਚਿ ਸਮਾਵੈ ॥
बूझै हुकमु सो साचि समावै ॥

जो त्याचा हुकूम जाणतो, तो खऱ्या परमेश्वरात विलीन होतो.

ਨਾਨਕ ਸਾਚੁ ਮਿਲੈ ਮਨਿ ਭਾਵੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਾਰ ਕਮਾਈ ਹੇ ॥੧੬॥੫॥
नानक साचु मिलै मनि भावै गुरमुखि कार कमाई हे ॥१६॥५॥

हे नानक, तो खऱ्या परमेश्वरात विलीन होतो आणि त्याचे मन परमेश्वरात प्रसन्न होते. गुरुमुख त्याचे काम करतात. ||16||5||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मारू महला १ ॥

मारू, पहिली मेहल:

ਆਪੇ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਬਿਧਾਤਾ ॥
आपे करता पुरखु बिधाता ॥

तो स्वत: निर्माता परमेश्वर आहे, नशिबाचा शिल्पकार आहे.

ਜਿਨਿ ਆਪੇ ਆਪਿ ਉਪਾਇ ਪਛਾਤਾ ॥
जिनि आपे आपि उपाइ पछाता ॥

ज्यांना त्याने स्वतः निर्माण केले आहे त्यांचे तो मूल्यमापन करतो.

ਆਪੇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਆਪੇ ਸੇਵਕੁ ਆਪੇ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਉਪਾਈ ਹੇ ॥੧॥
आपे सतिगुरु आपे सेवकु आपे स्रिसटि उपाई हे ॥१॥

तो स्वतःच खरा गुरु आहे आणि तो स्वतःच सेवक आहे; त्यानेच विश्व निर्माण केले. ||1||

ਆਪੇ ਨੇੜੈ ਨਾਹੀ ਦੂਰੇ ॥
आपे नेड़ै नाही दूरे ॥

तो जवळ आहे, दूर नाही.

ਬੂਝਹਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੇ ਜਨ ਪੂਰੇ ॥
बूझहि गुरमुखि से जन पूरे ॥

गुरुमुख त्याला समजतात; परिपूर्ण आहेत ते नम्र प्राणी.

ਤਿਨ ਕੀ ਸੰਗਤਿ ਅਹਿਨਿਸਿ ਲਾਹਾ ਗੁਰ ਸੰਗਤਿ ਏਹ ਵਡਾਈ ਹੇ ॥੨॥
तिन की संगति अहिनिसि लाहा गुर संगति एह वडाई हे ॥२॥

रात्रंदिवस त्यांचा सहवास लाभला. गुरूंच्या सहवासात हेच मोठे मोठेपण आहे. ||2||

ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਸੰਤ ਭਲੇ ਪ੍ਰਭ ਤੇਰੇ ॥
जुगि जुगि संत भले प्रभ तेरे ॥

हे देवा, युगानुयुगे तुझे संत पवित्र आणि उदात्त आहेत.

ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਰਸਨ ਰਸੇਰੇ ॥
हरि गुण गावहि रसन रसेरे ॥

ते परमेश्वराची स्तुती गातात, त्यांच्या जिभेने त्याचा आस्वाद घेतात.

ਉਸਤਤਿ ਕਰਹਿ ਪਰਹਰਿ ਦੁਖੁ ਦਾਲਦੁ ਜਿਨ ਨਾਹੀ ਚਿੰਤ ਪਰਾਈ ਹੇ ॥੩॥
उसतति करहि परहरि दुखु दालदु जिन नाही चिंत पराई हे ॥३॥

ते त्याची स्तुती करतात आणि त्यांचे दुःख आणि दारिद्र्य दूर होते; ते इतर कोणालाही घाबरत नाहीत. ||3||

ਓਇ ਜਾਗਤ ਰਹਹਿ ਨ ਸੂਤੇ ਦੀਸਹਿ ॥
ओइ जागत रहहि न सूते दीसहि ॥

ते जागृत आणि जागृत राहतात आणि झोपलेले दिसत नाहीत.

ਸੰਗਤਿ ਕੁਲ ਤਾਰੇ ਸਾਚੁ ਪਰੀਸਹਿ ॥
संगति कुल तारे साचु परीसहि ॥

ते सत्याची सेवा करतात आणि म्हणून त्यांचे साथीदार आणि नातेवाईक वाचवतात.

ਕਲਿਮਲ ਮੈਲੁ ਨਾਹੀ ਤੇ ਨਿਰਮਲ ਓਇ ਰਹਹਿ ਭਗਤਿ ਲਿਵ ਲਾਈ ਹੇ ॥੪॥
कलिमल मैलु नाही ते निरमल ओइ रहहि भगति लिव लाई हे ॥४॥

ते पापांच्या घाणाने डागलेले नाहीत; ते निष्कलंक आणि शुद्ध आहेत, आणि प्रेमळ भक्तीपूजेत लीन राहतात. ||4||

ਬੂਝਹੁ ਹਰਿ ਜਨ ਸਤਿਗੁਰ ਬਾਣੀ ॥
बूझहु हरि जन सतिगुर बाणी ॥

हे परमेश्वराच्या विनम्र सेवकांनो, गुरूंची वचने समजून घ्या.

ਏਹੁ ਜੋਬਨੁ ਸਾਸੁ ਹੈ ਦੇਹ ਪੁਰਾਣੀ ॥
एहु जोबनु सासु है देह पुराणी ॥

हे तारुण्य, श्वास आणि शरीर नाहीसे होईल.

ਆਜੁ ਕਾਲਿ ਮਰਿ ਜਾਈਐ ਪ੍ਰਾਣੀ ਹਰਿ ਜਪੁ ਜਪਿ ਰਿਦੈ ਧਿਆਈ ਹੇ ॥੫॥
आजु कालि मरि जाईऐ प्राणी हरि जपु जपि रिदै धिआई हे ॥५॥

हे नश्वर, तू आज ना उद्या मरशील; नामस्मरण करा आणि हृदयात परमेश्वराचे ध्यान करा. ||5||

ਛੋਡਹੁ ਪ੍ਰਾਣੀ ਕੂੜ ਕਬਾੜਾ ॥
छोडहु प्राणी कूड़ कबाड़ा ॥

हे नश्वर, असत्य आणि तुझे व्यर्थ मार्ग सोडून दे.

ਕੂੜੁ ਮਾਰੇ ਕਾਲੁ ਉਛਾਹਾੜਾ ॥
कूड़ु मारे कालु उछाहाड़ा ॥

मृत्यू खोट्या प्राण्यांना दुष्टपणे मारतो.

ਸਾਕਤ ਕੂੜਿ ਪਚਹਿ ਮਨਿ ਹਉਮੈ ਦੁਹੁ ਮਾਰਗਿ ਪਚੈ ਪਚਾਈ ਹੇ ॥੬॥
साकत कूड़ि पचहि मनि हउमै दुहु मारगि पचै पचाई हे ॥६॥

अविश्वासू निंदक खोटेपणाने आणि त्याच्या अहंकारी मनाने उद्ध्वस्त होतो. द्वैताच्या मार्गावर तो कुजतो आणि कुजतो. ||6||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430