श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 645


ਮਨ ਕੀ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਨੀ ਹਉਮੈ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇ ॥
मन की सार न जाणनी हउमै भरमि भुलाइ ॥

त्यांना स्वतःच्या मनाची अवस्था कळत नाही; ते संशय आणि अहंकाराने भ्रमित आहेत.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਭਉ ਪਇਆ ਵਡਭਾਗਿ ਵਸਿਆ ਮਨਿ ਆਇ ॥
गुरपरसादी भउ पइआ वडभागि वसिआ मनि आइ ॥

गुरूंच्या कृपेने भगवंताचे भय प्राप्त होते; परम सौभाग्याने परमेश्वर मनात वास करतो.

ਭੈ ਪਇਐ ਮਨੁ ਵਸਿ ਹੋਆ ਹਉਮੈ ਸਬਦਿ ਜਲਾਇ ॥
भै पइऐ मनु वसि होआ हउमै सबदि जलाइ ॥

जेव्हा भगवंताचे भय येते तेव्हा मन संयमित होते आणि शब्दाच्या माध्यमातून अहंकार जाळून टाकला जातो.

ਸਚਿ ਰਤੇ ਸੇ ਨਿਰਮਲੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਮਿਲਾਇ ॥
सचि रते से निरमले जोती जोति मिलाइ ॥

जे सत्याने रंगलेले आहेत ते निष्कलंक आहेत; त्यांचा प्रकाश प्रकाशात विलीन होतो.

ਸਤਿਗੁਰਿ ਮਿਲਿਐ ਨਾਉ ਪਾਇਆ ਨਾਨਕ ਸੁਖਿ ਸਮਾਇ ॥੨॥
सतिगुरि मिलिऐ नाउ पाइआ नानक सुखि समाइ ॥२॥

खऱ्या गुरूंना भेटल्याने नामाची प्राप्ती होते; हे नानक, तो शांततेत लीन झाला आहे. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਏਹ ਭੂਪਤਿ ਰਾਣੇ ਰੰਗ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ਸੁਹਾਵਣਾ ॥
एह भूपति राणे रंग दिन चारि सुहावणा ॥

राजे-सम्राटांचे सुख सुखावते, पण ते काही दिवसच टिकते.

ਏਹੁ ਮਾਇਆ ਰੰਗੁ ਕਸੁੰਭ ਖਿਨ ਮਹਿ ਲਹਿ ਜਾਵਣਾ ॥
एहु माइआ रंगु कसुंभ खिन महि लहि जावणा ॥

ही मायेची सुखे कुसुंबाच्या रंगासारखी असतात, जी क्षणात विरून जातात.

ਚਲਦਿਆ ਨਾਲਿ ਨ ਚਲੈ ਸਿਰਿ ਪਾਪ ਲੈ ਜਾਵਣਾ ॥
चलदिआ नालि न चलै सिरि पाप लै जावणा ॥

तो निघून गेल्यावर ते त्याच्याबरोबर जात नाहीत; त्याऐवजी, तो त्याच्या डोक्यावर पापांचा भार वाहतो.

ਜਾਂ ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ ਕਾਲਿ ਤਾਂ ਖਰਾ ਡਰਾਵਣਾ ॥
जां पकड़ि चलाइआ कालि तां खरा डरावणा ॥

जेव्हा मृत्यू त्याला पकडतो आणि त्याला दूर नेतो, तेव्हा तो अगदी घाणेरडा दिसतो.

ਓਹ ਵੇਲਾ ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ਫਿਰਿ ਪਛੁਤਾਵਣਾ ॥੬॥
ओह वेला हथि न आवै फिरि पछुतावणा ॥६॥

ती गमावलेली संधी पुन्हा त्याच्या हातात येणार नाही आणि शेवटी त्याला पश्चाताप होतो आणि पश्चात्ताप होतो. ||6||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਸਤਿਗੁਰ ਤੇ ਜੋ ਮੁਹ ਫਿਰੇ ਸੇ ਬਧੇ ਦੁਖ ਸਹਾਹਿ ॥
सतिगुर ते जो मुह फिरे से बधे दुख सहाहि ॥

जे खऱ्या गुरूंपासून तोंड फिरवतात ते दु:ख आणि बंधनात ग्रस्त असतात.

ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਮਿਲਣੁ ਨ ਪਾਇਨੀ ਜੰਮਹਿ ਤੈ ਮਰਿ ਜਾਹਿ ॥
फिरि फिरि मिलणु न पाइनी जंमहि तै मरि जाहि ॥

पुन:पुन्हा ते केवळ मरण्यासाठीच जन्म घेतात; ते त्यांच्या प्रभूला भेटू शकत नाहीत.

ਸਹਸਾ ਰੋਗੁ ਨ ਛੋਡਈ ਦੁਖ ਹੀ ਮਹਿ ਦੁਖ ਪਾਹਿ ॥
सहसा रोगु न छोडई दुख ही महि दुख पाहि ॥

संशयाचा रोग सुटत नाही आणि त्यांना फक्त वेदना आणि अधिक वेदना दिसतात.

ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ ਬਖਸਿ ਲੇਹਿ ਸਬਦੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਹਿ ॥੧॥
नानक नदरी बखसि लेहि सबदे मेलि मिलाहि ॥१॥

हे नानक, जर दयाळू परमेश्वराने क्षमा केली तर माणूस शब्दाच्या शब्दाशी एकरूप होतो. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਜੋ ਸਤਿਗੁਰ ਤੇ ਮੁਹ ਫਿਰੇ ਤਿਨਾ ਠਉਰ ਨ ਠਾਉ ॥
जो सतिगुर ते मुह फिरे तिना ठउर न ठाउ ॥

जे खऱ्या गुरूंपासून तोंड फिरवतात त्यांना विश्रांती किंवा निवारा मिळणार नाही.

ਜਿਉ ਛੁਟੜਿ ਘਰਿ ਘਰਿ ਫਿਰੈ ਦੁਹਚਾਰਣਿ ਬਦਨਾਉ ॥
जिउ छुटड़ि घरि घरि फिरै दुहचारणि बदनाउ ॥

ते घरोघरी फिरतात, सोडून दिलेल्या स्त्रीप्रमाणे, वाईट चारित्र्य आणि वाईट प्रतिष्ठा घेऊन.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬਖਸੀਅਹਿ ਸੇ ਸਤਿਗੁਰ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਉ ॥੨॥
नानक गुरमुखि बखसीअहि से सतिगुर मेलि मिलाउ ॥२॥

हे नानक, गुरुमुखांना क्षमा केली जाते आणि ते खऱ्या गुरूंशी एकरूप होतात. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਜੋ ਸੇਵਹਿ ਸਤਿ ਮੁਰਾਰਿ ਸੇ ਭਵਜਲ ਤਰਿ ਗਇਆ ॥
जो सेवहि सति मुरारि से भवजल तरि गइआ ॥

अहंकाराचा नाश करणाऱ्या खऱ्या परमेश्वराची जे सेवा करतात ते भयंकर संसारसागर पार करतात.

ਜੋ ਬੋਲਹਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਉ ਤਿਨ ਜਮੁ ਛਡਿ ਗਇਆ ॥
जो बोलहि हरि हरि नाउ तिन जमु छडि गइआ ॥

जे हर, हर, भगवंताचे नामस्मरण करतात त्यांना मृत्यूच्या दूताने पार केले आहे.

ਸੇ ਦਰਗਹ ਪੈਧੇ ਜਾਹਿ ਜਿਨਾ ਹਰਿ ਜਪਿ ਲਇਆ ॥
से दरगह पैधे जाहि जिना हरि जपि लइआ ॥

जे परमेश्वराचे चिंतन करतात ते सन्मानाच्या वस्त्रात त्याच्या दरबारात जातात.

ਹਰਿ ਸੇਵਹਿ ਸੇਈ ਪੁਰਖ ਜਿਨਾ ਹਰਿ ਤੁਧੁ ਮਇਆ ॥
हरि सेवहि सेई पुरख जिना हरि तुधु मइआ ॥

हे परमेश्वरा, ज्यांच्यावर तू कृपेने आशीर्वाद देतोस ते केवळ तुझीच सेवा करतात.

ਗੁਣ ਗਾਵਾ ਪਿਆਰੇ ਨਿਤ ਗੁਰਮੁਖਿ ਭ੍ਰਮ ਭਉ ਗਇਆ ॥੭॥
गुण गावा पिआरे नित गुरमुखि भ्रम भउ गइआ ॥७॥

हे प्रिये, मी नित्य तुझी स्तुती गातो; गुरुमुख या नात्याने माझ्या शंका आणि भीती दूर झाल्या आहेत. ||7||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਥਾਲੈ ਵਿਚਿ ਤੈ ਵਸਤੂ ਪਈਓ ਹਰਿ ਭੋਜਨੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਸਾਰੁ ॥
थालै विचि तै वसतू पईओ हरि भोजनु अंम्रितु सारु ॥

प्लेटवर, तीन गोष्टी ठेवल्या आहेत; हे परमेश्वराचे उदात्त, अमृत अन्न आहे.

ਜਿਤੁ ਖਾਧੈ ਮਨੁ ਤ੍ਰਿਪਤੀਐ ਪਾਈਐ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥
जितु खाधै मनु त्रिपतीऐ पाईऐ मोख दुआरु ॥

हे खाल्ल्याने मन तृप्त होते आणि मोक्षाचे द्वार सापडते.

ਇਹੁ ਭੋਜਨੁ ਅਲਭੁ ਹੈ ਸੰਤਹੁ ਲਭੈ ਗੁਰ ਵੀਚਾਰਿ ॥
इहु भोजनु अलभु है संतहु लभै गुर वीचारि ॥

हे अन्न मिळणे कठीण आहे, हे संतांनो; गुरुचे चिंतन केल्यानेच ते प्राप्त होते.

ਏਹ ਮੁਦਾਵਣੀ ਕਿਉ ਵਿਚਹੁ ਕਢੀਐ ਸਦਾ ਰਖੀਐ ਉਰਿ ਧਾਰਿ ॥
एह मुदावणी किउ विचहु कढीऐ सदा रखीऐ उरि धारि ॥

हे कोडे आपण आपल्या मनातून का काढून टाकावे? आपण ते सदैव आपल्या हृदयात कोरून ठेवले पाहिजे.

ਏਹ ਮੁਦਾਵਣੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪਾਈ ਗੁਰਸਿਖਾ ਲਧੀ ਭਾਲਿ ॥
एह मुदावणी सतिगुरू पाई गुरसिखा लधी भालि ॥

खऱ्या गुरूंनी हे कोडे उलगडले आहे. गुरुच्या शिखांनी त्यावर उपाय शोधला आहे.

ਨਾਨਕ ਜਿਸੁ ਬੁਝਾਏ ਸੁ ਬੁਝਸੀ ਹਰਿ ਪਾਇਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਘਾਲਿ ॥੧॥
नानक जिसु बुझाए सु बुझसी हरि पाइआ गुरमुखि घालि ॥१॥

हे नानक, एकटाच हे समजतो, ज्याला प्रभु समजून घेण्याची प्रेरणा देतो. गुरुमुख कष्ट करतात, आणि परमेश्वराला शोधतात. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਜੋ ਧੁਰਿ ਮੇਲੇ ਸੇ ਮਿਲਿ ਰਹੇ ਸਤਿਗੁਰ ਸਿਉ ਚਿਤੁ ਲਾਇ ॥
जो धुरि मेले से मिलि रहे सतिगुर सिउ चितु लाइ ॥

आद्य भगवान ज्यांना एकत्र करतात ते त्याच्याशी एकरूप राहतात; ते त्यांचे चैतन्य खऱ्या गुरूवर केंद्रित करतात.

ਆਪਿ ਵਿਛੋੜੇਨੁ ਸੇ ਵਿਛੁੜੇ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਖੁਆਇ ॥
आपि विछोड़ेनु से विछुड़े दूजै भाइ खुआइ ॥

ज्यांना परमेश्वर स्वतः विभक्त करतो, ते वेगळे राहतात; द्वैताच्या प्रेमात त्यांचा नाश होतो.

ਨਾਨਕ ਵਿਣੁ ਕਰਮਾ ਕਿਆ ਪਾਈਐ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਕਮਾਇ ॥੨॥
नानक विणु करमा किआ पाईऐ पूरबि लिखिआ कमाइ ॥२॥

हे नानक, चांगल्या कर्माशिवाय कोणाला काय मिळेल? तो कमावतो जे त्याला प्राप्त होण्यासाठी पूर्वनियत असते. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਬਹਿ ਸਖੀਆ ਜਸੁ ਗਾਵਹਿ ਗਾਵਣਹਾਰੀਆ ॥
बहि सखीआ जसु गावहि गावणहारीआ ॥

एकत्र बसून, सोबती परमेश्वराची स्तुती गातात.

ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਸਲਾਹਿਹੁ ਨਿਤ ਹਰਿ ਕਉ ਬਲਿਹਾਰੀਆ ॥
हरि नामु सलाहिहु नित हरि कउ बलिहारीआ ॥

ते सतत परमेश्वराच्या नावाची स्तुती करतात; ते परमेश्वराला अर्पण करतात.

ਜਿਨੀ ਸੁਣਿ ਮੰਨਿਆ ਹਰਿ ਨਾਉ ਤਿਨਾ ਹਉ ਵਾਰੀਆ ॥
जिनी सुणि मंनिआ हरि नाउ तिना हउ वारीआ ॥

जे परमेश्वराचे नाम ऐकतात आणि त्यावर विश्वास ठेवतात, त्यांच्यासाठी मी यज्ञ आहे.

ਗੁਰਮੁਖੀਆ ਹਰਿ ਮੇਲੁ ਮਿਲਾਵਣਹਾਰੀਆ ॥
गुरमुखीआ हरि मेलु मिलावणहारीआ ॥

हे परमेश्वरा, मला तुझ्याशी एकरूप झालेल्या गुरुमुखांशी एकरूप होऊ दे.

ਹਉ ਬਲਿ ਜਾਵਾ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ਗੁਰ ਦੇਖਣਹਾਰੀਆ ॥੮॥
हउ बलि जावा दिनु राति गुर देखणहारीआ ॥८॥

जे रात्रंदिवस आपल्या गुरूंचे दर्शन घेतात त्यांना मी अर्पण करतो. ||8||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430