श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 651


ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੀ ਇਸੁ ਮਨ ਕਉ ਮਲੁ ਲਾਗੀ ਕਾਲਾ ਹੋਆ ਸਿਆਹੁ ॥
जनम जनम की इसु मन कउ मलु लागी काला होआ सिआहु ॥

अगणित अवतारांची घाण या मनाला चिकटून राहते; ते काळे झाले आहे.

ਖੰਨਲੀ ਧੋਤੀ ਉਜਲੀ ਨ ਹੋਵਈ ਜੇ ਸਉ ਧੋਵਣਿ ਪਾਹੁ ॥
खंनली धोती उजली न होवई जे सउ धोवणि पाहु ॥

तेलकट चिंधी शंभर वेळा धुतली तरी नुसती धुवून साफ करता येत नाही.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਜੀਵਤੁ ਮਰੈ ਉਲਟੀ ਹੋਵੈ ਮਤਿ ਬਦਲਾਹੁ ॥
गुरपरसादी जीवतु मरै उलटी होवै मति बदलाहु ॥

गुरूंच्या कृपेने, माणूस जिवंत असतानाही मृत होतो; त्याची बुद्धी बदलते आणि तो जगापासून अलिप्त होतो.

ਨਾਨਕ ਮੈਲੁ ਨ ਲਗਈ ਨਾ ਫਿਰਿ ਜੋਨੀ ਪਾਹੁ ॥੧॥
नानक मैलु न लगई ना फिरि जोनी पाहु ॥१॥

हे नानक, त्याला कोणतीही घाण चिकटत नाही आणि तो पुन्हा गर्भात पडत नाही. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਚਹੁ ਜੁਗੀ ਕਲਿ ਕਾਲੀ ਕਾਂਢੀ ਇਕ ਉਤਮ ਪਦਵੀ ਇਸੁ ਜੁਗ ਮਾਹਿ ॥
चहु जुगी कलि काली कांढी इक उतम पदवी इसु जुग माहि ॥

कलियुगाला अंधकार युग म्हटले जाते, परंतु या युगात सर्वात उदात्त अवस्था प्राप्त होते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਕੀਰਤਿ ਫਲੁ ਪਾਈਐ ਜਿਨ ਕਉ ਹਰਿ ਲਿਖਿ ਪਾਹਿ ॥
गुरमुखि हरि कीरति फलु पाईऐ जिन कउ हरि लिखि पाहि ॥

गुरुमुखाला फळ मिळते, परमेश्वराच्या स्तुतीचे कीर्तन; हे त्याचे नशीब आहे, परमेश्वराने ठरवले आहे.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਅਨਦਿਨੁ ਭਗਤਿ ਹਰਿ ਉਚਰਹਿ ਹਰਿ ਭਗਤੀ ਮਾਹਿ ਸਮਾਹਿ ॥੨॥
नानक गुरपरसादी अनदिनु भगति हरि उचरहि हरि भगती माहि समाहि ॥२॥

हे नानक, गुरूंच्या कृपेने तो रात्रंदिवस परमेश्वराची उपासना करतो; तो भगवंताचे नामस्मरण करतो आणि भगवंताच्या भक्तीमध्ये लीन राहतो. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਹਰਿ ਹਰਿ ਮੇਲਿ ਸਾਧ ਜਨ ਸੰਗਤਿ ਮੁਖਿ ਬੋਲੀ ਹਰਿ ਹਰਿ ਭਲੀ ਬਾਣਿ ॥
हरि हरि मेलि साध जन संगति मुखि बोली हरि हरि भली बाणि ॥

हे परमेश्वरा, मला सद्संगत, पवित्र संगतीशी जोड, म्हणजे माझ्या मुखाने मी गुरूंची वाणी उच्चारू शकेन.

ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵਾ ਹਰਿ ਨਿਤ ਚਵਾ ਗੁਰਮਤੀ ਹਰਿ ਰੰਗੁ ਸਦਾ ਮਾਣਿ ॥
हरि गुण गावा हरि नित चवा गुरमती हरि रंगु सदा माणि ॥

मी परमेश्वराची स्तुती गातो, आणि सतत परमेश्वराचे नामस्मरण करतो; गुरूंच्या शिकवणुकीमुळे मला सतत परमेश्वराच्या प्रेमाचा आनंद मिळतो.

ਹਰਿ ਜਪਿ ਜਪਿ ਅਉਖਧ ਖਾਧਿਆ ਸਭਿ ਰੋਗ ਗਵਾਤੇ ਦੁਖਾ ਘਾਣਿ ॥
हरि जपि जपि अउखध खाधिआ सभि रोग गवाते दुखा घाणि ॥

मी भगवंताच्या नामाच्या चिंतनाचे औषध घेतो, ज्याने सर्व रोग आणि अनेक दुःखांचे निवारण केले आहे.

ਜਿਨਾ ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ਨ ਵਿਸਰੈ ਸੇ ਹਰਿ ਜਨ ਪੂਰੇ ਸਹੀ ਜਾਣਿ ॥
जिना सासि गिरासि न विसरै से हरि जन पूरे सही जाणि ॥

जे श्वास घेताना किंवा खाताना परमेश्वराला विसरत नाहीत - त्यांना परमेश्वराचे परिपूर्ण सेवक समजतात.

ਜੋ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਆਰਾਧਦੇ ਤਿਨ ਚੂਕੀ ਜਮ ਕੀ ਜਗਤ ਕਾਣਿ ॥੨੨॥
जो गुरमुखि हरि आराधदे तिन चूकी जम की जगत काणि ॥२२॥

जे गुरुमुख भगवंताची आराधनेने उपासना करतात ते मृत्यूच्या दूताची आणि जगाची अधीनता संपवतात. ||२२||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਰੇ ਜਨ ਉਥਾਰੈ ਦਬਿਓਹੁ ਸੁਤਿਆ ਗਈ ਵਿਹਾਇ ॥
रे जन उथारै दबिओहु सुतिआ गई विहाइ ॥

अरे माणसा, तुला एका भयानक स्वप्नाने त्रास दिला आहे आणि तू झोपेतच आयुष्य काढले आहेस.

ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਨ ਜਾਗਿਓ ਅੰਤਰਿ ਨ ਉਪਜਿਓ ਚਾਉ ॥
सतिगुर का सबदु सुणि न जागिओ अंतरि न उपजिओ चाउ ॥

खऱ्या गुरूंचे वचन ऐकून तुम्ही जागे झाले नाहीत; तुमच्यात प्रेरणा नाही.

ਸਰੀਰੁ ਜਲਉ ਗੁਣ ਬਾਹਰਾ ਜੋ ਗੁਰ ਕਾਰ ਨ ਕਮਾਇ ॥
सरीरु जलउ गुण बाहरा जो गुर कार न कमाइ ॥

ते शरीर जळते, ज्यामध्ये पुण्य नाही आणि जी गुरुची सेवा करत नाही.

ਜਗਤੁ ਜਲੰਦਾ ਡਿਠੁ ਮੈ ਹਉਮੈ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ॥
जगतु जलंदा डिठु मै हउमै दूजै भाइ ॥

अहंकार आणि द्वैताच्या प्रेमात जग जळत आहे हे मी पाहिले आहे.

ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ਉਬਰੇ ਸਚੁ ਮਨਿ ਸਬਦਿ ਧਿਆਇ ॥੧॥
नानक गुर सरणाई उबरे सचु मनि सबदि धिआइ ॥१॥

हे नानक, जे गुरूंचे आश्रय घेतात त्यांचा उद्धार होतो; त्यांच्या मनात ते खऱ्या शब्दाचे चिंतन करतात. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਸਬਦਿ ਰਤੇ ਹਉਮੈ ਗਈ ਸੋਭਾਵੰਤੀ ਨਾਰਿ ॥
सबदि रते हउमै गई सोभावंती नारि ॥

शब्दाच्या अनुषंगाने, आत्मा-वधू अहंकारापासून मुक्त होते आणि तिचा गौरव होतो.

ਪਿਰ ਕੈ ਭਾਣੈ ਸਦਾ ਚਲੈ ਤਾ ਬਨਿਆ ਸੀਗਾਰੁ ॥
पिर कै भाणै सदा चलै ता बनिआ सीगारु ॥

जर ती त्याच्या इच्छेच्या मार्गाने स्थिरपणे चालली तर ती सजावटीने सुशोभित होते.

ਸੇਜ ਸੁਹਾਵੀ ਸਦਾ ਪਿਰੁ ਰਾਵੈ ਹਰਿ ਵਰੁ ਪਾਇਆ ਨਾਰਿ ॥
सेज सुहावी सदा पिरु रावै हरि वरु पाइआ नारि ॥

तिचे पलंग सुंदर होते, आणि ती सतत तिच्या पती परमेश्वराचा आनंद घेते; तिला तिचा पती म्हणून परमेश्वर प्राप्त होतो.

ਨਾ ਹਰਿ ਮਰੈ ਨ ਕਦੇ ਦੁਖੁ ਲਾਗੈ ਸਦਾ ਸੁਹਾਗਣਿ ਨਾਰਿ ॥
ना हरि मरै न कदे दुखु लागै सदा सुहागणि नारि ॥

परमेश्वर मरत नाही आणि तिला कधीही वेदना होत नाहीत; ती कायमची आनंदी वधू आहे.

ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਮੇਲਿ ਲਈ ਗੁਰ ਕੈ ਹੇਤਿ ਪਿਆਰਿ ॥੨॥
नानक हरि प्रभ मेलि लई गुर कै हेति पिआरि ॥२॥

हे नानक, प्रभु देव तिला स्वतःशी जोडतो; ती गुरूबद्दल प्रेम आणि आपुलकी ठेवते. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਜਿਨਾ ਗੁਰੁ ਗੋਪਿਆ ਆਪਣਾ ਤੇ ਨਰ ਬੁਰਿਆਰੀ ॥
जिना गुरु गोपिआ आपणा ते नर बुरिआरी ॥

जे आपल्या गुरूंना लपवतात आणि नाकारतात ते सर्वात वाईट लोक आहेत.

ਹਰਿ ਜੀਉ ਤਿਨ ਕਾ ਦਰਸਨੁ ਨਾ ਕਰਹੁ ਪਾਪਿਸਟ ਹਤਿਆਰੀ ॥
हरि जीउ तिन का दरसनु ना करहु पापिसट हतिआरी ॥

हे प्रिय प्रभू, मला त्यांना पाहू दे. ते सर्वात वाईट पापी आणि खुनी आहेत.

ਓਹਿ ਘਰਿ ਘਰਿ ਫਿਰਹਿ ਕੁਸੁਧ ਮਨਿ ਜਿਉ ਧਰਕਟ ਨਾਰੀ ॥
ओहि घरि घरि फिरहि कुसुध मनि जिउ धरकट नारी ॥

ते दुष्ट, त्यागलेल्या स्त्रियांप्रमाणे अपवित्र मनाने घरोघरी फिरतात.

ਵਡਭਾਗੀ ਸੰਗਤਿ ਮਿਲੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਵਾਰੀ ॥
वडभागी संगति मिले गुरमुखि सवारी ॥

पण मोठ्या नशिबाने ते पवित्र कंपनीला भेटतील; गुरुमुख म्हणून ते सुधारले जातात.

ਹਰਿ ਮੇਲਹੁ ਸਤਿਗੁਰ ਦਇਆ ਕਰਿ ਗੁਰ ਕਉ ਬਲਿਹਾਰੀ ॥੨੩॥
हरि मेलहु सतिगुर दइआ करि गुर कउ बलिहारी ॥२३॥

हे परमेश्वरा, कृपया कृपा करा आणि मला सत्य गुरु भेटू द्या; मी गुरूंचा त्याग आहे. ||२३||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਤੇ ਸੁਖੁ ਊਪਜੈ ਫਿਰਿ ਦੁਖੁ ਨ ਲਗੈ ਆਇ ॥
गुर सेवा ते सुखु ऊपजै फिरि दुखु न लगै आइ ॥

गुरूंची सेवा केल्याने शांती निर्माण होते आणि मग मनुष्याला दुःख होत नाही.

ਜੰਮਣੁ ਮਰਣਾ ਮਿਟਿ ਗਇਆ ਕਾਲੈ ਕਾ ਕਿਛੁ ਨ ਬਸਾਇ ॥
जंमणु मरणा मिटि गइआ कालै का किछु न बसाइ ॥

जन्म-मृत्यूचे चक्र संपुष्टात आले आहे आणि मृत्यूचा अजिबात अधिकार नाही.

ਹਰਿ ਸੇਤੀ ਮਨੁ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਸਚੇ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥
हरि सेती मनु रवि रहिआ सचे रहिआ समाइ ॥

त्याचे चित्त परमेश्वरात रमलेले असते आणि तो खऱ्या परमेश्वरात विलीन राहतो.

ਨਾਨਕ ਹਉ ਬਲਿਹਾਰੀ ਤਿੰਨ ਕਉ ਜੋ ਚਲਨਿ ਸਤਿਗੁਰ ਭਾਇ ॥੧॥
नानक हउ बलिहारी तिंन कउ जो चलनि सतिगुर भाइ ॥१॥

हे नानक, जे खऱ्या गुरूंच्या इच्छेनुसार चालतात त्यांचा मी त्याग करतो. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਸੁਧੁ ਨ ਹੋਵਈ ਜੇ ਅਨੇਕ ਕਰੈ ਸੀਗਾਰ ॥
बिनु सबदै सुधु न होवई जे अनेक करै सीगार ॥

जरी वधूने सर्व प्रकारच्या सजावटींनी स्वतःला सजवले असले तरीही शब्दाच्या वचनाशिवाय पवित्रता प्राप्त होत नाही.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430