श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1238


ਸਲੋਕ ਮਹਲਾ ੨ ॥
सलोक महला २ ॥

सालोक, दुसरी मेहल:

ਆਪਿ ਉਪਾਏ ਨਾਨਕਾ ਆਪੇ ਰਖੈ ਵੇਕ ॥
आपि उपाए नानका आपे रखै वेक ॥

हे नानक, तो स्वतः निर्माण करतो; तो विविध जीवांची स्थापना करतो.

ਮੰਦਾ ਕਿਸ ਨੋ ਆਖੀਐ ਜਾਂ ਸਭਨਾ ਸਾਹਿਬੁ ਏਕੁ ॥
मंदा किस नो आखीऐ जां सभना साहिबु एकु ॥

कोणाला वाईट कसे म्हणता येईल? आपला एकच प्रभू आणि स्वामी आहे.

ਸਭਨਾ ਸਾਹਿਬੁ ਏਕੁ ਹੈ ਵੇਖੈ ਧੰਧੈ ਲਾਇ ॥
सभना साहिबु एकु है वेखै धंधै लाइ ॥

सर्वांचा स्वामी एकच आहे; तो सर्वांवर लक्ष ठेवतो, आणि सर्वांना त्यांची कामे सोपवतो.

ਕਿਸੈ ਥੋੜਾ ਕਿਸੈ ਅਗਲਾ ਖਾਲੀ ਕੋਈ ਨਾਹਿ ॥
किसै थोड़ा किसै अगला खाली कोई नाहि ॥

काहींना कमी तर काहींना जास्त; कोणालाही रिकामे जाण्याची परवानगी नाही.

ਆਵਹਿ ਨੰਗੇ ਜਾਹਿ ਨੰਗੇ ਵਿਚੇ ਕਰਹਿ ਵਿਥਾਰ ॥
आवहि नंगे जाहि नंगे विचे करहि विथार ॥

नग्न आपण येतो, आणि नग्न आपण जातो; दरम्यान, आम्ही एक शो ठेवतो.

ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੁ ਨ ਜਾਣੀਐ ਅਗੈ ਕਾਈ ਕਾਰ ॥੧॥
नानक हुकमु न जाणीऐ अगै काई कार ॥१॥

हे नानक, ज्याला देवाची आज्ञा समजत नाही - त्याला परलोकात काय करावे लागेल? ||1||

ਮਹਲਾ ੧ ॥
महला १ ॥

पहिली मेहल:

ਜਿਨਸਿ ਥਾਪਿ ਜੀਆਂ ਕਉ ਭੇਜੈ ਜਿਨਸਿ ਥਾਪਿ ਲੈ ਜਾਵੈ ॥
जिनसि थापि जीआं कउ भेजै जिनसि थापि लै जावै ॥

तो विविध सृष्टींना पाठवतो आणि विविध सृष्टींना परत बोलावतो.

ਆਪੇ ਥਾਪਿ ਉਥਾਪੈ ਆਪੇ ਏਤੇ ਵੇਸ ਕਰਾਵੈ ॥
आपे थापि उथापै आपे एते वेस करावै ॥

तो स्वत: स्थापित करतो आणि तो स्वतःच स्थापतो. तो त्यांना विविध रूपात तयार करतो.

ਜੇਤੇ ਜੀਅ ਫਿਰਹਿ ਅਉਧੂਤੀ ਆਪੇ ਭਿਖਿਆ ਪਾਵੈ ॥
जेते जीअ फिरहि अउधूती आपे भिखिआ पावै ॥

आणि जे सर्व मानव भिकारी म्हणून फिरतात, त्यांना तो स्वतः दान देतो.

ਲੇਖੈ ਬੋਲਣੁ ਲੇਖੈ ਚਲਣੁ ਕਾਇਤੁ ਕੀਚਹਿ ਦਾਵੇ ॥
लेखै बोलणु लेखै चलणु काइतु कीचहि दावे ॥

जसे ते रेकॉर्ड केले जाते, मर्त्य बोलतात आणि जसे ते रेकॉर्ड केले जाते तसे ते चालतात. मग हा सगळा शो कशाला ठेवायचा?

ਮੂਲੁ ਮਤਿ ਪਰਵਾਣਾ ਏਹੋ ਨਾਨਕੁ ਆਖਿ ਸੁਣਾਏ ॥
मूलु मति परवाणा एहो नानकु आखि सुणाए ॥

हा बुद्धिमत्तेचा आधार आहे; हे प्रमाणित आणि मंजूर आहे. नानक बोलतात आणि घोषित करतात.

ਕਰਣੀ ਉਪਰਿ ਹੋਇ ਤਪਾਵਸੁ ਜੇ ਕੋ ਕਹੈ ਕਹਾਏ ॥੨॥
करणी उपरि होइ तपावसु जे को कहै कहाए ॥२॥

भूतकाळातील कृतींद्वारे, प्रत्येक व्यक्तीचा न्याय केला जातो; कोणी आणखी काय म्हणू शकेल? ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਗੁਰਮੁਖਿ ਚਲਤੁ ਰਚਾਇਓਨੁ ਗੁਣ ਪਰਗਟੀ ਆਇਆ ॥
गुरमुखि चलतु रचाइओनु गुण परगटी आइआ ॥

गुरूंचा शब्द नाटकाला स्वतःच साकार करतो. सद्गुणातून हे स्पष्ट होते.

ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਦ ਉਚਰੈ ਹਰਿ ਮੰਨਿ ਵਸਾਇਆ ॥
गुरबाणी सद उचरै हरि मंनि वसाइआ ॥

जो कोणी गुरूंची वाणी उच्चारतो - परमेश्वर त्याच्या मनात वसतो.

ਸਕਤਿ ਗਈ ਭ੍ਰਮੁ ਕਟਿਆ ਸਿਵ ਜੋਤਿ ਜਗਾਇਆ ॥
सकति गई भ्रमु कटिआ सिव जोति जगाइआ ॥

मायेचे सामर्थ्य नाहीसे झाले, संशय नाहीसा झाला; परमेश्वराच्या प्रकाशासाठी जागृत व्हा.

ਜਿਨ ਕੈ ਪੋਤੈ ਪੁੰਨੁ ਹੈ ਗੁਰੁ ਪੁਰਖੁ ਮਿਲਾਇਆ ॥
जिन कै पोतै पुंनु है गुरु पुरखु मिलाइआ ॥

जे चांगुलपणाला आपला खजिना मानतात ते गुरूला भेटतात.

ਨਾਨਕ ਸਹਜੇ ਮਿਲਿ ਰਹੇ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇਆ ॥੨॥
नानक सहजे मिलि रहे हरि नामि समाइआ ॥२॥

हे नानक, ते अंतर्ज्ञानाने परमेश्वराच्या नामात लीन झाले आहेत आणि मिसळले आहेत. ||2||

ਸਲੋਕ ਮਹਲਾ ੨ ॥
सलोक महला २ ॥

सालोक, दुसरी मेहल:

ਸਾਹ ਚਲੇ ਵਣਜਾਰਿਆ ਲਿਖਿਆ ਦੇਵੈ ਨਾਲਿ ॥
साह चले वणजारिआ लिखिआ देवै नालि ॥

व्यापारी बनकर येतात; तो त्यांच्या नशिबाचा हिशेब त्यांच्यासोबत पाठवतो.

ਲਿਖੇ ਉਪਰਿ ਹੁਕਮੁ ਹੋਇ ਲਈਐ ਵਸਤੁ ਸਮੑਾਲਿ ॥
लिखे उपरि हुकमु होइ लईऐ वसतु समालि ॥

त्यांच्या हिशोबांच्या आधारे, तो त्याच्या आदेशाचा हुकूम जारी करतो आणि त्यांना त्यांच्या व्यापाराची काळजी घेण्यास सोडले जाते.

ਵਸਤੁ ਲਈ ਵਣਜਾਰਈ ਵਖਰੁ ਬਧਾ ਪਾਇ ॥
वसतु लई वणजारई वखरु बधा पाइ ॥

व्यापाऱ्यांनी आपला माल खरेदी करून माल भरून ठेवला आहे.

ਕੇਈ ਲਾਹਾ ਲੈ ਚਲੇ ਇਕਿ ਚਲੇ ਮੂਲੁ ਗਵਾਇ ॥
केई लाहा लै चले इकि चले मूलु गवाइ ॥

काही चांगला नफा मिळवल्यानंतर निघून जातात, तर काहीजण त्यांची गुंतवणूक पूर्णपणे गमावून सोडून जातात.

ਥੋੜਾ ਕਿਨੈ ਨ ਮੰਗਿਓ ਕਿਸੁ ਕਹੀਐ ਸਾਬਾਸਿ ॥
थोड़ा किनै न मंगिओ किसु कहीऐ साबासि ॥

कोणी कमी विचारत नाही; कोण साजरे केले पाहिजे?

ਨਦਰਿ ਤਿਨਾ ਕਉ ਨਾਨਕਾ ਜਿ ਸਾਬਤੁ ਲਾਏ ਰਾਸਿ ॥੧॥
नदरि तिना कउ नानका जि साबतु लाए रासि ॥१॥

हे नानक, ज्यांनी आपली भांडवली गुंतवणूक जतन केली आहे त्यांच्यावर प्रभु आपली कृपादृष्टी टाकतो. ||1||

ਮਹਲਾ ੧ ॥
महला १ ॥

पहिली मेहल:

ਜੁੜਿ ਜੁੜਿ ਵਿਛੁੜੇ ਵਿਛੁੜਿ ਜੁੜੇ ॥
जुड़ि जुड़ि विछुड़े विछुड़ि जुड़े ॥

संयुक्त, संयुक्त वेगळे, आणि वेगळे, ते पुन्हा एकत्र होतात.

ਜੀਵਿ ਜੀਵਿ ਮੁਏ ਮੁਏ ਜੀਵੇ ॥
जीवि जीवि मुए मुए जीवे ॥

जगतात, जिवंत मरतात आणि मरतात, ते पुन्हा जगतात.

ਕੇਤਿਆ ਕੇ ਬਾਪ ਕੇਤਿਆ ਕੇ ਬੇਟੇ ਕੇਤੇ ਗੁਰ ਚੇਲੇ ਹੂਏ ॥
केतिआ के बाप केतिआ के बेटे केते गुर चेले हूए ॥

ते पुष्कळांचे पिता आणि पुष्कळांचे पुत्र झाले; ते अनेकांचे गुरु आणि शिष्य बनतात.

ਆਗੈ ਪਾਛੈ ਗਣਤ ਨ ਆਵੈ ਕਿਆ ਜਾਤੀ ਕਿਆ ਹੁਣਿ ਹੂਏ ॥
आगै पाछै गणत न आवै किआ जाती किआ हुणि हूए ॥

भविष्याचा किंवा भूतकाळाचा कोणताही हिशोब करता येत नाही; कोणाला माहित आहे की काय असेल किंवा काय होते?

ਸਭੁ ਕਰਣਾ ਕਿਰਤੁ ਕਰਿ ਲਿਖੀਐ ਕਰਿ ਕਰਿ ਕਰਤਾ ਕਰੇ ਕਰੇ ॥
सभु करणा किरतु करि लिखीऐ करि करि करता करे करे ॥

भूतकाळातील सर्व कृती आणि घटना रेकॉर्ड केल्या जातात; करणाऱ्याने केले, तो करतो आणि तो करील.

ਮਨਮੁਖਿ ਮਰੀਐ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਰੀਐ ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ॥੨॥
मनमुखि मरीऐ गुरमुखि तरीऐ नानक नदरी नदरि करे ॥२॥

स्वार्थी मनमुख मरतो, तर गुरुमुख तारतो; हे नानक, कृपाळू प्रभू त्याच्या कृपेचे दर्शन देतात. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਮਨਮੁਖਿ ਦੂਜਾ ਭਰਮੁ ਹੈ ਦੂਜੈ ਲੋਭਾਇਆ ॥
मनमुखि दूजा भरमु है दूजै लोभाइआ ॥

स्वार्थी मनमुख द्वैतामध्ये भटकतो, द्वैताच्या मोहात अडकतो.

ਕੂੜੁ ਕਪਟੁ ਕਮਾਵਦੇ ਕੂੜੋ ਆਲਾਇਆ ॥
कूड़ु कपटु कमावदे कूड़ो आलाइआ ॥

तो खोटेपणा आणि फसवणूक करतो, खोटे बोलतो.

ਪੁਤ੍ਰ ਕਲਤ੍ਰੁ ਮੋਹੁ ਹੇਤੁ ਹੈ ਸਭੁ ਦੁਖੁ ਸਬਾਇਆ ॥
पुत्र कलत्रु मोहु हेतु है सभु दुखु सबाइआ ॥

मुले आणि जोडीदारावरील प्रेम आणि आसक्ती हे संपूर्ण दुःख आणि वेदना आहे.

ਜਮ ਦਰਿ ਬਧੇ ਮਾਰੀਅਹਿ ਭਰਮਹਿ ਭਰਮਾਇਆ ॥
जम दरि बधे मारीअहि भरमहि भरमाइआ ॥

त्याला मृत्यूच्या दूताच्या दारात बांधून ठेवले आहे; तो मरतो, आणि पुनर्जन्मात हरवून भटकतो.

ਮਨਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਭਾਇਆ ॥੩॥
मनमुखि जनमु गवाइआ नानक हरि भाइआ ॥३॥

स्वेच्छेने मनुख आपले जीवन व्यर्थ घालवतो; नानक परमेश्वरावर प्रेम करतात. ||3||

ਸਲੋਕ ਮਹਲਾ ੨ ॥
सलोक महला २ ॥

सालोक, दुसरी मेहल:

ਜਿਨ ਵਡਿਆਈ ਤੇਰੇ ਨਾਮ ਕੀ ਤੇ ਰਤੇ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
जिन वडिआई तेरे नाम की ते रते मन माहि ॥

ज्यांना तुझ्या नामाच्या तेजस्वी महानतेने धन्यता लाभली आहे - त्यांचे मन तुझ्या प्रेमाने रंगले आहे.

ਨਾਨਕ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਏਕੁ ਹੈ ਦੂਜਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਨਾਹਿ ॥
नानक अंम्रितु एकु है दूजा अंम्रितु नाहि ॥

हे नानक, एकच अमृत आहे; इतर कोणतेही अमृत नाही.

ਨਾਨਕ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਮਨੈ ਮਾਹਿ ਪਾਈਐ ਗੁਰਪਰਸਾਦਿ ॥
नानक अंम्रितु मनै माहि पाईऐ गुरपरसादि ॥

हे नानक, गुरूंच्या कृपेने मनाला अमृत प्राप्त होते.

ਤਿਨੑੀ ਪੀਤਾ ਰੰਗ ਸਿਉ ਜਿਨੑ ਕਉ ਲਿਖਿਆ ਆਦਿ ॥੧॥
तिनी पीता रंग सिउ जिन कउ लिखिआ आदि ॥१॥

ते एकटेच ते प्रेमाने पितात, ज्यांच्याकडे असे पूर्वनियोजित भाग्य आहे. ||1||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430