श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 63


ਮਨਮੁਖੁ ਜਾਣੈ ਆਪਣੇ ਧੀਆ ਪੂਤ ਸੰਜੋਗੁ ॥
मनमुखु जाणै आपणे धीआ पूत संजोगु ॥

स्वार्थी मनमुख आपल्या मुली, मुलगे आणि नातेवाईकांकडे आपलेच मानतो.

ਨਾਰੀ ਦੇਖਿ ਵਿਗਾਸੀਅਹਿ ਨਾਲੇ ਹਰਖੁ ਸੁ ਸੋਗੁ ॥
नारी देखि विगासीअहि नाले हरखु सु सोगु ॥

आपल्या पत्नीकडे पाहून तो प्रसन्न होतो. पण सुखासोबतच ते दुःखही घेऊन येतात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦਿ ਰੰਗਾਵਲੇ ਅਹਿਨਿਸਿ ਹਰਿ ਰਸੁ ਭੋਗੁ ॥੩॥
गुरमुखि सबदि रंगावले अहिनिसि हरि रसु भोगु ॥३॥

गुरुमुख शब्दाशी एकरूप होतात. रात्रंदिवस ते परमेश्वराच्या उदात्त तत्वाचा आनंद घेतात. ||3||

ਚਿਤੁ ਚਲੈ ਵਿਤੁ ਜਾਵਣੋ ਸਾਕਤ ਡੋਲਿ ਡੋਲਾਇ ॥
चितु चलै वितु जावणो साकत डोलि डोलाइ ॥

दुष्ट, विश्वासहीन निंदकांची चेतना क्षणिक संपत्तीच्या शोधात, अस्थिर आणि विचलित होऊन फिरत असते.

ਬਾਹਰਿ ਢੂੰਢਿ ਵਿਗੁਚੀਐ ਘਰ ਮਹਿ ਵਸਤੁ ਸੁਥਾਇ ॥
बाहरि ढूंढि विगुचीऐ घर महि वसतु सुथाइ ॥

स्वत:च्या बाहेर शोधून ते उद्ध्वस्त होतात; त्यांच्या शोधाचा उद्देश हृदयाच्या घरातील त्या पवित्र ठिकाणी आहे.

ਮਨਮੁਖਿ ਹਉਮੈ ਕਰਿ ਮੁਸੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਲੈ ਪਾਇ ॥੪॥
मनमुखि हउमै करि मुसी गुरमुखि पलै पाइ ॥४॥

स्वार्थी मनमुख आपल्या अहंकारात चुकतात; गुरुमुख ते त्यांच्या मांडीत घेतात. ||4||

ਸਾਕਤ ਨਿਰਗੁਣਿਆਰਿਆ ਆਪਣਾ ਮੂਲੁ ਪਛਾਣੁ ॥
साकत निरगुणिआरिआ आपणा मूलु पछाणु ॥

तुम्ही नालायक, विश्वासहीन निंदक-तुमचे स्वतःचे मूळ ओळखता!

ਰਕਤੁ ਬਿੰਦੁ ਕਾ ਇਹੁ ਤਨੋ ਅਗਨੀ ਪਾਸਿ ਪਿਰਾਣੁ ॥
रकतु बिंदु का इहु तनो अगनी पासि पिराणु ॥

हे शरीर रक्त आणि वीर्यापासून बनलेले आहे. ते शेवटी अग्नीला पाठवले जाईल.

ਪਵਣੈ ਕੈ ਵਸਿ ਦੇਹੁਰੀ ਮਸਤਕਿ ਸਚੁ ਨੀਸਾਣੁ ॥੫॥
पवणै कै वसि देहुरी मसतकि सचु नीसाणु ॥५॥

तुमच्या कपाळावर कोरलेल्या खऱ्या चिन्हानुसार शरीर श्वासाच्या शक्तीखाली आहे. ||5||

ਬਹੁਤਾ ਜੀਵਣੁ ਮੰਗੀਐ ਮੁਆ ਨ ਲੋੜੈ ਕੋਇ ॥
बहुता जीवणु मंगीऐ मुआ न लोड़ै कोइ ॥

प्रत्येकजण दीर्घायुष्याची याचना करतो - मरण्याची कोणालाच इच्छा नसते.

ਸੁਖ ਜੀਵਣੁ ਤਿਸੁ ਆਖੀਐ ਜਿਸੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਸਿਆ ਸੋਇ ॥
सुख जीवणु तिसु आखीऐ जिसु गुरमुखि वसिआ सोइ ॥

ज्या गुरुमुखात देव वास करतो त्याला शांती आणि आरामाचे जीवन मिळते.

ਨਾਮ ਵਿਹੂਣੇ ਕਿਆ ਗਣੀ ਜਿਸੁ ਹਰਿ ਗੁਰ ਦਰਸੁ ਨ ਹੋਇ ॥੬॥
नाम विहूणे किआ गणी जिसु हरि गुर दरसु न होइ ॥६॥

नामाशिवाय, ज्यांना धन्य दृष्टी नाही, त्यांना परमेश्वराचे आणि गुरुंचे दर्शन काय लाभेल? ||6||

ਜਿਉ ਸੁਪਨੈ ਨਿਸਿ ਭੁਲੀਐ ਜਬ ਲਗਿ ਨਿਦ੍ਰਾ ਹੋਇ ॥
जिउ सुपनै निसि भुलीऐ जब लगि निद्रा होइ ॥

रात्री त्यांच्या स्वप्नात, लोक झोपेपर्यंत फिरतात;

ਇਉ ਸਰਪਨਿ ਕੈ ਵਸਿ ਜੀਅੜਾ ਅੰਤਰਿ ਹਉਮੈ ਦੋਇ ॥
इउ सरपनि कै वसि जीअड़ा अंतरि हउमै दोइ ॥

इतकेच, जोपर्यंत त्यांचे अंतःकरण अहंकार आणि द्वैत यांनी भरलेले आहे तोपर्यंत ते सर्प मायेच्या अधीन असतात.

ਗੁਰਮਤਿ ਹੋਇ ਵੀਚਾਰੀਐ ਸੁਪਨਾ ਇਹੁ ਜਗੁ ਲੋਇ ॥੭॥
गुरमति होइ वीचारीऐ सुपना इहु जगु लोइ ॥७॥

गुरूंच्या शिकवणुकीतून त्यांना समजते आणि हे जग फक्त एक स्वप्न आहे. ||7||

ਅਗਨਿ ਮਰੈ ਜਲੁ ਪਾਈਐ ਜਿਉ ਬਾਰਿਕ ਦੂਧੈ ਮਾਇ ॥
अगनि मरै जलु पाईऐ जिउ बारिक दूधै माइ ॥

जसे पाण्याने तहान भागते आणि बाळ आईच्या दुधाने तृप्त होते,

ਬਿਨੁ ਜਲ ਕਮਲ ਸੁ ਨਾ ਥੀਐ ਬਿਨੁ ਜਲ ਮੀਨੁ ਮਰਾਇ ॥
बिनु जल कमल सु ना थीऐ बिनु जल मीनु मराइ ॥

आणि जसे कमळ पाण्याशिवाय राहत नाही आणि जसे मासे पाण्याशिवाय मरतात

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਰਸਿ ਮਿਲੈ ਜੀਵਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇ ॥੮॥੧੫॥
नानक गुरमुखि हरि रसि मिलै जीवा हरि गुण गाइ ॥८॥१५॥

-हे नानक, गुरुमुख जगतो, परमेश्वराचे उदात्त सार प्राप्त करतो, आणि परमेश्वराची स्तुती गातो. ||8||15||

ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
सिरीरागु महला १ ॥

सिरी राग, पहिली मेहल:

ਡੂੰਗਰੁ ਦੇਖਿ ਡਰਾਵਣੋ ਪੇਈਅੜੈ ਡਰੀਆਸੁ ॥
डूंगरु देखि डरावणो पेईअड़ै डरीआसु ॥

माझ्या वडिलांच्या घरातील या जगातला भयानक पर्वत पाहून मी घाबरलो.

ਊਚਉ ਪਰਬਤੁ ਗਾਖੜੋ ਨਾ ਪਉੜੀ ਤਿਤੁ ਤਾਸੁ ॥
ऊचउ परबतु गाखड़ो ना पउड़ी तितु तासु ॥

हा उंच डोंगर चढणे तसे अवघड आहे; तेथे पोहोचणारी शिडी नाही.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਅੰਤਰਿ ਜਾਣਿਆ ਗੁਰਿ ਮੇਲੀ ਤਰੀਆਸੁ ॥੧॥
गुरमुखि अंतरि जाणिआ गुरि मेली तरीआसु ॥१॥

पण गुरुमुख या नात्याने मला माहीत आहे की ते माझ्या आत्म्यात आहे; गुरूंनी मला युनियनमध्ये आणले आणि म्हणून मी ओलांडले. ||1||

ਭਾਈ ਰੇ ਭਵਜਲੁ ਬਿਖਮੁ ਡਰਾਂਉ ॥
भाई रे भवजलु बिखमु डरांउ ॥

हे नियतीच्या भावांनो, भयंकर जग-सागर पार करणे कठीण आहे-मी घाबरलो आहे!

ਪੂਰਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਰਸਿ ਮਿਲੈ ਗੁਰੁ ਤਾਰੇ ਹਰਿ ਨਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
पूरा सतिगुरु रसि मिलै गुरु तारे हरि नाउ ॥१॥ रहाउ ॥

परिपूर्ण खरे गुरु, त्यांच्या आनंदात, मला भेटले आहेत; भगवंताच्या नामाने गुरुंनी माझे रक्षण केले आहे. ||1||विराम||

ਚਲਾ ਚਲਾ ਜੇ ਕਰੀ ਜਾਣਾ ਚਲਣਹਾਰੁ ॥
चला चला जे करी जाणा चलणहारु ॥

मी म्हणू शकतो, "मी जात आहे, मी जात आहे", परंतु मला माहित आहे की, शेवटी, मला खरोखर जावे लागेल.

ਜੋ ਆਇਆ ਸੋ ਚਲਸੀ ਅਮਰੁ ਸੁ ਗੁਰੁ ਕਰਤਾਰੁ ॥
जो आइआ सो चलसी अमरु सु गुरु करतारु ॥

जो येईल त्यालाही जावे. केवळ गुरु आणि निर्माता हेच शाश्वत आहेत.

ਭੀ ਸਚਾ ਸਾਲਾਹਣਾ ਸਚੈ ਥਾਨਿ ਪਿਆਰੁ ॥੨॥
भी सचा सालाहणा सचै थानि पिआरु ॥२॥

म्हणून सत्याची सतत स्तुती करा आणि त्याच्या सत्यस्थानावर प्रेम करा. ||2||

ਦਰ ਘਰ ਮਹਲਾ ਸੋਹਣੇ ਪਕੇ ਕੋਟ ਹਜਾਰ ॥
दर घर महला सोहणे पके कोट हजार ॥

सुंदर दरवाजे, घरे आणि राजवाडे, भक्कमपणे बांधलेले किल्ले,

ਹਸਤੀ ਘੋੜੇ ਪਾਖਰੇ ਲਸਕਰ ਲਖ ਅਪਾਰ ॥
हसती घोड़े पाखरे लसकर लख अपार ॥

हत्ती, काठी घातलेले घोडे, शेकडो हजारो सैन्य

ਕਿਸ ਹੀ ਨਾਲਿ ਨ ਚਲਿਆ ਖਪਿ ਖਪਿ ਮੁਏ ਅਸਾਰ ॥੩॥
किस ही नालि न चलिआ खपि खपि मुए असार ॥३॥

- यापैकी कोणीही शेवटी कोणाच्याही सोबत जाणार नाही, आणि तरीही, मूर्ख स्वतःला या गोष्टींमुळे थकवण्यास त्रास देतात आणि नंतर मरतात. ||3||

ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਸੰਚੀਐ ਮਾਲੁ ਜਾਲੁ ਜੰਜਾਲੁ ॥
सुइना रुपा संचीऐ मालु जालु जंजालु ॥

तुम्ही सोने आणि चकती गोळा करू शकता, परंतु संपत्ती हे फक्त अडकण्याचे जाळे आहे.

ਸਭ ਜਗ ਮਹਿ ਦੋਹੀ ਫੇਰੀਐ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਸਿਰਿ ਕਾਲੁ ॥
सभ जग महि दोही फेरीऐ बिनु नावै सिरि कालु ॥

तुम्ही ढोल वाजवून संपूर्ण जगावर अधिकार गाजवू शकता, परंतु नामाशिवाय मृत्यू तुमच्या डोक्यावर घिरट्या घालत आहे.

ਪਿੰਡੁ ਪੜੈ ਜੀਉ ਖੇਲਸੀ ਬਦਫੈਲੀ ਕਿਆ ਹਾਲੁ ॥੪॥
पिंडु पड़ै जीउ खेलसी बदफैली किआ हालु ॥४॥

शरीर पडल्यावर जीवनाचा खेळ संपला; मग दुष्टांची काय अवस्था असेल? ||4||

ਪੁਤਾ ਦੇਖਿ ਵਿਗਸੀਐ ਨਾਰੀ ਸੇਜ ਭਤਾਰ ॥
पुता देखि विगसीऐ नारी सेज भतार ॥

पती आपल्या मुलांना आणि पत्नीला त्याच्या पलंगावर पाहून आनंदित होतो.

ਚੋਆ ਚੰਦਨੁ ਲਾਈਐ ਕਾਪੜੁ ਰੂਪੁ ਸੀਗਾਰੁ ॥
चोआ चंदनु लाईऐ कापड़ु रूपु सीगारु ॥

तो चंदन आणि सुगंधी तेल लावतो आणि स्वतःचे सुंदर कपडे घालतो.

ਖੇਹੂ ਖੇਹ ਰਲਾਈਐ ਛੋਡਿ ਚਲੈ ਘਰ ਬਾਰੁ ॥੫॥
खेहू खेह रलाईऐ छोडि चलै घर बारु ॥५॥

पण धूळ धूळात मिसळेल आणि चूल आणि घर मागे सोडून तो निघून जाईल. ||5||

ਮਹਰ ਮਲੂਕ ਕਹਾਈਐ ਰਾਜਾ ਰਾਉ ਕਿ ਖਾਨੁ ॥
महर मलूक कहाईऐ राजा राउ कि खानु ॥

त्याला सरदार, सम्राट, राजा, राज्यपाल किंवा स्वामी म्हटले जाऊ शकते;

ਚਉਧਰੀ ਰਾਉ ਸਦਾਈਐ ਜਲਿ ਬਲੀਐ ਅਭਿਮਾਨ ॥
चउधरी राउ सदाईऐ जलि बलीऐ अभिमान ॥

तो एक नेता किंवा प्रमुख म्हणून स्वत: ला सादर करू शकतो, परंतु हे त्याला केवळ अहंकारी अभिमानाच्या आगीत जाळून टाकते.

ਮਨਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿਆ ਜਿਉ ਡਵਿ ਦਧਾ ਕਾਨੁ ॥੬॥
मनमुखि नामु विसारिआ जिउ डवि दधा कानु ॥६॥

स्वार्थी मनमुख नामाचा विसर पडला आहे. तो जंगलाच्या आगीत जळणाऱ्या पेंढासारखा आहे. ||6||

ਹਉਮੈ ਕਰਿ ਕਰਿ ਜਾਇਸੀ ਜੋ ਆਇਆ ਜਗ ਮਾਹਿ ॥
हउमै करि करि जाइसी जो आइआ जग माहि ॥

जो कोणी या जगात येऊन अहंकारात रमतो त्याने निघून जावे.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430