श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1091


ਭੋਲਤਣਿ ਭੈ ਮਨਿ ਵਸੈ ਹੇਕੈ ਪਾਧਰ ਹੀਡੁ ॥
भोलतणि भै मनि वसै हेकै पाधर हीडु ॥

निष्पाप माणसाच्या मनात देवाचे भय असते; हा एक परमेश्वराचा सरळ मार्ग आहे.

ਅਤਿ ਡਾਹਪਣਿ ਦੁਖੁ ਘਣੋ ਤੀਨੇ ਥਾਵ ਭਰੀਡੁ ॥੧॥
अति डाहपणि दुखु घणो तीने थाव भरीडु ॥१॥

मत्सर आणि मत्सर भयंकर वेदना आणतात आणि तिन्ही लोकांमध्ये एक शापित आहे. ||1||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਮਾਂਦਲੁ ਬੇਦਿ ਸਿ ਬਾਜਣੋ ਘਣੋ ਧੜੀਐ ਜੋਇ ॥
मांदलु बेदि सि बाजणो घणो धड़ीऐ जोइ ॥

वेदांचा ढोल वाजतो, वाद आणि विभाजन आणतो.

ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲਿ ਤੂ ਬੀਜਉ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥੨॥
नानक नामु समालि तू बीजउ अवरु न कोइ ॥२॥

हे नानक, नामाचे चिंतन कर. त्याच्याशिवाय कोणीही नाही. ||2||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਸਾਗਰੁ ਗੁਣੀ ਅਥਾਹੁ ਕਿਨਿ ਹਾਥਾਲਾ ਦੇਖੀਐ ॥
सागरु गुणी अथाहु किनि हाथाला देखीऐ ॥

तीन गुणांचा विश्वसागर अथांग आहे; त्याचा तळ कसा दिसेल?

ਵਡਾ ਵੇਪਰਵਾਹੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਤ ਪਾਰਿ ਪਵਾ ॥
वडा वेपरवाहु सतिगुरु मिलै त पारि पवा ॥

जर मला महान, स्वयंपूर्ण सत्य गुरु भेटले, तर मी पार वाहून जातो.

ਮਝ ਭਰਿ ਦੁਖ ਬਦੁਖ ॥
मझ भरि दुख बदुख ॥

हा महासागर दु:खाने आणि दुःखांनी भरलेला आहे.

ਨਾਨਕ ਸਚੇ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਕਿਸੈ ਨ ਲਥੀ ਭੁਖ ॥੩॥
नानक सचे नाम बिनु किसै न लथी भुख ॥३॥

हे नानक, खऱ्या नामाशिवाय कोणाचीही भूक शांत होत नाही. ||3||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਜਿਨੀ ਅੰਦਰੁ ਭਾਲਿਆ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਵੈ ॥
जिनी अंदरु भालिआ गुर सबदि सुहावै ॥

जे गुरूंच्या वचनातून आपल्या अंतरंगाचा शोध घेतात, ते श्रेष्ठ आणि शोभतात.

ਜੋ ਇਛਨਿ ਸੋ ਪਾਇਦੇ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਵੈ ॥
जो इछनि सो पाइदे हरि नामु धिआवै ॥

भगवंताच्या नामाचे चिंतन करून त्यांना जे हवे ते प्राप्त होते.

ਜਿਸ ਨੋ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ਤਿਸੁ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਸੋ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ॥
जिस नो क्रिपा करे तिसु गुरु मिलै सो हरि गुण गावै ॥

ज्याला देवाच्या कृपेने धन्यता वाटते, त्याला गुरू भेटतात; तो परमेश्वराची स्तुती गातो.

ਧਰਮ ਰਾਇ ਤਿਨ ਕਾ ਮਿਤੁ ਹੈ ਜਮ ਮਗਿ ਨ ਪਾਵੈ ॥
धरम राइ तिन का मितु है जम मगि न पावै ॥

धर्माचा न्यायनिवाडा हा त्याचा मित्र आहे; त्याला मृत्यूच्या मार्गावर चालण्याची गरज नाही.

ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਵਹਿ ਦਿਨਸੁ ਰਾਤਿ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਵੈ ॥੧੪॥
हरि नामु धिआवहि दिनसु राति हरि नामि समावै ॥१४॥

तो रात्रंदिवस परमेश्वराच्या नामाचे चिंतन करतो; तो भगवंताच्या नामात लीन आणि लीन होतो. ||14||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
सलोकु मः १ ॥

सालोक, पहिली मेहल:

ਸੁਣੀਐ ਏਕੁ ਵਖਾਣੀਐ ਸੁਰਗਿ ਮਿਰਤਿ ਪਇਆਲਿ ॥
सुणीऐ एकु वखाणीऐ सुरगि मिरति पइआलि ॥

स्वर्ग, हे जग आणि पाताळात व्यापणाऱ्या एका परमेश्वराचे नाव ऐका आणि बोला.

ਹੁਕਮੁ ਨ ਜਾਈ ਮੇਟਿਆ ਜੋ ਲਿਖਿਆ ਸੋ ਨਾਲਿ ॥
हुकमु न जाई मेटिआ जो लिखिआ सो नालि ॥

त्याच्या आज्ञेचा हुकूम पुसला जाऊ शकत नाही; त्याने जे काही लिहिले आहे ते मर्त्यांसह जाईल.

ਕਉਣੁ ਮੂਆ ਕਉਣੁ ਮਾਰਸੀ ਕਉਣੁ ਆਵੈ ਕਉਣੁ ਜਾਇ ॥
कउणु मूआ कउणु मारसी कउणु आवै कउणु जाइ ॥

कोण मेला आणि कोण मारला? कोण येतो आणि कोण जातो?

ਕਉਣੁ ਰਹਸੀ ਨਾਨਕਾ ਕਿਸ ਕੀ ਸੁਰਤਿ ਸਮਾਇ ॥੧॥
कउणु रहसी नानका किस की सुरति समाइ ॥१॥

हे नानक, कोण आनंदित झाले आहे आणि कोणाचे चैतन्य परमेश्वरात विलीन झाले आहे? ||1||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਹਉ ਮੁਆ ਮੈ ਮਾਰਿਆ ਪਉਣੁ ਵਹੈ ਦਰੀਆਉ ॥
हउ मुआ मै मारिआ पउणु वहै दरीआउ ॥

अहंकारात तो मरतो; स्वाधीनता त्याला ठार मारते, आणि श्वास नदीसारखा वाहून जातो.

ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਥਕੀ ਨਾਨਕਾ ਜਾ ਮਨੁ ਰਤਾ ਨਾਇ ॥
त्रिसना थकी नानका जा मनु रता नाइ ॥

हे नानक, मन जेव्हा नामाने ओतले जाते तेव्हाच इच्छा संपते.

ਲੋਇਣ ਰਤੇ ਲੋਇਣੀ ਕੰਨੀ ਸੁਰਤਿ ਸਮਾਇ ॥
लोइण रते लोइणी कंनी सुरति समाइ ॥

त्याचे डोळे परमेश्वराच्या नेत्रांनी रंगलेले आहेत आणि त्याचे कान आकाशी चैतन्याने वाजतात.

ਜੀਭ ਰਸਾਇਣਿ ਚੂਨੜੀ ਰਤੀ ਲਾਲ ਲਵਾਇ ॥
जीभ रसाइणि चूनड़ी रती लाल लवाइ ॥

प्रिय भगवंताच्या नामाचा जप करून त्याची जीभ मधुर अमृताने, किरमिजी रंगाने रंगते.

ਅੰਦਰੁ ਮੁਸਕਿ ਝਕੋਲਿਆ ਕੀਮਤਿ ਕਹੀ ਨ ਜਾਇ ॥੨॥
अंदरु मुसकि झकोलिआ कीमति कही न जाइ ॥२॥

त्याचे अंतरंग परमेश्वराच्या सुगंधाने भिजलेले आहे; त्याचे मूल्य वर्णन करता येत नाही. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਇਸੁ ਜੁਗ ਮਹਿ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਹੈ ਨਾਮੋ ਨਾਲਿ ਚਲੈ ॥
इसु जुग महि नामु निधानु है नामो नालि चलै ॥

या युगात नाम, नाम हाच खजिना आहे. शेवटी फक्त नामच सोबत असते.

ਏਹੁ ਅਖੁਟੁ ਕਦੇ ਨ ਨਿਖੁਟਈ ਖਾਇ ਖਰਚਿਉ ਪਲੈ ॥
एहु अखुटु कदे न निखुटई खाइ खरचिउ पलै ॥

तो अक्षय आहे; ते कधीही रिकामे नसते, कोणी कितीही खाल्ले, खपते किंवा खर्च केले तरीही.

ਹਰਿ ਜਨ ਨੇੜਿ ਨ ਆਵਈ ਜਮਕੰਕਰ ਜਮਕਲੈ ॥
हरि जन नेड़ि न आवई जमकंकर जमकलै ॥

मृत्यूचा दूत परमेश्वराच्या नम्र सेवकाच्या जवळही जात नाही.

ਸੇ ਸਾਹ ਸਚੇ ਵਣਜਾਰਿਆ ਜਿਨ ਹਰਿ ਧਨੁ ਪਲੈ ॥
से साह सचे वणजारिआ जिन हरि धनु पलै ॥

तेच खरे बँकर आणि व्यापारी आहेत, ज्यांच्या कुशीत परमेश्वराची संपत्ती आहे.

ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਹਰਿ ਪਾਈਐ ਜਾ ਆਪਿ ਹਰਿ ਘਲੈ ॥੧੫॥
हरि किरपा ते हरि पाईऐ जा आपि हरि घलै ॥१५॥

परमेश्वराच्या कृपेने, मनुष्याला परमेश्वर तेव्हाच सापडतो, जेव्हा परमेश्वर स्वतः त्याला पाठवतो. ||15||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਮਨਮੁਖ ਵਾਪਾਰੈ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਨੀ ਬਿਖੁ ਵਿਹਾਝਹਿ ਬਿਖੁ ਸੰਗ੍ਰਹਹਿ ਬਿਖ ਸਿਉ ਧਰਹਿ ਪਿਆਰੁ ॥
मनमुख वापारै सार न जाणनी बिखु विहाझहि बिखु संग्रहहि बिख सिउ धरहि पिआरु ॥

स्वाभिमानी मनमुख सत्याच्या व्यापारातील श्रेष्ठतेची कदर करत नाही. तो विषाचा व्यवहार करतो, विष गोळा करतो आणि विषाच्या प्रेमात असतो.

ਬਾਹਰਹੁ ਪੰਡਿਤ ਸਦਾਇਦੇ ਮਨਹੁ ਮੂਰਖ ਗਾਵਾਰ ॥
बाहरहु पंडित सदाइदे मनहु मूरख गावार ॥

बाहेरून ते स्वतःला पंडित, धर्मपंडित म्हणवतात, पण त्यांच्या मनात ते मूर्ख आणि अडाणी असतात.

ਹਰਿ ਸਿਉ ਚਿਤੁ ਨ ਲਾਇਨੀ ਵਾਦੀ ਧਰਨਿ ਪਿਆਰੁ ॥
हरि सिउ चितु न लाइनी वादी धरनि पिआरु ॥

ते त्यांचे चैतन्य परमेश्वरावर केंद्रित करत नाहीत; त्यांना वाद घालायला आवडते.

ਵਾਦਾ ਕੀਆ ਕਰਨਿ ਕਹਾਣੀਆ ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਕਰਹਿ ਆਹਾਰੁ ॥
वादा कीआ करनि कहाणीआ कूड़ु बोलि करहि आहारु ॥

ते वाद घालण्यासाठी बोलतात आणि खोटे बोलून आपला उदरनिर्वाह करतात.

ਜਗ ਮਹਿ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਹਰਿ ਨਿਰਮਲਾ ਹੋਰੁ ਮੈਲਾ ਸਭੁ ਆਕਾਰੁ ॥
जग महि राम नामु हरि निरमला होरु मैला सभु आकारु ॥

या जगात केवळ परमेश्वराचे नामच निष्कलंक आणि शुद्ध आहे. सृष्टीच्या इतर सर्व वस्तू प्रदूषित आहेत.

ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਨੀ ਹੋਇ ਮੈਲੇ ਮਰਹਿ ਗਵਾਰ ॥੧॥
नानक नामु न चेतनी होइ मैले मरहि गवार ॥१॥

हे नानक, जे भगवंताचे नामस्मरण करत नाहीत ते अपवित्र होतात; ते अज्ञानात मरतात. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਦੁਖੁ ਲਗਾ ਬਿਨੁ ਸੇਵਿਐ ਹੁਕਮੁ ਮੰਨੇ ਦੁਖੁ ਜਾਇ ॥
दुखु लगा बिनु सेविऐ हुकमु मंने दुखु जाइ ॥

परमेश्वराची सेवा न करता तो दुःखाने ग्रासतो; भगवंताच्या आदेशाचा स्वीकार केल्याने दुःख नाहीसे होते.

ਆਪੇ ਦਾਤਾ ਸੁਖੈ ਦਾ ਆਪੇ ਦੇਇ ਸਜਾਇ ॥
आपे दाता सुखै दा आपे देइ सजाइ ॥

तो स्वतः शांती देणारा आहे; तो स्वतः शिक्षा देतो.

ਨਾਨਕ ਏਵੈ ਜਾਣੀਐ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਤਿਸੈ ਰਜਾਇ ॥੨॥
नानक एवै जाणीऐ सभु किछु तिसै रजाइ ॥२॥

हे नानक, हे चांगले जाण; जे काही घडते ते त्याच्या इच्छेनुसार होते. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਹਰਿ ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਜਗਤੁ ਹੈ ਨਿਰਧਨੁ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਨਾਹੀ ॥
हरि नाम बिना जगतु है निरधनु बिनु नावै त्रिपति नाही ॥

परमेश्वराच्या नामाशिवाय जग गरीब आहे. नामाशिवाय कोणाचेही समाधान होत नाही.

ਦੂਜੈ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਆ ਹਉਮੈ ਦੁਖੁ ਪਾਹੀ ॥
दूजै भरमि भुलाइआ हउमै दुखु पाही ॥

द्वैत आणि संशयाने तो भ्रमित होतो. अहंभावात, त्याला वेदना होतात.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430