श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 511


ਕਾਇਆ ਮਿਟੀ ਅੰਧੁ ਹੈ ਪਉਣੈ ਪੁਛਹੁ ਜਾਇ ॥
काइआ मिटी अंधु है पउणै पुछहु जाइ ॥

शरीर केवळ आंधळी धूळ आहे; जा आणि आत्म्याला विचारा.

ਹਉ ਤਾ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿਆ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਵਾ ਜਾਇ ॥
हउ ता माइआ मोहिआ फिरि फिरि आवा जाइ ॥

आत्मा उत्तर देतो, "मी मायेने मोहित झालो आहे, आणि म्हणून मी वारंवार येतो आणि जातो."

ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੁ ਨ ਜਾਤੋ ਖਸਮ ਕਾ ਜਿ ਰਹਾ ਸਚਿ ਸਮਾਇ ॥੧॥
नानक हुकमु न जातो खसम का जि रहा सचि समाइ ॥१॥

हे नानक, मला माझ्या स्वामी आणि स्वामीची आज्ञा माहित नाही, ज्याद्वारे मी सत्यात विलीन होईल. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਏਕੋ ਨਿਹਚਲ ਨਾਮ ਧਨੁ ਹੋਰੁ ਧਨੁ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
एको निहचल नाम धनु होरु धनु आवै जाइ ॥

भगवंताचे नाम हेच एकमेव शाश्वत संपत्ती आहे; इतर सर्व संपत्ती येते आणि जाते.

ਇਸੁ ਧਨ ਕਉ ਤਸਕਰੁ ਜੋਹਿ ਨ ਸਕਈ ਨਾ ਓਚਕਾ ਲੈ ਜਾਇ ॥
इसु धन कउ तसकरु जोहि न सकई ना ओचका लै जाइ ॥

चोर ही संपत्ती चोरू शकत नाहीत आणि दरोडेखोरही हिरावून घेऊ शकत नाहीत.

ਇਹੁ ਹਰਿ ਧਨੁ ਜੀਐ ਸੇਤੀ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਜੀਐ ਨਾਲੇ ਜਾਇ ॥
इहु हरि धनु जीऐ सेती रवि रहिआ जीऐ नाले जाइ ॥

परमेश्वराची ही संपत्ती आत्म्यामध्ये अंतर्भूत आहे आणि आत्म्याबरोबरच ती निघून जाईल.

ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਤੇ ਪਾਈਐ ਮਨਮੁਖਿ ਪਲੈ ਨ ਪਾਇ ॥
पूरे गुर ते पाईऐ मनमुखि पलै न पाइ ॥

ते परिपूर्ण गुरुकडून प्राप्त होते; स्वार्थी मनमुखांना ते प्राप्त होत नाही.

ਧਨੁ ਵਾਪਾਰੀ ਨਾਨਕਾ ਜਿਨੑਾ ਨਾਮ ਧਨੁ ਖਟਿਆ ਆਇ ॥੨॥
धनु वापारी नानका जिना नाम धनु खटिआ आइ ॥२॥

धन्य ते व्यापारी, हे नानक, जे नामाची संपत्ती मिळवण्यासाठी आले आहेत. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਮੇਰਾ ਸਾਹਿਬੁ ਅਤਿ ਵਡਾ ਸਚੁ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰਾ ॥
मेरा साहिबु अति वडा सचु गहिर गंभीरा ॥

माझा गुरु खूप महान, सत्य, गहन आणि अथांग आहे.

ਸਭੁ ਜਗੁ ਤਿਸ ਕੈ ਵਸਿ ਹੈ ਸਭੁ ਤਿਸ ਕਾ ਚੀਰਾ ॥
सभु जगु तिस कै वसि है सभु तिस का चीरा ॥

सर्व जग त्याच्या अधिकाराखाली आहे; सर्व काही त्याचे प्रक्षेपण आहे.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਪਾਈਐ ਨਿਹਚਲੁ ਧਨੁ ਧੀਰਾ ॥
गुरपरसादी पाईऐ निहचलु धनु धीरा ॥

गुरूंच्या कृपेने चिरंतन संपत्ती प्राप्त होते, मनाला शांती आणि संयम प्राप्त होतो.

ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਹਰਿ ਮਨਿ ਵਸੈ ਭੇਟੈ ਗੁਰੁ ਸੂਰਾ ॥
किरपा ते हरि मनि वसै भेटै गुरु सूरा ॥

त्याच्या कृपेने परमेश्वर मनात वास करतो आणि वीर गुरु भेटतो.

ਗੁਣਵੰਤੀ ਸਾਲਾਹਿਆ ਸਦਾ ਥਿਰੁ ਨਿਹਚਲੁ ਹਰਿ ਪੂਰਾ ॥੭॥
गुणवंती सालाहिआ सदा थिरु निहचलु हरि पूरा ॥७॥

सद्गुरु नित्य स्थिर, स्थायी, परिपूर्ण परमेश्वराची स्तुती करतात. ||7||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਧ੍ਰਿਗੁ ਤਿਨੑਾ ਦਾ ਜੀਵਿਆ ਜੋ ਹਰਿ ਸੁਖੁ ਪਰਹਰਿ ਤਿਆਗਦੇ ਦੁਖੁ ਹਉਮੈ ਪਾਪ ਕਮਾਇ ॥
ध्रिगु तिना दा जीविआ जो हरि सुखु परहरि तिआगदे दुखु हउमै पाप कमाइ ॥

जे भगवंताच्या नामाची शांती सोडून देतात व फेकून देतात आणि अहंकार व पाप आचरणात आणून दुःख भोगतात त्यांचे जीवन शापित आहे.

ਮਨਮੁਖ ਅਗਿਆਨੀ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਵਿਆਪੇ ਤਿਨੑ ਬੂਝ ਨ ਕਾਈ ਪਾਇ ॥
मनमुख अगिआनी माइआ मोहि विआपे तिन बूझ न काई पाइ ॥

अज्ञानी स्वार्थी मनमुख मायेच्या प्रेमात मग्न आहेत; त्यांना अजिबात समज नाही.

ਹਲਤਿ ਪਲਤਿ ਓਇ ਸੁਖੁ ਨ ਪਾਵਹਿ ਅੰਤਿ ਗਏ ਪਛੁਤਾਇ ॥
हलति पलति ओइ सुखु न पावहि अंति गए पछुताइ ॥

या जगात आणि पलिकडच्या जगात त्यांना शांती मिळत नाही; शेवटी, ते पश्चात्ताप आणि पश्चात्ताप करून निघून जातात.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਕੋ ਨਾਮੁ ਧਿਆਏ ਤਿਸੁ ਹਉਮੈ ਵਿਚਹੁ ਜਾਇ ॥
गुरपरसादी को नामु धिआए तिसु हउमै विचहु जाइ ॥

गुरूंच्या कृपेने भगवंताच्या नामाचे चिंतन केले की त्याच्या आतून अहंकार निघून जातो.

ਨਾਨਕ ਜਿਸੁ ਪੂਰਬਿ ਹੋਵੈ ਲਿਖਿਆ ਸੋ ਗੁਰ ਚਰਣੀ ਆਇ ਪਾਇ ॥੧॥
नानक जिसु पूरबि होवै लिखिआ सो गुर चरणी आइ पाइ ॥१॥

हे नानक, ज्याचे असे पूर्वनिश्चित भाग्य आहे, तो येतो आणि गुरूंच्या चरणी पडतो. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਮਨਮੁਖੁ ਊਧਾ ਕਉਲੁ ਹੈ ਨਾ ਤਿਸੁ ਭਗਤਿ ਨ ਨਾਉ ॥
मनमुखु ऊधा कउलु है ना तिसु भगति न नाउ ॥

स्वार्थी मनमुख हा उलटलेल्या कमळासारखा असतो; त्याची ना देवपूजा आहे, ना भगवंताचे नाव.

ਸਕਤੀ ਅੰਦਰਿ ਵਰਤਦਾ ਕੂੜੁ ਤਿਸ ਕਾ ਹੈ ਉਪਾਉ ॥
सकती अंदरि वरतदा कूड़ु तिस का है उपाउ ॥

तो भौतिक संपत्तीत मग्न राहतो आणि त्याचे प्रयत्न खोटे असतात.

ਤਿਸ ਕਾ ਅੰਦਰੁ ਚਿਤੁ ਨ ਭਿਜਈ ਮੁਖਿ ਫੀਕਾ ਆਲਾਉ ॥
तिस का अंदरु चितु न भिजई मुखि फीका आलाउ ॥

त्याची चेतना आतून मऊ होत नाही आणि त्याच्या तोंडून निघणारे शब्द अस्पष्ट आहेत.

ਓਇ ਧਰਮਿ ਰਲਾਏ ਨਾ ਰਲਨਿੑ ਓਨਾ ਅੰਦਰਿ ਕੂੜੁ ਸੁਆਉ ॥
ओइ धरमि रलाए ना रलनि ओना अंदरि कूड़ु सुआउ ॥

तो नीतिमान लोकांमध्ये मिसळत नाही; त्याच्यामध्ये खोटेपणा आणि स्वार्थ आहे.

ਨਾਨਕ ਕਰਤੈ ਬਣਤ ਬਣਾਈ ਮਨਮੁਖ ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਬੋਲਿ ਡੁਬੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਰੇ ਜਪਿ ਹਰਿ ਨਾਉ ॥੨॥
नानक करतै बणत बणाई मनमुख कूड़ु बोलि बोलि डुबे गुरमुखि तरे जपि हरि नाउ ॥२॥

हे नानक, सृष्टिकर्ता परमेश्वराने गोष्टींची व्यवस्था केली आहे, जेणेकरून स्वार्थी मनमुख खोटे बोलून बुडतात, तर गुरुमुखांचा उद्धार परमेश्वराच्या नामस्मरणाने होतो. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਵਡਾ ਫੇਰੁ ਪਇਆ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ਜਾਈ ॥
बिनु बूझे वडा फेरु पइआ फिरि आवै जाई ॥

समजून घेतल्याशिवाय, एखाद्याने पुनर्जन्माच्या चक्रात भटकले पाहिजे आणि येत-जात राहावे.

ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਨ ਕੀਤੀਆ ਅੰਤਿ ਗਇਆ ਪਛੁਤਾਈ ॥
सतिगुर की सेवा न कीतीआ अंति गइआ पछुताई ॥

ज्याने खऱ्या गुरूंची सेवा केली नाही, तो शेवटी पश्चाताप करून निघून जाईल.

ਆਪਣੀ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ ਗੁਰੁ ਪਾਈਐ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਈ ॥
आपणी किरपा करे गुरु पाईऐ विचहु आपु गवाई ॥

पण जर भगवंताने दया दाखवली तर गुरु सापडतो आणि अहंकार आतून नाहीसा होतो.

ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਭੁਖ ਵਿਚਹੁ ਉਤਰੈ ਸੁਖੁ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਈ ॥
त्रिसना भुख विचहु उतरै सुखु वसै मनि आई ॥

भूक आणि तहान आतून निघून जाते आणि मनाला शांती मिळते.

ਸਦਾ ਸਦਾ ਸਾਲਾਹੀਐ ਹਿਰਦੈ ਲਿਵ ਲਾਈ ॥੮॥
सदा सदा सालाहीऐ हिरदै लिव लाई ॥८॥

सदैव आणि सदैव, आपल्या अंतःकरणात प्रेमाने त्याची स्तुती करा. ||8||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਜਿ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵੇ ਆਪਣਾ ਤਿਸ ਨੋ ਪੂਜੇ ਸਭੁ ਕੋਇ ॥
जि सतिगुरु सेवे आपणा तिस नो पूजे सभु कोइ ॥

जो आपल्या खऱ्या गुरूंची सेवा करतो, त्याची सर्वजण पूजा करतात.

ਸਭਨਾ ਉਪਾਵਾ ਸਿਰਿ ਉਪਾਉ ਹੈ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥
सभना उपावा सिरि उपाउ है हरि नामु परापति होइ ॥

सर्व प्रयत्नांपैकी परम प्रयत्न म्हणजे भगवंताच्या नामाची प्राप्ती.

ਅੰਤਰਿ ਸੀਤਲ ਸਾਤਿ ਵਸੈ ਜਪਿ ਹਿਰਦੈ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥
अंतरि सीतल साति वसै जपि हिरदै सदा सुखु होइ ॥

मनाच्या आत शांतता आणि शांतता येते; अंतःकरणात ध्यान केल्याने चिरस्थायी शांती मिळते.

ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਖਾਣਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੈਨਣਾ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਵਡਾਈ ਹੋਇ ॥੧॥
अंम्रितु खाणा अंम्रितु पैनणा नानक नामु वडाई होइ ॥१॥

अमृत अमृत त्याचे अन्न आहे आणि अमृत अमृत त्याचे वस्त्र आहे; हे नानक, नामाने, भगवंताच्या नामाने महानता प्राप्त होते. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਏ ਮਨ ਗੁਰ ਕੀ ਸਿਖ ਸੁਣਿ ਹਰਿ ਪਾਵਹਿ ਗੁਣੀ ਨਿਧਾਨੁ ॥
ए मन गुर की सिख सुणि हरि पावहि गुणी निधानु ॥

हे मन, गुरूंचे उपदेश ऐक, म्हणजे तुला सद्गुणांचा खजिना प्राप्त होईल.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430