श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 314


ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਤੂ ਕਰਤਾ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਜਾਣਦਾ ਜੋ ਜੀਆ ਅੰਦਰਿ ਵਰਤੈ ॥
तू करता सभु किछु जाणदा जो जीआ अंदरि वरतै ॥

हे सृष्टिकर्ता, आपल्यामध्ये जे काही घडते ते तू जाणतोस.

ਤੂ ਕਰਤਾ ਆਪਿ ਅਗਣਤੁ ਹੈ ਸਭੁ ਜਗੁ ਵਿਚਿ ਗਣਤੈ ॥
तू करता आपि अगणतु है सभु जगु विचि गणतै ॥

हे निर्मात्या, तू स्वत: अगणित आहेस, तर संपूर्ण जग गणनाच्या कक्षेत आहे.

ਸਭੁ ਕੀਤਾ ਤੇਰਾ ਵਰਤਦਾ ਸਭ ਤੇਰੀ ਬਣਤੈ ॥
सभु कीता तेरा वरतदा सभ तेरी बणतै ॥

सर्व काही तुझ्या इच्छेनुसार घडते; आपण सर्व निर्माण केले.

ਤੂ ਘਟਿ ਘਟਿ ਇਕੁ ਵਰਤਦਾ ਸਚੁ ਸਾਹਿਬ ਚਲਤੈ ॥
तू घटि घटि इकु वरतदा सचु साहिब चलतै ॥

तू एकच आहेस, प्रत्येक हृदयात व्याप्त आहे; हे खरे स्वामी, हे तुझे खेळ आहे.

ਸਤਿਗੁਰ ਨੋ ਮਿਲੇ ਸੁ ਹਰਿ ਮਿਲੇ ਨਾਹੀ ਕਿਸੈ ਪਰਤੈ ॥੨੪॥
सतिगुर नो मिले सु हरि मिले नाही किसै परतै ॥२४॥

जो खरा गुरु भेटतो तो परमेश्वराला भेटतो; त्याला कोणीही वळवू शकत नाही. ||24||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੪ ॥
सलोकु मः ४ ॥

सालोक, चौथी मेहल:

ਇਹੁ ਮਨੂਆ ਦ੍ਰਿੜੁ ਕਰਿ ਰਖੀਐ ਗੁਰਮੁਖਿ ਲਾਈਐ ਚਿਤੁ ॥
इहु मनूआ द्रिड़ु करि रखीऐ गुरमुखि लाईऐ चितु ॥

हे मन स्थिर आणि स्थिर ठेवा; गुरुमुख व्हा आणि तुमच्या चेतनेवर लक्ष केंद्रित करा.

ਕਿਉ ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ਵਿਸਾਰੀਐ ਬਹਦਿਆ ਉਠਦਿਆ ਨਿਤ ॥
किउ सासि गिरासि विसारीऐ बहदिआ उठदिआ नित ॥

प्रत्येक श्वासोच्छवासाने आणि अन्नाच्या तुकड्याने, खाली बसून किंवा उभे असताना तुम्ही त्याला कसे विसराल?

ਮਰਣ ਜੀਵਣ ਕੀ ਚਿੰਤਾ ਗਈ ਇਹੁ ਜੀਅੜਾ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਵਸਿ ॥
मरण जीवण की चिंता गई इहु जीअड़ा हरि प्रभ वसि ॥

माझी जन्ममरणाची चिंता संपली आहे; हा आत्मा प्रभु देवाच्या नियंत्रणाखाली आहे.

ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਖੁ ਤੂ ਜਨ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਬਖਸਿ ॥੧॥
जिउ भावै तिउ रखु तू जन नानक नामु बखसि ॥१॥

जर ते तुला आवडत असेल तर सेवक नानकचे रक्षण कर आणि त्याला तुझ्या नावाने आशीर्वाद दे. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਮਨਮੁਖੁ ਅਹੰਕਾਰੀ ਮਹਲੁ ਨ ਜਾਣੈ ਖਿਨੁ ਆਗੈ ਖਿਨੁ ਪੀਛੈ ॥
मनमुखु अहंकारी महलु न जाणै खिनु आगै खिनु पीछै ॥

अहंकारी, स्वार्थी मनमुखाला भगवंताचा वाडा माहीत नाही; एका क्षणी तो इथे असतो आणि दुसऱ्या क्षणी तो तिथे असतो.

ਸਦਾ ਬੁਲਾਈਐ ਮਹਲਿ ਨ ਆਵੈ ਕਿਉ ਕਰਿ ਦਰਗਹ ਸੀਝੈ ॥
सदा बुलाईऐ महलि न आवै किउ करि दरगह सीझै ॥

त्याला नेहमी आमंत्रित केले जाते, परंतु तो प्रभूच्या उपस्थितीच्या हवेलीत जात नाही. परमेश्वराच्या दरबारात तो कसा स्वीकारला जाईल?

ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਮਹਲੁ ਵਿਰਲਾ ਜਾਣੈ ਸਦਾ ਰਹੈ ਕਰ ਜੋੜਿ ॥
सतिगुर का महलु विरला जाणै सदा रहै कर जोड़ि ॥

खऱ्या गुरूंचा वाडा जाणणारे किती दुर्लभ आहेत; ते त्यांच्या तळवे एकत्र दाबून उभे आहेत.

ਆਪਣੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ਹਰਿ ਮੇਰਾ ਨਾਨਕ ਲਏ ਬਹੋੜਿ ॥੨॥
आपणी क्रिपा करे हरि मेरा नानक लए बहोड़ि ॥२॥

जर माझ्या प्रभूने त्याची कृपा केली तर हे नानक, तो त्यांना स्वतःकडे परत देतो. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਸਾ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਸਫਲ ਹੈ ਜਿਤੁ ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਮਨੁ ਮੰਨੇ ॥
सा सेवा कीती सफल है जितु सतिगुर का मनु मंने ॥

गुरूच्या मनाला आनंद देणारी सेवा ही फलदायी आणि फलदायी आहे.

ਜਾ ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਮਨੁ ਮੰਨਿਆ ਤਾ ਪਾਪ ਕਸੰਮਲ ਭੰਨੇ ॥
जा सतिगुर का मनु मंनिआ ता पाप कसंमल भंने ॥

खऱ्या गुरूंचे मन प्रसन्न झाले की पाप-कर्म पळून जातात.

ਉਪਦੇਸੁ ਜਿ ਦਿਤਾ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸੋ ਸੁਣਿਆ ਸਿਖੀ ਕੰਨੇ ॥
उपदेसु जि दिता सतिगुरू सो सुणिआ सिखी कंने ॥

शीख खऱ्या गुरूंनी दिलेली शिकवण ऐकतात.

ਜਿਨ ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਭਾਣਾ ਮੰਨਿਆ ਤਿਨ ਚੜੀ ਚਵਗਣਿ ਵੰਨੇ ॥
जिन सतिगुर का भाणा मंनिआ तिन चड़ी चवगणि वंने ॥

जे खऱ्या गुरूंच्या इच्छेला शरण जातात ते भगवंताच्या चतुर्विध प्रेमाने भारलेले असतात.

ਇਹ ਚਾਲ ਨਿਰਾਲੀ ਗੁਰਮੁਖੀ ਗੁਰ ਦੀਖਿਆ ਸੁਣਿ ਮਨੁ ਭਿੰਨੇ ॥੨੫॥
इह चाल निराली गुरमुखी गुर दीखिआ सुणि मनु भिंने ॥२५॥

गुरुमुखांची ही अनोखी आणि वेगळी जीवनपद्धती आहे: गुरूंची शिकवण ऐकून त्यांची मने फुलतात. ||२५||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਜਿਨਿ ਗੁਰੁ ਗੋਪਿਆ ਆਪਣਾ ਤਿਸੁ ਠਉਰ ਨ ਠਾਉ ॥
जिनि गुरु गोपिआ आपणा तिसु ठउर न ठाउ ॥

जे आपल्या गुरूची पुष्टी करत नाहीत त्यांना घर किंवा विश्रांतीची जागा नसते.

ਹਲਤੁ ਪਲਤੁ ਦੋਵੈ ਗਏ ਦਰਗਹ ਨਾਹੀ ਥਾਉ ॥
हलतु पलतु दोवै गए दरगह नाही थाउ ॥

ते हे जग आणि परलोक दोन्ही गमावतात; त्यांना परमेश्वराच्या दरबारात स्थान नाही.

ਓਹ ਵੇਲਾ ਹਥਿ ਨ ਆਵਈ ਫਿਰਿ ਸਤਿਗੁਰ ਲਗਹਿ ਪਾਇ ॥
ओह वेला हथि न आवई फिरि सतिगुर लगहि पाइ ॥

खऱ्या गुरूंच्या चरणी नतमस्तक होण्याची ही संधी पुन्हा येणार नाही.

ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਗਣਤੈ ਘੁਸੀਐ ਦੁਖੇ ਦੁਖਿ ਵਿਹਾਇ ॥
सतिगुर की गणतै घुसीऐ दुखे दुखि विहाइ ॥

जर ते खऱ्या गुरूंनी गणले जाण्यास चुकले तर ते त्यांचे जीवन दुःख आणि दुःखात जातील.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਵੈਰੁ ਹੈ ਆਪੇ ਲਏ ਜਿਸੁ ਲਾਇ ॥
सतिगुरु पुरखु निरवैरु है आपे लए जिसु लाइ ॥

खरे गुरू, आदिमानव, यांना कोणताही द्वेष किंवा सूड नाही; ज्यांच्यावर तो प्रसन्न आहे त्यांना तो स्वतःशी जोडतो.

ਨਾਨਕ ਦਰਸਨੁ ਜਿਨਾ ਵੇਖਾਲਿਓਨੁ ਤਿਨਾ ਦਰਗਹ ਲਏ ਛਡਾਇ ॥੧॥
नानक दरसनु जिना वेखालिओनु तिना दरगह लए छडाइ ॥१॥

हे नानक, ज्यांना त्यांचे दर्शन घडते, ते परमेश्वराच्या दरबारात मुक्त होतात. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਮਨਮੁਖੁ ਅਗਿਆਨੁ ਦੁਰਮਤਿ ਅਹੰਕਾਰੀ ॥
मनमुखु अगिआनु दुरमति अहंकारी ॥

स्वार्थी मनमुख हा अज्ञानी, दुष्ट मनाचा आणि अहंकारी असतो.

ਅੰਤਰਿ ਕ੍ਰੋਧੁ ਜੂਐ ਮਤਿ ਹਾਰੀ ॥
अंतरि क्रोधु जूऐ मति हारी ॥

तो आतून रागाने भरलेला असतो आणि तो जुगारात आपले मन गमावून बसतो.

ਕੂੜੁ ਕੁਸਤੁ ਓਹੁ ਪਾਪ ਕਮਾਵੈ ॥
कूड़ु कुसतु ओहु पाप कमावै ॥

तो फसवणूक आणि अधर्माची पापे करतो.

ਕਿਆ ਓਹੁ ਸੁਣੈ ਕਿਆ ਆਖਿ ਸੁਣਾਵੈ ॥
किआ ओहु सुणै किआ आखि सुणावै ॥

तो काय ऐकू शकतो आणि तो इतरांना काय सांगू शकतो?

ਅੰਨਾ ਬੋਲਾ ਖੁਇ ਉਝੜਿ ਪਾਇ ॥
अंना बोला खुइ उझड़ि पाइ ॥

तो आंधळा व बहिरा आहे; तो आपला मार्ग गमावतो आणि वाळवंटात भटकतो.

ਮਨਮੁਖੁ ਅੰਧਾ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
मनमुखु अंधा आवै जाइ ॥

आंधळा, स्वेच्छेचा मनमुख पुनर्जन्मात येतो आणि जातो;

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਭੇਟੇ ਥਾਇ ਨ ਪਾਇ ॥
बिनु सतिगुर भेटे थाइ न पाइ ॥

खऱ्या गुरूंना भेटल्याशिवाय त्याला विश्रांतीची जागा मिळत नाही.

ਨਾਨਕ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਕਮਾਇ ॥੨॥
नानक पूरबि लिखिआ कमाइ ॥२॥

हे नानक, तो त्याच्या पूर्वनियोजित नियतीनुसार कार्य करतो. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਜਿਨ ਕੇ ਚਿਤ ਕਠੋਰ ਹਹਿ ਸੇ ਬਹਹਿ ਨ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਸਿ ॥
जिन के चित कठोर हहि से बहहि न सतिगुर पासि ॥

ज्यांची मने दगडासारखी कठोर आहेत, ते खऱ्या गुरूंच्या जवळ बसत नाहीत.

ਓਥੈ ਸਚੁ ਵਰਤਦਾ ਕੂੜਿਆਰਾ ਚਿਤ ਉਦਾਸਿ ॥
ओथै सचु वरतदा कूड़िआरा चित उदासि ॥

तेथे सत्याचा विजय होतो; खोटे लोक त्यांच्या चेतनेशी जुळवून घेत नाहीत.

ਓਇ ਵਲੁ ਛਲੁ ਕਰਿ ਝਤਿ ਕਢਦੇ ਫਿਰਿ ਜਾਇ ਬਹਹਿ ਕੂੜਿਆਰਾ ਪਾਸਿ ॥
ओइ वलु छलु करि झति कढदे फिरि जाइ बहहि कूड़िआरा पासि ॥

हुक करून किंवा वाकडी करून, ते आपला वेळ घालवतात आणि नंतर ते पुन्हा खोट्यांबरोबर बसायला जातात.

ਵਿਚਿ ਸਚੇ ਕੂੜੁ ਨ ਗਡਈ ਮਨਿ ਵੇਖਹੁ ਕੋ ਨਿਰਜਾਸਿ ॥
विचि सचे कूड़ु न गडई मनि वेखहु को निरजासि ॥

असत्य सत्यात मिसळत नाही; हे लोकांनो, हे पहा आणि पहा.

ਕੂੜਿਆਰ ਕੂੜਿਆਰੀ ਜਾਇ ਰਲੇ ਸਚਿਆਰ ਸਿਖ ਬੈਠੇ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਸਿ ॥੨੬॥
कूड़िआर कूड़िआरी जाइ रले सचिआर सिख बैठे सतिगुर पासि ॥२६॥

खोटे जाऊन खोट्यात मिसळतात, तर सत्यवादी शीख खऱ्या गुरूच्या बाजूला बसतात. ||२६||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430