श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1045


ਗਿਆਨੀ ਧਿਆਨੀ ਆਖਿ ਸੁਣਾਏ ॥
गिआनी धिआनी आखि सुणाए ॥

अध्यात्मिक शिक्षक आणि ध्यानकर्ते याची घोषणा करतात.

ਸਭਨਾ ਰਿਜਕੁ ਸਮਾਹੇ ਆਪੇ ਕੀਮਤਿ ਹੋਰ ਨ ਹੋਈ ਹੇ ॥੨॥
सभना रिजकु समाहे आपे कीमति होर न होई हे ॥२॥

तो स्वतः सर्वांचे पोषण करतो; इतर कोणीही त्याची किंमत मोजू शकत नाही. ||2||

ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਅੰਧੁ ਅੰਧਾਰਾ ॥
माइआ मोहु अंधु अंधारा ॥

प्रेम आणि मायेची आसक्ती हा निव्वळ अंधकार आहे.

ਹਉਮੈ ਮੇਰਾ ਪਸਰਿਆ ਪਾਸਾਰਾ ॥
हउमै मेरा पसरिआ पासारा ॥

अहंभाव आणि मालकीणता संपूर्ण विश्वात पसरलेली आहे.

ਅਨਦਿਨੁ ਜਲਤ ਰਹੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਸਾਂਤਿ ਨ ਹੋਈ ਹੇ ॥੩॥
अनदिनु जलत रहै दिनु राती गुर बिनु सांति न होई हे ॥३॥

रात्रंदिवस ते जळते, रात्रंदिवस; गुरूंशिवाय शांतता नाही. ||3||

ਆਪੇ ਜੋੜਿ ਵਿਛੋੜੇ ਆਪੇ ॥
आपे जोड़ि विछोड़े आपे ॥

तो स्वतःच एकत्र येतो आणि तो स्वतःच विभक्त होतो.

ਆਪੇ ਥਾਪਿ ਉਥਾਪੇ ਆਪੇ ॥
आपे थापि उथापे आपे ॥

तो स्वतःच स्थापन करतो आणि तो स्वतःच स्थापतो.

ਸਚਾ ਹੁਕਮੁ ਸਚਾ ਪਾਸਾਰਾ ਹੋਰਨਿ ਹੁਕਮੁ ਨ ਹੋਈ ਹੇ ॥੪॥
सचा हुकमु सचा पासारा होरनि हुकमु न होई हे ॥४॥

त्याच्या आज्ञेचा हुकूम खरा आहे आणि सत्य त्याच्या विश्वाचा विस्तार आहे. इतर कोणीही आदेश जारी करू शकत नाही. ||4||

ਆਪੇ ਲਾਇ ਲਏ ਸੋ ਲਾਗੈ ॥
आपे लाइ लए सो लागै ॥

तो एकटाच परमेश्वराशी संलग्न असतो, ज्याला परमेश्वर स्वतःशी जोडतो.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਜਮ ਕਾ ਭਉ ਭਾਗੈ ॥
गुरपरसादी जम का भउ भागै ॥

गुरूंच्या कृपेने मृत्यूचे भय नाहीसे होते.

ਅੰਤਰਿ ਸਬਦੁ ਸਦਾ ਸੁਖਦਾਤਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝੈ ਕੋਈ ਹੇ ॥੫॥
अंतरि सबदु सदा सुखदाता गुरमुखि बूझै कोई हे ॥५॥

शब्द, शांती देणारा, सदैव आत्म्याच्या मध्यभागी वास करतो. जो गुरुमुख आहे तो समजतो. ||5||

ਆਪੇ ਮੇਲੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ॥
आपे मेले मेलि मिलाए ॥

देव स्वतः त्याच्या संघात असलेल्यांना एकत्र करतो.

ਪੁਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਸੋ ਮੇਟਣਾ ਨ ਜਾਏ ॥
पुरबि लिखिआ सो मेटणा न जाए ॥

जे काही नियतीने आधीच ठरवून दिलेले असते, ते पुसून टाकता येत नाही.

ਅਨਦਿਨੁ ਭਗਤਿ ਕਰੇ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੇਵਾ ਹੋਈ ਹੇ ॥੬॥
अनदिनु भगति करे दिनु राती गुरमुखि सेवा होई हे ॥६॥

रात्रंदिवस त्याचे भक्त रात्रंदिवस त्याची पूजा करतात; जो गुरुमुख होतो तो त्याची सेवा करतो. ||6||

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਜਾਤਾ ॥
सतिगुरु सेवि सदा सुखु जाता ॥

खऱ्या गुरूंची सेवा केल्याने शाश्वत शांतीचा अनुभव येतो.

ਆਪੇ ਆਇ ਮਿਲਿਆ ਸਭਨਾ ਕਾ ਦਾਤਾ ॥
आपे आइ मिलिआ सभना का दाता ॥

सर्वांचा दाता तो स्वतः येऊन मला भेटला आहे.

ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਅਗਨਿ ਨਿਵਾਰੀ ਸਬਦੁ ਚੀਨਿ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ਹੇ ॥੭॥
हउमै मारि त्रिसना अगनि निवारी सबदु चीनि सुखु होई हे ॥७॥

अहंकाराला वश करून तृष्णेची आग विझली आहे; शब्दाचे चिंतन केल्याने शांती मिळते. ||7||

ਕਾਇਆ ਕੁਟੰਬੁ ਮੋਹੁ ਨ ਬੂਝੈ ॥
काइआ कुटंबु मोहु न बूझै ॥

जो आपल्या शरीराशी आणि कुटुंबाशी जोडलेला असतो, त्याला समजत नाही.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੈ ਤ ਆਖੀ ਸੂਝੈ ॥
गुरमुखि होवै त आखी सूझै ॥

पण जो गुरुमुख होतो तो परमेश्वराला डोळ्यांनी पाहतो.

ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮੁ ਰਵੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਮਿਲਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ਹੇ ॥੮॥
अनदिनु नामु रवै दिनु राती मिलि प्रीतम सुखु होई हे ॥८॥

तो रात्रंदिवस नामाचा जप करतो. त्याच्या प्रेयसीला भेटून त्याला शांती मिळते. ||8||

ਮਨਮੁਖ ਧਾਤੁ ਦੂਜੈ ਹੈ ਲਾਗਾ ॥
मनमुख धातु दूजै है लागा ॥

स्वेच्छेने युक्त मनमुख विचलित होऊन, द्वैताला चिकटून भटकतो.

ਜਨਮਤ ਕੀ ਨ ਮੂਓ ਆਭਾਗਾ ॥
जनमत की न मूओ आभागा ॥

तो दुर्दैवी माणूस - तो जन्माला येताच का मेला नाही?

ਆਵਤ ਜਾਤ ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈ ਹੇ ॥੯॥
आवत जात बिरथा जनमु गवाइआ बिनु गुर मुकति न होई हे ॥९॥

येता-जाता तो आपले आयुष्य व्यर्थ घालवतो. गुरूशिवाय मुक्ती मिळत नाही. ||9||

ਕਾਇਆ ਕੁਸੁਧ ਹਉਮੈ ਮਲੁ ਲਾਈ ॥
काइआ कुसुध हउमै मलु लाई ॥

अहंकाराच्या मलिनतेने माखलेले शरीर मिथ्या आणि अपवित्र आहे.

ਜੇ ਸਉ ਧੋਵਹਿ ਤਾ ਮੈਲੁ ਨ ਜਾਈ ॥
जे सउ धोवहि ता मैलु न जाई ॥

ते शंभर वेळा धुतले जाऊ शकते, परंतु तरीही त्याची घाण काढली जात नाही.

ਸਬਦਿ ਧੋਪੈ ਤਾ ਹਛੀ ਹੋਵੈ ਫਿਰਿ ਮੈਲੀ ਮੂਲਿ ਨ ਹੋਈ ਹੇ ॥੧੦॥
सबदि धोपै ता हछी होवै फिरि मैली मूलि न होई हे ॥१०॥

परंतु जर ते शब्दाच्या वचनाने धुतले गेले तर ते खरोखर शुद्ध होते आणि ते पुन्हा कधीही मलीन होणार नाही. ||10||

ਪੰਚ ਦੂਤ ਕਾਇਆ ਸੰਘਾਰਹਿ ॥
पंच दूत काइआ संघारहि ॥

पाच असुर शरीराचा नाश करतात.

ਮਰਿ ਮਰਿ ਜੰਮਹਿ ਸਬਦੁ ਨ ਵੀਚਾਰਹਿ ॥
मरि मरि जंमहि सबदु न वीचारहि ॥

तो मरतो आणि पुन्हा मरतो, फक्त पुनर्जन्म घ्यायचा आहे; तो शब्दाचा विचार करत नाही.

ਅੰਤਰਿ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਗੁਬਾਰਾ ਜਿਉ ਸੁਪਨੈ ਸੁਧਿ ਨ ਹੋਈ ਹੇ ॥੧੧॥
अंतरि माइआ मोह गुबारा जिउ सुपनै सुधि न होई हे ॥११॥

मायेच्या भावनिक आसक्तीचा अंधार त्याच्या अंतरंगात असतो; जणू स्वप्नात, त्याला समजत नाही. ||11||

ਇਕਿ ਪੰਚਾ ਮਾਰਿ ਸਬਦਿ ਹੈ ਲਾਗੇ ॥
इकि पंचा मारि सबदि है लागे ॥

काहीजण शब्दाशी संलग्न होऊन पाच राक्षसांवर विजय मिळवतात.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਆਇ ਮਿਲਿਆ ਵਡਭਾਗੇ ॥
सतिगुरु आइ मिलिआ वडभागे ॥

ते धन्य आणि खूप भाग्यवान आहेत; खरे गुरु त्यांना भेटायला येतात.

ਅੰਤਰਿ ਸਾਚੁ ਰਵਹਿ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ਸਹਜਿ ਸਮਾਵੈ ਸੋਈ ਹੇ ॥੧੨॥
अंतरि साचु रवहि रंगि राते सहजि समावै सोई हे ॥१२॥

त्यांच्या अंतरंगाच्या मध्यभागी, ते सत्यावर वास करतात; प्रभूच्या प्रेमाशी जुळलेले, ते अंतर्ज्ञानाने त्याच्यामध्ये विलीन होतात. ||12||

ਗੁਰ ਕੀ ਚਾਲ ਗੁਰੂ ਤੇ ਜਾਪੈ ॥
गुर की चाल गुरू ते जापै ॥

गुरूचा मार्ग गुरूद्वारे कळतो.

ਪੂਰਾ ਸੇਵਕੁ ਸਬਦਿ ਸਿਞਾਪੈ ॥
पूरा सेवकु सबदि सिञापै ॥

त्याच्या परिपूर्ण सेवकाला शब्दाद्वारे साक्षात्कार होतो.

ਸਦਾ ਸਬਦੁ ਰਵੈ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਰਸਨਾ ਰਸੁ ਚਾਖੈ ਸਚੁ ਸੋਈ ਹੇ ॥੧੩॥
सदा सबदु रवै घट अंतरि रसना रसु चाखै सचु सोई हे ॥१३॥

अंतःकरणात तो सदैव शब्दावर वास करतो; तो आपल्या जिभेने खऱ्या परमेश्वराच्या उदात्त तत्वाचा आस्वाद घेतो. ||१३||

ਹਉਮੈ ਮਾਰੇ ਸਬਦਿ ਨਿਵਾਰੇ ॥
हउमै मारे सबदि निवारे ॥

शब्दाने अहंकार जिंकला जातो आणि वश होतो.

ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਰਖੈ ਉਰਿ ਧਾਰੇ ॥
हरि का नामु रखै उरि धारे ॥

मी परमेश्वराचे नाम माझ्या हृदयात धारण केले आहे.

ਏਕਸੁ ਬਿਨੁ ਹਉ ਹੋਰੁ ਨ ਜਾਣਾ ਸਹਜੇ ਹੋਇ ਸੁ ਹੋਈ ਹੇ ॥੧੪॥
एकसु बिनु हउ होरु न जाणा सहजे होइ सु होई हे ॥१४॥

एका परमेश्वराशिवाय मला काहीही माहीत नाही. जे असेल ते आपोआप होईल. ||14||

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸਹਜੁ ਕਿਨੈ ਨਹੀ ਪਾਇਆ ॥
बिनु सतिगुर सहजु किनै नही पाइआ ॥

खऱ्या गुरूंशिवाय कोणालाही अंतर्ज्ञान प्राप्त होत नाही.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝੈ ਸਚਿ ਸਮਾਇਆ ॥
गुरमुखि बूझै सचि समाइआ ॥

गुरुमुखाला समजते, आणि तो खऱ्या परमेश्वरात लीन होतो.

ਸਚਾ ਸੇਵਿ ਸਬਦਿ ਸਚ ਰਾਤੇ ਹਉਮੈ ਸਬਦੇ ਖੋਈ ਹੇ ॥੧੫॥
सचा सेवि सबदि सच राते हउमै सबदे खोई हे ॥१५॥

तो खऱ्या परमेश्वराची सेवा करतो, आणि खऱ्या शब्दाशी संलग्न असतो. शब्द अहंकार नाहीसे करतो. ||15||

ਆਪੇ ਗੁਣਦਾਤਾ ਬੀਚਾਰੀ ॥
आपे गुणदाता बीचारी ॥

तो स्वतः सद्गुण देणारा, चिंतनशील परमेश्वर आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਦੇਵਹਿ ਪਕੀ ਸਾਰੀ ॥
गुरमुखि देवहि पकी सारी ॥

गुरुमुखाला विजयी फासे दिले जातात.

ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਸਮਾਵਹਿ ਸਾਚੈ ਸਾਚੇ ਤੇ ਪਤਿ ਹੋਈ ਹੇ ॥੧੬॥੨॥
नानक नामि समावहि साचै साचे ते पति होई हे ॥१६॥२॥

हे नानक, नामात तल्लीन होऊन, परमेश्वराच्या नावाने माणूस खरा होतो; खऱ्या परमेश्वराकडून मान मिळतो. ||16||2||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੩ ॥
मारू महला ३ ॥

मारू, तिसरी मेहल:

ਜਗਜੀਵਨੁ ਸਾਚਾ ਏਕੋ ਦਾਤਾ ॥
जगजीवनु साचा एको दाता ॥

एक एक खरा प्रभु जगाचा जीवन, महान दाता आहे.

ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਤੇ ਸਬਦਿ ਪਛਾਤਾ ॥
गुर सेवा ते सबदि पछाता ॥

गुरूंची सेवा केल्याने, शब्दाच्या माध्यमातून त्याचा साक्षात्कार होतो.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430