श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1014


ਲਾਗੀ ਭੂਖ ਮਾਇਆ ਮਗੁ ਜੋਹੈ ਮੁਕਤਿ ਪਦਾਰਥੁ ਮੋਹਿ ਖਰੇ ॥੩॥
लागी भूख माइआ मगु जोहै मुकति पदारथु मोहि खरे ॥३॥

भुकेने चाललेला, तो मायेच्या धनाचा मार्ग पाहतो; ही भावनिक आसक्ती मुक्तीचा खजिना हिरावून घेते. ||3||

ਕਰਣ ਪਲਾਵ ਕਰੇ ਨਹੀ ਪਾਵੈ ਇਤ ਉਤ ਢੂਢਤ ਥਾਕਿ ਪਰੇ ॥
करण पलाव करे नही पावै इत उत ढूढत थाकि परे ॥

तो रडतो आणि रडतो, तो त्यांना स्वीकारत नाही. तो इकडे तिकडे शोधतो आणि थकतो.

ਕਾਮਿ ਕ੍ਰੋਧਿ ਅਹੰਕਾਰਿ ਵਿਆਪੇ ਕੂੜ ਕੁਟੰਬ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੇ ॥੪॥
कामि क्रोधि अहंकारि विआपे कूड़ कुटंब सिउ प्रीति करे ॥४॥

कामुक इच्छा, क्रोध आणि अहंकार यात मग्न होऊन तो आपल्या खोट्या नातेवाईकांच्या प्रेमात पडतो. ||4||

ਖਾਵੈ ਭੋਗੈ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਦੇਖੈ ਪਹਿਰਿ ਦਿਖਾਵੈ ਕਾਲ ਘਰੇ ॥
खावै भोगै सुणि सुणि देखै पहिरि दिखावै काल घरे ॥

तो खातो आणि आनंद घेतो, ऐकतो आणि पाहतो आणि या मृत्यूच्या घरात दाखवण्यासाठी कपडे घालतो.

ਬਿਨੁ ਗੁਰਸਬਦ ਨ ਆਪੁ ਪਛਾਣੈ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮ ਨ ਕਾਲੁ ਟਰੇ ॥੫॥
बिनु गुरसबद न आपु पछाणै बिनु हरि नाम न कालु टरे ॥५॥

गुरूच्या शब्दाशिवाय तो स्वतःला समजत नाही. परमेश्वराच्या नामाशिवाय मृत्यू टाळता येत नाही. ||5||

ਜੇਤਾ ਮੋਹੁ ਹਉਮੈ ਕਰਿ ਭੂਲੇ ਮੇਰੀ ਮੇਰੀ ਕਰਤੇ ਛੀਨਿ ਖਰੇ ॥
जेता मोहु हउमै करि भूले मेरी मेरी करते छीनि खरे ॥

जितका जास्त आसक्ती आणि अहंकार त्याला भ्रमित करतो आणि गोंधळात टाकतो, तितका तो "माझे, माझे!" असे ओरडतो आणि जितका जास्त तो हरतो.

ਤਨੁ ਧਨੁ ਬਿਨਸੈ ਸਹਸੈ ਸਹਸਾ ਫਿਰਿ ਪਛੁਤਾਵੈ ਮੁਖਿ ਧੂਰਿ ਪਰੇ ॥੬॥
तनु धनु बिनसै सहसै सहसा फिरि पछुतावै मुखि धूरि परे ॥६॥

त्याचे शरीर आणि संपत्ती नाहीशी होते, आणि तो संशयीपणा आणि निंदकतेने फाटतो; शेवटी, जेव्हा त्याच्या चेहऱ्यावर धूळ पडते तेव्हा त्याला पश्चात्ताप होतो आणि पश्चात्ताप होतो. ||6||

ਬਿਰਧਿ ਭਇਆ ਜੋਬਨੁ ਤਨੁ ਖਿਸਿਆ ਕਫੁ ਕੰਠੁ ਬਿਰੂਧੋ ਨੈਨਹੁ ਨੀਰੁ ਢਰੇ ॥
बिरधि भइआ जोबनु तनु खिसिआ कफु कंठु बिरूधो नैनहु नीरु ढरे ॥

तो म्हातारा होतो, त्याचे शरीर व तारुण्य वाया जाते, आणि त्याचा घसा श्लेष्माने जोडला जातो; त्याच्या डोळ्यातून पाणी वाहते.

ਚਰਣ ਰਹੇ ਕਰ ਕੰਪਣ ਲਾਗੇ ਸਾਕਤ ਰਾਮੁ ਨ ਰਿਦੈ ਹਰੇ ॥੭॥
चरण रहे कर कंपण लागे साकत रामु न रिदै हरे ॥७॥

त्याचे पाय निकामी होतात, त्याचे हात थरथर कापतात. अविश्वासू निंदक परमेश्वराला आपल्या हृदयात स्थान देत नाही. ||7||

ਸੁਰਤਿ ਗਈ ਕਾਲੀ ਹੂ ਧਉਲੇ ਕਿਸੈ ਨ ਭਾਵੈ ਰਖਿਓ ਘਰੇ ॥
सुरति गई काली हू धउले किसै न भावै रखिओ घरे ॥

त्याची बुद्धी त्याला अपयशी ठरते, त्याचे काळे केस पांढरे होतात, आणि कोणीही त्याला त्यांच्या घरात ठेवू इच्छित नाही.

ਬਿਸਰਤ ਨਾਮ ਐਸੇ ਦੋਖ ਲਾਗਹਿ ਜਮੁ ਮਾਰਿ ਸਮਾਰੇ ਨਰਕਿ ਖਰੇ ॥੮॥
बिसरत नाम ऐसे दोख लागहि जमु मारि समारे नरकि खरे ॥८॥

नाम विसरणे, हे त्याला चिकटलेले कलंक आहेत; मृत्यूचा दूत त्याला मारतो आणि त्याला नरकात ओढतो. ||8||

ਪੂਰਬ ਜਨਮ ਕੋ ਲੇਖੁ ਨ ਮਿਟਈ ਜਨਮਿ ਮਰੈ ਕਾ ਕਉ ਦੋਸੁ ਧਰੇ ॥
पूरब जनम को लेखु न मिटई जनमि मरै का कउ दोसु धरे ॥

एखाद्याच्या भूतकाळातील कृतींची नोंद पुसली जाऊ शकत नाही; एखाद्याच्या जन्म-मृत्यूला जबाबदार कोण?

ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਬਾਦਿ ਜੀਵਣੁ ਹੋਰੁ ਮਰਣਾ ਬਿਨੁ ਗੁਰਸਬਦੈ ਜਨਮੁ ਜਰੇ ॥੯॥
बिनु गुर बादि जीवणु होरु मरणा बिनु गुरसबदै जनमु जरे ॥९॥

गुरूशिवाय जीवन आणि मृत्यू निरर्थक आहे; गुरुच्या शब्दाशिवाय जीवन जळून जाते. ||9||

ਖੁਸੀ ਖੁਆਰ ਭਏ ਰਸ ਭੋਗਣ ਫੋਕਟ ਕਰਮ ਵਿਕਾਰ ਕਰੇ ॥
खुसी खुआर भए रस भोगण फोकट करम विकार करे ॥

आनंदात उपभोगलेल्या सुखांचा नाश होतो; भ्रष्टाचारात काम करणे हे व्यर्थ भोग आहे.

ਨਾਮੁ ਬਿਸਾਰਿ ਲੋਭਿ ਮੂਲੁ ਖੋਇਓ ਸਿਰਿ ਧਰਮ ਰਾਇ ਕਾ ਡੰਡੁ ਪਰੇ ॥੧੦॥
नामु बिसारि लोभि मूलु खोइओ सिरि धरम राइ का डंडु परे ॥१०॥

नाम विसरून, आणि लोभाने पकडला, तो स्वतःच्या स्त्रोताशी विश्वासघात करतो; धर्माच्या न्यायाधिशांचा क्लब त्याच्या डोक्यावर मारेल. ||10||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਾਮ ਨਾਮ ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਜਾ ਕਉ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ॥
गुरमुखि राम नाम गुण गावहि जा कउ हरि प्रभु नदरि करे ॥

गुरुमुख परमेश्वराच्या नामाचे गुणगान गातात; प्रभु देव त्यांना त्याच्या कृपेने आशीर्वाद देतो.

ਤੇ ਨਿਰਮਲ ਪੁਰਖ ਅਪਰੰਪਰ ਪੂਰੇ ਤੇ ਜਗ ਮਹਿ ਗੁਰ ਗੋਵਿੰਦ ਹਰੇ ॥੧੧॥
ते निरमल पुरख अपरंपर पूरे ते जग महि गुर गोविंद हरे ॥११॥

ते प्राणी शुद्ध, परिपूर्ण अमर्यादित आणि अनंत आहेत; या जगात ते गुरूचे अवतार आहेत, विश्वाचा स्वामी. ||11||

ਹਰਿ ਸਿਮਰਹੁ ਗੁਰ ਬਚਨ ਸਮਾਰਹੁ ਸੰਗਤਿ ਹਰਿ ਜਨ ਭਾਉ ਕਰੇ ॥
हरि सिमरहु गुर बचन समारहु संगति हरि जन भाउ करे ॥

परमेश्वराचे स्मरण करून ध्यान करा; गुरूंच्या वचनाचे मनन आणि चिंतन करा आणि परमेश्वराच्या विनम्र सेवकांशी संगत करायला आवडते.

ਹਰਿ ਜਨ ਗੁਰੁ ਪਰਧਾਨੁ ਦੁਆਰੈ ਨਾਨਕ ਤਿਨ ਜਨ ਕੀ ਰੇਣੁ ਹਰੇ ॥੧੨॥੮॥
हरि जन गुरु परधानु दुआरै नानक तिन जन की रेणु हरे ॥१२॥८॥

प्रभूचे नम्र सेवक हे गुरूंचे अवतार आहेत; परमेश्वराच्या दरबारात ते सर्वोच्च आणि आदरणीय आहेत. नानक परमेश्वराच्या त्या नम्र सेवकांच्या चरणांची धूळ शोधतात. ||12||8||

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक वैश्विक निर्माता देव. खऱ्या गुरूंच्या कृपेने:

ਮਾਰੂ ਕਾਫੀ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੨ ॥
मारू काफी महला १ घरु २ ॥

मारू, काफी, पहिली मेहल, दुसरे घर:

ਆਵਉ ਵੰਞਉ ਡੁੰਮਣੀ ਕਿਤੀ ਮਿਤ੍ਰ ਕਰੇਉ ॥
आवउ वंञउ डुंमणी किती मित्र करेउ ॥

दुटप्पी मनाचा माणूस येतो आणि जातो आणि त्याचे असंख्य मित्र असतात.

ਸਾ ਧਨ ਢੋਈ ਨ ਲਹੈ ਵਾਢੀ ਕਿਉ ਧੀਰੇਉ ॥੧॥
सा धन ढोई न लहै वाढी किउ धीरेउ ॥१॥

आत्मा-वधू तिच्या प्रभूपासून विभक्त झाली आहे, आणि तिला विश्रांतीची जागा नाही; तिला कसे सांत्वन मिळेल? ||1||

ਮੈਡਾ ਮਨੁ ਰਤਾ ਆਪਨੜੇ ਪਿਰ ਨਾਲਿ ॥
मैडा मनु रता आपनड़े पिर नालि ॥

माझे मन माझ्या पती प्रभूच्या प्रेमात एकरूप झाले आहे.

ਹਉ ਘੋਲਿ ਘੁਮਾਈ ਖੰਨੀਐ ਕੀਤੀ ਹਿਕ ਭੋਰੀ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हउ घोलि घुमाई खंनीऐ कीती हिक भोरी नदरि निहालि ॥१॥ रहाउ ॥

मी परमेश्वराला समर्पित, समर्पित, यज्ञ आहे; जर त्याने मला त्याच्या कृपेचा आशीर्वाद दिला असेल, अगदी एका क्षणासाठी! ||1||विराम||

ਪੇਈਅੜੈ ਡੋਹਾਗਣੀ ਸਾਹੁਰੜੈ ਕਿਉ ਜਾਉ ॥
पेईअड़ै डोहागणी साहुरड़ै किउ जाउ ॥

मी नाकारलेली वधू आहे, माझ्या आईवडिलांच्या घरी सोडून दिलेली आहे; आता मी माझ्या सासरी कशी जाऊ?

ਮੈ ਗਲਿ ਅਉਗਣ ਮੁਠੜੀ ਬਿਨੁ ਪਿਰ ਝੂਰਿ ਮਰਾਉ ॥੨॥
मै गलि अउगण मुठड़ी बिनु पिर झूरि मराउ ॥२॥

मी माझे दोष माझ्या गळ्यात घालतो; माझ्या पतीशिवाय, मी शोक करीत आहे, आणि मृत्यूकडे वाहून जात आहे. ||2||

ਪੇਈਅੜੈ ਪਿਰੁ ਸੰਮਲਾ ਸਾਹੁਰੜੈ ਘਰਿ ਵਾਸੁ ॥
पेईअड़ै पिरु संमला साहुरड़ै घरि वासु ॥

पण, माझ्या आई-वडिलांच्या घरी, मला माझ्या पतीदेवाचे स्मरण झाले, तर मी अजून माझ्या सासरच्या घरी राहायला येईन.

ਸੁਖਿ ਸਵੰਧਿ ਸੋਹਾਗਣੀ ਪਿਰੁ ਪਾਇਆ ਗੁਣਤਾਸੁ ॥੩॥
सुखि सवंधि सोहागणी पिरु पाइआ गुणतासु ॥३॥

आनंदी नववधू शांततेत झोपतात; त्यांना त्यांचा पती, सद्गुणांचा खजिना सापडतो. ||3||

ਲੇਫੁ ਨਿਹਾਲੀ ਪਟ ਕੀ ਕਾਪੜੁ ਅੰਗਿ ਬਣਾਇ ॥
लेफु निहाली पट की कापड़ु अंगि बणाइ ॥

त्यांचे ब्लँकेट आणि गाद्या रेशमाचे असतात, तसेच त्यांच्या अंगावरील कपडेही असतात.

ਪਿਰੁ ਮੁਤੀ ਡੋਹਾਗਣੀ ਤਿਨ ਡੁਖੀ ਰੈਣਿ ਵਿਹਾਇ ॥੪॥
पिरु मुती डोहागणी तिन डुखी रैणि विहाइ ॥४॥

परमेश्वर अपवित्र आत्मा-वधूंना नाकारतो. त्यांच्या आयुष्याची रात्र दुःखात जाते. ||4||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430