श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1415


ਆਤਮਾ ਰਾਮੁ ਨ ਪੂਜਨੀ ਦੂਜੈ ਕਿਉ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥
आतमा रामु न पूजनी दूजै किउ सुखु होइ ॥

ते परमात्मा परमेश्वराची उपासना करत नाहीत; त्यांना द्वैतामध्ये शांती कशी मिळेल?

ਹਉਮੈ ਅੰਤਰਿ ਮੈਲੁ ਹੈ ਸਬਦਿ ਨ ਕਾਢਹਿ ਧੋਇ ॥
हउमै अंतरि मैलु है सबदि न काढहि धोइ ॥

ते अहंकाराच्या मलिनतेने भरलेले आहेत; ते शब्दाच्या शब्दाने ते धुत नाहीत.

ਨਾਨਕ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਮੈਲਿਆ ਮੁਏ ਜਨਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਖੋਇ ॥੨੦॥
नानक बिनु नावै मैलिआ मुए जनमु पदारथु खोइ ॥२०॥

हे नानक, नामाशिवाय ते मलिनतेत मरतात; ते या मानवी जीवनातील अमूल्य संधी वाया घालवतात. ||20||

ਮਨਮੁਖ ਬੋਲੇ ਅੰਧੁਲੇ ਤਿਸੁ ਮਹਿ ਅਗਨੀ ਕਾ ਵਾਸੁ ॥
मनमुख बोले अंधुले तिसु महि अगनी का वासु ॥

स्वार्थी मनमुख बहिरे व आंधळे असतात; ते इच्छेच्या अग्नीने भरलेले आहेत.

ਬਾਣੀ ਸੁਰਤਿ ਨ ਬੁਝਨੀ ਸਬਦਿ ਨ ਕਰਹਿ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ॥
बाणी सुरति न बुझनी सबदि न करहि प्रगासु ॥

त्यांना गुरूंच्या बाण्याबद्दल अंतर्ज्ञानी ज्ञान नाही; ते शब्दाने प्रकाशित होत नाहीत.

ਓਨਾ ਆਪਣੀ ਅੰਦਰਿ ਸੁਧਿ ਨਹੀ ਗੁਰ ਬਚਨਿ ਨ ਕਰਹਿ ਵਿਸਾਸੁ ॥
ओना आपणी अंदरि सुधि नही गुर बचनि न करहि विसासु ॥

त्यांना स्वतःचे अंतरंग कळत नाही आणि गुरूंच्या वचनावर त्यांचा अजिबात विश्वास नाही.

ਗਿਆਨੀਆ ਅੰਦਰਿ ਗੁਰਸਬਦੁ ਹੈ ਨਿਤ ਹਰਿ ਲਿਵ ਸਦਾ ਵਿਗਾਸੁ ॥
गिआनीआ अंदरि गुरसबदु है नित हरि लिव सदा विगासु ॥

गुरूंचे वचन हे आध्यात्मिकदृष्ट्या ज्ञानी लोकांच्या आत असते. ते नेहमी त्याच्या प्रेमात फुलतात.

ਹਰਿ ਗਿਆਨੀਆ ਕੀ ਰਖਦਾ ਹਉ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੀ ਤਾਸੁ ॥
हरि गिआनीआ की रखदा हउ सद बलिहारी तासु ॥

प्रभु आध्यात्मिकदृष्ट्या ज्ञानी लोकांचा सन्मान वाचवतो. मी त्यांच्यासाठी सदैव बलिदान आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜੋ ਹਰਿ ਸੇਵਦੇ ਜਨ ਨਾਨਕੁ ਤਾ ਕਾ ਦਾਸੁ ॥੨੧॥
गुरमुखि जो हरि सेवदे जन नानकु ता का दासु ॥२१॥

सेवक नानक हे त्या गुरुमुखांचे दास आहेत जे परमेश्वराची सेवा करतात. ||२१||

ਮਾਇਆ ਭੁਇਅੰਗਮੁ ਸਰਪੁ ਹੈ ਜਗੁ ਘੇਰਿਆ ਬਿਖੁ ਮਾਇ ॥
माइआ भुइअंगमु सरपु है जगु घेरिआ बिखु माइ ॥

मायेचा सर्प या विषारी सर्पाने जगाला वेढले आहे, हे आई!

ਬਿਖੁ ਕਾ ਮਾਰਣੁ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਹੈ ਗੁਰ ਗਰੁੜ ਸਬਦੁ ਮੁਖਿ ਪਾਇ ॥
बिखु का मारणु हरि नामु है गुर गरुड़ सबदु मुखि पाइ ॥

या विषाचा उतारा म्हणजे भगवंताचे नाम; गुरू शब्दाची जादू तोंडात ठेवतात.

ਜਿਨ ਕਉ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਤਿਨ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲਿਆ ਆਇ ॥
जिन कउ पूरबि लिखिआ तिन सतिगुरु मिलिआ आइ ॥

ज्यांना असे पूर्वनियोजित प्रारब्ध लाभलेले असतात ते खरे गुरू येऊन भेटतात.

ਮਿਲਿ ਸਤਿਗੁਰ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਇਆ ਬਿਖੁ ਹਉਮੈ ਗਇਆ ਬਿਲਾਇ ॥
मिलि सतिगुर निरमलु होइआ बिखु हउमै गइआ बिलाइ ॥

सत्गुरूंच्या भेटीने ते निष्कलंक होतात आणि अहंकाराचे विष नाहीसे होते.

ਗੁਰਮੁਖਾ ਕੇ ਮੁਖ ਉਜਲੇ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਸੋਭਾ ਪਾਇ ॥
गुरमुखा के मुख उजले हरि दरगह सोभा पाइ ॥

गुरुमुखांचे चेहरे तेजस्वी आणि तेजस्वी असतात; त्यांना परमेश्वराच्या दरबारात सन्मानित केले जाते.

ਜਨ ਨਾਨਕੁ ਸਦਾ ਕੁਰਬਾਣੁ ਤਿਨ ਜੋ ਚਾਲਹਿ ਸਤਿਗੁਰ ਭਾਇ ॥੨੨॥
जन नानकु सदा कुरबाणु तिन जो चालहि सतिगुर भाइ ॥२२॥

जे खऱ्या गुरूंच्या इच्छेनुसार चालतात त्यांच्यासाठी सेवक नानक हा सदैव बलिदान आहे. ||२२||

ਸਤਿਗੁਰ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਵੈਰੁ ਹੈ ਨਿਤ ਹਿਰਦੈ ਹਰਿ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
सतिगुर पुरखु निरवैरु है नित हिरदै हरि लिव लाइ ॥

खरे गुरू, आदिम, द्वेष किंवा सूड नाही. त्याचे हृदय सतत परमेश्वराशी संलग्न असते.

ਨਿਰਵੈਰੈ ਨਾਲਿ ਵੈਰੁ ਰਚਾਇਦਾ ਅਪਣੈ ਘਰਿ ਲੂਕੀ ਲਾਇ ॥
निरवैरै नालि वैरु रचाइदा अपणै घरि लूकी लाइ ॥

जो गुरूंविरुध्द द्वेषाचा सूर लावतो, ज्याला अजिबात द्वेष नाही, तो स्वतःच्या घराला आग लावतो.

ਅੰਤਰਿ ਕ੍ਰੋਧੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ਹੈ ਅਨਦਿਨੁ ਜਲੈ ਸਦਾ ਦੁਖੁ ਪਾਇ ॥
अंतरि क्रोधु अहंकारु है अनदिनु जलै सदा दुखु पाइ ॥

त्याच्यात रात्रंदिवस क्रोध आणि अहंकार असतो; तो जळतो, आणि सतत वेदना सहन करतो.

ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਬੋਲਿ ਨਿਤ ਭਉਕਦੇ ਬਿਖੁ ਖਾਧੇ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ॥
कूड़ु बोलि बोलि नित भउकदे बिखु खाधे दूजै भाइ ॥

ते बडबड करतात आणि खोटे बोलतात आणि द्वैताच्या प्रेमाचे विष खातात, भुंकत राहतात.

ਬਿਖੁ ਮਾਇਆ ਕਾਰਣਿ ਭਰਮਦੇ ਫਿਰਿ ਘਰਿ ਘਰਿ ਪਤਿ ਗਵਾਇ ॥
बिखु माइआ कारणि भरमदे फिरि घरि घरि पति गवाइ ॥

मायेच्या विषाखातर ते घरोघरी भटकतात, इज्जत गमावतात.

ਬੇਸੁਆ ਕੇਰੇ ਪੂਤ ਜਿਉ ਪਿਤਾ ਨਾਮੁ ਤਿਸੁ ਜਾਇ ॥
बेसुआ केरे पूत जिउ पिता नामु तिसु जाइ ॥

ते एका वेश्येच्या मुलासारखे आहेत, ज्याला आपल्या वडिलांचे नाव माहित नाही.

ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਨੀ ਕਰਤੈ ਆਪਿ ਖੁਆਇ ॥
हरि हरि नामु न चेतनी करतै आपि खुआइ ॥

ते परमेश्वराचे नामस्मरण करत नाहीत, हर, हर; निर्माणकर्ता स्वतः त्यांचा नाश करतो.

ਹਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀਅਨੁ ਜਨ ਵਿਛੁੜੇ ਆਪਿ ਮਿਲਾਇ ॥
हरि गुरमुखि किरपा धारीअनु जन विछुड़े आपि मिलाइ ॥

प्रभु गुरुमुखांवर दया करतो आणि विभक्त झालेल्यांना स्वतःशी जोडतो.

ਜਨ ਨਾਨਕੁ ਤਿਸੁ ਬਲਿਹਾਰਣੈ ਜੋ ਸਤਿਗੁਰ ਲਾਗੇ ਪਾਇ ॥੨੩॥
जन नानकु तिसु बलिहारणै जो सतिगुर लागे पाइ ॥२३॥

सेवक नानक हे खऱ्या गुरूंच्या पाया पडणाऱ्यांसाठी अर्पण आहेत. ||२३||

ਨਾਮਿ ਲਗੇ ਸੇ ਊਬਰੇ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਜਮ ਪੁਰਿ ਜਾਂਹਿ ॥
नामि लगे से ऊबरे बिनु नावै जम पुरि जांहि ॥

नामस्मरणात जे जडले आहेत त्यांचा उद्धार होतो; नावाशिवाय, त्यांना मृत्यूच्या नगरात जावे लागेल.

ਨਾਨਕ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਸੁਖੁ ਨਹੀ ਆਇ ਗਏ ਪਛੁਤਾਹਿ ॥੨੪॥
नानक बिनु नावै सुखु नही आइ गए पछुताहि ॥२४॥

हे नानक, नामाशिवाय त्यांना शांती मिळत नाही; ते येतात आणि पश्चात्तापाने पुनर्जन्मात जातात. ||24||

ਚਿੰਤਾ ਧਾਵਤ ਰਹਿ ਗਏ ਤਾਂ ਮਨਿ ਭਇਆ ਅਨੰਦੁ ॥
चिंता धावत रहि गए तां मनि भइआ अनंदु ॥

चिंता आणि भटकंती संपली की मन प्रसन्न होते.

ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਬੁਝੀਐ ਸਾ ਧਨ ਸੁਤੀ ਨਿਚਿੰਦ ॥
गुरप्रसादी बुझीऐ सा धन सुती निचिंद ॥

गुरूंच्या कृपेने वधूला समजते आणि मग ती चिंता न करता झोपते.

ਜਿਨ ਕਉ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਤਿਨੑਾ ਭੇਟਿਆ ਗੁਰ ਗੋਵਿੰਦੁ ॥
जिन कउ पूरबि लिखिआ तिना भेटिआ गुर गोविंदु ॥

ज्यांचे असे पूर्वनियोजित प्रारब्ध असते ते विश्वाच्या स्वामी गुरूला भेटतात.

ਨਾਨਕ ਸਹਜੇ ਮਿਲਿ ਰਹੇ ਹਰਿ ਪਾਇਆ ਪਰਮਾਨੰਦੁ ॥੨੫॥
नानक सहजे मिलि रहे हरि पाइआ परमानंदु ॥२५॥

हे नानक, ते परम आनंदाचे मूर्त स्वरूप असलेल्या परमेश्वरामध्ये अंतर्ज्ञानाने विलीन होतात. ||२५||

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਨਿ ਆਪਣਾ ਗੁਰਸਬਦੀ ਵੀਚਾਰਿ ॥
सतिगुरु सेवनि आपणा गुरसबदी वीचारि ॥

जे आपल्या खऱ्या गुरूंची सेवा करतात, जे गुरूंच्या वचनाचे चिंतन करतात,

ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਭਾਣਾ ਮੰਨਿ ਲੈਨਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਰਖਹਿ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥
सतिगुर का भाणा मंनि लैनि हरि नामु रखहि उर धारि ॥

जे खऱ्या गुरूंच्या इच्छेचा आदर करतात आणि त्यांचे पालन करतात, जे प्रभूचे नाम हृदयात धारण करतात,

ਐਥੈ ਓਥੈ ਮੰਨੀਅਨਿ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਲਗੇ ਵਾਪਾਰਿ ॥
ऐथै ओथै मंनीअनि हरि नामि लगे वापारि ॥

येथे आणि यापुढे सन्मानित आहेत; ते परमेश्वराच्या नावाच्या व्यवसायासाठी समर्पित आहेत.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦਿ ਸਿਞਾਪਦੇ ਤਿਤੁ ਸਾਚੈ ਦਰਬਾਰਿ ॥
गुरमुखि सबदि सिञापदे तितु साचै दरबारि ॥

शब्दाच्या माध्यमातून गुरुमुखांना त्या खऱ्या परमेश्वराच्या दरबारात ओळख मिळते.

ਸਚਾ ਸਉਦਾ ਖਰਚੁ ਸਚੁ ਅੰਤਰਿ ਪਿਰਮੁ ਪਿਆਰੁ ॥
सचा सउदा खरचु सचु अंतरि पिरमु पिआरु ॥

खरे नाम हाच त्यांचा व्यापार आहे, खरे नाम हाच त्यांचा व्यय आहे; त्यांच्या प्रेयसीचे प्रेम त्यांचे अंतरंग भरते.

ਜਮਕਾਲੁ ਨੇੜਿ ਨ ਆਵਈ ਆਪਿ ਬਖਸੇ ਕਰਤਾਰਿ ॥
जमकालु नेड़ि न आवई आपि बखसे करतारि ॥

मृत्यूचा दूत त्यांच्या जवळही जात नाही; निर्माता प्रभु स्वतः त्यांना क्षमा करतो.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430