श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 75


ਦੂਜੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਵਿਸਰਿ ਗਇਆ ਧਿਆਨੁ ॥
दूजै पहरै रैणि कै वणजारिआ मित्रा विसरि गइआ धिआनु ॥

रात्रीच्या दुसऱ्या प्रहरात, हे माझ्या व्यापारी मित्रा, तू ध्यान करायला विसरला आहेस.

ਹਥੋ ਹਥਿ ਨਚਾਈਐ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਜਿਉ ਜਸੁਦਾ ਘਰਿ ਕਾਨੁ ॥
हथो हथि नचाईऐ वणजारिआ मित्रा जिउ जसुदा घरि कानु ॥

हात ते हाता, हे माझ्या व्यापारी मित्रा, यशोदेच्या घरातील कृष्णाप्रमाणे तू फिरतोस.

ਹਥੋ ਹਥਿ ਨਚਾਈਐ ਪ੍ਰਾਣੀ ਮਾਤ ਕਹੈ ਸੁਤੁ ਮੇਰਾ ॥
हथो हथि नचाईऐ प्राणी मात कहै सुतु मेरा ॥

हात ते हाता, तू सभोवताली जातो आणि तुझी आई म्हणते, "हा माझा मुलगा आहे."

ਚੇਤਿ ਅਚੇਤ ਮੂੜ ਮਨ ਮੇਰੇ ਅੰਤਿ ਨਹੀ ਕਛੁ ਤੇਰਾ ॥
चेति अचेत मूड़ मन मेरे अंति नही कछु तेरा ॥

अरे, माझ्या अविचारी आणि मूर्ख मन, विचार करा: शेवटी, काहीही तुझे होणार नाही.

ਜਿਨਿ ਰਚਿ ਰਚਿਆ ਤਿਸਹਿ ਨ ਜਾਣੈ ਮਨ ਭੀਤਰਿ ਧਰਿ ਗਿਆਨੁ ॥
जिनि रचि रचिआ तिसहि न जाणै मन भीतरि धरि गिआनु ॥

ज्याने सृष्टी निर्माण केली त्याला तुम्ही ओळखत नाही. तुमच्या मनात आध्यात्मिक ज्ञान गोळा करा.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੂਜੈ ਪਹਰੈ ਵਿਸਰਿ ਗਇਆ ਧਿਆਨੁ ॥੨॥
कहु नानक प्राणी दूजै पहरै विसरि गइआ धिआनु ॥२॥

नानक म्हणतात, रात्रीच्या दुसऱ्या प्रहरात तुम्ही ध्यान करायला विसरलात. ||2||

ਤੀਜੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਧਨ ਜੋਬਨ ਸਿਉ ਚਿਤੁ ॥
तीजै पहरै रैणि कै वणजारिआ मित्रा धन जोबन सिउ चितु ॥

रात्रीच्या तिसऱ्या प्रहरात, हे माझ्या व्यापारी मित्रा, तुझी चेतना संपत्ती आणि तारुण्य यावर केंद्रित आहे.

ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਹੀ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਬਧਾ ਛੁਟਹਿ ਜਿਤੁ ॥
हरि का नामु न चेतही वणजारिआ मित्रा बधा छुटहि जितु ॥

हे माझ्या व्यापारी मित्रा, तू परमेश्वराचे नामस्मरण केले नाहीस, जरी ते तुला बंधनातून मुक्त करेल.

ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਬਿਕਲੁ ਭਇਆ ਸੰਗਿ ਮਾਇਆ ॥
हरि का नामु न चेतै प्राणी बिकलु भइआ संगि माइआ ॥

तुम्ही परमेश्वराचे नामस्मरण करत नाही आणि तुम्ही मायेने गोंधळून जाता.

ਧਨ ਸਿਉ ਰਤਾ ਜੋਬਨਿ ਮਤਾ ਅਹਿਲਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥
धन सिउ रता जोबनि मता अहिला जनमु गवाइआ ॥

तुमच्या श्रीमंतीत आणि तारुण्याच्या नशेत तुम्ही तुमचे आयुष्य व्यर्थ घालवता.

ਧਰਮ ਸੇਤੀ ਵਾਪਾਰੁ ਨ ਕੀਤੋ ਕਰਮੁ ਨ ਕੀਤੋ ਮਿਤੁ ॥
धरम सेती वापारु न कीतो करमु न कीतो मितु ॥

तुम्ही धार्मिकता आणि धर्माचा व्यापार केला नाही; तुम्ही चांगल्या कृत्यांना तुमचे मित्र बनवले नाहीत.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤੀਜੈ ਪਹਰੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਧਨ ਜੋਬਨ ਸਿਉ ਚਿਤੁ ॥੩॥
कहु नानक तीजै पहरै प्राणी धन जोबन सिउ चितु ॥३॥

नानक म्हणतात, रात्रीच्या तिसऱ्या प्रहरात तुझे चित्त धन आणि तारुण्य यांच्याशी जोडलेले असते. ||3||

ਚਉਥੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਲਾਵੀ ਆਇਆ ਖੇਤੁ ॥
चउथै पहरै रैणि कै वणजारिआ मित्रा लावी आइआ खेतु ॥

रात्रीच्या चौथ्या प्रहरात, हे माझ्या व्यापारी मित्रा, ग्रिम कापणारा शेतात येतो.

ਜਾ ਜਮਿ ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਕਿਸੈ ਨ ਮਿਲਿਆ ਭੇਤੁ ॥
जा जमि पकड़ि चलाइआ वणजारिआ मित्रा किसै न मिलिआ भेतु ॥

जेव्हा मृत्यूचा दूत तुला पकडतो आणि पाठवतो, माझ्या व्यापारी मित्रा, तू कुठे गेला आहेस याचे रहस्य कोणालाही कळणार नाही.

ਭੇਤੁ ਚੇਤੁ ਹਰਿ ਕਿਸੈ ਨ ਮਿਲਿਓ ਜਾ ਜਮਿ ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ ॥
भेतु चेतु हरि किसै न मिलिओ जा जमि पकड़ि चलाइआ ॥

म्हणून परमेश्वराचा विचार करा! मृत्यूचा दूत तुम्हाला कधी पकडून घेऊन जाईल, हे रहस्य कोणालाच माहीत नाही.

ਝੂਠਾ ਰੁਦਨੁ ਹੋਆ ਦੁੋਆਲੈ ਖਿਨ ਮਹਿ ਭਇਆ ਪਰਾਇਆ ॥
झूठा रुदनु होआ दुोआलै खिन महि भइआ पराइआ ॥

तेव्हा तुमचे सर्व रडणे आणि आक्रोश खोटे आहे. क्षणार्धात तुम्ही अनोळखी व्हाल.

ਸਾਈ ਵਸਤੁ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਈ ਜਿਸੁ ਸਿਉ ਲਾਇਆ ਹੇਤੁ ॥
साई वसतु परापति होई जिसु सिउ लाइआ हेतु ॥

तुम्हाला जे हवे होते तेच तुम्हाला मिळते.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਚਉਥੈ ਪਹਰੈ ਲਾਵੀ ਲੁਣਿਆ ਖੇਤੁ ॥੪॥੧॥
कहु नानक प्राणी चउथै पहरै लावी लुणिआ खेतु ॥४॥१॥

नानक म्हणतात, रात्रीच्या चौथ्या प्रहरात, हे नश्वर, ग्रिम कापणी करणाऱ्याने तुझ्या शेताची कापणी केली आहे. ||4||1||

ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
सिरीरागु महला १ ॥

सिरी राग, पहिली मेहल:

ਪਹਿਲੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਬਾਲਕ ਬੁਧਿ ਅਚੇਤੁ ॥
पहिलै पहरै रैणि कै वणजारिआ मित्रा बालक बुधि अचेतु ॥

रात्रीच्या पहिल्या प्रहरात, माझ्या व्यापारी मित्रा, तुझ्या निरागस मनाला लहान मुलासारखी समज आहे.

ਖੀਰੁ ਪੀਐ ਖੇਲਾਈਐ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸੁਤ ਹੇਤੁ ॥
खीरु पीऐ खेलाईऐ वणजारिआ मित्रा मात पिता सुत हेतु ॥

माझ्या व्यापारी मित्रा, तू दूध पितोस, आणि तू खूप प्रेमळ आहेस.

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸੁਤ ਨੇਹੁ ਘਨੇਰਾ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਸਬਾਈ ॥
मात पिता सुत नेहु घनेरा माइआ मोहु सबाई ॥

आई आणि वडील आपल्या मुलावर खूप प्रेम करतात, परंतु मायेत सर्वजण भावनिक आसक्तीमध्ये अडकतात.

ਸੰਜੋਗੀ ਆਇਆ ਕਿਰਤੁ ਕਮਾਇਆ ਕਰਣੀ ਕਾਰ ਕਰਾਈ ॥
संजोगी आइआ किरतु कमाइआ करणी कार कराई ॥

भूतकाळात केलेल्या चांगल्या कर्मांच्या सौभाग्याने तुम्ही आला आहात आणि आता तुम्ही तुमचे भविष्य ठरवण्यासाठी कृती करता.

ਰਾਮ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈ ਬੂਡੀ ਦੂਜੈ ਹੇਤਿ ॥
राम नाम बिनु मुकति न होई बूडी दूजै हेति ॥

भगवंताच्या नामाशिवाय मुक्ती मिळत नाही आणि तुम्ही द्वैतप्रेमात बुडाला आहात.

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਪਹਿਲੈ ਪਹਰੈ ਛੂਟਹਿਗਾ ਹਰਿ ਚੇਤਿ ॥੧॥
कहु नानक प्राणी पहिलै पहरै छूटहिगा हरि चेति ॥१॥

नानक म्हणतात, रात्रीच्या पहिल्या प्रहरात, हे नश्वर, परमेश्वराच्या स्मरणाने तुझा उद्धार होईल. ||1||

ਦੂਜੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਭਰਿ ਜੋਬਨਿ ਮੈ ਮਤਿ ॥
दूजै पहरै रैणि कै वणजारिआ मित्रा भरि जोबनि मै मति ॥

रात्रीच्या दुसऱ्या प्रहरात, हे माझ्या व्यापारी मित्रा, तू तारुण्य आणि सौंदर्याच्या मदिराने मदमस्त झाला आहेस.

ਅਹਿਨਿਸਿ ਕਾਮਿ ਵਿਆਪਿਆ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਅੰਧੁਲੇ ਨਾਮੁ ਨ ਚਿਤਿ ॥
अहिनिसि कामि विआपिआ वणजारिआ मित्रा अंधुले नामु न चिति ॥

हे माझ्या व्यापारी मित्रा, तू रात्रंदिवस कामवासनेत मग्न आहेस आणि तुझी चेतना नामाला आंधळी आहे.

ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਨਾਹੀ ਹੋਰਿ ਜਾਣੈ ਰਸ ਕਸ ਮੀਠੇ ॥
राम नामु घट अंतरि नाही होरि जाणै रस कस मीठे ॥

परमेश्वराचे नाम तुमच्या हृदयात नाही, परंतु इतर सर्व प्रकारच्या चव तुम्हाला गोड वाटतात.

ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਗੁਣ ਸੰਜਮੁ ਨਾਹੀ ਜਨਮਿ ਮਰਹੁਗੇ ਝੂਠੇ ॥
गिआनु धिआनु गुण संजमु नाही जनमि मरहुगे झूठे ॥

तुला अजिबात शहाणपण नाही, ध्यान नाही, सद्गुण किंवा स्वयंशिस्त नाही; खोटेपणाने तुम्ही जन्म-मृत्यूच्या फेऱ्यात अडकता.

ਤੀਰਥ ਵਰਤ ਸੁਚਿ ਸੰਜਮੁ ਨਾਹੀ ਕਰਮੁ ਧਰਮੁ ਨਹੀ ਪੂਜਾ ॥
तीरथ वरत सुचि संजमु नाही करमु धरमु नही पूजा ॥

तीर्थयात्रा, व्रत, शुध्दीकरण आणि स्वयंशिस्त यांचा काही उपयोग नाही, तसेच कर्मकांड, धार्मिक समारंभ किंवा रिकाम्या उपासनेचाही उपयोग नाही.

ਨਾਨਕ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਨਿਸਤਾਰਾ ਦੁਬਿਧਾ ਵਿਆਪੈ ਦੂਜਾ ॥੨॥
नानक भाइ भगति निसतारा दुबिधा विआपै दूजा ॥२॥

हे नानक, मुक्ती केवळ प्रेमळ भक्तीपूजेनेच मिळते; द्वैतामुळे लोक द्वैतात रमून जातात. ||2||

ਤੀਜੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਸਰਿ ਹੰਸ ਉਲਥੜੇ ਆਇ ॥
तीजै पहरै रैणि कै वणजारिआ मित्रा सरि हंस उलथड़े आइ ॥

रात्रीच्या तिसऱ्या प्रहरात, हे माझ्या व्यापारी मित्रा, राजहंस, पांढरे केस, येऊन मस्तकाच्या तलावावर उतरा.

ਜੋਬਨੁ ਘਟੈ ਜਰੂਆ ਜਿਣੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਆਵ ਘਟੈ ਦਿਨੁ ਜਾਇ ॥
जोबनु घटै जरूआ जिणै वणजारिआ मित्रा आव घटै दिनु जाइ ॥

तारुण्य संपले आणि म्हातारपण विजयी झाले, हे माझ्या व्यापारी मित्रा; जसजसा वेळ जातो तसतसे तुमचे दिवस कमी होत जातात.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430