श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1093


ਬੂਝਹੁ ਗਿਆਨੀ ਬੂਝਣਾ ਏਹ ਅਕਥ ਕਥਾ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
बूझहु गिआनी बूझणा एह अकथ कथा मन माहि ॥

हे अध्यात्मिक शिक्षकांनो, हे समजून घ्या: न बोललेले भाषण मनात आहे.

ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਤਤੁ ਨ ਪਾਈਐ ਅਲਖੁ ਵਸੈ ਸਭ ਮਾਹਿ ॥
बिनु गुर ततु न पाईऐ अलखु वसै सभ माहि ॥

गुरूशिवाय वास्तवाचे सार सापडत नाही; अदृश्य परमेश्वर सर्वत्र वास करतो.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਤ ਜਾਣੀਐ ਜਾਂ ਸਬਦੁ ਵਸੈ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
सतिगुरु मिलै त जाणीऐ जां सबदु वसै मन माहि ॥

खऱ्या गुरूंची भेट होते, आणि मग भगवंताची ओळख होते, जेव्हा शब्द मनात वास येतो.

ਆਪੁ ਗਇਆ ਭ੍ਰਮੁ ਭਉ ਗਇਆ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੁਖ ਜਾਹਿ ॥
आपु गइआ भ्रमु भउ गइआ जनम मरन दुख जाहि ॥

जेव्हा स्वाभिमान निघून जातो तेव्हा शंका आणि भय देखील नाहीसे होते आणि जन्म-मृत्यूचे दुःख नाहीसे होते.

ਗੁਰਮਤਿ ਅਲਖੁ ਲਖਾਈਐ ਊਤਮ ਮਤਿ ਤਰਾਹਿ ॥
गुरमति अलखु लखाईऐ ऊतम मति तराहि ॥

गुरूंच्या शिकवणीनुसार, अदृश्य परमेश्वराचे दर्शन होते; बुद्धी उत्तुंग आहे, आणि माणसाला पार पाडले जाते.

ਨਾਨਕ ਸੋਹੰ ਹੰਸਾ ਜਪੁ ਜਾਪਹੁ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਤਿਸੈ ਸਮਾਹਿ ॥੧॥
नानक सोहं हंसा जपु जापहु त्रिभवण तिसै समाहि ॥१॥

हे नानक, 'सोहंग हंसा' चा जप करा - 'तो मी आहे आणि मी तो आहे.' तिन्ही जगत त्याच्यात लीन आहेत. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਮਨੁ ਮਾਣਕੁ ਜਿਨਿ ਪਰਖਿਆ ਗੁਰਸਬਦੀ ਵੀਚਾਰਿ ॥
मनु माणकु जिनि परखिआ गुरसबदी वीचारि ॥

काही जण त्यांच्या मनाचा रत्नजडित अभ्यास करतात आणि गुरूच्या शब्दाचे चिंतन करतात.

ਸੇ ਜਨ ਵਿਰਲੇ ਜਾਣੀਅਹਿ ਕਲਜੁਗ ਵਿਚਿ ਸੰਸਾਰਿ ॥
से जन विरले जाणीअहि कलजुग विचि संसारि ॥

कलियुगाच्या या अंधकारमय युगात, या जगात फक्त काही नम्र प्राणी ओळखले जातात.

ਆਪੈ ਨੋ ਆਪੁ ਮਿਲਿ ਰਹਿਆ ਹਉਮੈ ਦੁਬਿਧਾ ਮਾਰਿ ॥
आपै नो आपु मिलि रहिआ हउमै दुबिधा मारि ॥

जेव्हा अहंकार आणि द्वैत यांचा विजय होतो तेव्हा स्वतःचा आत्मा परमेश्वराच्या आत्म्यामध्ये मिसळलेला असतो.

ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਦੁਤਰੁ ਤਰੇ ਭਉਜਲੁ ਬਿਖਮੁ ਸੰਸਾਰੁ ॥੨॥
नानक नामि रते दुतरु तरे भउजलु बिखमु संसारु ॥२॥

हे नानक, जे नामात रंगलेले आहेत ते कठीण, कपटी आणि भयंकर विश्वसागर पार करतात. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਮਨਮੁਖ ਅੰਦਰੁ ਨ ਭਾਲਨੀ ਮੁਠੇ ਅਹੰਮਤੇ ॥
मनमुख अंदरु न भालनी मुठे अहंमते ॥

स्वेच्छेने युक्त मनमुख स्वतःच्या आत शोधत नाहीत; ते त्यांच्या अहंकारी अभिमानाने भ्रमित झाले आहेत.

ਚਾਰੇ ਕੁੰਡਾਂ ਭਵਿ ਥਕੇ ਅੰਦਰਿ ਤਿਖ ਤਤੇ ॥
चारे कुंडां भवि थके अंदरि तिख तते ॥

चारही दिशांना भटकताना ते थकून जातात, आतून इच्छा जळत असल्याने त्रास देतात.

ਸਿੰਮ੍ਰਿਤਿ ਸਾਸਤ ਨ ਸੋਧਨੀ ਮਨਮੁਖ ਵਿਗੁਤੇ ॥
सिंम्रिति सासत न सोधनी मनमुख विगुते ॥

ते सिमृती आणि शास्त्रांचा अभ्यास करत नाहीत; मनमुख वाया जातात आणि हरवतात.

ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਓ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਹਰਿ ਸਤੇ ॥
बिनु गुर किनै न पाइओ हरि नामु हरि सते ॥

गुरूंशिवाय खऱ्या परमेश्वराचे नाम कोणालाच सापडत नाही.

ਤਤੁ ਗਿਆਨੁ ਵੀਚਾਰਿਆ ਹਰਿ ਜਪਿ ਹਰਿ ਗਤੇ ॥੧੯॥
ततु गिआनु वीचारिआ हरि जपि हरि गते ॥१९॥

जो अध्यात्मिक बुद्धीच्या साराचे चिंतन करतो आणि परमेश्वराचे चिंतन करतो त्याचा उद्धार होतो. ||19||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੨ ॥
सलोक मः २ ॥

सालोक, दुसरी मेहल:

ਆਪੇ ਜਾਣੈ ਕਰੇ ਆਪਿ ਆਪੇ ਆਣੈ ਰਾਸਿ ॥
आपे जाणै करे आपि आपे आणै रासि ॥

तो स्वतःच जाणतो, तो स्वतःच कृती करतो आणि तो स्वतःच ते योग्य करतो.

ਤਿਸੈ ਅਗੈ ਨਾਨਕਾ ਖਲਿਇ ਕੀਚੈ ਅਰਦਾਸਿ ॥੧॥
तिसै अगै नानका खलिइ कीचै अरदासि ॥१॥

म्हणून हे नानक, त्याच्यासमोर उभे राहा आणि तुमची प्रार्थना करा. ||1||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਜਿਨਿ ਕੀਆ ਤਿਨਿ ਦੇਖਿਆ ਆਪੇ ਜਾਣੈ ਸੋਇ ॥
जिनि कीआ तिनि देखिआ आपे जाणै सोइ ॥

ज्याने सृष्टी निर्माण केली, तो त्यावर लक्ष ठेवतो; तो स्वतः जाणतो.

ਕਿਸ ਨੋ ਕਹੀਐ ਨਾਨਕਾ ਜਾ ਘਰਿ ਵਰਤੈ ਸਭੁ ਕੋਇ ॥੨॥
किस नो कहीऐ नानका जा घरि वरतै सभु कोइ ॥२॥

हे नानक, सर्व काही हृदयाच्या घरात असताना मी कोणाशी बोलू? ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਸਭੇ ਥੋਕ ਵਿਸਾਰਿ ਇਕੋ ਮਿਤੁ ਕਰਿ ॥
सभे थोक विसारि इको मितु करि ॥

सर्व काही विसरा आणि एकट्या परमेश्वराशी मैत्री करा.

ਮਨੁ ਤਨੁ ਹੋਇ ਨਿਹਾਲੁ ਪਾਪਾ ਦਹੈ ਹਰਿ ॥
मनु तनु होइ निहालु पापा दहै हरि ॥

तुमचे मन आणि शरीर आनंदित होईल आणि प्रभु तुमची पापे जाळून टाकील.

ਆਵਣ ਜਾਣਾ ਚੁਕੈ ਜਨਮਿ ਨ ਜਾਹਿ ਮਰਿ ॥
आवण जाणा चुकै जनमि न जाहि मरि ॥

पुनर्जन्मात तुमचे येणे आणि जाणे थांबेल; तुमचा पुनर्जन्म होणार नाही आणि पुन्हा मरणार नाही.

ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਆਧਾਰੁ ਸੋਗਿ ਨ ਮੋਹਿ ਜਰਿ ॥
सचु नामु आधारु सोगि न मोहि जरि ॥

खरे नामच तुझा आधार असेल आणि तू दु:खात आणि आसक्तीत जळणार नाहीस.

ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਮਨ ਮਹਿ ਸੰਜਿ ਧਰਿ ॥੨੦॥
नानक नामु निधानु मन महि संजि धरि ॥२०॥

हे नानक, नामाच्या खजिन्यात, परमेश्वराच्या नामाचा, आपल्या मनात गोळा कर. ||20||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥
सलोक मः ५ ॥

सालोक, पाचवी मेहल:

ਮਾਇਆ ਮਨਹੁ ਨ ਵੀਸਰੈ ਮਾਂਗੈ ਦੰਮਾ ਦੰਮ ॥
माइआ मनहु न वीसरै मांगै दंमा दंम ॥

मनातून माया विसरु नका; प्रत्येक श्वासोच्छ्वासासाठी तुम्ही याचना करता.

ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵਈ ਨਾਨਕ ਨਹੀ ਕਰੰਮ ॥੧॥
सो प्रभु चिति न आवई नानक नही करंम ॥१॥

तुम्ही त्या देवाचा विचारही करत नाही; हे नानक, ते तुझ्या कर्मात नाही. ||1||

ਮਃ ੫ ॥
मः ५ ॥

पाचवी मेहल:

ਮਾਇਆ ਸਾਥਿ ਨ ਚਲਈ ਕਿਆ ਲਪਟਾਵਹਿ ਅੰਧ ॥
माइआ साथि न चलई किआ लपटावहि अंध ॥

माया आणि तिची संपत्ती तुझ्याबरोबर जाणार नाही, मग तू त्याला का चिकटून बसतोस - तू आंधळा आहेस?

ਗੁਰ ਕੇ ਚਰਣ ਧਿਆਇ ਤੂ ਤੂਟਹਿ ਮਾਇਆ ਬੰਧ ॥੨॥
गुर के चरण धिआइ तू तूटहि माइआ बंध ॥२॥

गुरूंच्या चरणांचे चिंतन करा म्हणजे मायेची बंधने तुमच्यापासून दूर होतील. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਭਾਣੈ ਹੁਕਮੁ ਮਨਾਇਓਨੁ ਭਾਣੈ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥
भाणै हुकमु मनाइओनु भाणै सुखु पाइआ ॥

त्याच्या इच्छेच्या आनंदाने, परमेश्वर आपल्याला त्याच्या आदेशाचे पालन करण्यास प्रेरित करतो; त्याच्या इच्छेच्या आनंदाने, आपल्याला शांती मिळते.

ਭਾਣੈ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮੇਲਿਓਨੁ ਭਾਣੈ ਸਚੁ ਧਿਆਇਆ ॥
भाणै सतिगुरु मेलिओनु भाणै सचु धिआइआ ॥

त्याच्या इच्छेच्या आनंदाने, तो आपल्याला खऱ्या गुरूला भेटायला नेतो; त्याच्या इच्छेच्या आनंदाने, आम्ही सत्याचे ध्यान करतो.

ਭਾਣੇ ਜੇਵਡ ਹੋਰ ਦਾਤਿ ਨਾਹੀ ਸਚੁ ਆਖਿ ਸੁਣਾਇਆ ॥
भाणे जेवड होर दाति नाही सचु आखि सुणाइआ ॥

त्याच्या इच्छेच्या आनंदासारखे दुसरे कोणतेही दान नाही; हे सत्य बोलले जाते आणि घोषित केले जाते.

ਜਿਨ ਕਉ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਤਿਨ ਸਚੁ ਕਮਾਇਆ ॥
जिन कउ पूरबि लिखिआ तिन सचु कमाइआ ॥

ज्यांच्याकडे असे पूर्वनियोजित भाग्य असते, ते सत्याचे आचरण करतात आणि जगतात.

ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਸਰਣਾਗਤੀ ਜਿਨਿ ਜਗਤੁ ਉਪਾਇਆ ॥੨੧॥
नानक तिसु सरणागती जिनि जगतु उपाइआ ॥२१॥

नानकांनी त्यांच्या अभयारण्यात प्रवेश केला आहे; त्याने जग निर्माण केले. ||२१||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
सलोक मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਜਿਨ ਕਉ ਅੰਦਰਿ ਗਿਆਨੁ ਨਹੀ ਭੈ ਕੀ ਨਾਹੀ ਬਿੰਦ ॥
जिन कउ अंदरि गिआनु नही भै की नाही बिंद ॥

ज्यांच्या आत अध्यात्मिक बुद्धी नाही, त्यांना ईश्वराचे भयही नाही.

ਨਾਨਕ ਮੁਇਆ ਕਾ ਕਿਆ ਮਾਰਣਾ ਜਿ ਆਪਿ ਮਾਰੇ ਗੋਵਿੰਦ ॥੧॥
नानक मुइआ का किआ मारणा जि आपि मारे गोविंद ॥१॥

हे नानक, जे आधीच मेले आहेत त्यांना का मारायचे? विश्वाच्या स्वामीनेच त्यांचा वध केला आहे. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਮਨ ਕੀ ਪਤ੍ਰੀ ਵਾਚਣੀ ਸੁਖੀ ਹੂ ਸੁਖੁ ਸਾਰੁ ॥
मन की पत्री वाचणी सुखी हू सुखु सारु ॥

मनाची कुंडली वाचणे ही सर्वात उदात्त आनंददायक शांती आहे.

ਸੋ ਬ੍ਰਾਹਮਣੁ ਭਲਾ ਆਖੀਐ ਜਿ ਬੂਝੈ ਬ੍ਰਹਮੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥
सो ब्राहमणु भला आखीऐ जि बूझै ब्रहमु बीचारु ॥

केवळ त्यालाच उत्तम ब्राह्मण म्हणतात, जो चिंतनात्मक ध्यानात ईश्वराला समजतो.

ਹਰਿ ਸਾਲਾਹੇ ਹਰਿ ਪੜੈ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰਿ ॥
हरि सालाहे हरि पड़ै गुर कै सबदि वीचारि ॥

तो परमेश्वराची स्तुती करतो, परमेश्वराचे वाचन करतो आणि गुरूंच्या वचनाचे चिंतन करतो.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430