श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1285


ਇਕਿ ਨਗਨ ਫਿਰਹਿ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ਨਂੀਦ ਨ ਸੋਵਹੀ ॥
इकि नगन फिरहि दिनु राति नींद न सोवही ॥

काही जण रात्रंदिवस नग्न भटकतात आणि झोपत नाहीत.

ਇਕਿ ਅਗਨਿ ਜਲਾਵਹਿ ਅੰਗੁ ਆਪੁ ਵਿਗੋਵਹੀ ॥
इकि अगनि जलावहि अंगु आपु विगोवही ॥

काही आपले हातपाय आगीत जाळतात, स्वत:चे नुकसान करून घेतात.

ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਤਨੁ ਛਾਰੁ ਕਿਆ ਕਹਿ ਰੋਵਹੀ ॥
विणु नावै तनु छारु किआ कहि रोवही ॥

नामाशिवाय देह राख होतो; मग बोलून रडण्यात काय फायदा?

ਸੋਹਨਿ ਖਸਮ ਦੁਆਰਿ ਜਿ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਹੀ ॥੧੫॥
सोहनि खसम दुआरि जि सतिगुरु सेवही ॥१५॥

जे खऱ्या गुरूंची सेवा करतात, ते त्यांच्या स्वामी आणि स्वामींच्या दरबारात शोभून दिसतात. ||15||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
सलोक मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਬਾਬੀਹਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੈ ਬੋਲਿਆ ਤਾਂ ਦਰਿ ਸੁਣੀ ਪੁਕਾਰ ॥
बाबीहा अंम्रित वेलै बोलिआ तां दरि सुणी पुकार ॥

पहाटेच्या अमृतमय तासांत पर्जन्यपक्षी किलबिलाट करतात; त्याची प्रार्थना परमेश्वराच्या दरबारात ऐकली जाते.

ਮੇਘੈ ਨੋ ਫੁਰਮਾਨੁ ਹੋਆ ਵਰਸਹੁ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰਿ ॥
मेघै नो फुरमानु होआ वरसहु किरपा धारि ॥

ढगांना आदेश दिला जातो की, दयेचा वर्षाव होऊ द्या.

ਹਉ ਤਿਨ ਕੈ ਬਲਿਹਾਰਣੈ ਜਿਨੀ ਸਚੁ ਰਖਿਆ ਉਰਿ ਧਾਰਿ ॥
हउ तिन कै बलिहारणै जिनी सचु रखिआ उरि धारि ॥

जे सत्य परमेश्वराला आपल्या अंतःकरणात धारण करतात त्यांना मी अर्पण करतो.

ਨਾਨਕ ਨਾਮੇ ਸਭ ਹਰੀਆਵਲੀ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰਿ ॥੧॥
नानक नामे सभ हरीआवली गुर कै सबदि वीचारि ॥१॥

हे नानक, नामाच्या सहाय्याने, गुरूंच्या वचनाचे चिंतन करून सर्वजण नवजीवन प्राप्त करतात. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਬਾਬੀਹਾ ਇਵ ਤੇਰੀ ਤਿਖਾ ਨ ਉਤਰੈ ਜੇ ਸਉ ਕਰਹਿ ਪੁਕਾਰ ॥
बाबीहा इव तेरी तिखा न उतरै जे सउ करहि पुकार ॥

अरे वर्षा पक्ष्या, तू शंभर वेळा ओरडला तरी तहान भागवण्याचा हा मार्ग नाही.

ਨਦਰੀ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਾਈਐ ਨਦਰੀ ਉਪਜੈ ਪਿਆਰੁ ॥
नदरी सतिगुरु पाईऐ नदरी उपजै पिआरु ॥

देवाच्या कृपेने खरा गुरू सापडतो; त्याच्या कृपेने, प्रेम विहिरी वर.

ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬੁ ਮਨਿ ਵਸੈ ਵਿਚਹੁ ਜਾਹਿ ਵਿਕਾਰ ॥੨॥
नानक साहिबु मनि वसै विचहु जाहि विकार ॥२॥

हे नानक, जेव्हा प्रभू आणि स्वामी मनात वास करतात तेव्हा आतून भ्रष्टाचार आणि वाईट निघून जातात. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਇਕਿ ਜੈਨੀ ਉਝੜ ਪਾਇ ਧੁਰਹੁ ਖੁਆਇਆ ॥
इकि जैनी उझड़ पाइ धुरहु खुआइआ ॥

काही जैन आहेत, रानात आपला वेळ वाया घालवतात; त्यांच्या पूर्वनियोजित नियतीने ते उद्ध्वस्त झाले आहेत.

ਤਿਨ ਮੁਖਿ ਨਾਹੀ ਨਾਮੁ ਨ ਤੀਰਥਿ ਨੑਾਇਆ ॥
तिन मुखि नाही नामु न तीरथि नाइआ ॥

त्यांच्या ओठांवर परमेश्वराचे नाव नाही; ते पवित्र तीर्थस्थानांवर स्नान करत नाहीत.

ਹਥੀ ਸਿਰ ਖੋਹਾਇ ਨ ਭਦੁ ਕਰਾਇਆ ॥
हथी सिर खोहाइ न भदु कराइआ ॥

मुंडण करण्याऐवजी ते हाताने केस बाहेर काढतात.

ਕੁਚਿਲ ਰਹਹਿ ਦਿਨ ਰਾਤਿ ਸਬਦੁ ਨ ਭਾਇਆ ॥
कुचिल रहहि दिन राति सबदु न भाइआ ॥

ते रात्रंदिवस अशुद्ध राहतात; त्यांना शब्दाचे वचन आवडत नाही.

ਤਿਨ ਜਾਤਿ ਨ ਪਤਿ ਨ ਕਰਮੁ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥
तिन जाति न पति न करमु जनमु गवाइआ ॥

त्यांना कोणताही दर्जा नाही, सन्मान नाही आणि चांगले कर्म नाही. ते आपले जीवन व्यर्थ घालवतात.

ਮਨਿ ਜੂਠੈ ਵੇਜਾਤਿ ਜੂਠਾ ਖਾਇਆ ॥
मनि जूठै वेजाति जूठा खाइआ ॥

त्यांची मने खोटी आणि अपवित्र आहेत; ते जे खातात ते अशुद्ध आणि अशुद्ध असते.

ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਆਚਾਰੁ ਨ ਕਿਨ ਹੀ ਪਾਇਆ ॥
बिनु सबदै आचारु न किन ही पाइआ ॥

शब्दाशिवाय, कोणीही सद्वर्तनाची जीवनशैली प्राप्त करू शकत नाही.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਓਅੰਕਾਰਿ ਸਚਿ ਸਮਾਇਆ ॥੧੬॥
गुरमुखि ओअंकारि सचि समाइआ ॥१६॥

गुरुमुख हा सार्वभौम सृष्टिकर्ता, खऱ्या परमेश्वर देवामध्ये लीन असतो. ||16||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
सलोक मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਸਾਵਣਿ ਸਰਸੀ ਕਾਮਣੀ ਗੁਰਸਬਦੀ ਵੀਚਾਰਿ ॥
सावणि सरसी कामणी गुरसबदी वीचारि ॥

सावन महिन्यात वधू आनंदी असते, गुरुच्या वचनाचे चिंतन करते.

ਨਾਨਕ ਸਦਾ ਸੁਹਾਗਣੀ ਗੁਰ ਕੈ ਹੇਤਿ ਅਪਾਰਿ ॥੧॥
नानक सदा सुहागणी गुर कै हेति अपारि ॥१॥

हे नानक, ती सदैव आनंदी आत्मा-वधू आहे; तिचे गुरुवरचे प्रेम अमर्याद आहे. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਸਾਵਣਿ ਦਝੈ ਗੁਣ ਬਾਹਰੀ ਜਿਸੁ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਪਿਆਰੁ ॥
सावणि दझै गुण बाहरी जिसु दूजै भाइ पिआरु ॥

सावनमध्ये, ज्याच्याकडे सद्गुण नाही ती, आसक्ती आणि द्वैताच्या प्रेमात जळून जाते.

ਨਾਨਕ ਪਿਰ ਕੀ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਈ ਸਭੁ ਸੀਗਾਰੁ ਖੁਆਰੁ ॥੨॥
नानक पिर की सार न जाणई सभु सीगारु खुआरु ॥२॥

हे नानक, तिला तिच्या पती परमेश्वराची किंमत नाही; तिच्या सर्व सजावट व्यर्थ आहेत. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਸਚਾ ਅਲਖ ਅਭੇਉ ਹਠਿ ਨ ਪਤੀਜਈ ॥
सचा अलख अभेउ हठि न पतीजई ॥

खरा, न दिसणारा, रहस्यमय परमेश्वर जिद्दीने जिंकला जात नाही.

ਇਕਿ ਗਾਵਹਿ ਰਾਗ ਪਰੀਆ ਰਾਗਿ ਨ ਭੀਜਈ ॥
इकि गावहि राग परीआ रागि न भीजई ॥

काही पारंपारिक रागांनुसार गातात, परंतु या रागांमुळे परमेश्वर प्रसन्न होत नाही.

ਇਕਿ ਨਚਿ ਨਚਿ ਪੂਰਹਿ ਤਾਲ ਭਗਤਿ ਨ ਕੀਜਈ ॥
इकि नचि नचि पूरहि ताल भगति न कीजई ॥

काही नाचतात आणि नाचतात आणि थाप ठेवतात, पण त्यांची भक्तिभावाने पूजा करत नाहीत.

ਇਕਿ ਅੰਨੁ ਨ ਖਾਹਿ ਮੂਰਖ ਤਿਨਾ ਕਿਆ ਕੀਜਈ ॥
इकि अंनु न खाहि मूरख तिना किआ कीजई ॥

काही खाण्यास नकार देतात; या मूर्खांचे काय करता येईल?

ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਹੋਈ ਬਹੁਤੁ ਕਿਵੈ ਨ ਧੀਜਈ ॥
त्रिसना होई बहुतु किवै न धीजई ॥

तहान आणि इच्छा खूप वाढली आहे; काहीही समाधान देत नाही.

ਕਰਮ ਵਧਹਿ ਕੈ ਲੋਅ ਖਪਿ ਮਰੀਜਈ ॥
करम वधहि कै लोअ खपि मरीजई ॥

काही विधींनी बांधले जातात; ते स्वतःला मरणाचा त्रास देतात.

ਲਾਹਾ ਨਾਮੁ ਸੰਸਾਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਜਈ ॥
लाहा नामु संसारि अंम्रितु पीजई ॥

या जगात नामाचे अमृत प्यायल्याने लाभ होतो.

ਹਰਿ ਭਗਤੀ ਅਸਨੇਹਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਘੀਜਈ ॥੧੭॥
हरि भगती असनेहि गुरमुखि घीजई ॥१७॥

गुरुमुख परमेश्वराच्या प्रेमळ भक्तिपूजेसाठी एकत्र येतात. ||17||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
सलोक मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਲਾਰ ਰਾਗੁ ਜੋ ਕਰਹਿ ਤਿਨ ਮਨੁ ਤਨੁ ਸੀਤਲੁ ਹੋਇ ॥
गुरमुखि मलार रागु जो करहि तिन मनु तनु सीतलु होइ ॥

जे गुरुमुख मलार रागात गातात - त्यांचे मन आणि शरीर शांत आणि शांत होते.

ਗੁਰਸਬਦੀ ਏਕੁ ਪਛਾਣਿਆ ਏਕੋ ਸਚਾ ਸੋਇ ॥
गुरसबदी एकु पछाणिआ एको सचा सोइ ॥

गुरूंच्या शब्दातून त्यांना एकच, एकच खरा परमेश्वराचा साक्षात्कार होतो.

ਮਨੁ ਤਨੁ ਸਚਾ ਸਚੁ ਮਨਿ ਸਚੇ ਸਚੀ ਸੋਇ ॥
मनु तनु सचा सचु मनि सचे सची सोइ ॥

त्यांचे मन आणि शरीर खरे आहे; ते खऱ्या प्रभूची आज्ञा पाळतात आणि ते खरे म्हणून ओळखले जातात.

ਅੰਦਰਿ ਸਚੀ ਭਗਤਿ ਹੈ ਸਹਜੇ ਹੀ ਪਤਿ ਹੋਇ ॥
अंदरि सची भगति है सहजे ही पति होइ ॥

खरी भक्ती त्यांच्यात खोलवर असते; त्यांना आपोआपच सन्मान प्राप्त होतो.

ਕਲਿਜੁਗ ਮਹਿ ਘੋਰ ਅੰਧਾਰੁ ਹੈ ਮਨਮੁਖ ਰਾਹੁ ਨ ਕੋਇ ॥
कलिजुग महि घोर अंधारु है मनमुख राहु न कोइ ॥

या कलियुगातील अंधकारमय युगात पूर्ण अंधार आहे; स्वार्थी मनमुखाला मार्ग सापडत नाही.

ਸੇ ਵਡਭਾਗੀ ਨਾਨਕਾ ਜਿਨ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ॥੧॥
से वडभागी नानका जिन गुरमुखि परगटु होइ ॥१॥

हे नानक, धन्य ते गुरुमुख, ज्यांच्यावर प्रभु प्रगट होतो. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਇੰਦੁ ਵਰਸੈ ਕਰਿ ਦਇਆ ਲੋਕਾਂ ਮਨਿ ਉਪਜੈ ਚਾਉ ॥
इंदु वरसै करि दइआ लोकां मनि उपजै चाउ ॥

ढग दयाळूपणे वर्षाव करतात आणि लोकांच्या मनात आनंद पसरतो.

ਜਿਸ ਕੈ ਹੁਕਮਿ ਇੰਦੁ ਵਰਸਦਾ ਤਿਸ ਕੈ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਂਉ ॥
जिस कै हुकमि इंदु वरसदा तिस कै सद बलिहारै जांउ ॥

ज्याच्या आज्ञेने ढग फुटून पाऊस पाडतात त्या देवाला मी सदैव अर्पण करतो.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430